Μαίρη Συνατσάκη εναντίον Κώστα Τσουρού: Η αλήθεια για την «Αστυνομία των κινητών»

Θα ήταν μία ακόμα αυτοαναφορική για τη σόουμπιζ και μάλλον τροφοδοτική για την αυταρέσκεια των πρωταγωνιστών της κόντρα. Ομως η διαφωνία ανάμεσα στη Μαίρη Συνατσάκη και τον Κώστα Τσουρό αναφορικά με το ποιος έχει δικαίωμα να μας απαθανατίζει σε φωτογραφία ή βίντεο χωρίς τη συναίνεσή μας και αν η εν λόγω πράξη του μας δίνει το αυτοδίκαιο δικαίωμα να ζητήσουμε τα ρέστα -δηλαδή να δούμε το υλικό και να απαιτήσουμε τη διαγραφή του- άνοιξε τον ασκό του Αιόλου. Εύλογο. Από τη μία υπάρχει η υπόνοια του σκανδαλοθηρικού ενδιαφέροντος.

Η Ελεονώρα Μελέτη φρόντισε, μάλιστα, να προσθέσει ακόμα περισσότερο ζουμί στην υπόθεση λέγοντας στο Instagram πως ο συνεργάτης της ανταλλάσσει εξώδικα με τη Συνατσάκη. Από την άλλη τίθεται βέβαια, χωρίς πιθανότατα κανείς από τους εμπλεκόμενους να το έχει υποψιαστεί, ένα ζήτημα που καταπώς φαίνεται προσπερνάμε σε έναν κόσμο που ορκίζεται στο αυτοπαπαράτσωμα και ποστάρει, άρα υπάρχει. Ποιος μπορεί να φωτογραφίζει ή να βιντεοσκοπεί ποιον χωρίς τη θέληση, τη συγκατάθεση ή τη γνώση του και τι μπορεί να κάνει εκείνος που ακούσια βρίσκεται ολόκληρος ή κατακερματισμένος (βλ. τα πόδια, τα οπίσθια, το στήθος, οι γλουτοί του κ.ο.κ.) στο κινητό τηλέφωνο, δηλαδή σε μια διαρκώς συνδεδεμένη με την οικουμένη τράπεζα δεδομένων ενός αγνώστου;

Αλλά καλύτερα να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Τη θρυαλλίδα για την σε κάθε περίπτωση χορταστική για τα πιο χαμερπή ένστικτα του τηλεοπτικού κοινού έριδα άναψε η απόφαση της Μαίρης Συνατσάκη να ενημερώσει το ποίμνιο των 775.000 followers για κάτι που είδε να συμβαίνει στο διάβα της. «Περπατούσα και ένας κύριος καταλάβαινα ότι κάπως περίεργα κρατάει το κινητό του. Λέω αυτό παίζει και να είναι ότι με βγάζει βίντεο. Συνεχίζω την πορεία μου, αλλά γυρνάω πίσω να κοιτάξω και τον παρατηρώ να βγάζει μια κοπέλα που περπατούσε μπροστά του επειδή φορούσε ένα κολλητό τζιν. Του λέω: “Συγγνώμη. Θέλετε να σταματήσετε να βγάζετε βίντεο κόσμο που δεν είναι ενήμερος γι’ αυτό; Μπορείτε να μου δείξετε την κάμερα και το άλμπουμ των φωτογραφιών σας;”. Μου λέει: “Τι; Είσαι τρελή;” και συνέχισε να προχωράει και να φεύγει. Να μιλάμε γι’ αυτά χωρίς να αισθανόμαστε ότι είμαστε τρελοί, παρανοϊκοί. Να κοιτάει ο ένας τον άλλον λίγο περισσότερο μπας και εκλείψουν τα συγκεκριμένα πράγματα». Ηταν μάλλον κάτι αναμενόμενο για τη social media influencer που θεωρεί προφανώς θεόσταλτο καθήκον της να τοποθετείται επί παντός του επιστητού, ειδικά μάλιστα σε θέματα που άπτονται στερεοτύπων, σεξισμού, φεμινισμού και της εσχάτως χιλιοτραγουδισμένης τοξικής πατριαρχίας. Οφείλει πάντως να της αναγνωριστεί πως έχει σαφή θέση και αταλάντευτη φωνή ήδη από την περίοδο που αναρτούσε βίντεο με τίτλους-τυράκι για κλικ όπως το «Είμαι Gay, Είμαι Αλβανίδα, Είμαι Πρόσφυγας». Δεν μπορεί να είναι κανείς βέβαιος εάν η πρόθεση της Συνατσάκη ήταν η αφύπνιση και ο ακτιβισμός ή απλώς να έλξει ξανά την προσοχή πάνω της καταθέτοντας μία ακόμα προσωπική εμπειρία της. Πάντως το δεύτερο το κατάφερε και με το παραπάνω.

Οπως ο πνιγμένος πιάνεται από τα μαλλιά του, έτσι και η ελληνική τηλεόραση γαντζώνεται από τα κοινωνικά δίκτυα μπας και καμωθεί τη σύγχρονη. Ματαιοπονώντας. Σε κάθε περίπτωση, το βίντεο τής κατά τον σοσιαλμιντιακό κόσμο Mairiboo προβλήθηκε στην εκπομπή της Ελεονώρας Μελέτη. Και το γλέντι άναψε.

Με περίσσια ελαφρότητα η Συνατσάκη χαρακτηρίστηκε «αστυνομία των κινητών τηλεφώνων» - σχολή που υπενθυμίζουμε ότι ξεκίνησε από την περίοδο εκείνη που στην ηθοποιό Χρυσούλα Διαβάτη είχε αποδοθεί ο ρόλος της «αστυνομίας του θεάτρου». Τη συγκεκριμένη έκφραση για την influencer εξέφρασε ο Κώστας Τσουρός, η Συνατσάκη απάντησε με ένα έπος από 36 stories, τονίζοντας πως η απόφασή της να ζητήσει να δει το υλικό που υπήρχε στο κινητό του αγνώστου ανδρός «δεν έχει να κάνει με αστυνόμευση αλλά με την παραβίαση του σώματος» και λίγες ημέρες μετά ανάμεσα στους δύο χώρεσε και τρίτος. Η Ελεονώρα Μελέτη. Χρήστρια των κοινωνικών δικτύων, καταλόγισε υποκρισία στην τηλεπαρουσιάστρια η οποία συμμετείχε ως ομιλήτρια σε ημερίδα για την έμφυλη βία και τα στερεότυπα. Πώς είναι δυνατόν να πιάνει στο στόμα της τέτοια ζητήματα όταν από το μετερίζι της εκπομπής της μια γυναίκα που διεκδικεί το δικαίωμά της στην ιδιωτικότητα τρολάρεται ως «αστυνομία των κινητών τηλεφώνων»; «H κα Συνατσακη με όλο το σεβασμό, “ξέχασε” να ανεβάσει στα στόρι της πολλά αποσπάσματα από την εκπομπή όπως κ τον δικό μου επίλογο, όπου καλούσα όλους μας να μείνουμε στο “μήνυμα” της Μαίρης. Επίσης να σας ενημερώσω πως απαγορεύεται από τους νόμους του κράτους να καλούμε τον κόσμο μέσα από τα ΜΜΕ σε αυτοδικία. Η κυρία Συνατσάκη κλήθηκε με εξώδικο να αποκαταστήσει την αλήθεια και αδιαφόρησε», απάντησε η Μελέτη.

Δείτε βίντεο για το χρονικό της κόντρας ανάμεσα στη Μαίρη Συνατσάκη και τον Κώστα Τσουρό

Πόλεμος με εξώδικα

Οτι η Συνατσάκη απάντησε στο εξώδικο με εξώδικο μικρή σημασία έχει για το διά ταύτα. Το ζήτημα είναι αν στ’ αλήθεια αυτό που έκανε η Συνατσάκη είναι αυτοδικία ή απλώς χρήση του κατοχυρωμένου δικαιώματος κάθε πολίτη στην ιδιωτικότητά του.

Ο κ. Στέργιος Κωνσταντίνου, δικηγόρος με ειδίκευση στα Προσωπικά Δεδομένα και μέλος της Homo Digitalis εξηγεί: «Η καταγραφή βίντεο ενός ατόμου από μια οποιαδήποτε συσκευή καταγραφής, όπως λόγου χάρη από κινητό τηλέφωνο, αφορά εν γένει το δικαίωμα του ατόμου αυτού στην ιδιωτικότητα (άρθρο 8 ΕΣΔΑ & 7 Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε.) και το δικαίωμα στην προστασία των προσωπικών δεδομένων (άρθρο 8 ΧΘΕΔΕΕ και άρθρο 9Α Συντάγματος). Εν γένει, τόσο η καταγραφή βίντεο όσο και η τήρηση αρχείου βίντεο σε μια μνήμη (smartphone, σκληρού δίσκου κ.λπ.) συνιστά επεξεργασία προσωπικών δεδομένων και έτσι ρυθμίζεται -εκτός εάν εμπίπτει στην οικιακή εξαίρεση- από τον Κανονισμό (Ε.Ε.) 2016/679, γνωστό σε όλους ως GDPR». Τι νοείται ως οικιακή εξαίρεση; Πάρτε για παράδειγμα δύο ανθρώπους που με τη συγκατάθεσή τους απαθανατίζονται σε selfie φωτογραφία ή έναν γονιό που βιντεοσκοπεί τα παιδιά του. Κρίσιμο, όπως επισημαίνει ο κ. Κωνσταντίνου, είναι το ζήτημα της επεξεργασίας των δεδομένων που συγκεντρώνει κανείς: «Χρειάζεται μεγάλη προσοχή ως προς τις επεξεργασίες αυτές, καθώς υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που ενώ στο μυαλό των “Υπευθύνων Επεξεργασίας”, δηλαδή των ατόμων που κατέγραφαν το βίντεο με τη συσκευή τους για δικό τους σκοπό, οι επεξεργασίες αυτές ήταν αθώες, στην πραγματικότητα διενεργούσαν παράνομη επεξεργασία προσωπικών δεδομένων με αποτέλεσμα να πληρώσουν δυσβάσταχτα πρόστιμα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα 15.000 ευρώ από το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών σε χρήστη του Facebook για ανάρτηση στο -δημόσιο- προφίλ του φωτογραφίας με αριθμό κυκλοφορίας οδηγού οχήματος. Επίσης, τα 40.000 ευρώ από τη Νορβηγική Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα σε καταστηματάρχη για καταγραφή και διαβίβαση δεδομένων εικόνας παιδιών που νόμιζε ότι θα διέπρατταν κλοπή». Μιλώντας επί της ουσίας και λαμβάνοντας υπόψη την περίπτωση της Συνατσάκη που είδε έναν άγνωστο άνδρα στον δρόμο να τη βιντεοσκοπεί, είχε δικαίωμα να απαιτήσει πρόσβαση στο κινητό τηλέφωνό του και διαγραφή των δεδομένων; Το δίχως άλλο. «Το πρόσωπο που βιντεοσκοπείται έχει συγκεκριμένα δικαιώματα που προβλέπει ο GDPR. Το πρόσωπο που καταγράφει είναι κατά πάσα πιθανότητα και ο Υπεύθυνος Επεξεργασίας. Ο τελευταίος είναι υποχρεωμένος να παρέχει, σε περίπτωση που του ζητηθεί, όλες τις πληροφορίες που ορίζει ο GDPR. Ειδικότερα, εάν σας καταγράψουν, μπορείτε να ζητήσετε να δείτε το βίντεο το οποίο σας περιλαμβάνει (δικαίωμα πρόσβασης - άρθρο 15 GDPR), καθώς και να ζητήσετε πληροφορίες, όπως τον σκοπό του βίντεο, τον χρόνο διατήρησης, σε ποιους θα κοινοποιηθεί κ.ά. Επιπλέον, μπορείτε να ζητήσετε να το διαγράψει (άρθρο 17 του GDPR) και εάν αυτό δεν είναι δυνατό μπορείτε να ζητήσετε να σας καταστήσει μη αναγνωρίσιμους (πιξελοποίηση των χαρακτηριστικών σας, απόκρυψη προσώπου κ.λπ.)», καταλήγει ο κ. Κωνσταντίνου.

Η περίπτωση της Συνατσάκη έφερε στην επιφάνεια το δυσδιάκριτο όριο ανάμεσα στα προσωπικά δεδομένα και το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα. Μπορεί, σύμφωνα με τον GDPR, να μην είχε δικαίωμα πρόσβασης στο κινητό τηλέφωνο του αγνώστου, εφόσον εκείνος δεν θα επεξεργαζόταν, δεν θα δημοσίευε και δεν θα χρησιμοποιούσε τις επίμαχες φωτογραφίες, ωστόσο είχε δικαίωμα προάσπισης και διασφάλισης της ιδιωτικότητάς της. Σε επικοινωνία που είχαμε με την ελληνική Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα ο εν λόγω διαχωρισμός αποσαφηνίζεται: «Ο Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων (GDPR) δεν εφαρμόζεται στην επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από φυσικό πρόσωπο στο πλαίσιο αποκλειστικά προσωπικής ή οικιακής δραστηριότητας. Τέτοιες δραστηριότητες περιλαμβάνουν την αλληλογραφία και την τήρηση αρχείου διευθύνσεων ή την κοινωνική δικτύωση και την επιγραμμική (online) δραστηριότητα στον βαθμό που ασκείται στο πλαίσιο τέτοιων (προσωπικών ή οικιακών) δραστηριοτήτων. Συνεπώς, η λήψη εικόνας από ένα φυσικό πρόσωπο (πολίτη) σε προσωπική του συσκευή δεν εμπίπτει στο προστατευτικό πλαίσιο της νομοθεσίας αυτής». Οσο για το πότε ένας πολίτης μπορεί να προσφύγει στην αρχή για ένα ανάλογο ζήτημα; «Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων έχει αρμοδιότητα σε περίπτωση που η φωτογράφηση ή βιντεοσκόπηση πραγματοποιείται για μη οικιακό-προσωπικό σκοπό, συμπεριλαμβανομένης και της περίπτωσης που οι ληφθείσες από φυσικό πρόσωπο εικόνες διαβιβαστούν σε μεγάλο αριθμό προσώπων (π.χ. με δημόσια ανάρτηση σε κοινωνικά δίκτυα), οπότε και η νομιμότητά της κρίνεται κατά περίπτωση, ανάλογα με τον επιδιωκόμενο σκοπό και το αν τηρούνται οι αρχές της νόμιμης επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και σε περιπτώσεις προσωπικής ή οικιακής χρήσης ένας πολίτης μπορεί να ασκήσει τα νόμιμα δικαιώματά του με βάση τις γενικές διατάξεις του δικαίου, όπως για παράδειγμα για την προστασία της προσωπικότητας. Επισημαίνεται ότι οι γενικές διατάξεις του δικαίου είναι ευρύτερες της νομοθεσίας για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και μπορεί να τύχουν εφαρμογής ακόμα και αν δεν τεκμηριώνεται εφαρμογή της νομοθεσίας για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Συνεπώς, στις περιπτώσεις αυτές δεν είναι αποτελεσματική η προσφυγή στην Αρχή, αλλά ενδεχομένως στη Δικαιοσύνη. Σημειώνεται, επίσης, ότι σε περίπτωση ποινικών αδικημάτων, η προσφορότερη λύση είναι η επικοινωνία με τις αρμόδιες Αρχές για τη δίωξη των εγκλημάτων αυτών», τονίζουν από την ελληνική ΑΠΔΠΧ.

Celeb-gate

Πριν από λίγες ημέρες η ηθοποιός Τζένιφερ Λόρενς μίλησε στο αμερικανικό περιοδικό «Vanity Fair» για το βαθύ και ανεπούλωτο τραύμα που της κληροδότησε το περασμένο αλλά όχι ξεχασμένο Celeb-gate. Στις 31 Αυγούστου του 2014 περίπου 500 φωτογραφίες -ως επί το πλείστον διάσημων γυναικών- που υποκλάπηκαν από τα κινητά τηλέφωνά τους δημοσιεύτηκαν σε ιστότοπο. Οι περισσότερες από τις αναγνωρίσιμες γυναίκες, ανάμεσα στις οποίες η Λόρενς, η Κέιτ Απτον, η Εμιλι Ραταϊκόφσκι, η Κίρστεν Ντανστ και η Κάλεϊ Κουόκο, είδαν την ιδιωτικότητά τους να παραβιάζεται βίαια και τους εαυτούς τους να τρεντάρουν στο Διαδίκτυο με αδαμιαία περιβολή. Ηταν γυμνές, αμήχανες και ανήμπορες να αντιδράσουν. Η Λόρενς χαρακτήρισε την εισβολή στην ιδιωτικότητα και τα προσωπικά δεδομένα της ως σεξουαλικό έγκλημα. Μπορεί η πρόσφατη βιωματική εμπειρία της Συνατσάκη να είναι σίγουρα λιγότερο ακραία ή «φωτογενής» από το σκάνδαλο που κλυδώνισε την αμερικανική σόουμπιζ, όμως δεν είναι λιγότερο προσβλητική για τον άνθρωπο που την υφίσταται. Τουλάχιστον ας γνωρίζουμε πώς μπορεί καθένας να την αντικρούσει και μάλιστα χωρίς τον κίνδυνο να χαρακτηριστεί πια ως «ο τρελός του χωριού».



Ειδήσεις σήμερα:

Πιστοποιητικά εμβολιασμού δύο ταχυτήτων πριν την αναμνηστική δόση εξετάζει η ΕΕ

Πέθανε 36χρονος με κορωνοϊό στην Πιερία – Είχε κάνει το εμβόλιο της Johnson&Johnson

GNTM 4: Το Μανιάτικο κάστρο της μόδας… άφησε τον Αγγαίο εκτός FINAL 4 – Δείτε βίντεο