«Εκείνη μίλησε»: Η Κάρι Μάλιγκαν για το κίνημα #metoo και τη νέα της ταινία

Δημιουργική η σχέση της μεγάλης οθόνης με τη δημοσιογραφία και τα σκάνδαλα. Ολων των ειδών. Oπως, για παράδειγμα, το θρυλικό «Ολοι οι άνθρωποι του Προέδρου» το 1976. Οπου δύο σαΐνια του αμερικανικού ρεπορτάζ της «Washington Post», ο Μπομπ Γούντγουορντ (Ρόμπερτ Ρέντφορντ) και ο Καρλ Μπέρνστιν (Ντάστιν Χόφμαν) αποκαλύπτουν όλους τους πρωταγωνιστές του σκανδάλου Watergate.

Με αποτέλεσμα τον διασυρμό και την παραίτηση του Ρίτσαρντ Νίξον. Oπως για παράδειγμα το σχετικά πρόσφατο (του 2015) κινηματογραφικό γεγονός με το «Spotlight: Oλα στο φως», όπου η ομάδα κορυφαίων ρεπόρτερ της «Boston Globe» βγάζει στο φως όλα τα άπλυτα εκατοντάδων καθολικών ιερέων και μητροπολιτών που επιδίδονταν στο σπορ της παιδεραστίας. Ανατριχιαστικό.

Και όπως πέντε χρόνια πριν, ο Στίβεν Σπίλμπεργκ σκηνοθετεί «The Post: Απαγορευμένα μυστικά», όπου υπό την καθοδήγηση του «ανελέητου» Μπεν Μπράντλεϊ (Τομ Χανκς), διευθυντή της «Washington Post», αποκαλύπτεται το περιεχόμενο των Pentagon Papers. Δηλαδή η παραδοχή όλων των προέδρων, από τον Αϊκ Αϊζενχάουερ μέχρι τον Νίξον, ότι ο πόλεμος στο Βιετνάμ ήταν μάταιος επειδή έτσι κι αλλιώς οι ΗΠΑ θα τον έχαναν οριστικώς!

Σε αυτά τα χνάρια και η επερχόμενη, από την Πέμπτη 1η Δεκεμβρίου, ταινία «She said» (Εκείνη μίλησε) της Μαρίας Σρέιντερ με πρωταγωνίστριες την κορυφαία Αγγλίδα Κάρι Μάλιγκαν και την Αμερικανίδα Ζόι Καζάν. Οπου υποδύονται δύο τολμηρές ρεπόρτερ των «New York Times», τη Μέγκαν Τούι και την Τζόντι Κάντορ, εκείνες δηλαδή που κατάφεραν να σηκώσουν το πέπλο, να ξεκλειδώσουν πόρτες, να ανοίξουν στόματα, να βγουν στο φως οι σεξιστικές επιδόσεις του Χάρβεϊ Γουάινστιν και έτσι στο τέλος να δημιουργηθεί το κίνημα #MeΤoo. Αποκάλυψη τώρα!

Το ρεπορτάζ των «New York Times»

Το στόρι αυτής της απίστευτης δημοσιογραφικής περιπέτειας, υπόδειγμα και παράδειγμα προς μίμηση, πάει κάπως έτσι: Στις 5 Οκτωβρίου 2017, οι ερευνήτριες δημοσιογράφοι των «New York Times» Μέγκαν Τούι και Τζόντι Κάντορ έκαναν πρωτοσέλιδο μια ιστορία που συγκλόνισε τη βιομηχανία του θεάματος και αντήχησε σε ολόκληρη τη χώρα: «Ο Χάρβεϊ Γουάινστιν παρενοχλούσε σεξουαλικά για δεκαετίες».

Δείτε το τρέιλερ της ταινίας «She said»

Ο μεγιστάνας του Χόλιγουντ βασίλευε επί μακρόν ως μία από τις πιο ισχυρές προσωπικότητες της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Νικητής 6 Οσκαρ και παραγωγός ταινιών όπως το «Sex, Lies and Videotapes», «Pulp Fiction» και «Good Will Hunting», «Ερωτευμένος Σαίξπηρ», καθώς και μόνιμος, αποκλειστικός παραγωγός των ταινιών του Κουέντιν Ταραντίνο.

Με έναν λόγο, ο Γουάινστιν είχε τεράστια επιρροή, με την οποία μπορούσε εύκολα να δημιουργήσει ή να καταστρέψει καριέρες. Και χρησιμοποιούσε αυτή την επιρροή για να παρενοχλεί και να εξαναγκάζει γυναίκες σε σεξουαλική επαφή μαζί του. Οι δύο δημοσιογραφίνες περιέγραψαν λεπτομερώς τις μέχρι πρότινος αδημοσίευτες καταγγελίες. Το ρεπορτάζ τεκμηριώθηκε διεξοδικά μέσω συνεντεύξεων με υπαλλήλους της κινηματογραφικής βιομηχανίας.

Τα ευρήματά τους ακλόνητα. Με επιμονή και με τη συνεργασία πολλών θαρραλέων επιζωσών και άλλων πηγών, είχαν επιτέλους αποκαλύψει την αλήθεια. Οι ψίθυροι στους κύκλους και στα παρασκήνια κυκλοφορούσαν για χρόνια. Ομως όσοι δημοσιογράφοι προσπάθησαν έπεσαν πάνω στην απροθυμία των μαρτύρων και τη σκληρή τακτική εκφοβισμού από τον Γουάινστιν. Γιατί; Μα επειδή φόβος και επειδή τις εμπόδιζαν συμφωνίες εμπιστευτικότητας.

Μέχρι τότε, οι γυναίκες που προέβαιναν σε καταγγελίες για σεξουαλικά παραπτώματα εναντίον ισχυρών ανδρών συχνά χαρακτηρίζονταν παραπλανητικές, εγκαταλελειμμένες, άπληστες ή ψεύτρες. Οι άνδρες παρέμεναν στην εξουσία. Οι γυναίκες αγνοούνταν ή ντροπιάζονταν. Ετσι, παρά τις προσπάθειες καθιερωμένων δημοσιογράφων, το άβατο της σιωπής γύρω από αυτόν -και άνδρες σαν κι αυτόν- παρέμενε άθικτο. Κανείς δεν είχε καταφέρει να φτάσει στην καρδιά της ιστορίας.

«Είμαστε πιο ελεύθερες τώρα»

Λίγους μήνες αφότου η έρευνα δημοσιεύτηκε στους «New York Times», τον Απρίλιο του 2018, οι παραγωγοί εξασφάλισαν τα κινηματογραφικά δικαιώματα της ιστορίας. «Ενιωσα ότι ήταν μια στιγμή που έρχεται μία φορά στη γενιά, για να αναλογιστούμε ένα θέμα που επηρέασε και συνεχίζει να επηρεάζει τις ζωές εκατομμυρίων γυναικών και ανδρών, και ήταν τιμή μας που η Τζόντι και η Μέγκαν μάς εμπιστεύτηκαν να πούμε αυτή την ιστορία στην οθόνη», λέει ένας εκ των παραγωγών.
«Ο αντίκτυπος του άρθρου και του επακόλουθου κινήματος ήταν τεράστιος», λέει η σκηνοθέτιδα Μαρία Σρέιντερ.

«Τα κύματα της αλλαγής έχουν επεκταθεί και πέρα από το Χόλιγουντ. Ισως η πιο σημαντική αλλαγή είναι ο τρόπος με τον οποίο τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες επανεξετάζουν τις προσωπικές τους εμπειρίες σεξουαλικής παρενόχλησης ή κακοποίησης. Είμαστε πιο ελεύθεροι και ελεύθερες να μοιραστούμε τις δικές μας εμπειρίες - το φως φαίνεται να έχει μπει μέσα και όλοι μας προσαρμοζόμαστε ανάλογα. Νομίζω ότι όλοι μας είμαστε πιο απαιτητικοί σε ό,τι αφορά τη δική μας συμπεριφορά και τη συμπεριφορά των ανθρώπων γύρω μας. Φαντάζομαι πως αυτό θα περάσει στα παιδιά μας - και όχι μόνο».

«Μπορείς να μου μιλήσεις γι’ αυτό;»

Ανάμεσα σε αυτές που αποκάλυψαν τις «ιδιαιτερότητες» του Χάρβεϊ Γουάνστιν είναι: Κέιτ Μπλάνσετ, Αντζελίνα Τζολί, Γκουίνεθ Πάλτροου, Εβα Γκριν, Λεά Σεϊντού, Μίρα Σορβίνο, Σον Γιανγκ. Για παράδειγμα, όπως συμβαίνει και στην ταινία, η ηθοποιός Ρόουζ Μακ Γκάουαν έγραψε στο Twitter ότι είπε στο αφεντικό των Amazon Studios Ρόι Πράις, πως ο Γουάνστιν την είχε βιάσει, αλλά εκείνος την αγνόησε και συνέχισε να συνεργάζεται μαζί του. Ο Πράις, αργότερα, παραιτήθηκε από το πόστο του μετά από καταγγελίες περί σεξουαλικής παρενόχλησης εναντίον του! Ο Γουάινστιν δεν έκανε διακρίσεις. Ανάμεσα στα θύματά του ακόμα και εργαζόμενες στα γραφεία του, αλλά και μία ταμίας στο Χονγκ Κονγκ.

Ενα από τα κορυφαία πρόσωπα αυτής της αποκαλυπτικής ταινίας, η Κάρι Μάλιγκαν, δύο φορές υποψήφια για Οσκαρ και πρωταγωνίστρια σπουδαίων ταινιών, όπως η σχετικά πρόσφατη «Υποσχόμενη νέα γυναίκα».

Το «She said» εντελώς γυναικεία υπόθεση και ως εκ τούτου η σκηνοθεσία στα χέρια της Μαρίας Σρέιντερ από Γερμανία. Η Κάρι Μάλιγκαν υποδύεται τη Μέγκαν Τούι, μία εκ των δύο ρεπόρτερ των «New York Times», που με τις αποκαλύψεις και τις μαρτυρίες έστειλε στα δικαστήρια και έκλεισε στη φυλακή για 23 χρόνια τον Χάρβεϊ Γουάινστιν. Γι’ αυτό και άξιζε μια συζήτηση με την Κάρι Μάλιγκαν, επειδή τα βλέπει και τα αντιμετωπίζει όλα και από τις δύο πλευρές. Και της δημοσιογραφίας και της υποκριτικής:

Γιατί το «She said»;

«Με ενδιέφερε να αφηγηθώ μια πλευρά αυτής της ιστορίας που είχε μείνει σε κάποιο βαθμό άγνωστη. Πίστευα πως σε αυτή την ιστορία που ξεκινάει με το επίμαχο άρθρο, και ό,τι ακολούθησε, τα ονόματα της Μέγκαν Τούι και της Τζόντι Κάντορ είχαν μείνει στο περιθώριο. Ετσι αισθάνθηκα την ανάγκη να τιμήσω την τεράστια σημασία της δουλειάς τους, καθώς και τις σημαντικές προεκτάσεις που είχε. Και προσωπικά με γοήτευσε η Μέγκαν. Είναι πάντα μια πρόκληση για κάθε ηθοποιό να προσπαθεί να μπει σε έναν χαρακτήρα που δεν καταλαβαίνει πλήρως. Στην προκειμένη περίπτωση, κάποιας που μπορεί ξαφνικά να πάρει ένα τηλέφωνο ή να χτυπήσει μια πόρτα και να πει: “Ξέρω το χειρότερο πράγμα που σου έχει συμβεί. Μπορείς να μου μιλήσεις γι’ αυτό;ˮ. Νομίζω πως χρειάζεται ένα εξαιρετικό και συγκεκριμένο είδος ανθρώπου για να το κάνει αυτό καλά. Ξέρω ότι εγώ δεν είμαι ικανή σε αυτό. Γι’ αυτό ήταν τόσο συναρπαστικό να παίξω και να ταυτιστώ με τη Μέγκαν Τούι. Επειδή εκείνη έχει αυτό το χάρισμα».

-Συνεργάστηκες μαζί της για την κινηματογραφική ανάπλαση του χαρακτήρα της;

«Φυσικά συνεργάστηκα. Το σπουδαίο στη σχέση μας είναι ότι εκείνη πραγματικά κατάλαβε ότι επρόκειτο για ταινία. Οτι δουλεύαμε ένα αυθεντικό υλικό με βάση το σενάριο. Και ότι η διαδικασία δημιουργίας της ταινίας ήταν όσο το δυνατόν πιστή σε αυτή τη γραμμή. Η ελπίδα μου ήταν ότι αυτή η γραμμή θα οδηγούσε στην ουσία τού ποια είναι η ίδια και τα κίνητρά της. Υπήρχαν πολλά στοιχεία του χαρακτήρα της που ήθελα να αναδείξω με την ερμηνεία μου. Πέρασα χρόνο μαζί της παρατηρώντας τον τρόπο που κάνει τη δουλειά της».

Η ακεραιότητα της δημοσιογραφίας

-Και πώς ήταν να βρίσκεσαι μέσα στους «New York Times»;

«Νιώσαμε προνομιούχοι που βρισκόμασταν σε έναν χώρο συμβολικά τόσο φορτισμένο. Ιδιαίτερα για τους ανθρώπους που εργάζονται εκεί. Ο χώρος ήταν άδειος για ενάμιση χρόνο πριν από την επίσκεψή μας λόγω της πανδημίας. Το κινηματογραφικό συνεργείο κατέλαβε μέρος του Newsroom, αλλά το πρωτόκολλο ήταν αυστηρό. Δηλαδή δεν μπορούσαμε να έχουμε πολύ κόσμο στα γυρίσματα. Η Μέγκαν και η Τζόντι δεν ήταν εκεί. Το να βρισκόμαστε σε αυτό το κτίριο ήταν σαν να περπατάμε σε ιερό έδαφος».

-Ποια η δύναμη της δημοσιογραφίας η τόσο μοναδική;

«Νομίζω πως η δημοσιογραφία, στα καλύτερά της, μας κάνει όλους υπόλογους. Επειδή αποκαλύπτει την αλήθεια. Και μάλιστα μ’ έναν ασύγκριτο τρόπο σχετικά με άλλα μέσα. Μου έκανε εντύπωση από την αρχή, διαβάζοντας το άρθρο και μιλώντας στη Μέγκαν και την Τζόντι, το πόσο απίστευτα ακριβές, συγκεκριμένο, και “αεροστεγές” έπρεπε να ήταν το άρθρο προκειμένου να τυπωθεί. Και το ρίσκο που έπαιρναν να μην τα καταφέρουν στο τέλος. Στον πυρήνα αυτού που έκαναν υπάρχει αυτό που λέμε ακεραιότητα. Γι’ αυτό είναι σημαντικό για το κοινό να δει και να κατανοήσει την υπερπροσπάθεια του μόχθου και του αγώνα των πραγματικών δημοσιογράφων που σέβονται το λειτούργημά τους. Να αποδείξουν ότι αυτό που λένε είναι ακριβές και σωστό. Και πως εντέλει υπάρχει μόνο μία αλήθεια. Με την προϋπόθεση φυσικά πως η έρευνα γίνεται σωστά».

-Η αφήγηση της ιστορίας σε μια ταινία έχει διαφορετικό αντίκτυπο απ’ ό,τι στο χαρτί;

«Ναι! Επειδή συχνά απορροφούμε πληροφορίες με διαφορετικό τρόπο ανάλογα με το μέσο. Ετσι πολλές φορές οι ταινίες με ανάλογο θέμα έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο απ’ ό,τι ίσως ένα άρθρο. Ο κινηματογράφος διευρύνει και ελκύει τη φαντασία μας και μας κάνει να νιώθουμε συμμέτοχοι. Νομίζω πως η προσπάθεια με αυτή την ταινία ήταν ακριβώς να κάνει τους ανθρώπους να νιώσουν ότι είναι εκεί. Ο θεατής “μεταφέρεται"ˮστην αίθουσα σύνταξης και παρακολουθεί τις λεπτομέρειες του πώς παίρνει σάρκα μια αποκάλυψη σαν αυτή».

Δείτε το ντοκιμαντέρ του Frontline για το σκάνδαλο Γουάινστιν

-Προφανώς το διακύβευμα ήταν μεγάλο για τη Μέγκαν Τούι και την Τζόντι Κάντορ.

«Εξαιρετικά υψηλό και για τις δύο. Κυρίως για την πίεση που δέχονταν. Λειτουργούν στο υψηλότερο επίπεδο της δημοσιογραφίας, οπότε υπάρχει πάντα μεγάλη πίεση. Και πιστεύω πως ειδικά σε αυτή την περίπτωση, ο μεγαλύτερος φόβος τους ήταν ότι θα είχαν όλες αυτές τις πληροφορίες και δεν θα μπορούσαν τελικά να τις τυπώσουν. Και το αναγνωρίζουν αυτό στην ταινία. Ηταν μια πολύ σημαντική στιγμή σε ό,τι αφορά την καριέρα τους, αλλά αμφιβάλλω αν είχαν ξεκάθαρη αντίληψη για το πού θα οδηγούσε τελικά η αποκάλυψή τους. Τώρα όλοι αναγνωρίζουμε με ευγνωμοσύνη αυτό που έκαναν. Επειδή φυσικά το άρθρο τους κατέληξε να μοιάζει με σεισμική δόνηση μεγάλου μεγέθους. Ενας σεισμός που άλλαξε τα πάντα στον χώρο του θεάματος. Αλλά πρέπει να έχει και συνέχεια. Σε αυτή τη συνέχεια συμβάλλει η ταινία “She said”».

-Αν δεν κάνω λάθος, εσύ και η Ζόι ήσασταν φίλες.

«Νιώσαμε τυχερές, σαν να είχαμε κερδίσει το λαχείο, όταν μάθαμε ότι θα συμπρωταγωνιστούσαμε στην ίδια ταινία, ύστερα από 14 χρόνια φιλίας. Η Ζόι ήταν παράνυμφος στον γάμο μου. Γι’ αυτό δεν μπορούσαμε να πιστέψουμε την τύχη μας. Ταυτόχρονα, υπήρχε μια ανησυχία επειδή ήμασταν τόσο κοντά, ενώ από την άλλη οι χαρακτήρες που υποδυόμαστε αρχικά δεν ήταν. Χρειάστηκε, λοιπόν, να δημιουργήσουμε μια απόσταση στην αρχή που να δείχνει πώς ήταν βασικά δύο άγνωστες που οι συγκυρίες τις έφεραν να έρθουν κοντά».

-Ποια είναι τα δυνατά σημεία της Ζόι Καζάν ως ηθοποιού;

«Η πλήρης διαφάνεια στο συναίσθημά της. Πάντα ειλικρινής, σαν ανοιχτό βιβλίο. Για παράδειγμα, με τις τηλεφωνικές κλήσεις. Εκεί όπου δέχεται μια κλήση από την Ασλεϊ Τζαντ σε μια κρίσιμη στιγμή. Πρέπει να κάναμε επτά ή οκτώ λήψεις γι’ αυτό το τηλεφώνημα. Και κάθε φορά πνιγόμουν μόνο που την έβλεπα».

Αμέτρητα παραδείγματα γυναικείου ηρωισμού

-Υπάρχει μια στιγμή που η Μέγκαν λέει σε μία από τις επιζώσες ότι με τη μαρτυρία της μπορεί να βοηθήσει κάποιαν άλλη.

«Νομίζω πως σχετίζεται με την αίσθηση της Μέγκαν για το λειτούργημά της. Πιστεύει πραγματικά πως η δουλειά που κάνει μπορεί να αλλάξει τα πράγματα προς το καλό. Και νομίζω πως μιλάει επίσης και για την εκπληκτική γενναιότητα των γυναικών που μίλησαν, είτε δημόσια είτε όχι. Μια πράξη αξιοσημείωτου θάρρους. Και η αλυσιδωτή αντίδραση όλων αυτών των πράξεων γενναιότητας συνεχίζει να επηρεάζει και να αλλάζει την κοινωνία μας σήμερα».

-Γιατί ήταν τόσο δύσκολο γι’ αυτές τις γυναίκες να μιλήσουν για το πρόβλημά τους;

«Δεν μπορώ να φανταστώ ότι θα μοιραστώ το χειρότερο πράγμα που μου έχει συμβεί ποτέ με κάποιον που δεν γνωρίζω, δεν αγάπησα, ή δεν εμπιστεύτηκα. Αυτές οι γυναίκες επέδειξαν τεράστιο ηρωισμό καθώς κουβαλούσαν αυτό το τρομερό μυστικό τόσο καιρό. Και μόνο η ιδέα του να μοιραστώ κάτι τέτοιο με έναν άγνωστο μου φαίνεται πολύ δύσκολη. Είναι σχεδόν αδύνατο να βάλεις τον εαυτό σου στη θέση κάποιου που μπορεί να το κάνει αυτό. Είμαι ευγνώμων που δεν βρέθηκα σε αυτή τη θέση, και γι’ αυτό τρέφω θαυμασμό για εκείνες τις γυναίκες που κατάφεραν να μιλήσουν. Και δεν μπορώ να πω ότι έχω πλήρως κατανοήσει το θάρρος και τη δύναμη να το κάνουν αυτό».

-Και ποια τα πλεονεκτήματα, τα βασικά εργαλεία της ταινίας;

«Νομίζω ότι πολλή δουλειά έγινε στο μοντάζ. Καθώς και στον τρόπο που διαμορφώθηκε η ταινία αφού πρώτα τη γυρίσαμε. Οπως οι σκηνές όταν η Μέγκαν δέχεται το απειλητικό τηλεφώνημα. Με απλά λόγια, η τελική διαμόρφωση της ταινίας έγινε από τον τρόπο με τον οποίο συναρμολογήθηκαν οι σκηνές».

-Πάνω απ’ όλα η αλήθεια, αυτό το ευαγγέλιο της αληθινής δημοσιογραφίας.

«Αυτές οι γυναίκες έκαναν πολλά για να μπορούν να πουν την αλήθεια, και να την πουν με απόλυτη σιγουριά, γνωρίζοντας ότι κάθε γράμμα που έγραψαν είχε σημασία. Και ότι η ιστορία τους ήταν στέρεη με ακράδαντα στοιχεία και επιχειρήματα. Απέδειξαν ότι τα άτομα που λένε την αλήθεια έχουν τη δύναμη να αλλάξουν τα πράγματα. Δεν πρόκειται μόνο για τους δημοσιογράφους, αλλά και για όλους αυτούς, από τους συντάκτες μέχρι τους επιζώντες και τους μάρτυρες, που συγκεντρώθηκαν συλλογικά, είπαν την αλήθεια, και στάθηκαν όρθιοι απέναντι στην εξουσία. Και όλα άλλαξαν. Νομίζω πως είναι απίστευτο. Επίσης, είναι μια ταινία γεμάτη από θαρραλέες γυναίκες. Και δεν νομίζω να υπάρχουν πολλά τέτοια παραδείγματα στη μεγάλη οθόνη. Από ταινίες χωρίς χάρτινους υπερήρωες. Είναι μια ταινία με αμέτρητα παραδείγματα γυναικείου ηρωισμού. Αυτό το τελικό συμπέρασμα, αυτό πρέπει να μείνει, αυτό να γιορτάσουμε και αυτό τον δρόμο όλες οι γυναίκες να ακολουθήσουν».

Ενας ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα σ’ αυτά τα θύματα και τη δημοσιογραφία: το θάρρος. Η σιωπή είναι συνενοχή και η συγκάλυψη, ο θάνατος της δημοσιογραφίας!

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: SPLASHNEWS / IDEAL IMAGE