Ο Μίδας του τένις: Η μέθοδος Μουράτογλου

Στο γραφείο του, στην περίφημη ακαδημία του λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Νίκαια της Γαλλίας, όπου έχουν εκκολαφθεί κάποια από τα μεγαλύτερα ταλέντα του παγκόσμιου τένις και έχουν επανεκκινήσει την καριέρα τους σούπερ σταρ του αθλήματος με προεξάρχουσα τη Σερένα Γουίλιαμς, ο Πατρίκ Μουράτογλου έχει στιβαγμένα δεκάδες τετράδια με τάξη που θα ζήλευε ακόμα και ο πιο ψυχαναγκαστικός βιβλιοθηκονόμος - «νομίζουμε ότι θυμόμαστε τα πάντα, αλλά η αλήθεια είναι ότι ξεχνάμε τα πάντα», λέει. Είναι εκείνα που περιέχουν σημειώσεις από προπονήσεις, σχόλια από αγώνες, παρατηρήσεις για τους τενίστες που γαλουχεί αθλητικά στην ακαδημία του.

Στην πραγματικότητα τα απειράριθμα τεφτέρια με τις χειρόγραφες καταγραφές του προπονητή με τη δυσθεώρητη φήμη δεν είναι απλώς ενθύμια της σπουδαίας προπονητικής καριέρας του, ούτε λειτουργούν απλά ως κάτοπτρο για να καθρεφτίζει τη ματαιοδοξία του. Αλλά περιέχουν την απάντηση στο πώς ένα παιδί, που κάποτε χρειάστηκε να επισκέπτεται κάθε εβδομάδα για έναν ολόκληρο χρόνο το γραφείο ενός ψυχολόγου προκειμένου να αρθρώσει μία -κι αυτό δεν περιέχει ψήγμα υπερβολής- κουβέντα, έγινε όχι απλώς ένας επιτυχημένος ενήλικος, αλλά ο άνθρωπος που για πολλούς έθεσε τον πήχη στο παγκόσμιο τενιστικό γίγνεσθαι.

Ο Μουράτογλου, σήμερα ένας γοητευτικός άνδρας με ευφράδεια λόγου, ακατάβλητη ενέργεια και ακτινοβολία σταρ, βοήθησε με το πάθος και την κοσμοθεωρία του στην ακόμα μεγαλύτερη διάδοση του τένις, αλλά και στην ανάδειξη των προσωπικοτήτων των αθλητών.

Η αυτοβιογραφία

Αυτή τη συναρπαστική, μυθιστορηματικά αληθινή ζωή κατάφερε να τη συνοψίσει στην αυτοβιογραφία του με τίτλο «Ο Coach», που μόλις κυκλοφόρησε και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Διόπτρα. Στις 248 σελίδες της υπάρχουν πολύ τένις, πολλοί αγώνες, ακόμα περισσότερες προπονήσεις και καντάρια ιδρώτα. Τελικά, όμως, η αφήγηση του 52χρονου προπονητή έχει να κάνει με όλα τα υπόλοιπα, εκτός από το τένις. Κυρίως εστιάζει στη στάση και τη θέση που καλείται να πάρει κανείς απέναντι στη ζωή, αναλαμβάνοντας την ευθύνη του εαυτού του.

Ο Μουράτογλου αυτό το έμαθε με τον πιο σκληρό, δηλαδή τον βιωματικό τρόπο. Από παιδί ακόμα είχε όλα τα προγνωστικά εναντίον του. Οι προσδοκίες και οι φιλοδοξίες του έβρισκαν τοίχο στα όνειρα που είχαν προσχεδιάσει για εκείνον οι γονείς του. Ο εαυτός του ήταν μια διαρκής απογοήτευση. Για κάθε εξωτερικό παρατηρητή ο μικρός Πατρίκ Μουράτογλου, γεννημένος από Ελληνα πατέρα και Γαλλίδα μητέρα και μεγαλωμένος στο μεγαλοαστικό προάστιο Νεϊγί του Παρισιού, φαινόταν χαμένη υπόθεση. Εσωστρεφής, αντικοινωνικός, υπερευαίσθητος και αγχώδης, με δυσκολία ένταξης ακόμα και στο σχολικό περιβάλλον, όχι απλώς λιγομίλητος αλλά πεισματικά αμίλητος, καχεκτικός σωματικά, έμοιαζε να κουβαλά μειονεκτήματα στην αποσκευή της ζωής του ήδη από το ξεκίνημά της.

Το μόνο που τον ενδιέφερε ήταν το τένις. Παρακολουθούσε αγώνες στην τηλεόραση και ονειρευόταν τον εαυτό του να ιδρώνει τη φανέλα στα κορτ. Σε ηλικία 4 ετών έπιασε για πρώτη φορά ρακέτα στα χέρια του. Ηταν η δική του στιγμή κοσμογονίας και κανείς δεν δικαιούνταν να του τη στερήσει. Το γήπεδο ήταν το μόνο μέρος στο οποίο αισθανόταν ότι τον σέβονταν, ένιωθε ασφάλεια και ελευθερία και περίμενε όλη την εβδομάδα να έρθει το Σαββατοκύριακο, για να θυμηθεί πώς είναι να στ’ αλήθεια να ζεις. Μια δεκαετία μετά, είχε καταφέρει να ανελιχθεί στην έκτη θέση της τενιστικής κατάταξης στη Γαλλία.

Ομως ο πατέρας του Πάρης Μουράτογλου είχε άλλα όνειρα για τον γιο του. Το τένις μπορούσε να περιμένει. Προτεραιότητα είχαν οι σπουδές. Ο Πατρίκ αμέσως μετά το σχολείο ξεκίνησε να σπουδάζει οικονομικά. Αντεξε μόλις δώδεκα μήνες, πριν συναντηθεί με μία ακόμα απογοήτευση της ζωής του και πιάσει δουλειά ως λογιστής στην πατρογονική επιχείρηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με μισθό 1.500 φράγκα τον μήνα.

Ούτε εκεί μακροημέρευσε. Το τένις ήταν το πεπρωμένο του. Μόνο που αυτή τη δεύτερη φορά που θα αφουγκραζόταν την εσωτερική φωνή του θα το προσέγγιζε όχι από τη μεριά του αθλητή, αλλά από εκείνη του προπονητή. Και δεν θα επέτρεπε στον εαυτό του τίποτα λιγότερο από το να διαπρέψει, να διακριθεί και να αφήσει τελικά το αποτύπωμά του σε ένα άθλημα που τον συνάρπαζε και τον καθήλωνε παιδιόθεν. Ο Μουράτογλου είχε αποφασίσει όχι απλά να μιλήσει, αλλά να κάνει τους άλλους να τον ακούσουν. Ηταν τόσο πειστικός, ώστε ύστερα από είκοσι και κάτι χρόνια από εκείνη την ημέρα όλοι τον προσφωνούν πια με το προσωνύμιο ο «Coach», επιβεβαιώνοντας πως από αουτσάιντερ κατάφερε να γίνει αρχέτυπο.

Η ακαδημία

Με την οικονομική συνδρομή του πατέρα του ο Μουράτογλου στα τέλη της δεκαετίας του ’90 ίδρυσε την περίφημη σήμερα ακαδημία του, αρχικά στο Παρίσι. Λίγα χρόνια αργότερα, τη μετέφερε 25 χιλιόμετρα δυτικά της Νίκαιας, όπου βρίσκεται έως σήμερα, ενώ πλέον ο προπονητής λειτουργεί και το Mouratoglou Tennis Center στο «Costa Navarino» με 16 υπερσύγχρονα γήπεδα. Εκείνο που πραγματικά ήθελε επιλέγοντας την προπονητική ήταν να βοηθήσει φερέλπιδες αθλητές με ταλέντο και κυρίως πίστη στον εαυτό τους να κάνουν αυτό που δεν μπόρεσε να κάνει ο ίδιος.

Η άνοδος των μετοχών του ως προπονητή στο παγκόσμιο χρηματιστήριο του τένις ήταν παράλληλη με εκείνη του Μάρκου Παγδατή. Ο προπονητής εντόπισε τον χαρισματικό Κύπριο τενίστα σε ηλικία 13 ετών και του πρόσφερε υποτροφία στην ακαδημία του. Τον ανέλαβε όταν ο Παγδατής βρισκόταν στην 300ή θέση της παγκόσμιας κατάταξης. Η άνοδός του μετά το ξεκίνημα της συνεργασίας τους ήταν φρενήρης, αλλά έληξε άδοξα. Οταν ο τενίστας αισθάνθηκε αρκετά δυνατός και επιτυχημένος, αποφάσισε πως δεν είχε πια ανάγκη τον Μουράτογλου.

Ο Coach δεν θα συγχωρέσει ποτέ το ότι επέτρεψε στον εαυτό του να αντιδράσει με το θυμικό και όχι με το μυαλό του, αφήνοντας έναν ταλαντούχο τενίστα να αυτοκαταστραφεί με καύσιμη ύλη το πείσμα του. Ακόμα και σήμερα πάντως επιμένει πως τον αισθάνεται και τον αντιμετωπίζει ως γιο του. Η πιο κομβική στιγμή στην καριέρα του Ελληνογάλλου προπονητή ήταν αναμφίβολα η συνεργασία του με τη Σερένα Γουίλιαμς που ξεκίνησε το 2012. Η τενίστρια-φαινόμενο προσπαθούσε να επανέλθει στην ενεργό δράση έπειτα από έναν σοβαρό τραυματισμό. Βρυχόταν σαν πληγωμένο λιοντάρι στα κορτ, πασχίζοντας να βρει την παλιά καλή φόρμα της.

Το Ρολάν Γκαρός εκείνης της χρονιάς εξελίχθηκε στην απόλυτη καταστροφή. Αμέσως μετά, η Γουίλιαμς, που ως τότε προπονούνταν αποκλειστικά με τον άνθρωπο που έπλασε και διαμόρφωσε αθλητικά την ίδια και την αδελφή της, δηλαδή τον πατέρα της Ρίτσαρντ (την ιστορία του μπορεί κανείς να δει στην ταινία «Η μέθοδος των Γουίλιαμς» με πρωταγωνιστή τον Οσκαρικό πια Γουίλ Σμιθ), τηλεφώνησε στον Μουράτογλου. Τον ρώτησε αν θα μπορούσε να προπονηθεί στην ακαδημία του για τις λίγες εβδομάδες που μεσολαβούσαν ως την έναρξη του Γουίμπλεντον.

Η συνεργασία τους, που μετρά πια δέκα χρόνια, ξεκίνησε τρικυμιώδης. Στην πρώτη προπόνηση η Γουίλιαμς δεν χάρισε ούτε βλέμμα στον νέο της coach, αρνήθηκε να του ανταποδώσει την καλημέρα που της απηύθυνε και δεν άκουγε καμία από τις οδηγίες του. Ηταν σαν ο Μουράτογλου να μην υπήρχε στο οπτικό της πεδίο. Εκείνος δεν πτοήθηκε. Στο πρώτο της διάλειμμα την πλησίασε και απαίτησε την προσοχή της χτυπώντας το γείσο του καπέλου της και λέγοντας εμφατικά: «Κανόνας πρώτος: Λέμε καλημέρα. Κανόνας δεύτερος: Οταν σου μιλάω, με κοιτάς στα μάτια και μου απαντάς».

Ενώ κανείς θα περίμενε πως η σε ελεύθερη πτώση τενίστρια θα τα βροντούσε όλα κάτω, έστρεψε το βλέμμα της στον προπονητή και τον ρώτησε: «Ποιος είναι ο τρίτος κανόνας;». Ηταν μια ημέρα-ορόσημο για την επανεκκίνηση της Αμερικανίδας-τενιστικής μηχανής. «Πίστεψες σε μένα όταν εγώ δεν πίστευα στον εαυτό μου», λέει ανάμεσα σε άλλα η σπουδαία αθλήτρια στον πρόλογο που έγραψε για την αυτοβιογραφία του μέντορά της. Ποιο ήταν το μυστικό της επιτυχίας του Μουράτογλου; Οτι υπενθύμισε στη Γουίλιαμς πώς είναι να σκέφτεσαι, να φέρεσαι και να παίζεις ως πρωταθλητής.

Ο Τσιτσιπάς

«Οταν ανατρέχω στον πρώτο τελικό του Γουίμπλετον που κερδίσαμε με τη Σερένα, διαπιστώνω πως η έκφρασή της είναι ανεξίτηλα χαραγμένη στη μνήμη μου. Βλέπω και πάλι τη χαρά της και αυτή την τεράστια ευτυχία που την έκανε να ακτινοβολεί. Θυμάμαι την αγκαλιά που μου έδωσε όταν ανέβηκε στις κερκίδες για να μοιραστεί εκείνη τη μαγική στιγμή μαζί μου. Για στιγμές όπως αυτές αξίζουν οι θυσίες και οι χιλιάδες ώρες εργασίας και πόνου», γράφει ο 52χρονος προπονητής, ο οποίος το 2015 ξεχώρισε τον Στέφανο Τσιτσιπά και μαζί με τον πατέρα του Απόστολο τον βοήθησαν να τιθασεύσει και να σμιλέψει το ταλέντο του στο τένις. Ο Μουράτογλου θεωρεί πως το πλέον ανυπέρβλητο όπλο που έχει στην προπονητική φαρέτρα του είναι η παρατηρητικότητά του, η οποία είναι η προίκα του από τα βουβά παιδικά χρόνια του.

Μπορεί να ήταν ντροπαλός, συνεσταλμένος και να δυσκολευόταν να ψελλίσει ακόμα και τα βασικά, όμως ακριβώς γι’ αυτό έμαθε να διαβάζει τους ανθρώπους. Κάθε μικρή τους κίνηση, κάθε σωματική έκφρασή τους, ακόμα και το παραμικρό νεύμα. Κανείς δεν μπορεί να ακτινογραφήσει καλύτερα το συναίσθημα και την ψυχική διάθεση ενός αντιπάλου από εκείνον. Την ίδια ακριβώς τακτική ακολουθεί και με τους αθλητές του, για τους οποίους δεν συμβιβάζεται με τίποτα λιγότερο από το απόλυτο. Μάλιστα, για να πετύχει τον σκοπό του, δεν διστάζει ακόμα και να τους πει κάποιο βολικό ψέμα, όπως έκανε το 2015 στη διάρκεια του Γουίμπλεντον με τη Γουίλιαμς, παρουσιάζοντας ψεύτικα στατιστικά στοιχεία ώστε να αντιστρέψει την κακή ψυχολογία της. «Δεν έχει σημασία αν όσα της είπα ήταν αλήθεια ή ψέμα.

Σημασία έχει το αποτέλεσμα», αφηγείται ο ίδιος στο ντοκιμαντέρ του Netflix με τίτλο «The Playbook». Εκεί εξομολογείται ακόμα πως καθοριστικό για την προπονητική διαμόρφωσή του ήταν το γεγονός ότι ο πατέρας του εξασκούνταν καθημερινά στο πιάνο. «Μπορεί να είναι μονότονο να παίζεις ξανά και ξανά το ίδιο κομμάτι, όμως διαφορετικά δεν θα καταφέρεις ποτέ να το ερμηνεύσεις τέλεια. Το ίδιο συμβαίνει και με το τένις». Ο Μουράτογλου, όπως μπορεί να καταλάβει κανείς διαβάζοντας την αυτοβιογραφία του, δεν πιστεύει ότι η ζωή ήταν καλή ή κακή μαζί του, γενναιόδωρη ή φειδωλή, δίκαιη ή άδικη. Είναι το άθροισμα των επιλογών που ο ίδιος έκανε για τον εαυτό του.

Το ποιος επέλεγε να είναι στις στιγμές κρίσης όπου είχε να αναμετρηθεί με τον καθρέφτη του. «Ημουν αναποφάσιστος, αλλά έμαθα να ζω τη ζωή που ήθελα. Φοβόμουν, αλλά έχω γίνει ατρόμητος. Ολα είναι δυνατά. Και τίποτα δεν γίνεται μάταια. Η ζωή είναι ένα παιχνίδι τένις. Ξεκινάτε με προοπτικές, με όνειρα, με φόβους και με αβεβαιότητες. Με πίστη, φιλοδοξία, σθένος και επιμονή -και με έλλειψη επίγνωσης- μπορείτε να κινήσετε βουνά. Αυτή είναι η ζωή μου, ο αγώνας μου, το ταξίδι μου. Είχα βρει λάθος εχθρό: ο μοναδικός άνθρωπος που ήταν υπεύθυνος για το γεγονός ότι παράτησα το τένις ήμουν εγώ». Οπως θα έλεγαν και οι Γάλλοι, chapeau.


Ειδήσεις σήμερα:

ΗΠΑ: Πρώτος Έλληνας πρωθυπουργός που θα μιλήσει στο Κογκρέσο ο Μητσοτάκης

Αλλάζουν ΔΟΥ χιλιάδες φορολογούμενοι σε 52 περιοχές της χώρας - Δείτε σε ποια θα υπάγεστε

Ιωάννα Παλιοσπύρου: Έβγαλε τη μάσκα και επέστρεψε στο σημείο που της άλλαξε τη ζωή - Δείτε βίντεο