Ο καραβοκύρης που έφερε το Χόλιγουντ στη Μύκονο

Αυτή µπορεί να είναι η τελευταία φορά που βλέπω το ξενοδοχείο», είπε ο Ηλίας Παπαγεωργίου δακρύζοντας στα τέλη του περασµένου Σεπτέµβρη. Ο «καπετάνιος» που άλλαξε τον τουριστικό χάρτη της Μυκόνου µε το θρυλικό ξενοδοχείο «Santa Marina» στον Ορνό έχασε τη µάχη µε τον καρκίνο -µε τον οποίο πάλεψε 5 χρόνια- το Σάββατο 17 Μαρτίου σε ηλικία 73 ετών. «Βγάλε τα παπούτσια σου. Πρέπει να πατήσεις ξυπόλητος για να πάρεις την ενέργεια της Δήλου.

 Βρίσκεσαι στο πιο φωτεινό σηµείο του πλανήτη». Ο Χάρισον Φορντ έκανε ακριβώς αυτό που του είπε ο Ηλίας Παπαγεωργίου. Προτού φτάσουν στο νησί µε το σκάφος «Στίλβη» είχαν περάσει πολλές ώρες στο «Santa Marina», ακούγοντας τον Ηλία να µιλάει µε πάθος για τη Δήλο και την αρχαία ελληνική ιστορία και είχε µαγευτεί από τις διηγήσεις. «Ο Ηλίας ήταν ο θεός της αφήγησης. 

Ελεγε τόσο ωραία τις ιστορίες του, µε τόσες λεπτοµέρειες και τόσο πάθος που δεν µπορούσες παρά να παθιαστείς κι εσύ µαζί του», λέει ο φίλος και συνεργάτης του Κώστας Αλιµπέρτης. Ο Χάρισον Φορντ δεν ήταν ο µόνος σταρ που άκουσε τις υπέροχες ιστορίες του Ηλία Παπαγεωργίου. Είχε πει κάποιες απ’ αυτές και στον Κλάιβ Οουεν που ήταν συχνός επισκέπτης του «Santa Marina», στον Ροµάν Αµπράµοβιτς που είχε φτάσει µε το σκάφος του στο λιµάνι του ξενοδοχείου, στον Ντένζελ Ουάσινγκτον, αλλά και στην πριγκίπισσα Λάλα του Μαρόκου που είχε έρθει στην Ελλάδα θλιµµένη και ο Ηλίας Παπαγεωργίου προσπαθούσε µε κάθε τρόπο να της φτιάξει το κέφι, πηγαίνοντάς τη στη Δήλο «για να πάρει ενέργεια» και στη Ρήνεια απέναντι για µπάνιο. 

Για εκείνη έστησε µέχρι και αυτοσχέδια πάρτι µε ψάρια που έβγαιναν από τη θάλασσα εκείνη τη στιγµή και ψήνονταν επιτόπου. «Είναι το ωραιότερο πάρτι που µου έκαναν ποτέ κι ας µην έχει καθόλου κόσµο», είχε πει εκείνη την ηµέρα γελώντας η Λάλα στον Ηλία Παπαγεωργίου.

Παλιά φίλη του Ηλία Παπαγεωργίου και η Βάνα Μπάρµπα, έχει και εκείνη πολλές ιστορίες να διηγηθεί. «Ο Ηλίας µας έβγαλε για φαγητό µε τον Ολιβερ Στόουν. Ούζο και µαριδούλες. Κάποια στιγµή άρχισε να του φωνάζει και να του λέει ότι οι Αµερικανοί δεν αξίζουν τίποτα µπροστά στους Ελληνες εφοπλιστές. Ο Ολιβερ Στόουν όχι µόνο δεν θύµωσε µε τις φωνές του Ηλία αλλά τον λάτρεψε. Ο Ηλίας ήταν πιο πάνω και από τους σταρ», συµπληρώνει η Βάνα, η οποία πέρασε πολλά καλοκαίρια στο «Santa Marina», το ξενοδοχείο που ξεκίνησε να λειτουργεί το 1984, αλλάζοντας την εικόνα της Μυκόνου.

Είχε ένα όραµα

 «Ο Ηλίας ήθελε να κάνει τη Μύκονο διεθνή προορισµό για το jet set. “Αυτό το νησί πρέπει να ξεφύγει από το σουβλάκι και τον γύρο. Τι παραπάνω έχει η Σαρδηνία;”» αναρωτιόταν, θυµάται ανακαλώντας µνήµες η Βάνα Μπάρµπα. Και τα κατάφερε. Το «Santa Marina» -το ξενοδοχείο του στο µέχρι τότε ψαροχώρι του Ορνού- ήταν το πρώτο στο νησί που είχε οργανωµένη µαρίνα για τα σκάφη των πλούσιων και ισχυρών φίλων του Παπαγεωργίου, ανθρώπων από τα παλιά ελληνικά τζάκια, όπως οι Εµπειρίκοι και οι Γουλανδρήδες. Ακόµη και σήµερα είναι το µόνο ξενοδοχείο που έχει ελικοδρόµιο (το ελικόπτερο του Παπαγεωργίου πηγαινοερχόταν στην Αθήνα µεταφέροντας σταρ που ήθελαν να φτάσουν στο νησί γρήγορα και χωρίς να γίνουν αντιληπτοί από τους φωτογράφους, καθώς στη διάθεσή τους ήταν και ένα αεροπλάνο τύπου Τσέσνα), ενώ ήταν ο πρώτος που καθιέρωσε τη λογική των κλασικών µεγάλων ξενοδοχείων, συνδυάζοντάς τα µε την αρχιτεκτονική της Μυκόνου. 

«Μέχρι άµµο µετέφερε για να φτιάξει την παραλία», θυµάται φίλος του από το νησί, προκαλώντας τις αντιδράσεις των Μυκονιατών που δεν έβλεπαν µε καλό µάτι τις εκκεντρικότητες του καινούριου ξενοδόχου. «Στα δηµοτικά συµβούλια γινόταν χαµός µε καβγάδες τότε που χτιζόταν το “Santa Marina”. Ηταν κάποιοι δε που έφτασαν να του κόψουν το ρεύµα», συµπληρώνει. Οι πελάτες του «Santa Marina», όµως, ήταν ενθουσιασµένοι και η Μύκονος είχε γίνει Σαρδηνία.«Στην αρχή ήρθαν οι πλούσιοι, µετά ήρθαν και οι διάσηµοι», λέει η δηµοσιογράφος Χριστίνα Πολίτη, που θυµάται µε νοσταλγία τη δεκαετία του ’80, όταν ο «µποέµ κοσµοπολίτης» φίλος της µε το άσπρο τζόκεϊ καπέλο έπαιρνε όλη την παρέα µε ένα βαν και έτρεχε µε ιλιγγιώδη ταχύτητα στους δρόµους του νησιού. «Ενας greek tycoon, αυθόρµητος, φιλοσοφηµένος και πολυταξιδεµένος».

Τα µυστικά της ναυτιλίας

Ο Ηλίας Παπαγεωργίου δεν γεννήθηκε ούτε πλούσιος ούτε ισχυρός. Γεννήθηκε όµως βλέποντας τη θάλασσα στον Πειραιά και µεγάλωσε ακούγοντας τις ιστορίες του ναυτικού πατέρα του. Αποφάσισε να πάει κι εκείνος στη σχολή εµποροπλοιάρχων στην Υδρα και το 1959 µπάρκαρε καπετάνιος για το πρώτο του ταξίδι. Μέσα σε λίγα χρόνια ο Ηλίας ξεκινάει να αγοράζει µερίδια σε µικρά εµπορικά πλοία και το 1968 γίνεται συνιδιοκτήτης της εταιρείας Transoceanic Shipping Company παίρνοντας δύο καράβια. Μέχρι το 1975 έχει αποκτήσει 5 τάνκερ και 2 πλοία γενικού φορτίου, ενώ οι εφοπλιστικοί κύκλοι τον θεωρούν πια δικό τους. Από τους παλιότερους µαθαίνει τι σηµαίνει να είσαι «καπετάνιος» και έξω από τη θάλασσα. Το 1980 µένει µόνος στην Transoceanic, ενώ µοιράζει τη ζωή του ανάµεσα στον Πειραιά, τη Βραζιλία και το Λονδίνο και το 1987 αλλάζει το όνοµα της εταιρείας του σε Sea Justice S.A. 

Ανθρωπος των συµβολισµών, ονοµάζει τα τρία καράβια του που µεταφέρουν χύµα φορτίο «Fearless» («Αφοβος»), «Endless» («Ατελείωτος») και «Invader 1» («Εισβολέας»). Από τους παλιούς εφοπλιστές δεν µαθαίνει µόνο τα µυστικά της ναυτιλίας και τον σεβασµό στην ελληνική σηµαία («ήταν πολύ περήφανος Ελληνας και πατριώτης», λένε οι φίλοι του), αλλά κολλάει και το µικρόβιο του τουρισµού. Σκέφτεται λοιπόν να µπει στα ξενοδοχεία όπως έκαναν οι Χανδρήδες και ο Καρράς (το 1975 οι εφοπλιστές ήλεγχαν το 20% των ξενοδοχειακών µονάδων στην Ελλάδα) και το καλοκαίρι του 1979, φτάνοντας από τη Σύρο στο λιµάνι του Ορνού µε το σκάφος του, λίγες ώρες µετά τον γάµο του µε τη δεύτερή σύζυγό του Σοφία, αποφασίζει ότι η Μύκονος δεν είναι µόνο το νησί όπου κάνει τις διακοπές του, αλλά ο τόπος που θα ζήσει τη ζωή του. «Του άρεσε ο συνδυασµός της ηρεµίας του Ορνού µε την έντονη ζωή της Χώρας. Ετσι ακριβώς ήταν και εκείνος. Ενας άνθρωπος µε βαθιά κουλτούρα, που ήξερε να ζει και να γλεντάει», λέει ο Κώστας Αλιµπέρτης. 

Ο ξενώνας  που έγινε πολυτελές ξενοδοχείο

Ο Παπαγεωργίου αγοράζει ένα κτήµα κι εκεί χτίζει το πρώτο του σπίτι, στο οποίο µένει µε την οικογένειά του (µαζί του είναι και η κόρη του Χριστιάννα, καρπός του πρώτου του γάµου µε τη Λένα Ησαΐα). Καλεί φίλους του που φτάνουν στον Ορνό µε τα σκάφη τους, ενώ φιλοξενεί άλλους που κάνουν διακοπές στο νησί. Το σπίτι πια δεν τους χωράει. Αποφασίζει να χτίσει ένα ακόµη, δίπλα στο δικό του, για να το κάνει ξενώνα. «Δεν ήθελε να ενοχλεί την οικογένειά του µε τους ανθρώπους που φιλοξενούσε - κι έτσι ξεκίνησαν όλα. Σιγά-σιγά αγόρασε όλη αυτή την έκταση και ο µικρός ξενώνας οδήγησε στη δηµιουργία του πρώτου luxury ξενοδοχείου του νησιού, µε τους πιο ωραίους εξωτερικούς χώρους», συµπληρώνει ο Κώστας Αλιµπέρτης. Οπως είχε πει ο ίδιος ο Ηλίας Παπαγεωργίου σε µία από τις σπάνιες συνεντεύξεις του το 2000 στο περιοδικό «Dowtown», η συγκεκριµένη έκταση ανήκε παλιότερα στον αδελφό της πριγκίπισσας Μαρίνας, Μιχαήλ, ο οποίος προς τιµήν της έχτισε ένα εκκλησάκι και το ονόµασε Αγία Μαρίνα. Οταν αποφάσισε να κάνει το ξενοδοχείο, σκέφτηκε να συνεχίσει την παράδοση και να ονοµάσει το ξενοδοχείο «Santa Marina». «Το ξενοδοχείο έγινε το πάθος του. Περνούσε όλα τα καλοκαίρια εκεί και ασχολιόταν µε τα πάντα. Κάθε πρωί ξυπνούσε και κατέβαινε να δει αν όλα είναι εντάξει, από την κουζίνα µέχρι τα δωµάτια», λέει η Βάνα Μπάρµπα, η οποία αγόρασε ένα από τα πρώτα σπίτια που έχτισε ο Παπαγεωργίου στο «Santa Marina». «Αν µπορώ να χαρακτηρίσω την εικόνα του Ηλία µε µια λέξη, θα έλεγα ότι ήταν λιοντάρι. Ενα λιοντάρι άφοβο, ατρόµητο, αρχοντικό. Ηταν µια ηγετική φυσιογνωµία - και αυτό ήταν φανερό όπου κι αν βρισκόταν», συµπληρώνει, ενώ µαζί της συµφωνεί και η παλιά φίλη του Ηλία Παπαγεωργίου, Ντέλλα Ρούνικ. 

Οι δυο τους γνωρίστηκαν στη Μύκονο το 1972 και ήταν αχώριστοι όλα τα καλοκαίρια. «Ο Ηλίας είχε µια δύναµη σχεδόν υπεράνθρωπη. Αψηφούσε τα πάντα, θα έλεγε κανείς ότι ζούσε σαν αθάνατος. Ταυτόχρονα, όµως, είχε κι έναν απίστευτο σεβασµό για τα θεία. Πίστευε βαθιά στον Θεό και πήγαινε στην εκκλησία. Ηταν ένας άνθρωπος των αντιθέσεων». Το πρώτο Σάββατο µετά του Αγίου Πνεύµατος, στα µέσα του Ιουνίου, ο Ηλίας Παπαγεωργίου γιόρταζε τα γενέθλιά του (γεννήθηκε στις 13 Ιουνίου του 1939) και στις 20 Ιουλίου, του Προφήτη Ηλία, γιόρταζε το όνοµά του µε δύο µεγάλα πάρτι που αναστάτωναν το νησί αφού µάζευαν τους πιο πλούσιους και τους πιο διάσηµους. «Ηταν σαν µια µυστική συµφωνία ότι θα πάµε στον Ηλία στη Μύκονο. Για πάνω από 20 χρόνια όλοι οι φίλοι και πολλοί άνθρωποι από τη ναυτιλία πηγαίναµε στα πάρτι για να τον τιµήσουµε», λέει η Βάνα Μπάρµπα. 

Κι εκείνος, όµως, έκανε ό,τι µπορούσε για να ευχαριστήσει τους καλεσµένους του. Παρόλο που ο ίδιος δεν χόρευε ποτέ («τον είδα να χορεύει µόνο µια φορά, το 1992, σε ένα δικό µου πάρτι στο Ακαπούλκο», λέει η Ντέλλα Ρούνικ) και τα τελευταία χρόνια δεν έπινε παρά µόνο λίγο κρασί (παλιότερα ήταν λάτρης της βότκας, αλλά δεν ταίριαζε µε τον σχεδόν στρατιωτικό τρόπο ζωής που είχε διαλέξει), φρόντιζε να χορεύουν όλοι οι υπόλοιποι. Ο θρύλος λέει ότι στις αρχές της δεκαετίας του ’90 το συγκρότηµα Los Paraguayos έκανε τη Μαριάννα Λάτση και τους άλλους επιχειρηµατίες καλεσµένους του να χορεύουν µέχρι το πρωί, ενώ κάποια στιγµή τα ξηµερώµατα σερβίρονταν από την κουζίνα του ξενοδοχείου ζεστές µακαρονάδες γι’ αυτούς που είχαν πιει πολύ αλλά ήθελαν να συνεχίσουν το γλέντι µε φόντο τις θαλαµηγούς στον κόλπο του Ορνού. 

Η Ζωή Λάσκαρη, η Κορίνα Τσοπέη,  πρίγκιπες και αρχηγοί κρατών, ακόµη και η οικογένεια Καντάφι έχουν περάσει από τα δωµάτια του «Santa Marina», γράφοντας τις δικές τους ελληνικές καλοκαιρινές ιστορίες. 

Θρυλική είναι και η παρουσία του Γιάννη Πάριου στο ξενοδοχείο. «Ηταν το καλοκαίρι που είχε χωρίσει µε τη Σοφία», θυµάται ο εξάδελφός της Κώστας Αλιµπέρτης. «Ηρθε ο Γιάννης στο “Santa Marina» και γνώρισε τον Ηλία. Εγιναν αµέσως φίλοι. Πόσα βράδια πέρασαν µε τον Πάριο να τραγουδάει µε την κιθάρα του στο σπίτι του Ηλία... Αν του αφιέρωνα ένα τραγούδι, θα ήταν το “Δώσε µου λιγάκι ουρανό” του Πάριου», συµπληρώνει ο Κώστας Αλιµπέρτης, που ήταν ένας από τους πρώτους ανθρώπους που έµαθαν για την ασθένεια του ιδιοκτήτη του «Santa Marina». 

Η διάγνωση

Ηταν το 2008, ξεκίναγε το καλοκαίρι, όταν κάποιοι πόνοι στα γόνατα τον οδήγησαν σε µια κλινική για να κάνει ένα τυπικό τσεκάπ. Τότε διαγνώστηκε για πρώτη φορά ο καρκίνος που ήδη βρισκόταν µέσα του καιρό. Μαζί µε την κόρη του Χριστιάννα πηγαίνει σε έναν διάσηµο γιατρό στο Μαϊάµι και ύστερα από µεγάλη έρευνα που την έκανε ο ίδιος -χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς του ήταν ότι ήθελε να ελέγχει τα πάντα και το ίδιο έκανε και στην ασθένειά του- αποφάσισε να χειρουργηθεί στο Χιούστον του Τέξας, στο ερευνητικό κέντρο MD Anderson. «Στο Χιούστον µείναµε µαζί περίπου ενάµιση µήνα», λέει ο Κώστας Αλιµπέρτης. «Εκεί θαύµασα τη δύναµή του. Μόνος του πάλεψε και τα κατάφερε. Εγιναν διάφορα άσχηµα εκεί, αλλά ο Ηλίας ήταν µεγάλος αγωνιστής. Ηξερε την κατάσταση της υγείας του καλύτερα και από τους γιατρούς. Δεν άφηνε τίποτα στην τύχη», συµπληρώνει, και θυµάται τις ατέλειωτες βόλτες που έκαναν µαζί στις τεράστιες εξωτερικές εγκαταστάσεις του νοσοκοµείου. «Τότε στο Χιούστον είχαµε µαζευτεί πολλοί φίλοι», θυµάται και η Ντέλλα Ρούνικ. 

Επιστρέφοντας από την Αµερική ο Ηλίας Παπαγεωργίου δουλεύει το ίδιο σκληρά, συνεχίζει να καλεί διάσηµους φίλους του στο «Santa Marina» (στο µεταξύ έχει φτιάξει και το οµώνυµο ξενοδοχείο στην Αράχωβα, ενώ κάθε 3 µήνες πήγαινε µε την κόρη του στον γιατρό του στη Γερµανία), γυµνάζεται (έτρεχε στον διάδροµο του σπιτιού του 4-5 χιλιόµετρα την ηµέρα), και περνάει χρόνο µε την κόρη και τις δύο εγγονές του (την Αγγελίνα 9 ετών και την Ηλια που πήρε το όνοµά του, 4 ετών). «Πόσο τυχερός είµαι που ζω κι αυτό το καλοκαίρι», είπε σε φίλο του στο πάρτι της γιορτής του το 2009, όταν εκείνος τον ρώτησε διακριτικά τι κάνει και αν ξεκουράζεται. «Να ξεκουραστώ, να χαλαρώσω; Οχι, ποτέ. Δεν είµαι χαλαρός άνθρωπος εγώ», συµπλήρωσε χαµογελώντας. Για την αρρώστια του δεν µιλούσε ποτέ. Ισως µόνο στην κόρη του και στην τελευταία γυναίκα της ζωής του, την Εφη Γιαννακάρα.

Οι δυο τους γνωρίστηκαν στη Μύκονο το καλοκαίρι του 1994 εκείνη, δε, πολύ νεότερή του και πανέµορφη, «στάθηκε δίπλα του σαν βράχος µέχρι την τελευταία στιγµή», όπως λένε όλοι. «Ο καρκίνος θέλει καλοσύνη», του είπε η Ντέλλα Ρούνικ πέρσι το καλοκαίρι σε µια έντονη στιγµή και για τους δύο. «Τι µου λες τώρα; Να αγαπήσω τον καρκίνο;», της είπε εκείνος θυµωµένος. «Σου λέω να αγαπήσεις τον εαυτό σου», του απάντησε εκείνη ξεκινώντας έναν τσακωµό. «Λίγες µέρες µετά µε συνάντησε και µου είπε ότι το σκέφτηκε αυτό που του είπα. Ο Ηλίας δεν σου έλεγε ποτέ ότι έχεις δίκιο. Ηταν πολύ έντονος άνθρωπος. Νοµίζω ότι αν δεν ήταν ο Ηλίας δεν θα κατάφερνε να ζήσει πέντε χρόνια µε τον καρκίνο», καταλήγει η Ντέλλα Ρούνικ, και σ’ αυτό συµφωνούν όλοι οι άνθρωποι που τον γνώριζαν καλά. «Ο Ηλίας έζησε γιατί ήταν ο Ηλίας. Γιατί δεν άφησε την αρρώστια να τον τροµάξει», λέει φίλος του. 

Το τελευταίο πάρτι

Η µόνη φορά που ο Ηλίας Παπαγεωργίου άφησε να φανεί ότι έστω και για µια στιγµή φοβήθηκε, ήταν στο πάρτι της γιορτής του πέρσι το καλοκαίρι, όταν πήρε το µικρόφωνο για να µιλήσει στους περίπου 600 καλεσµένους του. «Σας ευχαριστώ πολύ όλους και θέλω να σας πω ότι σήµερα είµαι µαζί σας χάρη σ’ αυτόν τον άνθρωπο», είπε συγκινηµένος και έδειξε ανάµεσα στους παρευρισκόµενους τον γιατρό του που είχε έρθει από τη Γερµανία. «Είχε ένα τόσο γλυκό βλέµµα εκείνο το βράδυ που ένιωσα την ανάγκη να τον αγκαλιάσω» λέει η Βάνα Μπάρµπα. Ο Ηλίας Παπαγεωργίου άφησε την τελευταία του πνοή το προπερασµένο Σάββατο στο σπίτι του στην Αθήνα, ένα διαµέρισµα στην Ηρώδου Αττικού, όπως είχε ζητήσει ο ίδιος. Είχε πέσει σε ηπατικό κώµα στο νοσοκοµείο της Γερµανίας όπου νοσηλευόταν τις τελευταίες εβδοµάδες, από το οποίο δεν ξύπνησε ποτέ. Η κηδεία του έγινε την Τετάρτη 21 Μαρτίου στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα στον Πειραιά, την πρώτη ηλιόλουστη µέρα της φετινής άνοιξης, µε µια θάλασσα λάδι µπροστά.