Μάχη για τα στερεότυπα στα social media: Η Δανάη, η μονόφρυδη και το κολάν της Σάνα

Είναι δύσκολο να είσαι χοντρός. Πράγμα προφανώς οξύμωρο σε μια χώρα με τα δημογραφικά χαρακτηριστικά της Ελλάδας, όπου σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας το 37,9% των ενήλικων πολιτών είναι υπέρβαροι και το 24,9% παχύσαρκοι.

Με δυο λόγια, η πλειοψηφία του πληθυσμού δεν χωρά στο στερεότυπο των οιονεί τέλειων σωματικών αναλογιών, είναι δυνητικά στόχος κριτικής και body shaming και βέβαια περισσεύει από το ινσταγκραμικό κάδρο, το οποίο σε μεγάλο βαθμό ορίζει την κοινώς αποδεκτή αντίληψη για το ωραίο και το επιθυμητό, το οποίο δεν ταυτίζεται πάντα, απαραίτητα και απαρέγκλιτα με το καλαίσθητο.

Αλλά το ζήτημα στην πραγματικότητα δεν είναι τα κιλά και το πάχος, οι μύες και το λίπος, η σωματοδομή και το δέμας. Είναι δύσκολο να είσαι οτιδήποτε ξεφεύγει/παρεκκλίνει/λοξοδρομεί από αυτό που έχει αποκρυσταλλωθεί στον κοινό νου ως μέσος όρος. Κοινώς είναι δύσκολο να είσαι αυτό που είσαι.

Μέσα σε μόλις μία εβδομάδα τρεις διαφορετικοί άνθρωποι, συγκεκριμένα τρεις γυναίκες -για να βάλουμε στη συζήτηση και τα έμφυλα στερεότυπα- βρέθηκαν στο επίκεντρο της κριτικής για διαφορετικούς λόγους και με άλλα κίνητρα, αλλά περιγράφοντας καθεμιά την ίδια τελικά παθογένεια. Για τη Δανάη Μπάρκα ήταν η σωματοδομή της, για τη νέα κριτή του GNTM Σοφία Χατζηπαντελή ήταν τα φρύδια της, για την πρωθυπουργό της Φινλανδίας Σάνα Μάριν ήταν ένα λευκό κολάν γυμναστικής. Αλλωστε οι ταλιμπάν του πληκτρολογίου όλα τα σφάζουν και όλα τα μαχαιρώνουν, συνήθως μάλιστα χωρίς να γνωρίζουν και γιατί το κάνουν.

Λατινοπούλου κατά Μπάρκα

Αν το μπόλιασμα του δημόσιου διαλόγου με χολή και οι τοξικές αναρτήσεις επί παντός του επιστητού εξαργυρώνονταν σε ένσημα, τότε η Αφροδίτη Λατινοπούλου θα έπρεπε ήδη να είχε βγει στη σύνταξη.

Όμως η πολιτευτής Α' Θεσσαλονίκης, όπως αυτοπροσδιορίζεται, βρίσκεται μόλις στο ξεκίνημα της πολιτικής καριέρας που φιλοδοξεί να κάνει, την οποία προφανώς και έχει αποφασίσει να θεμελιώσει στη στοχοποίηση ανθρώπων και ομάδων που δεν συνάδουν με τα πολύ προσωπικά της θέσφατα. Γι’ αυτό και καμία απορία δεν γέννησε η απόφαση της Νέας Δημοκρατίας να απομακρύνει την 31χρονη Θεσσαλονικιά από τα ψηφοδέλτιά της. Αντιθέτως, ήταν να απορεί κανείς που αυτό δεν είχε συμβεί εδώ και καιρό.

Η Λατινοπούλου είχε δώσει πλείστες όσες αφορμές τους τελευταίους μήνες είτε καταπιανόταν με την τριχοφυΐα και την κυτταρίτιδα συλλήβδην των γυναικών, είτε αναμασώντας και αβαντάροντας ξεπερασμένα στερεότυπα, είτε ακόμα και ειρωνευόμενη τα διεμφυλικά άτομα.

Ωστόσο έπρεπε να βγάλει στη σέντρα ένα προβεβλημένο πρόσωπο των media για να γίνει σαφές ότι ο λόγος της δεν προσθέτει στον δημόσιο διάλογο, αλλά διαρκώς, επανειλημμένα και μονότονα διαιρεί. Αν κανείς θέλει να είναι ακριβοδίκαιος, η Λατινοπούλου δεν τα έβαλε ειδικά με τον σωματότυπο της Δανάης Μπάρκα, αλλά αποφάσισε να θίξει ένα υπαρκτό και μείζον ζήτημα, δηλαδή την παχυσαρκία, καυτηριάζοντας μέσω της αναδημοσίευσης ένα εκθειαστικό για το σώμα της τηλεπαρουσιάστριας άρθρο.

Ναι, χρησιμοποίησε την Μπάρκα ως παράδειγμα (προς αποφυγήν), γνωρίζοντας a priori πως η επιλογή της αυτή θα της εξασφάλιζε το νερό και το ψωμί της, δηλαδή virality. Ας μην κρυβόμαστε. Το σχόλιό της έλαβε αντιστρόφως ανάλογη δημοσιότητα και προβολή από το εκτόπισμα της wannabe πολιτικού.

Τελικά, έπεσε η ίδια στον λάκκο του cancel. Παρότι αρκετοί followers της αυτοαποκαλούμενης πολιτευτή και media personality -άλλο κακό να μη μας βρει- έσπευσαν προς υπεράσπιση των προθέσεών της, ότι δηλαδή ήθελε να θίξει πως τα ελληνικά media προωθούν και εκθειάζουν εμμέσως την παχυσαρκία, η αλήθεια είναι πως θα μπορούσε να το κάνει λόγου χάρη αναρτώντας ένα δημοσίευμα με στατιστικά στοιχεία και αριθμούς για το ζήτημα που τόσο διακαώς την απασχολεί. Παρεμπιπτόντως, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η παχυσαρκία συνδέεται με μια σειρά μεταβολικών, καρδιακών και χρόνιων προβλημάτων υγείας, ενώ η επιδημία, όπως τη χαρακτηρίζει, στοίχισε τη ζωή σε 4 εκατομμύρια ανθρώπους το 2017.

Αντιθέτως, η Λατινοπούλου προτίμησε να ποστάρει ένα κείμενο με τον πομπώδη (και μεταξύ μας ξεκάθαρα click-bait, αναπολογητικά κακόγουστο και φυσικά σεξιστικό) τίτλο «Κορμάρα! Τέλεια πόδια. Αποθέωσαν τη Δανάη Μπάρκα σε παραλία», προκειμένου να υπενθυμίσει πως η Ελλάδα καταλαμβάνει την πρώτη θέση ανάμεσα στις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης στους δείκτες παχυσαρκίας. Στην πραγματικότητα, βέβαια, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat, η χώρα μας βρίσκεται στην 8η θέση της σχετικής κατάταξης σε ό,τι αφορά τον ενήλικο πληθυσμό.



Αλλά μέσα στη ζωή είναι και τα fake news. Η ουσία του ζητήματος είναι άλλη. Ότι όπως ένας υπέρβαρος ή παχύσαρκος άνθρωπος αλλά και αντιστρόφως ένας λιπόσαρκος ή ελλιποβαρής άνθρωπος δεν μπορεί να προβάλλει ως πρότυπο - για λόγους που έχουν να κάνουν όχι με το αισθητικό κριτήριο καθενός αλλά με τη νομοτέλεια των δεικτών υγείας, όπως αυτοί ορίζονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και μετριούνται βάσει του δείκτη μάζας σώματος (BMI)-, δεν νοείται και να επικρίνεται, να λιθοβολείται και να διαπομπεύεται.

Και εφόσον, εκτός από άκομψο, απρεπές και αγενές είναι και πολιτικώς μη ορθό να επικρίνεται κάποιος βάσει του βάρους και του σωματότυπού του, είναι το ίδιο άκομψο, απρεπές, αγενές και πολιτικώς μη ορθό να επαινείται γι’ αυτό.

Καλωσορίσατε σε έναν κόσμο που αφού δεν μπορεί να σεβαστεί στοιχειώδη και αυτονόητα δικαιώματα και ελευθερίες, επινόησε ως δαμόκλειο σπάθη την πολιτική ορθότητα. Κι αυτό δεν είναι ούτε καλό, ούτε κακό. Απλά είναι. Ακούγεται υποκριτικό;

Προφανώς και δεν ακούγεται μόνο, αλλά είναι. Ολοι κατά βάθος γνωρίζουμε πόσους υποστηρικτές θα είχε ένα ανάλογο θύμα body shaming και κακοποιητικού λόγου σε μια, ας πούμε, ελληνική παραλία. Κάντε τα μαθηματικά.

Haters εναντίον Χατζηπαντελή

Η Σοφία Χατζηπαντελή είναι μοντέλο, 25 ετών και ζει στη Μεγάλη Βρετανία. Από το 2017, όταν και ξεκίνησε την καριέρα της στην ανωτάτη μοντελική, έχει συμμετάσχει σε διαφημιστικές καμπάνιες, έχει συνεργαστεί με γνωστούς οίκους μόδας και brands και έχει φωτογραφηθεί για καμιά πενηνταριά εξώφυλλα διεθνών περιοδικών τίτλων. Θα είναι ένα από τα νέα μέλη της ελλανόδικου επιτροπής του «Greece's Next Top Model», όπως ανακοινώθηκε την εβδομάδα που μας πέρασε. Το κορίτσι από την Κύπρο εδραίωσε εν πολλοίς την καριέρα και τη φήμη της στην πυκνότητα και το σχήμα των φρυδιών της. Είναι αυτό που λέμε το σήμα κατατεθέν της.

Η ίδια έχει παραδεχτεί πως έχει γίνει πολλές φορές περίγελος εξαιτίας του εμβληματικού για την εξωτερική εμφάνισή της χαρακτηριστικού, έχει δεχτεί ακόμα και απειλές κατά της ζωής της από haters στα κοινωνικά δίκτυα. Αλλά υπερασπίζεται με τον καλύτερο τρόπο την επιλογή της να μην έχει ένα συνηθισμένο σχήμα φρυδιών. Τόσο ώστε έχει βαφτίσει το μονόφρυδό της με το όνομα Veronica.

Τα φρύδια της Χατζηπαντελή έγιναν αντικείμενο σχολιασμού και χλευασμού από τηλεπαρουσιαστές που κατά τα άλλα κόπτονται για την αυτοδιάθεση και τα δικαιώματα των ανθρώπων, από social media influencers που λησμόνησαν τα πύρινα κηρύγματα περί woke culture, από ανθρώπους της μόδας, από κούφιους ρήτορες των κοινωνικών δικτύων και πάει λέγοντας. Αυτό άλλωστε ήταν το αναμενόμενο.

Το μη αναμενόμενο είναι το γεγονός πως το ίδιο το μοντέλο επιλέγει όχι τον εύκολο δρόμο της θυματοποίησης, αλλά υπερασπίζεται με ζέση τη συνειδητή επιλογή της. Οπως έχει δηλώσει, νιώθει καλά με τα φρύδια της, είναι ένα χαρακτηριστικό που έχει τόσο ο πατέρας όσο και ο αδελφός της και θεωρεί πως μη επεμβαίνοντας σ’ αυτά αποδίδει με έναν τρόπο τιμή στην καταγωγή και τις ρίζες της. Προφανώς και δεν δίνει δεκάρα για όσα χολερικά γράφτηκαν για την εμφάνισή της, αφού ούτε κυνηγά τον έπαινο ούτε προσπαθεί να αποφύγει τον ψόγο. Απλώς είναι αυτή που είναι. Κι αυτό προφανώς αποσβολώνει τους συνήθως λαλίστατους haters της λατινοπουλικής σχολής.

Παπαράτσι εναντίον Μάριν

Από την άλλη θα ήταν ουτοπικό ή ακόμα και παιδαριώδες να υποστηρίξει κανείς πως τα δημόσια πρόσωπα, δηλαδή εκείνα που διεκδικούν χώρο στον δημόσιο διάλογο και χρόνο (και likes) από τις ζωές των πολιτών, μπορούν ή πρέπει να βρίσκονται υπεράνω κριτικής. Ο σχολιασμός -δίκαιος ή άδικος, με επιχειρήματα ή ατεκμηρίωτος, ρηχός ή εμβριθής- είναι συνέπεια/παρελκόμενο/τίμημα της προβολής.

Ειδικά σε μια περίοδο της ανθρωπότητας που η εικόνα απολαμβάνει τοτεμικές τιμές. Πριν από λίγες ημέρες στη Φινλανδία, τη χώρα της σκανδιναβικής χερσονήσου την οποία τους τελευταίους μήνες λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία απασχολούν θεμελιώδη και υπαρξιακά γεωπολιτικά ζητήματα, υπ’ αριθμόν ένα θέμα συζήτησης έγινε το λευκό κολάν της πρωθυπουργού της χώρας Σάνα Μάριν. Η 36χρονη επικεφαλής του φινλανδικού κυβερνητικού συνασπισμού απαθανατίστηκε από παπαράτσο σε μια αυθόρμητη στιγμή της καθημερινότητάς της ενώ είχε βγει βόλτα με την τετράχρονη κόρη της Εμα. Το επίμαχο στιγμιότυπο δημοσιεύτηκε στο σκανδαλοθηρικό περιοδικό «Seiska».

Το γεγονός ότι η πρωθυπουργός στεκόταν πλάτη στον φωτογράφο έκανε πολλούς να θεωρήσουν πως επρόκειτο για ένα ξεδιάντροπα σεξιστικό στιγμιότυπο, μια και οι γλουτοί της διαγράφονταν ανάγλυφοι μέσα στο διάσημο πια λευκό κολάν. Μάλιστα, υπήρξε σχετική καταγγελία στο ανεξάρτητο εποπτικό όργανο του φινλανδικού τύπου (JSN), τα μέλη του οποίου καλούνται τώρα να αποφασίσουν για το σεξιστικό ή μη της φωτογραφίας.

Αν, πάντως, ακολουθήσει κανείς τη συλλογιστική της καταγγελίας και τον τυφλοσούρτη της πολιτικής ορθότητας για σεξισμό, θα έπρεπε να καταγγελθεί όχι μόνο ο φωτογράφος, αλλά και όσοι είδαν τη Φινλανδή πρωθυπουργό εκείνη την ημέρα.

Η Μάριν, πάντως, είναι μαθημένη στα πολυποίκιλα και όχι πάντα κολακευτικά σχόλια που ακολουθούν τις εμφανίσεις της. Βέβαια πιθανότατα τα ακούει βερεσέ, μια και δείχνει συμφιλιωμένη με το σώμα και τα ενδύματα που επιλέγει για να το ντύνει. Το φθινόπωρο του 2020 το εξώφυλλό της στο περιοδικό «Trendi» είχε σκανδαλίσει και πάλι τα χρηστά ήθη, αφού η πολιτικός εμφανίστηκε φορώντας σακάκι, αλλά κυρίως μη φορώντας στηθόδεσμο. Η επιλογή της επικρίθηκε σκληρά, χαρακτηρίστηκε αταίριαστη με τη θέση και το αξίωμά της, αλλά δημιούργησε και το κίνημα υποστήριξης #imwithsanna στα κοινωνικά δίκτυα, με γυναίκες να απαθανατίζονται όπως η πρωθυπουργός στην πολυσυζητημένη λήψη.

Δύο χρόνια μετά, πάντως, φαίνεται πως η πολιτικός και εξακολουθεί να υποστηρίζει το δικαίωμά της να φορά ό,τι θέλει, αλλά και οι τιμητές της το δικό τους δικαίωμα να σχολιάζουν ένα δημόσιο πρόσωπο. Ακόμα κι αν το κάνουν με χαμερπή ή και με προσβλητικό τρόπο. Αλλωστε, στο τέλος της ημέρας σημασία δεν έχει μόνο τι λέει κανείς, αλλά και ποιος ξεστομίζει καθετί.


Ειδήσεις σήμερα:

Η επόμενη μέρα στη Γαλλία: Αποδυνάμωση Μακρόν, πολιτική ρευστότητα και στο βάθος εκλογές

Άνω Λιόσια: Ασύλληπτος παραμένει ο επιδειξίας που επιτέθηκε σε 4 κορίτσια μπροστά σε σχολείο

Βενζίνη 2 ευρώ για το καλοκαίρι φέρνει το διευρυμένο Fuel Pass