Μάρτιν Σκορσέζε - Στίβεν Σπίλμπεργκ: Το παρασκήνιο πίσω από τη σκηνοθεσία της «Λίστας του Σίντλερ»
22.05.202319:10
«Δεν ήξερα αν ήμουν εφοδιασμένος γι' αυτό εκείνη την εποχή, δεν είχα τις γνώσεις» δήλωσε ο ιταλικής καταγωγής σκηνοθέτης
Ο Μάρτιν Σκορσέζε αποκάλυψε τον λόγο που επέλεξε να μην σκηνοθετήσει τη «Λίστα του Σίντλερ».
Ο βραβευμένος με Όσκαρ σκηνοθέτης αποκάλυψε σε μια εκτενή συνέντευξη στο «Deadline» ότι αποφάσισε να παραδώσει τη «Λίστα του Σίντλερ» στον Στίβεν Σπίλμπεργκ μετά την υποδοχή της δικής του αμφιλεγόμενης ταινίας του 1988, «Ο Τελευταίος Πειρασμός του Χριστού». Η ταινία απεικόνιζε τη ζωή του Ιησού Χριστού -συμπεριλαμβανομένων των πειρασμών προς τη λαγνεία- με τρόπο που προκάλεσε την οργή ορισμένων χριστιανών.
«Για τη "Λίστα του Σίντλερ", προσέλαβα τον Στιβ Ζαίλιαν, και ο Στιβ και εγώ δουλέψαμε πάνω στο σενάριο. Ήμουν έτοιμος να το σκηνοθετήσω. Αλλά είχα επιφυλάξεις σε ένα συγκεκριμένο σημείο», δήλωσε ο Σκορσέζε.
«Μην ξεχνάτε ότι βρισκόμασταν στο 1990. Έκανα τον "Τελευταίο πειρασμό του Χριστού" το 1988. Ο σκοπός εκείνης της ταινίας ήταν να ξεκινήσει ένας διάλογος για κάτι που εξακολουθεί να είναι σημαντικό για μένα, δηλαδή για τη φύση, την αληθινή φύση της αγάπης, η οποία θα μπορούσε να είναι ο Θεός, θα μπορούσε να είναι ο Ιησούς. Δεν είμαι πολιτισμικά αμφιλεγόμενος εδώ, είναι αυτό που υπάρχει μέσα μας. Είναι ο Θεός μέσα μας; Πραγματικά είμαι έτσι- δεν μπορώ να κάνω αλλιώς. Μου αρέσει να το εξερευνώ αυτό. Ήθελα έναν διάλογο πάνω σε αυτό. Αλλά δεν ήξερα ακόμα για όλα αυτά», πρόσθεσε ο σκηνοθέτης.
Και συνέχισε: «Έτσι, έκανα τον "Τελευταίο πειρασμό", τον έκανα με έναν συγκεκριμένο τρόπο, και η "Λίστα του Σίντλερ" ναυάγησε από την υποδοχή του "Πειρασμού". Έκανα ό,τι καλύτερο μπορούσα. Έκανα τον γύρο του κόσμου. Οποιαδήποτε διαφωνία, την αντιμετώπισα. Μπορεί να έκανα λάθος, αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι μπορείς να κάνεις λάθος με το δόγμα. Αλλά θα μπορούσαμε να το συζητήσουμε».
Ο Σκορσέζε ανησυχούσε ότι η χριστιανική του πίστη θα επηρέαζε την υποδοχή του δράματος για το Ολοκαύτωμα αν αποφάσιζε να το σκηνοθετήσει.
«Στην περίπτωση της "Λίστας του Σίντλερ", το τραύμα που είχα περάσει ήταν τέτοιο που ένιωσα ότι έπρεπε να ασχοληθώ με αυτό το θέμα... Ήξερα ότι υπήρχαν Εβραίοι άνθρωποι που αναστατώθηκαν επειδή ο συγγραφέας του "Ημερολογίου της Άννας Φρανκ" δεν ήταν Εβραίος», είπε ο δημιουργός του «Killers of the Flower Moon». «Άκουσα ότι υπήρχαν άνθρωποι που διαμαρτύρονταν για τον Σίντλερ, ότι χρησιμοποιούσε τους κρατούμενους για να βγάλει χρήματα από αυτούς. Είπα, "Περίμενε ένα λεπτό". Θα μπορούσα, λοιπόν, όχι να τον υπερασπιστώ, αλλά να υποστηρίξω ποιος ήταν. Νομίζω ότι ήταν ένας καταπληκτικός άνθρωπος, αλλά δεν ήξερα αν ήμουν εφοδιασμένος γι' αυτό εκείνη την εποχή. Δεν είχα τις γνώσεις».
«Θυμάμαι ότι ο Στίβεν Σπίλμπεργκ, όλα αυτά τα χρόνια, μου το ανέφερε συνέχεια. Κρατούσε το βιβλίο όταν [ήμασταν] σε ένα αεροπλάνο που πήγαινε στις Κάννες και έλεγε: "Αυτή είναι η σκοτεινή μου ταινία και θα την κάνω". Αυτό ήταν το 1975», θυμήθηκε ο Σκορσέζε. «Κι εγώ του είπα: "Λοιπόν, έχω τον "Τελευταίο πειρασμό του Χριστού" και θα τον κάνω».
Ο Σκορσέζε συνέχισε: «Χρησιμοποιούσα τότε τη φράση, "Δεν είμαι Εβραίος". Αυτό που εννοούσα ήταν ότι ήταν αυτή η παλιά ιστορία ότι το ταξίδι έπρεπε να το κάνει ένας Εβραίος μέσα σε αυτόν τον κόσμο, και νομίζω ότι και ο Στίβεν το έμαθε αυτό. Ήρθε από το Φοίνιξ, όπου διαδραματίζεται το "The Fablelmans". Μου είπε ότι υπήρχαν μόνο 200 Εβραίοι στο Φοίνιξ. Δεν μπορούσα να το πιστέψω. Επειδή προέρχομαι από το Lower East Side (Νέα Υόρκη) και μεγάλωσα στην εβραϊκή κοινότητα. Δεν ήμουν αλτρουιστής, αλλά μου φάνηκε λογικό ότι αυτό ήταν το άτομο που πραγματικά έπρεπε να περάσει από αυτό. Ανησυχούσα ότι δεν θα μπορούσα να αποδώσω δικαιοσύνη στην κατάσταση».
Ο Σκορσέζε επεσήμανε επίσης ότι η δική του κατάσταση στην καριέρα του μπορεί τελικά να έβλαψε την ταινία εποχής του 1993 του Σπίλμπεργκ, η οποία τελικά κέρδισε επτά Όσκαρ, μεταξύ των οποίων Καλύτερης Ταινίας, Καλύτερης Σκηνοθεσίας και Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου.
«Σας εγγυώμαι ότι αν το έκανα εγώ, δεν θα είχε γίνει η επιτυχία που έγινε», δήλωσε ο Σκορσέζε. «Μπορεί να έβγαινε καλή, αυτό μπορώ να σας το πω. Είχα κάποιες ιδέες. Οι περισσότερες από αυτές είναι εκεί. Είχα ένα διαφορετικό τέλος. Θαύμαζα πολύ την ταινία. Αλλά ξέρω ότι οι ταινίες μου δεν φτάνουν εκεί. Δεν πηγαίνουν στην Ακαδημία».
Ο Σκορσέζε κέρδισε το πρώτο του Όσκαρ σκηνοθεσίας το 2007 για το «Departed» μετά από 13 υποψηφιότητες, μεταξύ των οποίων και για τον «Τελευταίο Πειρασμό του Χριστού».
«Θα πείτε, "Μα έχεις τόσες πολλές υποψηφιότητες!". Ναι, αυτό είναι αλήθεια. Αλλά όταν ο Πολ Σρέιντερ και εγώ δεν ήμασταν υποψήφιοι για το καλύτερο σενάριο και για τη σκηνοθεσία του "Ταξιτζή", αυτό έδωσε τον τόνο», σημείωσε ο Σκορσέζε. «Συνειδητοποίησα και είπα: "Απλά σκάσε και κάνε ταινίες"».