Κατερίνα Χέλμη: Η ΕΡΤ2 ετοίμασε αφιέρωμα για την αείμνηστη ηθοποιό
18.04.202318:25
Την Πέμπτη 20 Απριλίου 2023, στις 20.00
Άφησε ξεχωριστό το στίγμα της στην ιστορία του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου. Όμορφη, αριστοκρατική, μοναδική στο είδος της, ερμήνευσε συγκλονιστικούς, ακόμα και κόντρα ρόλους. Η Κατερίνα Χέλμη αυτοβιογραφείται στο «Μονόγραμμα».
Μεγάλωσε στην Πλάκα σε ένα θεατρόφιλο περιβάλλον που αγαπούσε τις Τέχνες. Οι εξετάσεις στη Σχολή του Εθνικού Θεάτρου ήταν σχεδόν μονόδρομος.
«Η Βάσω Μανωλίδου με προετοίμασε, μου έμαθε τη Μαργαρίτα από τον “Φάουστ” του Γκαίτε. Στις εξετάσεις ο Ροντήρης με ρώτησε “ποιος σου έμαθε αυτό το κομμάτι; Έτσι όπως το λες, εγώ το έχω διδάξει”».
Η Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου ήταν η πρώτη της επιλογή, αλλά ο Βασίλης Διαμαντόπουλος την έπεισε να γνωρίσει τον Κάρολο Κουν και να φοιτήσει στη Σχολή του Θεάτρου Τέχνης.
Το 1962, συμμετείχε στην ιστορική παράσταση του θεατρικού έργου του Αλέκου Γαλανού «Κόκκινα Φανάρια», που ανέβηκε στο θέατρο «Πορεία» σε σκηνοθεσία Αλέξη Δαμιανού και μουσική Σταύρου Ξαρχάκου.
Η φίλη της Μαίρη Χρονοπούλου της το πρότεινε: «Έλα από το θέατρο, έχουμε ένα έργο με πολλούς ρόλους…». Ερμήνευσε τον ρόλο της Μαρίνας που ερωτεύεται παράφορα έναν σωματέμπορο. Τον ίδιο ρόλο ερμήνευσε και στην κινηματογραφική μεταφορά του έργου από τον Βασίλη Γεωργιάδη.
Πρωτοεμφανίστηκε στον κινηματογράφο, με την ταινία «Μπάρμπα-Γιάννης ο Κανατάς». «Έγκλημα στο Κολωνάκι», «Νόμος 4000», «Ίλιγγος», «Η αγάπη μας» ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια μαζί με το θέατρο…
Κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας της έχει συμμετάσχει σε περισσότερες από 25 ταινίες και σε 4 τηλεοπτικές σειρές. Έχει ασχοληθεί επίσης με τη συγγραφή αρκετών βιβλίων.
Σύζυγός της ήταν ο καθηγητής Ιστορίας και ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Σβολόπουλος.
«Από μικρή αγαπούσα την Ιστορία. Και να που αυτή η αγάπη με βρήκε και στον γάμο μου. Με τον Κωστή ήμασταν μαζί από το Δημοτικό συμμαθητές στη Σχολή Χιλλ. Ήταν ένα πολύ ωραίο παιδάκι, που η μάνα του το έντυνε με άσπρα ρούχα, λες και είχαμε Πάσχα. Αυτό το παιδάκι μου αρέσει πολύ είναι δικό μου, έλεγα, το θυμάμαι μέχρι τώρα». Τον ξαναείδε χρόνια μετά στη Θεσσαλονίκη, στο Βελλίδειο σε μια ομιλία του για τον Βενιζέλο. «Πήγα και του μίλησα σαν παλιά συμμαθήτρια. “Μη χαθούμε”μου είπε». Τελικά, παντρεύτηκαν το 1997.
«Κατερίνα Χέλμη: “Όλα αυτά τα πρόσωπα, είμαι εγώ”»
Ακόμα κι αν δεν έχουμε ανεβεί ποτέ στη σκηνή, είμαστε οι ρόλοι που σημαδεύουν τη ζωή μας από το ξεκίνημα μέχρι και το τέλος της. Μοναχοί μας, μαζί με τους άλλους, στο σπίτι, στη δουλειά, δανειζόμαστε επιθυμίες άλλων, ντυνόμαστε ξένα όνειρα. Πασχίζουμε να βρούμε το πρόσωπό μας. «Ποιος είμαι;», αναρωτιόμαστε.
Ακούγοντας την Κατερίνα Χέλμη να ξεδιπλώνει την πορεία της στο θέατρο και στον κινηματογράφο, συλλογίζεσαι ότι είμαστε όλοι αυτοί οι ρόλοι μαζί. Όλα αυτά τα παράξενα και αντιφατικά πρόσωπα, τα καλά, τα κακά, τα αστεία, τα τραγικά, είμαστε εμείς… οι ρόλοι που παίζουμε, εκείνοι που δεν παίξαμε ποτέ, εκείνοι που φοβηθήκαμε, εκείνοι που ονειρευτήκαμε. Όλα όσα λαχταρήσαμε, είμαστε εμείς.
Το εγώ μας πάλλεται μέσα στην πολλαπλότητά του, η συμπαγής και αδιατάρακτη ενότητα είναι ένας μύθος. Το μαγικό των ανθρώπων έχει να κάνει με την αποδοχή αυτής της πολλαπλότητας. Δεν είμαστε ένας, είμαστε πολλοί. Ο άνθρωπος είναι μια ευρύχωρη έννοια. Η αληθινότητα έχει να κάνει με ρυτίδες, ρωγμές, κενά, σιωπές. H φθορά, είναι ίσως η μόνη αλήθεια που δεν διαψεύδεται.
Η Κατερίνα Χέλμη με μια χάρη τιμά τον χρόνο που άφησε πάνω της τα ίχνη του. «Τα ίχνη αυτά, οι ρυτίδες αυτές, είμαι εγώ», λέει και μας ταξιδεύει μακριά από το ψεύδος μιας άφθαρτης στο διάβα του χρόνου μάσκας.
Σκηνοθεσία: Πέννυ Παναγιωτοπούλου Ιδέα-επιστημονική επιμέλεια: Φωτεινή Τσαλίκογλου Διεύθυνση φωτογραφίας: Δημήτρης Κατσαΐτης Μοντάζ: Γιώργος Σαβόγλου Εκτελεστής παραγωγός: Παναγιώτα Παναγιωτοπούλου – p.p.productions
Η εκπομπή προβάλλεται στη μνήμη της Κατερίνας Χέλμη