Πριγκίπισσα Νταϊάνα: Τρεις μήνες το BBC την εκβίαζε για τις αποκαλύψεις

Τα απόνερα του σκανδάλου που κλονίζει την αξιοπιστία του δημόσιου δημοσιογραφικού δικτύου φτάνουν πια μέχρι το κατώφλι της Ντάουνινγκ Στριτ.

Εχουν περάσει 25 χρόνια ακριβώς. Δηλαδή ένα τέταρτο του αιώνα. Χρόνος ικανός για να απεμπολήσει κανείς παλιές «αμαρτίες» και να ξεγελά με πειστικότητα τον εαυτό του ότι ποτέ δεν συνέβησαν, αλλά όχι τόσο πολύς ώστε να τις σφραγίσει διά παντός με τη βούλα της λήθης. Στις 20 Νοεμβρίου του 1995 η πριγκίπισσα Νταϊάνα παραχώρησε στην εκπομπή «Panorama» του BBC μια ιστορική σήμερα και την πλέον αποκαλυπτική συνέντευξη που έδωσε ποτέ μέλος της βασιλικής οικογένειας της Αγγλίας. Για τη δημόσια βρετανική τηλεόραση ήταν μια δυσθεώρητη επιτυχία. Σε όρους τηλεθέασης παραμένει μέχρι σήμερα μία από τις κορυφαίες στιγμές του στιβαρού, έγκριτου και συνήθως νηφάλιου δημοσιογραφικού οργανισμού. H de profundis κατάθεση ψυχής της «πριγκίπισσας του λαού» καθήλωσε 23 εκατομμύρια Βρετανούς μπροστά στην τηλεόραση, που ξέπνοοι την παρακολούθησαν να αναπλάθει σε δύο ολιγόλογες φράσεις το δράμα του γάμου της με τον πρίγκιπα Κάρολο: «Ημασταν τρεις σε αυτό τον γάμο. Υπήρχε συνωστισμός».

Η καριέρα του 32χρονου τότε δημοσιογράφου Μάρτιν Μπασίρ απογειώθηκε εν μια νυκτί, η παγκόσμια αποκλειστικότητα αναπαράχθηκε λυσσαλέα, το διαζύγιο της Νταϊάνας και του Καρόλου, οι οποίοι βρίσκονταν σε διάσταση ήδη από το 1992, επισπεύστηκε και η 55λεπτη συνέντευξη αποκρυσταλλώθηκε ως ένα μνημείο αυθόρμητης και έξοχα συναισθηματικής εξομολόγησης που έδωσε ένα γερό ράπισμα στο Παλάτι του Μπάκιγχαμ. Ή μήπως όχι;

Tο ντοκιμαντέρ

Την ιστορία -και κυρίως το παρασκήνιο- της παλιάς αλλά τελικά καθόλου ξεχασμένης συνέντευξης της Νταϊάνας ανατέμνει το ντοκιμαντέρ «Diana: The Truth Behind the Interview» (μτφ. «Νταϊάνα: Η αλήθεια πίσω από τη συνέντευξη») που προβλήθηκε πριν από λίγες ημέρες στο CHANNEL 4 της Μεγάλης Βρετανίας. Ο δημιουργός του, ο έμπειρος δημοσιογράφος και πρώην εργαζόμενος του BBC Aντι Γουέμπ, αποκαλύπτει για πρώτη φορά και τεκμηριώνει με στοιχεία ότι στην πραγματικότητα η πριγκίπισσα της Ουαλίας εκβιάστηκε, χειραγωγήθηκε από τον Μπασίρ και καθοδηγήθηκε μέσω πλαστών στοιχείων ώστε να βγάλει τα οικογενειακά και συναισθηματικά άπλυτά της στη φόρα. Την εκδοχή του ερευνητή δημοσιογράφου στηρίζει o 56χρονος κόμης Τσαρλς Σπένσερ, ο μικρότερος αδελφός της Νταϊάνας, ο οποίος μέσω των αναρτήσεών στο Twitter αλλά και μιας επιστολής που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Daily Mail» κατηγόρησε το BBC για κιτρινισμό, απαιτώντας την έναρξη ανεξάρτητης έρευνας προκειμένου να έρθουν στο φως οι αντιδεοντολογικές πρακτικές και τα μέσα που απεργάζεται το δίκτυο. Η δημόσια συγγνώμη του γενικού διευθυντή του BBC, Τιμ Ντέιβι, που διατυπώθηκε λίγες ημέρες μετά την προβολή του ντοκιμαντέρ ήταν μεν καλοδεχούμενη, αλλά έμοιαζε πολύ λίγη και ενοχλητικά καθυστερημένη. Ειδικά για τον Τσαρλς Σπένσερ, ο οποίος διαδραμάτισε κομβικό ρόλο στην απόφαση της αδελφής του να δώσει τη συνέντευξη, η οποία πολλοί σήμερα υποστηρίζουν πως σκότωσε την Νταϊάνα. Στις 20 Νοεμβρίου του 1995 ο χρόνος της είχε ήδη αρχίσει να μετρά αντίστροφα.

Χρειάστηκαν τρεις μήνες σκληρής διαπραγμάτευσης προτού η Νταϊάνα, θλιμμένη, μελαγχολική, ένα συναισθηματικό ναυάγιο, να στυλώσει τα πόδια της και να αντιμετωπίσει τις ερωτήσεις του Μάρτιν Μπασίρ μπροστά στην κάμερα. Ο φιλόδοξος δημοσιογράφος ξεκίνησε την προσέγγισή του διά της πλαγίας οδού, απευθυνόμενος πρώτα στον αδελφό της. Στα τέλη Αυγούστου του ’95 πέρασε για πρώτη φορά το κατώφλι της πατρογονικής οικίας των Σπένσερ στο Αλθορπ. Οι καλές συστάσεις που ακολουθούσαν σαν πιστό σκυλί τον νεαρό δημοσιογράφο αλλά και οι άβολες αλήθειες που ισχυριζόταν ότι περιείχαν τα έγγραφα που είχε στην κατοχή του τού εξασφάλισαν ακρόαση από τον Σπένσερ. Σε εκείνη την πρώτη τους συνάντηση ο Μπασίρ ενημέρωσε τον αδελφό της Νταϊάνας πως κάθε κίνηση της αδελφής του παρακολουθούνταν από ανθρώπους του Καρόλου. Για να τεκμηριώσει τον ισχυρισμό του παρουσίασε τραπεζικές αποδείξεις, δηλαδή τις πληρωμές τους για τις υπηρεσίες που παρείχαν στον πρίγκιπα της Ουαλίας. Η Νταϊάνα δεν μπορούσε να μείνει βουβή και άπραγη. Οφειλε να απαντήσει. Ο Μπασίρ ήταν τόσο πειστικός ώστε λίγες εβδομάδες αργότερα οι δύο άνδρες επανέλαβαν τη συνάντησή τους σε διαμέρισμα στο κέντρο του Λονδίνου. Αυτή τη φορά παρούσα ήταν και η Νταϊάνα. Τα τραπεζικά έγγραφα εμπλουτίστηκαν και από άλλες πληροφορίες που μετέφερε ο Μπασίρ, ο οποίος πάσχιζε να αποδείξει ότι είχε εκ των έσω πληροφόρηση από το παλάτι. Της είπε ότι κάθε κίνησή της περνούσε από κόσκινο. Η τηλεφωνική γραμμή της στο Παλάτι του Κένσινγκτον ήταν παγιδευμένη, το ίδιο και το αυτοκίνητό της. Η πριγκίπισσα της Ουαλίας θα ήταν καλό να μην εμπιστεύεται κανέναν παρά μόνο τον εαυτό της. Ο σπόρος της αμφιβολίας που φύτεψε ο Μπασίρ είχε βρει πρόσφορο έδαφος.

Το δόλωμα

Ο Σπένσερ, που από την πρώτη επαφή του με τον Μπασίρ κατέγραφε σε σημειώσεις καθετί που εκείνος ισχυριζόταν, υποστηρίζει σήμερα ότι μέσα σε λίγες εβδομάδες είχε καταλάβει πως ο δημοσιογράφος υπέπιπτε διαρκώς σε αντιφάσεις. Αλλαζε τις ιστορίες, ξεχνούσε πράγματα που είχε πει, επινοούσε νέα περιστατικά. Συμβούλεψε μάλιστα την αδελφή του να υπαναχωρήσει από τη συμφωνία για τη συνέντευξη. Δεν του φαινόταν πια καλή ιδέα. Ομως η Νταϊάνα έπαιζε πια υπνωτισμένη στο παιχνίδι του δημοσιογράφου. Από τη μία υπήρχαν οι αποδείξεις των τραπεζικών συναλλαγών, άνθρωποι του στενού περιβάλλοντός της χρηματίζονταν για να την παρακολουθούν. Από την άλλη ήταν οι περιγραφές του Μπασίρ. Είχε υπονοήσει ότι ο Κάρολος συνευρισκόταν σεξουαλικά με την γκουβερνάντα των γιων τους, Γουίλιαμ και Χάρι, ότι η βασίλισσα έπασχε από σοβαρό καρδιακό πρόβλημα, αλλά και ότι ο πρίγκιπας Αντριου νοσούσε από AIDS και λάμβανε θεραπεία σε νοσοκομείο του Λονδίνου. Τρεις μήνες και αρκετές συναντήσεις αργότερα η Νταϊάνα είχε υποκαταστήσει την ασφάλεια που δεν έβρισκε πια ούτε στο ίδιο της το σπίτι με εκείνη στο πρόσωπο του Μπασίρ. Την είχε πείσει -κι αυτό αποδεικνύει και επιστολή του προς τον Τσαρλς Σπένσερ- πως το παλάτι είχε εξυφάνει σχέδιο ηθικής και συναισθηματικής εξόντωσής της. Κοντολογίς, της έβαζε λόγια.

Η συνέντευξη βιντεοσκοπήθηκε υπό άκρα μυστικότητα. Μια δράκα άνθρωποι στο BBC γνώριζαν ότι η Νταϊάνα θα έδινε την πρώτη κατά μόνας συνέντευξη της ζωής της - και φυσικά το παλάτι δεν είχε πάρει μυρωδιά το παραμικρό. Ακόμα και ο τότε επικεφαλής του βρετανικού δικτύου είχε πλήρη μεσάνυχτα. Οι παραγωγοί του «Panorama» δεν μπορούσαν να το διακινδυνεύσουν, αφού η σύζυγός του ήταν -και παραμένει μέχρι σήμερα- κυρία επί των τιμών της βασίλισσας Ελισάβετ. Η πριγκίπισσα της Ουαλίας, απαυδισμένη από όσα είχε ζήσει, αλλά και φορτισμένη από όσα είχε καταμαρτυρήσει ο Μπασίρ, αποφάσισε να μιλήσει για όλα: για την εξωσυζυγική σχέση του Καρόλου με την Καμίλα Πάρκερ και τον «συνωστισμό» στον γάμο της, για την επιλόχειο κατάθλιψη και τη βουλιμία, για τον εξωσυζυγικό δεσμό της με τον αξιωματικό του βρετανικού Στρατού Τζέιμς Χιούιτ. Η πριγκίπισσα της Ουαλίας παραδεχόταν πως η ίδια συνιστούσε έναν απροσπέλαστο σκόπελο για τη μοναρχία. «Ημουν η εν διαστάσει σύζυγος του πρίγκιπα της Ουαλίας. Ημουν το πρόβλημα. Τελεία. Δεν είχε συμβεί ποτέ ξανά. Δεν ήξεραν τι να με κάνουν».

Η απήχηση και η αναπαραγωγή της συνέντευξης ήταν τρομακτικές. Μέσα σε λίγες ημέρες, με απόφαση της βασίλισσας, ξεκίνησαν οι διαδικασίες του διαζυγίου του Καρόλου και της Νταϊάνας. Η Νταϊάνα δεν θα ήταν πια ποτέ ο ίδιος άνθρωπος. Η Ρόζα Μόνκτον, επιστήθια φίλη της λαίδης Σπένσερ, λέει ότι μέχρι τον θάνατό της, τον Αύγουστο του 1997, ζούσε σε έναν λαβύρινθο θεωριών συνωμοσίας ανήμπορη να βρει την έξοδο.

Προφανώς ο Μπασίρ δεν μπορούσε ή δεν ήθελε να γνωρίζει σε τι ατραπούς θα οδηγούσε την πριγκίπισσα όταν της παρουσίασε ως δόλωμα χαλκευμένα στοιχεία για να την παρασύρει σε μια δημόσια εξομολόγηση. Τα τραπεζικά έγγραφα που είχε προσκομίσει στην Νταϊάνα για να αποδείξει ότι άνθρωποι του παλατιού, ανάμεσά τους και ο γραμματέας της Πάτρικ Τζέφσον, δωροδοκούνταν για να την παρακολουθούν δεν ήταν παρά μακέτες που είχε δημιουργήσει ο τότε υπάλληλος του BBC Ματ Γουίσλερ. Ο 58χρονος γραφίστας αποκάλυψε στο ντοκιμαντέρ του ITV με τίτλο «The Diana Interview: Revenge of a Princess» (μτφ. «Νταϊάνα: Η εκδίκηση μιας Πριγκίπισσας»), το οποίο προβλήθηκε την εβδομάδα που μας πέρασε, πως ο ίδιος έφτιαξε τις περιώνυμες αποδείξεις κατά παραγγελία του Μπασίρ. Χωρίς να γνωρίζει πού θα χρησιμοποιούνταν, έλαβε σαφείς οδηγίες από τον δημοσιογράφο, ο οποίος μάλιστα τον προέτρεψε να μη ζητά περισσότερες πληροφορίες.

Η ανάρρωση

Το 1996, στην πρώτη εσωτερική έρευνα του BBC για τη συνέντευξη του «Panorama», ο Γουίσλερ θεωρήθηκε υπεύθυνος για τα ψευδή στοιχεία και απολύθηκε. Ο ίδιος λέει σήμερα ότι η βρετανική δημόσια τηλεόραση αναζητούσε έναν αποδιοπομπαίο τράγο, τον οποίο βρήκε στο πρόσωπό του. Τόσο ο Γουίσλερ, μα κυρίως ο Σπένσερ κατηγορούν το BBC για συγκάλυψη των αντιδεοντολογικών κίτρινων πρακτικών του και για ξέπλυμα του Μπασίρ. Από τη μεριά του το BBC επικαλείται σήμερα μια χειρόγραφη επιστολή της Νταϊάνα από το 1996, σύμφωνα με την οποία τα ψευδή στοιχεία του Μπασίρ δεν έπαιξαν κανέναν ρόλο στην απόφασή της να μιλήσει δημόσια. Την υπόθεση ωστόσο περιπλέκει το γεγονός ότι στο αρχείο του δικτύου δεν υπάρχει ούτε η πρωτότυπη επιστολή, ούτε έστω κάποιο αντίγραφό της. Από την πλευρά του Μπασίρ, ο οποίος ανήκει ξανά στο δυναμικό του βρετανικού δικτύου ως αναλυτής θρησκευτικών θεμάτων, τηρείται προς το παρόν σιγήν ιχθύος. Το BBC υποστηρίζει ότι βρίσκεται σε περίοδο ανάρρωσης από την COVID-19, ενώ η υγεία του ήταν ήδη επιβαρυμένη από επέμβαση bypass στην οποία είχε υποβληθεί προ μηνών. Βεβαίως, οι πρόσφατες παπαράτσι φωτογραφίες του να επιστρέφει σπίτι του κρατώντας στα χέρια του ινδικό take away λένε μια κατά τι διαφορετική ιστορία. Πάντως το θέμα δεν πρόκειται να λήξει αναίμακτα. Hδη έφτασε στην εξώθυρα του 10 της Ντάουνινγκ Στριτ, με τον εκπρόσωπο του Μπόρις Τζόνσον να στηρίζει την εσωτερική έρευνα και να υπενθυμίζει πως αναμένει από τους δημοσιογράφους του δημόσιου δημοσιογραφικού οργανισμού να ανταποκριθούν στο ύψος και τις προϋποθέσεις του καθήκοντος που έχουν αναλάβει.

Ειδήσεις σήμερα:

Σακελλαροπούλου για Πολυτεχνείο: «Δείξτε πνεύμα συνεννόησης»

Χωρίς Χαρδαλιά η σημερινή ενημέρωση του ΕΟΔΥ

ΜΕΘ: Στο 78% η πληρότητα σε όλη τη χώρα - Μόλις 10 άδειες κλίνες Εντατικής στη Θεσαλονίκη