Ο Νίκος Πορτοκάλογλου στον Δημήτρη Δανίκα: Στη Μεταπολίτευση αν δεν ήσουν αριστερός, δεν είχες τύχη
19.01.2021
08:33
«Υπάρχουν αυτοί που πιστεύουν στη Δημοκρατία και οι άλλοι που την αμφισβητούν» - Ο σπουδαίος τραγουδοποιός μιλά για όλα και εξηγεί γιατί στη Μεταπολίτευση «δεν είχες τύχη αν δεν ήσουν αριστερός»
Οι Φατμέ. Η εναλλακτική μουσική σκηνή. Η λαϊκή μουσική. Ο Στέλιος Καζαντζίδης. Το ροκ. Η υπόγα «Τσιν Τσιν». Ο Γιάννης Ντουνιάς. Η Αριστερά. Η Δεξιά. Η Αννα Βίσση. Ο Διονύσης Σαββόπουλος. Το εμπορικό τραγούδι. Το ποιοτικό. Το χαρμάνι. Ο λαϊκισμός. Το δημοψήφισμα. Η Δημοκρατία. Οι παραδοσιακές αξίες. Ο συντηρητισμός. Οι ξένες πλάτες. Η οικογένεια. Οι ανατροπές. Τα «σχολεία» και τα Σχολεία. Οι νέες φωνές. Τα καράβια μου καίω. Τα καράβια μου φτιάχνω. Ζήτω το ελληνικό τραγούδι!
Αν σήμερα κυκλοφορεί ανάμεσά μας μια ιδιαίτερη, υποδειγματική μουσική εκπομπή, αυτή είναι του Νίκου Πορτοκάλογλου «Μουσικό κουτί». Και μάλιστα από την ΕΡΤ. Και μάλιστα, ταυτόχρονα, ποιοτική και εμπορική.
Ο Νίκος Πορτοκάλογλου. Ο ροκάς. Ο αμφισβητίας. Ο αιρετικός. Κι όμως, επί 40 χρόνια με το ίδιο πλάσμα. Κι όμως, με την οικογένεια. Κι όμως, παππούς. Κι όμως, «συντηρητικός». Επειδή, όπως μου είπε, «μ’ αρέσει αυτό που έλεγε ο Βίκτωρ Ουγκό “αλλάζω τις απόψεις μου, αλλά όχι τις αξίες μου, όπως το δέντρο που αλλάζει τα φύλλα του, όχι τις ρίζες του”».
Ο Νίκος Πορτοκάλογλου των εκπλήξεων. Οταν λέει πως «ανώτερη πολιτική πράξη είναι να κάνεις καλύτερα τη δουλειά σου. Κι αν υπάρχει ένας τρόπος να αλλάξουμε τον κόσμο, είναι μόνο αν όλοι κάνουμε καλά τη δουλειά μας».
Ομολογώ, με βρήκε ανέτοιμο, απροετοίμαστο και αδιάβαστο. Περίμενα από αυτόν να «καίει τα καράβια του». Και βρέθηκα σε έναν μουσικό που διαρκώς καταφέρνει να κολυμπάει και με το ροκ και με τον Στελάρα. Κοίτα να δεις πώς τα φέρνει η ζωή... Ολα τούμπα. Ο Νίκος Πορτοκάλογλου φτιάχνει τα καράβια του. Η συζήτηση που επιτέλους κατάφερα μετά από κόπο να εξασφαλίσω είναι από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις που μου έτυχαν σε ολόκληρη τη δημοσιογραφική μου διαδρομή!
«ΕΥΓΝΩΜΩΝ ΠΟΥ ΕΙΜΑΙ ΖΩΝΤΑΝΟΣ»
- Μπαγάσα, πώς σε βρίσκω; «Καλά είμαι. Μόλις τελείωσα τη γυμναστική μου».
- Αισιόδοξος; «Πάντα. Εκ φύσεως αισιόδοξος. Ακόμα και στα χειρότερα».
Παύση υποκλάσματος δευτερολέπτου.
«Γιατί συνέχεια με λες “μπαγάσα”»;
- Αγαπησιάρικα, το λέω. Από συνήθεια. «Φύσει αισιόδοξος. Ακόμα και στις μαύρες εποχές. Αλλά πάντα βλέπω φως στο βάθος του τούνελ. Και γύρω μου. Και όσο μεγαλώνω. Μέσα μου κυριαρχεί ευγνωμοσύνη. Πιο ορεξάτος από ποτέ. Απέναντι στη ζωή. Πρώτα επειδή είμαι ζωντανός. Και έπειτα επειδή κάνω τη δουλειά που ονειρευόμουν πάντα».
- Εννοείς τη μουσική; «Φυσικά, τη μουσική. Από τα 18 μου. Αλλωστε η εκπομπή που παρουσιάζω, το “Μουσικό κουτί”, ως μουσικός την κάνω».
- Κι εγώ τη βλέπω. Και την απολαμβάνω. Με την ένσταση πως είναι περιορισμένος ο κύκλος των καλεσμένων και των ειδών. «Δεν έχω καλέσει, ούτε πρόκειται να καλέσω τους πάντες. Θα καλέσω μια ευρύτερη οικογένεια του τραγουδιού με την οποία έχω συγγένεια. Τους τραγουδοποιούς των οποίων τη δουλειά εκτιμάω και αγαπάω. Υπάρχουν και είδη με τα οποία δεν έχω σχέση».
- Οπως; «Αυτό που αποκαλούμε “εμπορικό τραγούδι”. Αν και δεν μ’ αρέσουν αυτοί οι διαχωρισμοί. Πολλές φορές η ποιότητα συμβαδίζει, ταυτίζεται με την εμπορικότητα. Οπως με Χατζιδάκι, Θεοδώρακη, Ξαρχάκο, Ζαμπέτα, Σαββόπουλο, Τσιτσάνη και τόσους άλλους. Οπως και σε τραγουδοποιούς της δικής μου γενιάς. Υπάρχουν οικογένειες, με την ευρύτερη έννοια, μουσικών, στιχουργών, ερμηνευτών που συνεργάζονται με παρόμοιους χώρους. Και αυτό το χαρακτηριστικό είναι και ο διαχωρισμός. Από τη μια η οικογένεια που εμφανίζεται σε μουσικές σκηνές και σε συναυλίες και από την άλλη η οικογένεια που δουλεύει αποκλειστικά σε πίστες».
ΝΕΑ ΠΡΟΣΩΠΑ
- Ελα όμως που ο Μητσάρας, ο Μητροπάνος, αποθεώθηκε συνεργαζόμενος και με τις δύο «οικογένειες». Αν ζούσε, δεν θα τον καλούσες; «Μα τι ερώτηση είναι αυτή! Φυσικά θα ήταν από τους πρώτους καλεσμένους μου».
- Η Αννα Βίσση δεν είναι καλή φωνή; «Εξαιρετική. Τη Βίσση την καλέσαμε. Είπε πως είχε υποχρεώσεις. Εχω καλέσει όλο τον κόσμο. Από τον Μάλαμα μέχρι τη Βίσση. Ομως υπάρχει ένα είδος τραγουδοποιών και τραγουδιστών που έχει εξασφαλίσει μόνιμη στέγη στα κανάλια. Και ένα άλλο είδος που είναι άστεγο. Υπάρχει και ένας ενδιάμεσος χώρος που θα πάει και “Στην υγειά μας, ρε παιδιά” και στο “Σπίτι με το MEGA”. Υπάρχει και ένα φάσμα ιδιαίτερων τραγουδιστών που δεν θέλουν να πάνε ή που δεν τους καλούν. Επομένως, στόχος είναι από τη μια να φέρω πρόσωπα που είναι γνωστά και αγαπημένα και από την άλλη να στεγάσω μια κατηγορία καλλιτεχνών που δεν είναι τόσο γνωστοί αλλά αξίζουν περισσότερα».
- Οπως; «Η Μαρία Παπαγεωργίου. Η Μάρθα Φριντζήλα. Η Παυλίνα Βουλγαράκη. Ο Μανώλης Φάμελλος. Η Nalyssa Green (σ.σ.: το πραγματικό της όνομα είναι Βιολέτα Σαραφιανού) που δεν έχουν στέγη. Εκτός αυτών των ονομάτων, διαρκώς εξερευνώ και διαρκώς ανακαλύπτω. Με αυτές τις εξερευνήσεις αναζητούμε και ανακαλύπτουμε εντελώς νέα πρόσωπα. Πολλές φορές τούς βρίσκουμε στο YouTube. Πρόσωπα που περνάνε κάτω από τα ραντάρ του κυρίαρχου συστήματος».
- Θα καλούσες την Πέγκυ Ζήνα; «Εξαρτάται από το σχήμα. Δηλαδή πιστεύεις πως υπάρχει ρατσισμός επειδή δεν έχω φωνάξει τη Ζήνα; Στην εκπομπή του ο Σαββόπουλος (σ.σ.: εννοεί το θρυλικό «Ζήτω το ελληνικό τραγούδι») δεν τους φώναξε όλους. Πρόσωπα μόνο που καταλάβαινε και με τα οποία μπορούσε να επικοινωνήσει μαζί τους. Και μη νομίζεις πως καλώ μόνο τους φίλους μου. Κάποιους τους συναντάω για πρώτη φορά. Κάποιους τους εκτιμάω. Με κάποιους παίζουμε μαζί μουσική. Και με όλους αυτούς βίωσα μια στιγμή μοναδική. Εμπλέκομαι αληθινά και βιωματικά με όλους αυτούς. Μαθαίνω τα τραγούδια τους, τους συνοδεύω με την κιθάρα μου στα τραγούδια τους. Και φροντίζω να διαβάζω το βιογραφικό τους έτσι ώστε να τους γνωρίσω καλύτερα. Αυτό θα το κάνω με καλλιτέχνες που αγαπώ και εκτιμώ την προσφορά τους. Καλλιτέχνες όλων των ειδών. Από χιπ χοπ μέχρι βαρύ λαϊκό και παραδοσιακό. Η εκπομπή δεν έχει μια μουσική κατεύθυνση. Οι καλεσμένοι μου ερμηνεύουν τα τραγούδια τους και αφηγούνται τις ιστορίες τους. Αυθεντικές ανθρώπινες ιστορίες. Η αφήγηση της διαδρομής τους. Οι ιστορίες των καλεσμένων και οι ιστορίες πίσω από τα τραγούδια τους».
Αν σήμερα κυκλοφορεί ανάμεσά μας μια ιδιαίτερη, υποδειγματική μουσική εκπομπή, αυτή είναι του Νίκου Πορτοκάλογλου «Μουσικό κουτί». Και μάλιστα από την ΕΡΤ. Και μάλιστα, ταυτόχρονα, ποιοτική και εμπορική.
Ο Νίκος Πορτοκάλογλου. Ο ροκάς. Ο αμφισβητίας. Ο αιρετικός. Κι όμως, επί 40 χρόνια με το ίδιο πλάσμα. Κι όμως, με την οικογένεια. Κι όμως, παππούς. Κι όμως, «συντηρητικός». Επειδή, όπως μου είπε, «μ’ αρέσει αυτό που έλεγε ο Βίκτωρ Ουγκό “αλλάζω τις απόψεις μου, αλλά όχι τις αξίες μου, όπως το δέντρο που αλλάζει τα φύλλα του, όχι τις ρίζες του”».
Ο Νίκος Πορτοκάλογλου των εκπλήξεων. Οταν λέει πως «ανώτερη πολιτική πράξη είναι να κάνεις καλύτερα τη δουλειά σου. Κι αν υπάρχει ένας τρόπος να αλλάξουμε τον κόσμο, είναι μόνο αν όλοι κάνουμε καλά τη δουλειά μας».
Ομολογώ, με βρήκε ανέτοιμο, απροετοίμαστο και αδιάβαστο. Περίμενα από αυτόν να «καίει τα καράβια του». Και βρέθηκα σε έναν μουσικό που διαρκώς καταφέρνει να κολυμπάει και με το ροκ και με τον Στελάρα. Κοίτα να δεις πώς τα φέρνει η ζωή... Ολα τούμπα. Ο Νίκος Πορτοκάλογλου φτιάχνει τα καράβια του. Η συζήτηση που επιτέλους κατάφερα μετά από κόπο να εξασφαλίσω είναι από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις που μου έτυχαν σε ολόκληρη τη δημοσιογραφική μου διαδρομή!
«ΕΥΓΝΩΜΩΝ ΠΟΥ ΕΙΜΑΙ ΖΩΝΤΑΝΟΣ»
- Μπαγάσα, πώς σε βρίσκω; «Καλά είμαι. Μόλις τελείωσα τη γυμναστική μου».
- Αισιόδοξος; «Πάντα. Εκ φύσεως αισιόδοξος. Ακόμα και στα χειρότερα».
Παύση υποκλάσματος δευτερολέπτου.
«Γιατί συνέχεια με λες “μπαγάσα”»;
- Αγαπησιάρικα, το λέω. Από συνήθεια. «Φύσει αισιόδοξος. Ακόμα και στις μαύρες εποχές. Αλλά πάντα βλέπω φως στο βάθος του τούνελ. Και γύρω μου. Και όσο μεγαλώνω. Μέσα μου κυριαρχεί ευγνωμοσύνη. Πιο ορεξάτος από ποτέ. Απέναντι στη ζωή. Πρώτα επειδή είμαι ζωντανός. Και έπειτα επειδή κάνω τη δουλειά που ονειρευόμουν πάντα».
- Εννοείς τη μουσική; «Φυσικά, τη μουσική. Από τα 18 μου. Αλλωστε η εκπομπή που παρουσιάζω, το “Μουσικό κουτί”, ως μουσικός την κάνω».
- Κι εγώ τη βλέπω. Και την απολαμβάνω. Με την ένσταση πως είναι περιορισμένος ο κύκλος των καλεσμένων και των ειδών. «Δεν έχω καλέσει, ούτε πρόκειται να καλέσω τους πάντες. Θα καλέσω μια ευρύτερη οικογένεια του τραγουδιού με την οποία έχω συγγένεια. Τους τραγουδοποιούς των οποίων τη δουλειά εκτιμάω και αγαπάω. Υπάρχουν και είδη με τα οποία δεν έχω σχέση».
- Οπως; «Αυτό που αποκαλούμε “εμπορικό τραγούδι”. Αν και δεν μ’ αρέσουν αυτοί οι διαχωρισμοί. Πολλές φορές η ποιότητα συμβαδίζει, ταυτίζεται με την εμπορικότητα. Οπως με Χατζιδάκι, Θεοδώρακη, Ξαρχάκο, Ζαμπέτα, Σαββόπουλο, Τσιτσάνη και τόσους άλλους. Οπως και σε τραγουδοποιούς της δικής μου γενιάς. Υπάρχουν οικογένειες, με την ευρύτερη έννοια, μουσικών, στιχουργών, ερμηνευτών που συνεργάζονται με παρόμοιους χώρους. Και αυτό το χαρακτηριστικό είναι και ο διαχωρισμός. Από τη μια η οικογένεια που εμφανίζεται σε μουσικές σκηνές και σε συναυλίες και από την άλλη η οικογένεια που δουλεύει αποκλειστικά σε πίστες».
ΝΕΑ ΠΡΟΣΩΠΑ
- Ελα όμως που ο Μητσάρας, ο Μητροπάνος, αποθεώθηκε συνεργαζόμενος και με τις δύο «οικογένειες». Αν ζούσε, δεν θα τον καλούσες; «Μα τι ερώτηση είναι αυτή! Φυσικά θα ήταν από τους πρώτους καλεσμένους μου».
- Η Αννα Βίσση δεν είναι καλή φωνή; «Εξαιρετική. Τη Βίσση την καλέσαμε. Είπε πως είχε υποχρεώσεις. Εχω καλέσει όλο τον κόσμο. Από τον Μάλαμα μέχρι τη Βίσση. Ομως υπάρχει ένα είδος τραγουδοποιών και τραγουδιστών που έχει εξασφαλίσει μόνιμη στέγη στα κανάλια. Και ένα άλλο είδος που είναι άστεγο. Υπάρχει και ένας ενδιάμεσος χώρος που θα πάει και “Στην υγειά μας, ρε παιδιά” και στο “Σπίτι με το MEGA”. Υπάρχει και ένα φάσμα ιδιαίτερων τραγουδιστών που δεν θέλουν να πάνε ή που δεν τους καλούν. Επομένως, στόχος είναι από τη μια να φέρω πρόσωπα που είναι γνωστά και αγαπημένα και από την άλλη να στεγάσω μια κατηγορία καλλιτεχνών που δεν είναι τόσο γνωστοί αλλά αξίζουν περισσότερα».
- Οπως; «Η Μαρία Παπαγεωργίου. Η Μάρθα Φριντζήλα. Η Παυλίνα Βουλγαράκη. Ο Μανώλης Φάμελλος. Η Nalyssa Green (σ.σ.: το πραγματικό της όνομα είναι Βιολέτα Σαραφιανού) που δεν έχουν στέγη. Εκτός αυτών των ονομάτων, διαρκώς εξερευνώ και διαρκώς ανακαλύπτω. Με αυτές τις εξερευνήσεις αναζητούμε και ανακαλύπτουμε εντελώς νέα πρόσωπα. Πολλές φορές τούς βρίσκουμε στο YouTube. Πρόσωπα που περνάνε κάτω από τα ραντάρ του κυρίαρχου συστήματος».
- Θα καλούσες την Πέγκυ Ζήνα; «Εξαρτάται από το σχήμα. Δηλαδή πιστεύεις πως υπάρχει ρατσισμός επειδή δεν έχω φωνάξει τη Ζήνα; Στην εκπομπή του ο Σαββόπουλος (σ.σ.: εννοεί το θρυλικό «Ζήτω το ελληνικό τραγούδι») δεν τους φώναξε όλους. Πρόσωπα μόνο που καταλάβαινε και με τα οποία μπορούσε να επικοινωνήσει μαζί τους. Και μη νομίζεις πως καλώ μόνο τους φίλους μου. Κάποιους τους συναντάω για πρώτη φορά. Κάποιους τους εκτιμάω. Με κάποιους παίζουμε μαζί μουσική. Και με όλους αυτούς βίωσα μια στιγμή μοναδική. Εμπλέκομαι αληθινά και βιωματικά με όλους αυτούς. Μαθαίνω τα τραγούδια τους, τους συνοδεύω με την κιθάρα μου στα τραγούδια τους. Και φροντίζω να διαβάζω το βιογραφικό τους έτσι ώστε να τους γνωρίσω καλύτερα. Αυτό θα το κάνω με καλλιτέχνες που αγαπώ και εκτιμώ την προσφορά τους. Καλλιτέχνες όλων των ειδών. Από χιπ χοπ μέχρι βαρύ λαϊκό και παραδοσιακό. Η εκπομπή δεν έχει μια μουσική κατεύθυνση. Οι καλεσμένοι μου ερμηνεύουν τα τραγούδια τους και αφηγούνται τις ιστορίες τους. Αυθεντικές ανθρώπινες ιστορίες. Η αφήγηση της διαδρομής τους. Οι ιστορίες των καλεσμένων και οι ιστορίες πίσω από τα τραγούδια τους».
«ΝΑΙ ΣΕ Ο,ΤΙ ΜΑΣ ΕΝΩΝΕΙ»
- Και τα μέτρα, ο COVID-19; «Ολοι υποχρεωτικά κάνουμε γρήγορο τεστ πριν από κάθε γύρισμα. Ολοι. Και οι καλεσμένοι και οι μουσικοί και οι τεχνικοί. Ολοι όσοι λαμβάνουν μέρος στο γύρισμα. Από τον τελευταίο τεχνικό μέχρι τους καλεσμένους».
- Πώς προέκυψε η ιδέα της εκπομπής; «Μου έκαναν πρόταση από τη διεύθυνση για μια μουσική εκπομπή η οποία να έχει αρχειακή αξία. Μόλις ανέλαβε η καινούρια διεύθυνση, ένα από τα πρώτα πράγματα που έκανε ήταν να επαναφέρει τη θρυλική εκπομπή του Διονύση Σαββόπουλου. Κάτι αντίστοιχο, σημερινό, είχαν στο μυαλό τους. Και μου έκαναν πρόταση. Εγώ στην αρχή τούς είπα: Δεν έχω καμία σχέση με την τηλεόραση, μη με μπλέκετε με αυτά. Ομως η πρόταση επανερχόταν διαρκώς. Και έτσι άρχισα να το σκέφτομαι πιο σοβαρά. OΚ, είπα. Αφού, Νίκο, τώρα σου δίνεται η ευκαιρία για μια μουσική εκπομπή με τις δικές σου ιδέες, τη δική σου προσέγγιση και τη δική σου πρόταση, γιατί όχι. Κάνε μια τέτοια εκπομπή στην οποία θα πήγαινες ευχαρίστως ως καλεσμένος. Μια εκπομπή σαν στο σπίτι σου με μια παρέα. Σκέφτηκα επίσης η κουβέντα να είναι βιωματική και προσωπική, μακριά από αντιπαραθέσεις απόψεων. Εχουμε υποφέρει τα τελευταία χρόνια με αυτές τις αντιπαραθέσεις και τις αντιπαλότητες. Εκείνο που με ενδιαφέρει είναι να ανακαλύπτω αυτά που μας ενώνουν και όχι αυτά που μας χωρίζουν».
- Ενας εξερευνητής σε στούντιο της ΕΡΤ. «Θα σ’ το πω διαφορετικά. Οταν άρχισα, το πρώτο που σκέφτηκα ήταν: Γιατί εγώ δεν ακούω νέα, ωραία τραγούδια; Φταίω εγώ; Φταίνε τα ραδιόφωνα; Φταίνε τα κανάλια; Αυτή η αγωνία μου. Υπάρχουν; Κι αν υπάρχουν, ποιοι είναι οι νέοι δημιουργοί και οι νέες φωνές; Σκέψου πως οι μεγάλοι μύθοι του ’60, όπως Κόκοτας, Καζαντζίδης και τόσοι άλλοι, τι θα ήταν χωρίς έναν Ζαμπέτα και έναν Καλδάρα».
- Και από την εξερεύνηση ποιες οι καλύτερες νέες φωνές; «Εχω δει από κοντά και έχω εκτιμήσει πόσο καλές νέες φωνές έχουμε. Κι όμως, τους κρύβουμε».
Η συμπαρουσιάστρια
- Οπως; «Οπως η Βιολέτα Ικαρη και η Ιουλία Καραπατάκη, που τα τελευταία χρόνια συνεργάζεται με τον Μάλαμα. Και οι δύο εμφανίζονται σε εκπομπές που ακόμα δεν έχουν μεταδοθεί. Δεν θα σου πω για τη Νατάσσα Μποφίλιου».
- Κατά τη γνώμη μου, η καλύτερη. «Η Νατάσσα είναι καθιερωμένη, δεν θα την έβαζα στις νέες φωνές. Το ίδιο καθιερωμένη και η Γιώτα Νέγκα, από τις αγαπημένες μου και πιο λαϊκές. Το ίδιο και η Ασλανίδου. Πάντα αισθανόμουν πως εξερευνούσα πατώντας και ακολουθώντας τα χνάρια του Σαββόπουλου καθώς και πολλών λαϊκών μουσικών. Εμείς τότε οι νεότεροι φτιάχναμε έναν νέο δικό μας ήχο που τα είχε όλα αυτά. Ανοίγαμε ένα δικό μας μονοπάτι στο δάσος. Πάντα αισθανόμουν την πρόκληση να συνδυάσω με την κιθάρα μου έναν λαϊκό δρόμο παρέα με τη ροκ».
- Μαζί με σένα και η Ρένα Μόρφη. Ταλεντάρα, γοητευτική και καλή φωνή. Διαθέτει όλο το πακέτο. «Η ισορροπία των γενιών. Εγώ και μια εκπρόσωπος της σημερινής εποχής. Είναι το ιδανικό πρόσωπο. Ομορφη, φωτεινό πλάσμα, έξυπνη, με χιούμορ, ταλαντούχα. Ηθελα να είναι τραγουδίστρια για να μπλεκόμαστε και οι δύο με τους καλεσμένους. Αλλά και τα παιδιά της μπάντας. Πάμε στο παρελθόν, στις ρίζες μας, αλλά με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον. Φέρνουμε τα παλιά τραγούδια στο σήμερα. Παίζουμε μαζί τους. Η έναρξη κάθε εκπομπής μπορεί να είναι οι Led Zeppelin ή ο Καζαντζίδης. Πολυμορφία. Αυτό μου βγαίνει, αυτό είμαι. Το εκφράζω πιο ελεύθερα, πιο ανοιχτά από ποτέ».
«ΧΩΡΙΣ ΞΕΝΕΣ ΠΛΑΤΕΣ»
- Κατά τη γνώμη μου, διακρίνεσαι και για τις πολιτικές, κοινωνικές σου τοποθετήσεις. Επομένως, από ποιο χαράκωμα; «Πάντα ως ανένταχτος. Ποτέ δεν προσχώρησα σε κάποιο κόμμα. Με ό,τι σημαίνει αυτό. Κατά καιρούς πολλοί καλλιτέχνες είχαν στηριχτεί σε κόμματα και έτσι απολάμβαναν ιδιαίτερα προνόμια. Εγώ δεν χρωστάω τίποτα σε κανένα κόμμα και σε καμία παράταξη. Και ό,τι καταφέρω θα το καταφέρω με την αξία μου και όχι με ξένες πλάτες. Για μένα, το πιο σημαντικό, το πιο αναντικατάστατο στοιχείο είναι η δουλειά μου. Ανώτερη πολιτική πράξη είναι να κάνεις καλύτερα τη δουλειά σου. Κι αν υπάρχει ένας τρόπος να αλλάξουμε τον κόσμο, είναι μόνο αν όλοι κάνουμε καλά τη δουλειά μας. Από τον δημόσιο υπάλληλο μέχρι τους πολιτικούς. Κι όμως, σκέψου ένα πράγμα. Συνήθως δίνουμε περισσότερη έμφαση στις απόψεις των καλλιτεχνών παρά στο έργο τους».
- Οταν λες πως αρκετοί καλλιτέχνες στηρίχτηκαν σε ξένες πλάτες, εννοείς κυβερνητικές; «Σε όλη την περίοδο της Μεταπολίτευσης, αν δεν ήσουν αριστερός, δεν είχες καμία τύχη. Το ίδιο και πριν από τη χούντα. Αν δεν ήσουν εθνικόφρων, δεν είχες τύχη. Το ίδιο στην Μεταπολίτευση. Εννοείται πως όλοι είναι αριστεροί. Ετσι αρχίζεις να έχεις αυταπάτες. Οτι υπάρχει κάτι καλύτερο από τη Δημοκρατία. Εμείς οι Ελληνες στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης υπήρξαμε πρωτοπόροι στην αμφισβήτηση της Δημοκρατίας. Τώρα το ίδιο φαινόμενο έχει απλωθεί σε όλο τον κόσμο. Εμένα με σόκαρε αυτό που έγινε στο Καπιτώλιο. Και με την τεράστια αποδοχή που είχε από εκατομμύρια πολίτες. Αυτή η άνοδος του λαϊκισμού με διάφορα πρόσωπα και με διάφορες παραλλαγές. Ολοι αυτοί στρέφονται εναντίον της Δημοκρατίας. Εντάξει, δεν λέω, η Δημοκρατία έχει πολλές ατέλειες, αλλά είναι το καλύτερο επίτευγμα του ανθρώπου. Για να ζήσει και να λειτουργήσει σε μια οργανωμένη κοινωνία. Να βελτιώσουμε, λοιπόν, τη Δημοκρατία. Οχι να την καταργήσουμε. Ουσιαστικά μόνο ο δυτικός κόσμος έχει Δημοκρατία. Ο υπόλοιπος εξουσιάζεται από δικτατορίες. Αυτό που έγινε έμοιαζε με εφηβική εξέγερση. Από τη μαζική αγανάκτηση για διεφθαρμένους πολιτικούς, αλλά και τους μετανάστες. Αυτό δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα. Με ονοματεπώνυμα. Οπως Μαρί Λεπέν και Ντόναλντ Τραμπ».
«ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟ ΔΙΠΟΛΟ»
- Πρωτοπόρα στην αμφισβήτηση η Ελλάδα. «Οταν δημοσίως πήρα θέση υπέρ του “Ναι” στο δημοψήφισμα, δέχτηκα σφοδρή επίθεση. Θεωρώ όμως πως όλα αυτά τα έχουμε αφήσει πίσω μας. Τότε ζήσαμε μια εμφυλιοπολεμική κατάσταση. Εναν οδυνηρό διχασμό. Σταματήσαμε να μιλάμε με φίλους. Τέλος πάντων. Τώρα είμαστε σε μια φάση πολύ διαφορετική. Η πανδημία έχει φέρει πολλά δεινά, έχει καταστρέψει πολύ κόσμο, όμως κάπου μας έχει κάνει να νιώσουμε πως έχουμε μια κοινή μοίρα».
- Θα κάνεις εμβόλιο; «Ε, βέβαια, θα κάνω εμβόλιο. Εμπιστεύομαι την επιστήμη και τους επιστήμονες. Και περιφρονώ όλους αυτούς τους διάφορους τυχάρπαστους».
- Σήμερα υφίσταται το δίπολο Αριστερά - Δεξιά; «Οχι, δεν υπάρχει. Η διαφορά είναι πλασματική. Εδώ και χρόνια υπάρχει ένα άλλο είδος διαχωρισμού. Οι άνθρωποι που πιστεύουν στη Δημοκρατία και οι άλλοι που αμφισβητούν και δεν πιστεύουν. Το αντιδημοκρατικό τόξο εκτείνεται σε όλες τις παρατάξεις. Αυτά είναι τα δύο αντίπαλα ρεύματα. Αν πιστεύεις στη Δημοκρατία, δεν μπορεί να είσαι εθνικιστής, ακροδεξιός, ακροαριστερός. Και η Ευρώπη είναι ένας μονόδρομος. Πολλές φορές σκέφτομαι πού θα ήμασταν σήμερα εκτός Ευρώπης. Με την πανδημία, τον Ερντογάν, την οικονομία. Και μου φαίνεται ακόμα πιο παρανοϊκό αυτό που συνέβη τότε. Πολύς κόσμος παρασύρθηκε από το σύνθημα ενός ηρωικού “Οχι”, που στην πραγματικότητα ήταν αυτοκτονικό. Γι’ αυτό κανείς δεν διαμαρτυρήθηκε όταν το “Οχι” μετατράπηκε σε “Ναι”. Μια εποχή που μας άφησε και με τραύματα και με γνώση. Εκείνη την εποχή αισθανόμουν σωματικά δηλητηριασμένος. Οχι μόνο πνευματικά. Γι’ αυτό είχα γράψει και το τραγούδι “Θα περάσει κι αυτό”. Και γι’ αυτό το τραγούδι δέχτηκα σφοδρές επιθέσεις. Και μάλιστα από δημοσιογράφους που παλαιότερα με υμνούσαν ως σπουδαίο συνθέτη και στη συνέχεια, επειδή δεν συμφωνούσαν με τις θέσεις μου, έγραφαν πως ήμουν ένα μηδενικό. Οχι μόνο ιδεολογικά, αλλά και καλλιτεχνικά».
- Και τώρα όλα αυτά εξαφανίστηκαν; «Οχι, δεν πιστεύω πως αυτά τα πάθη εξαφανίστηκαν και θεραπεύτηκαν. Είναι σαν τα τέρατα της μυθολογίας που βγαίνουν από τα Τάρταρα».
«Ευτυχής ως περιπλανώμενος»
- Μήπως λόγω ηλικίας έχεις γίνει συντηρητικός; «Για μένα, συντηρητικός, με την αρνητική έννοια, είναι αυτός που σταματάει να δημιουργεί και να αναρωτιέται. Ο κολλημένος, ο οπισθοδρομικός. Υπάρχει και μία άλλη έννοια. Αυτός που πιστεύει στις παλιές αξίες και μάχεται γι’ αυτές. Με αυτή την έννοια μπορεί να είμαι συντηρητικός. Με τις έννοιες της καθαρότητας, της εντιμότητας, της εργατικότητας. Οπως ο πατέρας μου. Αν αυτό είναι συντηρητισμός, ναι. Μ’ αρέσει αυτό που έλεγε ο Βίκτωρ Ουγκό, “αλλάζω τις απόψεις μου, αλλά όχι τις αξίες μου, όπως το δέντρο που αλλάζει τα φύλλα του, όχι τις ρίζες του”».
- Ευτυχής και στην προσωπική σου ζωή; «Νιώθω ευτυχής ως περιπλανώμενος. Εδώ και 40 χρόνια. Είμαι ευτυχής που έχω ως αντίβαρο μια οικογένεια πολύ δεμένη, με δύο παιδιά, πολλή ζωντανή και τώρα περιμένω τη διεύρυνσή της με το πρώτο εγγονάκι μου από την κόρη μου. Να γίνω παππούς μέσα στο 2021».
- Ολυμπιακάρα ή Πανάθα; «Πανιώνιος επειδή μεγάλωσα δίπλα στο γήπεδό του, στη Νέα Σμύρνη».
- Και στο ποδόσφαιρο εναλλακτικός. Ποια είναι τα σχολεία της ζωής σου; «Κατ’ αρχάς, η οικογένεια. Το γεγονός ότι μοιράστηκα τη ζωή μου με το ίδιο πλάσμα εδώ και κοντά 40 χρόνια. Είναι απίστευτο. Με τις κατηφόρες, τις χαράδρες, τις τρικυμίες και τις θάλασσες. Να βλέπω τα παιδιά μου από μωρά να μεγαλώνουν ως ανεξάρτητες προσωπικότητες. Τα βινύλια που αγόραζα. Τα λαϊκά μαγαζιά όπου δούλευα να βγάλω το μεροκάματο παίζοντας κιθάρα και μπάσο. Εκεί άρχισα να μαθαίνω και να αγαπάω το λαϊκό τραγούδι. Σε μια υπόγα επί της Ζωοδόχου Πηγής, το “Τσιν Τσιν”, και όπου ανάμεσα στους τραγουδιστές ήταν και ο Γιάννης Ντουνιάς. Μέγας θαυμαστής του Καζαντζίδη και που τότε τραγουδούσε όλο τον δίσκο “Υπάρχω”. Εγώ ήμουν ροκάς. Ομως έτσι έμαθα τα μυστικά με τα λαϊκά τραγούδια του Νικολόπουλου. Μετά ήταν οι Φατμέ. Το τελευταίο σχολείο είναι το “Μουσικό κουτί”. Λιμάνια ξένα. Δεν τα έχω εγκαταλείψει ποτέ. Τα πραγματικά σχολεία τα μισούσα και τα θρανία τα έβγαλα μέσα στη χούντα. Πάντα διψούσα για έναν καλό δάσκαλο, αλλά δεν είχα την τύχη να τον βρω, και έτσι αρκέστηκα στους νοερούς δασκάλους μου. Ζωντανούς και πεθαμένους. Ας πούμε, τα κείμενα του Τσαρούχη τα είχα ξεκοκαλίσει».
- Και τα ποσοστά της εκπομπής; «Γύρω στο 6%. Πολύ ενθαρρυντικό για τηλεθέαση κρατικού καναλιού. Και μάλιστα έχουμε κερδίσει ένα κοινό που απέχει και δεν βλέπει τηλεόραση. Και κάτι ακόμα. Εχω καλέσει τον Σαββόπουλο και θα έρθει. Στον άνθρωπό μας, στον δάσκαλό μας, με την κορυφαία μουσική εκπομπή “Ζήτω το ελληνικό τραγούδι”. Σημείο αναφοράς και αξεπέραστης προσφοράς».
Ειδήσεις σήμερα:
Δένδιας: Υπερβαίνει τα 13.000 τ. χλμ. η επέκταση του εθνικού μας χώρου
Επίσκεψη Μητσοτάκη στο υπουργείο Εσωτερικών
ΗΠΑ: Τέσσερις αστεροειδείς θα περάσουν... σύριζα από τη Γη, την ώρα της ορκωμοσίας του Μπάιντεν!
Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr