Το Φεστιβάλ των Καννών θεωρείται ένα από τα πιο έγκριτα και αξιόλογα κινηματογραφικά φεστιβάλ παγκοσμίως. Ιδρύθηκε το 1946 και πραγματοποιείται κάθε χρόνο, συνήθως τον Μάιο, στο «Palais des Festivals et des Congrès». Κατά τη διάρκειά του, προβάλλονται από όλο τον κόσμο νέες ταινίες όλων των ειδών, συμπεριλαμβανομένων ντοκιμαντέρ. Κατά την 77χρονη ύπαρξή του έχει προβάλει μερικές από τις καλύτερες ταινίες που είχαν τη θερμότερη υποδοχή, αλλά και μερικές ταινίες που δίχασαν και αναστάτωσαν σε υπερβολικό βαθμό τον κόσμο.
Αποτελεί ένα από τα «τρία μεγάλα ευρωπαϊκά φεστιβάλ κινηματογράφου», μαζί με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας στην Ιταλία και το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου στη Γερμανία.
Στο φεστιβάλ παρευρίσκονται τα πιο διάσημα ονόματα του χώρου του κινηματογράφου και αποτελεί μεγάλη τιμή για τον σκηνοθέτη του οποίου η ταινία θα προβληθεί στην ιστορική αίθουσα. Χαρακτηρίζεται όχι μόνο από την εξαιρετική καλλιτεχνική ποιότητα των φιλμ που παίζονται αλλά κυρίως από μια καινοτόμο ριζοσπαστική ματιά στην τέχνη του κινηματογράφου. Συχνά οι ταινίες παραβιάζουν τους «κανόνες» θέτοντας μια νέα επαναστατική γραμμή για το μέλλον της κινηματογράφησης. Σκηνοθέτες όσο σπουδαίοι όσο ο Μάρτιν Σκορσέζε, ο Φεντερίκο Φελίνικαι ο Φράνσις Φορντ Κόπολασυμμετείχαν με ταινίες τους στον σπουδαίο θεσμό που τους ανέδειξε από μικρούς άγουρους καλλιτέχνες σε μάστερ της τέχνης της κάμερας.
Συνώνυμο του Φεστιβάλ των Καννών είναι η αυστηρή εθιμοτυπία η οποία συνδέεται από τον κώδικα ενδυμασίας, έως την απαγόρευση συμμετοχής των streaming υπηρεσιών - όπως έγινε γνωστό το Netflix αποκλείστηκε από τον θεσμό το 2018, ενώ άλλα μεγάλης βαρύτητας φεστιβάλ, όπως της Βενετίας έχουν κάνει τελικά πίσω και έχουν ανοιχτεί στις streaming πλατφόρμες. Οι Κάννες ακολουθούν πιστά τη «θρησκεία» της σκοτεινής αίθουσας και εναντιώνονται στα εκσυγχρονιστικά μέσα, που σερβίρουν στον θεατή το περιεχόμενο στον καναπέ του σπιτιού του.
Όλα αυτά τα χρόνια της ιστορίας του, το Φεστιβάλ των Καννών έχει προσφέρει κινηματογραφικά διαμάντια που έχουν αφήσει ανεξίτηλο το αποτύπωμα τους στην έβδομη τέχνη, όπως τα «Blow-Up» «Apocalypse Now», «Pulp Fiction» και «Parasite». Ωστόσο, έχουν προβληθεί και φιλμ που όχι μόνο δεν είχαν θετική ανταπόκριση αλλά τουναντίον είχαν απαξιωθεί από κοινό και κριτικούς: ταινίες οι οποίες είχαν προκαλέσει φωνές και γιουχαρίσματα από το κοινό κατά τη διάρκεια της προβολής τους και ακόμη ταινίες τόσο αβάσταχτες οι οποίες είχαν προκαλέσει μαζικές αποχωρήσεις από τις αίθουσες. Το φιλοεπαναστατικό πνεύμα και η τάση για πρωτότυπο και ρηξικέλευθο θεάμα έχουν οδηγήσει σε ακραίες κινηματογραφικές δημιουργίες, με γραφικό βίαιο ή και σεξουαλικό περιεχόμενο. Η υπερβολική απεικόνιση τέτοιων σκηνών έχει ξεπεράσει τα όρια ανοχής των θεατών και κριτικών του φεστιβάλ ουκ ολίγες φορές.
Οι παρακάτω ταινίες, λοιπόν, έχουν μείνει στην ιστορία του θεσμού για τους λάθος λόγους:
1. Crimes of the Future (2022)
Ο Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ είναι ο ειδικός να φρικάρει με αβίαστο τρόπο το κοινό των Καννών. Στο φεστιβάλ του 2022, ο Κρόνενμπεργκ παρουσίασε το «Crimes of the Future» και είχε τουλάχιστον δώδεκα αποχωρήσεις αλλά και ένα επτάλεπτο χειροκρότημα στο τέλος. Η ανταπόκριση ήταν ιδιαίτερα πολωτική. Το «Crimes of the Future» διαφημίστηκε ως η πολυαναμενόμενη επιστροφή του Κρόνενμπεργκ στο είδος του body-horror και ακόμη και ο σκηνοθέτης προέβλεψε πριν από την πρεμιέρα ότι θα έφευγε κόσμος κατά τη διάρκεια της ταινίας του. Ο Βίγκο Μόρτενσεν και η Λέα Σεϊντού υποδύονται ένα ζευγάρι σε ένα μακρινό μέλλον, το οποίο κάνει παραστάσεις στις οποίες αφαιρεί επιπλέον όργανα από το σώμα του Μόρτενσεν. Δεν πάνε όλα, όμως, σύμφωνα με το σχέδιο...
Ο Μόρτενσεν επικρότησε τις αποχωρήσεις κατά τη διάρκεια συνέντευξης στο «Variety», λέγοντας: «Δεν με στενοχωρεί. Θέλω να πω, το χειρότερο πράγμα είναι η ταινία σου να είναι βαρετή και έχω πάει σε κάποιες προβολές στις Κάννες όπου κανείς δεν έφυγε, αλλά και κανείς δεν νοιάστηκε για την ταινία. Και αυτό θα ήταν πολύ καταθλιπτικό».
2. The House That Jack Built (2018)
Ο Λαρς φον Τρίερ απέδειξε με το παραπάνω ότι είναι ο άρχοντας του σοκ όσον αφορά το Φεστιβάλ των Καννών, όταν η ταινία του «The House That Jack Built» του 2018 προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων λόγω της γραφικής βίας. Το «Variety» ανέφερε τότε ότι περισσότερα από 100 άτομα αποχώρησαν από την πρεμιέρα της ταινίας, ενώ ακούγονταν βογγητά και αποδοκιμασίες καθ' όλη τη διάρκεια της προβολής. Στο «House That Jack Built» ο Ματ Ντίλον υποδύεται έναν κατά συρροή δολοφόνο, ο οποίος ακρωτηριάζει και στραγγαλίζει τα θύματά του, τα οποία είναι κυρίως γυναίκες. Η σκηνή με τις δολοφονίες παιδιών ώθησε πολλούς θεατές έξω από την αίθουσα. Μέχρι να σταματήσουν να τρέχουν οι τίτλοι τέλους, η αίθουσα του κινηματογράφου φέρεται να ήταν μισοάδεια.
3. The Brown Bunny (2003)
Το πειραματικό road movie του Βίνσεντ Γκάλο «The Brown Bunny» είναι μια από τις πιο αμφιλεγόμενες ταινίες στην ιστορία του Φεστιβάλ Καννών. Ο Γκάλο πρωταγωνιστεί ως ένας βασανισμένος οδηγός αγώνων μοτοσικλέτας που καταδιώκεται από τις αναμνήσεις της πρώην ερωμένης του (Κλόι Σεβινί) σε ένα οδοιπορικό που διασχίζει τη χώρα. Μια σκηνή στοματικού σεξ χωρίς προσομοίωση μεταξύ της Σεβινί και του Γκάλο προκάλεσε οργή και αποχωρήσεις στις Κάννες, ενώ η θυελλώδης υποδοχή της ταινίας εντάθηκε από μια δημόσια διαμάχη μεταξύ του Γκάλο και του Ρότζερ Έμπερτ, αφού ο κριτικός κινηματογράφου αποκάλεσε την ταινία «τη χειρότερη ταινία στην ιστορία των Καννών». Το «Variety» κατακεραύνωσε την ταινία ως «μια αυτοϊκανοποιημένη αναβίωση της αισθητικής των road movies της δεκαετίας του '70» και ως τον «ορισμό του ομφαλοσκοπικού κινηματογράφου».
4. Taxi Driver (1976)
Το «Taxi Driver» του Μάρτιν Σκορσέζε θεωρείται ευρέως μια από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών, οπότε κάνει πραγματική εντύπωση να ακούει κανείς ότι η ταινία ξεκίνησε με αποδοκιμασίες και αποχωρήσεις στο Φεστιβάλ των Καννών. Σύμφωνα με το «Hollywood Reporter», η ταινία «προκάλεσε δυνατές αποδοκιμασίες από το κοινό, πολλοί από τους οποίους έφυγαν από την αίθουσα με άσπρο πρόσωπο για την εξαιρετικά βίαιη κορύφωση της ταινίας». Η Τζόντι Φόστερ ήταν μόλις έφηβη εκείνη την εποχή, αλλά είπε σχετικά με τις αναμνήσεις της από το φεστιβάλ και τις αντιδράσεις της ταινίας: «Το όλο θέμα σχετικά με τη βία στην ταινία κάπως εξερράγη. Ο Μάρτι, ο Μπόμπι και ο Χάρβεϊ έμειναν στο Hotel du Cap και δεν βγήκαν πολύ έξω». Ανεξάρτητα από το πώς αντέδρασαν οι συμμετέχοντες στο φεστιβάλ, η κριτική επιτροπή των Καννών υπό την ηγεσία του Τενεσί Γουίλιαμς απένειμε στο «Taxi Driver» τον Χρυσό Φοίνικα.
5. Wild at Heart (1990)
Το «Taxi Driver» δεν είναι ο μόνος νικητής του Χρυσού Φοίνικα που προκάλεσε δυσαρέσκεια και φυγές από την αίθουσα. Η ρομαντική αστυνομική ταινία του 1990 «Wild at Heart» του Ντέιβιντ Λιντς, με πρωταγωνιστές τον Νίκολας Κέιτζ και τη Λόρα Ντερνέχει στο επίκεντρο δύο νεαρούς εραστές που τρέπονται σε φυγή μετά την επικήρυξη της δεύτερης. Η ταινία απέσπασε αποδοκιμασίες και γιουχαρίσματα μετά την προβολή της, αλλά υπήρξαν ακόμη πιο έντονοι επικριτές όταν ανακοινώθηκε ότι η ταινία είχε κερδίσει το κορυφαίο βραβείο του φεστιβάλ. Το «Variety» ήταν από τους οπαδούς της ταινίας, γράφοντας σε μια κριτική: «Τρανταχτά βίαιο, μοχθηρά αστείο και καθηλωτικά ερωτικό, το "Wild at Heart" του Ντέιβιντ Λιντς είναι μια βόλτα με τρενάκι του τρόμου προς τη λύτρωση μέσα από μια αμερικανική γοτθική καρδιά του σκότους... Η βίαιη εναρκτήρια σκηνή σηματοδοτεί ότι αυτή η ταινία δεν είναι για τους αδύναμους».
6. Crash (1996)
Παρά την προσπάθεια που έκανε με το «Crimes of the Future» ο Κρόνενμπεργκ, ίσως είναι αδύνατο να ξεπεράσει την οργή που δέχτηκε ο σκηνοθέτης με το ερωτικό ψυχολογικό θρίλερ «Crash» στο Φεστιβάλ Καννών το 1996. Στην ταινία ο Τζέιμς Σπέιντερ υποδύεται έναν παραγωγό ταινιών που εμπλέκεται με μια ομάδα ανθρώπων που στρέφονται σε αυτοκινητιστικά δυστυχήματα προκειμένου να διεγείρονται σεξουαλικά. Οι θεατές των Καννών αποδοκίμασαν την ταινία και έφυγαν ορμητικά από την αίθουσα, ενώ ακόμη και ο πρόεδρος της κριτικής επιτροπής Φράνσις Φορντ Κόπολα δήλωσε ότι ορισμένα μέλη της επιτροπής «απείχαν πολύ έντονα» από την απόφαση να απονεμηθεί στο «Crash» το ειδικό βραβείο της κριτικής επιτροπής. Από την κριτική του «Variety»: «Ένα απαγορευτικά ψυχρό κομμάτι εσωτερικού ερωτισμού, το "Crash" φτάνει μέχρι τέλους με μια σεξουαλική εμμονή που λίγοι άνθρωποι θα καταλάβουν. Προσαρμοσμένη πιστά από το cult μυθιστόρημα του Τζ. Γκ. Μπάλαρντ του 1973 και σκηνοθετημένη με ακριβή έλεγχο, αυτή η προσπάθεια να μετατραπεί ένα φετίχ για τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα και τις σωματικές βλάβες σε μια μεταφορά για την ανθρώπινη προσαρμογή στην τεχνολογική εποχή παραμένει ένα εξαιρετικά διανοητικό έργο ψυχρού αισθησιασμού».
7. Irréversible (2002)
Η πρώτη υποψηφία για τον Χρυσό Φοίνικα ταινία του Γκασπάρ Νοέ, με τίτλο «Irréversible», ήταν τόσο αμφιλεγόμενο στο Φεστιβάλ των Καννών, που οδήγησε το «Newsweek» να δηλώσει: «Αυτή θα είναι η ταινία του 2003 που θα "διώξει" τον περισσότερο κόσμο από κάθε άλλη». Ακόμα και οι θαυμαστές της ταινίας, όπως ο Ρότζερ Έμπερτ, παραδέχτηκαν: «Πρόκειται για μια ταινία τόσο βίαιη και σκληρή που οι περισσότεροι άνθρωποι θα τη βρουν ακατάλληλη για παρακολούθηση». Ο Βινσέντ Κασέλ και ο Άλμπερτ Ντουποντέ υποδύονται δύο άνδρες που προσπαθούν να εκδικηθούν τον βιασμό μιας γυναίκας (Μόνικα Μπελούτσι). Η σοκαριστική σκηνή που προκάλεσε την οργή του κόσμου ήταν ένα εξαντλητικό 10λεπτο μονοπλάνο που περιγράφει λεπτομερώς τον βιασμό της Άλεξ, η οποία υφίσταται επίσης ξυλοδαρμό που την οδηγεί σε κώμα. Από τις Κάννες κυκλοφόρησαν αναφορές ότι αρκετοί θεατές λιποθύμησαν, έκαναν εμετό ή/και αποχώρησαν κατά τη διάρκεια της προβολής του «Irréversible».
8. Antichrist (2009)
Χρόνια πριν από το «House That Jack Built», ο Λαρς φον Τρίερ προκάλεσε άλλη μια μεγάλη διαμάχη στις Κάννες με την πειραματική ταινία τρόμου «Antichrist». Ο Γουίλεμ Νταφόε και η Σάρλοτ Γκενσμπούργκ υποδύονται ένα ζευγάρι που βυθίζεται στην τρέλα σε μια καλύβα στο δάσος μετά τον τραγικό θάνατο του γιου τους. Ο σύζυγος χάνει την επαφή του με την πραγματικότητα καθώς τον βασανίζουν αρρωστημένα οράματα, ενώ η σύζυγος αρχίζει να ασπάζεται μια βίαιη και σαδομαζοχιστική συμπεριφορά. Σκηνές ευνουχισμού και αιματηρού αυνανισμού έκαναν το κοινό των Καννών να εξέλθει ορμητικά από την αίθουσα. Το «Reuters» πρόσθεσε ότι η προβολή της ταινίας «προκάλεσε χλευαστικά γέλια, αγκομαχητά δυσπιστίας, λίγα χειροκροτήματα και δυνατές αποδοκιμασίες». Το «Variety» πρόσθεσε στην κριτική του: «Οι περισσότεροι από τους συνήθεις θαυμαστές του σκηνοθέτη θα βρουν αυτή την ταινία γελοία, απωθητική ή και τα δύο».
9. Love (Gaspar Noé, 2015)
Το «Love» είναι η τελευταία ταινία του Γκασπάρ Νοέ σε αυτή τη λίστα, αλλά ίσως όχι και η τελευταία γενικά που θα προκαλέσει τεράστιο σοκ στους θεατές της, αφού ο προβοκατόρικος Γάλλος σκηνοθέτης έχει μπροστά του αρκετά χρόνια για να τιμήσει το φεστιβάλ με ένα ακόμα άκρως ακατάλληλο φιλμ. Εν πάση περιπτώσει, το «Love» όταν παίχτηκες στις Κάννες το 2015 έκανε πρωτοσέλιδα σε όλο τον κόσμο. Γιατί; Για τον απλό λόγο ότι είναι μια τρισδιάστατη softcore porn ταινία, που δείχνει μη προσομοιωμένο σεξ σε μερικές από τις πιο αληθινές και γραφικές σεξουαλικές σκηνές που έχει δει το φεστιβάλ και ίσως γενικά ο κινηματογράφος.
10. L' Avventura (1960)
Πιθανόν, η πιο ήπια σε περιεχόμενο και ύφος ταινία στη λίστα που σχετικά αδικαιολόγητα δέχτηκε επικρίσεις. Η τολμηρή και αργή ταινία του Μικελάντζελο Αντονιόνι θεωρείται σήμερα ένα κινηματογραφικό αριστούργημα, αλλά όταν πρωτοπαίχτηκε στις Κάννες το 1960, το κοινό αποδοκίμασε την ταινία τόσο δυνατά που ο σκηνοθέτης και ο πρωταγωνιστής της αναγκάστηκαν να βγουν τρέχοντας από την αίθουσα. Τελικά, η ψυχραιμία επικράτησε με την ταινία να παίρνει αργότερα το βραβείο της κριτικής επιτροπής στο φεστιβάλ. Πλέον, το «Avventura» μπαίνει τακτικά στις λίστες με τις καλύτερες ταινίες που έχουν γυριστεί ποτέ, με το διάσημο κινηματογραφικό περιοδικό «Sight and Sound» να την έχει τοποθετήσει τρεις συνεχόμενες φορές στη δεκάδα.
Οδηγός εκλογών 2023: Πως ψηφίζω - Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για την ΝΕΑ εκλογική αναμέτρηση
Εκλογές 2023: Όλες οι ειδήσεις για την ΝΕΑ εκλογική αναμέτρηση, τον προεκλογικό αγώνα των κομμάτων, τις δημοσκοπήσεις, τα αποτελέσματα των εκλογών, τα exit polls.
