Jane Birkin: «Φιλήστε το χώμα του Παρθενώνα και προσευχηθείτε για μένα».

Συναντήσαμε την Jane Birkin στο σπίτι της στο Παρίσι ένα βράδυ Παρασκευής το 2006. Οσο κι αν είχε κυλήσει ο χρόνος πάνω της τα μπλε μάτια της για τα οποία είχαν γραφτεί πολλά, έμοιαζαν ηλεκτρισμένα όπως πάντα.
Ξεκινήσαμε τη συζήτηση για τον πρώτο άνδρα που αγάπησε. Τον πατέρα της.

-Είναι αλήθεια πως ο πατέρας σας αποβίβαζε άνδρες της γαλλικής αντίστασης στη Βρετάνη, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, πως υπήρξε ήρωας πολέμου;
Ο πατέρας μου ήταν κυβερνήτης πλοίου του Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού της Αγγλίας. Δούλευε επίσης, για τις αγγλικές μυστικές υπηρεσίες. Κι έμαθε στην περίοδο του πολέμου, τις νύχτες που το φεγγάρι σχεδόν εξαφανίζοταν, να φέρνει και να αφήνει κατασκόπους. Συγκέντρωνε συγκεκριμένα Άγγλους αεροπόρους από την παραλία της Βρετάνης και τους επανέφερε στην Αγγλία. Έκανε καμια σαρανταριά τέτοιες αποστολές. Ήταν ένας άνδρας πολύ ικανός στη δουλειά του, αν σκεφτεί κανείς πως πρόκειται για μέρη με πολλούς βράχους. Και τη νύχτα χωρίς φεγγάρι, μέσα στις θύελλες του χειμώνα, είναι πολύ πολύπλοκο να φτάσεις την ακτή.

-Αυτό σας έκανε να ελκύεστε από “περιπετειώδης” άνδρες;
Μη με κάνετε να γελάω παρακαλώ. Ίσως να ισχύει αυτό που λέτε. Το σίγουρο είναι ότι ο πατέρας μου ήταν πολύ γοητευτικός και αστείος.

-Θεωρήθηκε μεγάλη σύμπτωση πως οι δύο άνδρες της ζωής σας, ο πατέρας σας και ο μουσικοσυνθέτης και τραγουδιστής Serge Gainsbourg πέθαναν με διαφορά…(με διακόπτει)
Τριών ημερών.

Πρέπει να υπήρξε πολύ θλιμμένη αυτή η περίοδος για σας.
Ναι. Ήταν θλιμμένη. Γιατί κατάλαβα ότι ήταν τα δύο άτομα που με αγάπησαν άνευ όρων. Χωρίς να βλέπουν κανένα ελάττωμα στο χαρακτήρα μου. Δεν μπορούσαν να παραδεχτούν ότι θα έκανα κάτι κακό, ότι κι αν ήταν αυτό. Αυτά τα δύο άτομα που με αγαπούσαν χωρίς ανταλλάγματα και όρους, πέθαναν. Από εκεί και πέρα κατάλαβα ότι οι άνθρωποι θα με κοιτάνε λογικά, με ανταλλάγματα.
   
-Δεν είναι πολύ σκληρό αυτό για σας, να χάνετε ένα είδος αγάπης που είχατε συνηθίσει τόσο;
Ναι αλλά πρέπει να καταλάβετε ότι ήμουν ένα άτομο πολύ κακομαθημένο. Έπρεπε να πάρω και μαθήματα ζωής.

-Ο Gainsbourg ήταν ο άνθρωπος που αγαπήσατε περισσότερο; Που έμοιαζε περισσότερο με τον πατέρα σας;
Να μετρήσω την αγάπη μου θα ήταν άδικο για τους άλλους ανθρώπους που αγάπησα. Γιατί εγκατέλειψα τον Serge. Και ίσως ο “επίδεσμος” που είχα, η αναγνώριση και η φιλία μου για τον Serge, δημιουργήθηκε από τη στιγμή που έφυγα. Που με κράτησε όχι μόνο σαν φίλη αλλά και σαν “έμπιστη” του. Μου τηλεφωνούσε κάθε μέρα να πάω να τον δω στο σπίτι του. Μπορούσε να έρθει να φάμε στο σπίτι μου οποιαδήποτε ώρα μέσα στην ημέρα. Μπορούσε επίσης να βασιστεί σε εμένα. Κι ένα από τα πιο απίστευτα πράγματα σε μια σχέση είναι όταν κάνεις κακό σε κάποιον, τον εγκαταλείπεις.

Κι αυτό το άτομο συνεχίζει να θέλει τη φιλία σου σα να μην μπορούσε να επιβιώσει διαφορετικά. Αυτός το έπαιρνε πάνω του. Μου έλεγε ότι όλο το άδικο είναι από την πλευρά του και τελικά θεώρησε πως ο ίδιος, αδυνατώντας να συνεχίσει τη σχέση μαζί μου, με έσπρωξε στην αγκαλιά του Jacques Doillon. Ήμασταν μυθιστορηματικές προσωπικότητες που θα ήμασταν για πάντα μαζί γιατί έτσι το ήθελαν οι άνθρωποι. Επομένως έκανε έτσι. Μου έγραφε τη μουσική για τους δίσκους μου μέχρι τον θάνατο του. Μου έκανε δώρα μέχρι τον θάνατο του.

Μου τηλεφωνούσε μέχρι τον θάνατο του. Ήταν μια ιδιαίτερη φιλία. Λάτρευα επίσης, τον Jacques Doillon. Κρατούσα ακόμα μια μεγάλη φιλία με τον Olivier Rollin. Ένα μεγάλο συγγραφέα και ήρωα του’68 που έβαλε τη βόμβα στο περιοδικό Minute, ως μέλος της Nouvelle Resistance Populaire και μετά έγινε δημοσιογράφος. Ήταν ένας πολύ ασυνήθιστος άνδρας που γνώρισα μέσα σε ένα ναό στο Σεράγεβο όταν ήλπιζα εγώ η ίδια να πηδήξω σε μια νάρκη. Θα ήταν καλοδεχούμενο αν συνέβαινε τότε. Βρήκα λοιπόν αυτόν τον άνδρα πολύ γενναίο. Κράτησα τη φιλία μαζί του. Σκέφτηκα ότι πιθανώς και αν δεν πήγαινα καλά θα ερχόταν να με βρει. Ή αν πήγαινε άσχημα θα πήγαινα εγώ να τον βρω οπουδήποτε κι αν βρισκόταν στον κόσμο.

-Να υποθέσω ότι δεν αναφέρεστε στον Gainsbourg;
Μιλώ για τον Olivier Rollin. Είχα την τύχη αυτής της φιλίας που δεν είχα ποτέ με τον Jacques, τον σκηνοθέτη με τον οποίο παντρεύτηκα κάνοντας ταυτόχρονα άλλες επιλογές στο σινεμά.

-Ο Serge Gainsbourg ήταν ο άνδρας της ζωής σας;
Αρνούμαι να απαντήσω σε αυτήν την ερώτηση. Αν έλεγα ότι είναι άνδρας της ζωής μου θα διέγραφα τον μπαμπά. Κι επίσης θα ήταν άδικο για τους άλλους, σας είπα. Οι άνθρωποι μπορούν να γράψουν ότι θέλουν. Εγώ δεν θα έδινα αυτόν τον ορισμό. Αν θέλετε είναι το “φάντασμα” της ζωής μου.

-Γιατί έπινε τόσο; Εμοιαζε να θέλει να αυτοκτονήσει με το αλκοόλ.
Ο Serge όταν ήταν 19-20 χρονών ξεκίνησε να πίνει και να καπνίζει με τα άλλα αγόρια στη στρατιωτική του θητεία. Ήταν τόσο ντροπαλός που ήξερε πως μ’ ένα ποτήρι έκανε τους φίλους του να γελάνε μέσα στο στρατώνα. Λάτρευε τους φίλους στο στρατώνα. Κι αυτό δεν άλλαξε ποτέ. Γιατί μέχρι το τέλος της ζωής του αγαπούσε τους αστυνομικούς στους δικούς τους “θαλάμους”. Αγαπούσε την ανδρική φιλία.

-Είναι φυσιολογικό. Όλοι οι άνδρες δεν κάνουν έτσι;
Ναι. Επίσης σκέφτομαι πως, όπως ήταν πολύ ντροπαλός, αν έπινε λίγο αυτό του έδινε κουράγιο να μιλήσει με ένα κορίτσι. Σεξουαλικά επίσης…Στη συζήτηση αισθανόταν πιο αστείος αν είχε πιει ένα ποτήρι. Και πάει λέγοντας. Όταν τον γνώρισα είχε ήδη αυτή τη διάσημη σχέση με το πιο όμορφο κορίτσι του κόσμου, τη Brigitte Bardot. Νομίζω ότι δεν είχε πλέον την ανάγκη να αποδείξει κάτι. Αλλά παρ’όλα αυτά ήταν ένας χαρούμενος πότης. Κάποιος που του άρεσε να βγαίνει. Δεν ήταν ένας δυσοίωνος πότης. Δεν ήταν κάποιος που θα “χτυπούσε” δύο Pernod Ricard με το που σηκωνόταν το πρωί.

Ήταν ένας κοινωνικός πότης που φυλακίστηκε μέσα στο δημόσιο ρόλο του. Του ήταν αδύνατο να είναι ένας άνθρωπος λογικός. Ήταν ο εξωφρενικός άνθρωπος. Κι αυτή ήταν η εικόνα που του άρεσε. Δεν μπορούσε να είναι λίγο συνετός. Να πίνει λίγο, να καπνίζει μέχρι και τρία τσιγάρα. Αυτό δεν το μπορούσε. Κι όπως έλεγε ένας φιλόσοφος για τους ανθρώπους που πίνουν πολύ, τους συγγραφείς, τους καλλιτέχνες, δεν υπάρχει ποτέ το τελευταίο ποτήρι. Είναι πάντα στο προτελευταίο. Και είπε ότι υπάρχει σε αυτούς τους ανθρώπους ένα χάρισμα. Και θυσιάζουν την υγεία τους για κάτι άλλο, που είναι η καλλιτεχνική τους πλευρά. Ίσως είδαν κάτι το πολύ μεγάλο το οποίο με τη βοήθεια ενός ποτηριού ίσως θα έπρεπε να δώσουν στους εαυτούς τους περισσότερο κουράγιο.

-Δείχνετε να το έχετε σκεφτεί πολύ. Έχετε αναλύσει τόσο πολύ τους λόγους που τον οδήγησαν σε ένα πρόωρο τέλος;
Ναι γιατί οι άνθρωποι που αγαπούσα, όχι μόνο ο Serge, έπιναν πολύ. Εγώ γιατί να ερωτεύομαι ανθρώπους που πίνουν πολύ; Είναι γιατί θέλω να παίξω τη νοσοκόμα; Όλα αυτά είναι απείρως θολά. Προσπαθούσα να τον κάνω να σταματήσει τελείως να πίνει;

Μέχρι ποιο σημείο συντηρούμε λίγο τους ανθρώπους μας; Η κόρη μου Kate πέρασε δέκα χρόνια από τη ζωή της μέσα σε “σπίτια” αποτοξίνωσης για ανθρώπους που πίνουν και παίρνουν ναρκωτικά. Οι οικογένειες τους είναι οι πρώτες που περνάνε το ποτήρι. Γιατί γνωρίζουν τα “βήματα του χορού”. Επιπλέον πίστευε ο Serge ότι ήταν πιο αστείος ύστερα από ένα ποτήρι. Δεν έβλεπε πως ήταν όμως, λιγότερο αστείος μετά από δέκα ποτήρια. Κι εγώ έχω πιει πολύ. Κι αν κάποιος με εμπόδιζε να πιω έπειτα από πέντε ποτήρια του σπάω τη μούρη. Είναι πολύ αργά.

-Αναφέρατε την ιστορία της κόρης σας Kate Barry. Πως ήταν ο πρώτος σας σύζυγος και μεγάλος συνθέτης των μουσικών του James Bond μεταξύ άλλων John Barry; Έπινε επίσης;
Δεν πρόκειται να τον κατηγοριοποιήσω σαν “πότη”. Αλλά τώρα που το σκέφτομαι ήταν κάποιος που έπινε αρκετά. Οι άνθρωποι δεν φθείρονται αμέσως. Φθείρονται αργότερα. Γνώρισα ένα νέο άνδρα 35 χρονών, είκοσι χρόνια μεγαλύτερο από εμένα. Ήταν σούπερ.

-Είναι περίεργο γιατί τον γνωρίσατε την εποχή που συνέθετε το “From Russia With Love” στο Goldfinger. Έκανε θαύματα δίπλα σας. Τον εμπνεύσατε;
Όχι. Τα πιο όμορφα πράγματα τα έκανε μετά από εμένα. Έκανε τη συνέχεια του Chase και το Lion In Winter όταν ήταν μαζί μου. Έπειτα από αυτό έκανε το “Πέρα Από Την Αφρική” που δεν ήταν καθόλου άσχημο και το “Χορεύοντας με τους λύκους”. Καθόλου άσχημο. Κέρδισε πέντε Όσκαρ. Δεν είχε ανάγκη από εμένα, ε; Για τη ζωή του δε νομίζω ότι ήμουν κάτι το σπουδαίο. Δεν μείναμε παντρεμένοι για καιρό κι έφυγε αρκετά γρήγορα. Και δεν νομίζω ότι μετρούσα πολύ για αυτόν.

-Και έπειτα από αυτόν βρεθήκατε σε ένα κάστινγκ στο Παρίσι. Και μετά κάνατε φωτογραφίσεις για περιοδικά και βρεθήκατε στις πιο απόμακρες περιοχές του κόσμου όπου διαπιστώσατε ότι οι άνθρωποι σας ήξεραν για τα αισθησιακά φωνητικά του Je t’aime…moi non plus”;
Aκριβώς. Πήγα στο Μπουένος Άιρες σε μια αγορά από παλιά είδη. Όπως είμαι κι εγώ λίγο “παλιά” πήγα να ψάξω μια καρτ-ποστάλ. Ήμουν σε αυτήν την αγορά κι ένας κύριος μου βγάζει μέσα από ένα κουτί τον δίσκο je t’aime moi non plus. Τον υπέγραψα, έτσι είπα θα αποκτήσει μεγαλύτερη αξία. Και μετά ήρθε από την αγορά όλος ο κόσμος με ένα στυλό στο χέρι και τον δίσκο που τον είχαν στα παλιά αντικείμενα. Ότι θυμάται όλος ο κόσμος είναι αυτό το τραγούδι.

Δείτε Βίντεο: Serge Gainsbourg & Jane Birkin-Je t'aime...moi non plus (1969)

Στην Αμερική είναι το ίδιο πράγμα βέβαια. Αλλά στη Νότια Αμερική είναι ακόμα περισσότερο. Απαγορεύτηκε από το Βατικανό κι αυτό του έδωσε εξαιρετικές διαστάσεις. Στην Ιταλία βέβαια. Αλλά επίσης στο Χονγκ-Κονγκ, Τζακάρτα, Νότια Κορέα. Είναι αρκετά απίστευτο παρολαυτά. Βέβαια Παλαιστίνη και Τελ Αβίβ. Και βέβαια στη γαλλόφωνη Αφρική που με είδαν να εμφανίζομαι στην τηλεόραση με τον Serge. Aλλά και η Αυστραλία είναι Je t’aime moi non plus.

-Απίστευτο. Κάνατε ποτέ τα ίδια αισθησιακά φωνητικά;
Δεν άκουσα ποτέ ξανά αυτό το δίσκο από τότε που τον έκανα. Και δεν το τραγούδησα ποτέ. Μου είναι αδιανόητο.

-Ξέρετε ότι το τραγούδησε και η Brigitte Bardot;
Mόλις γνώρισα τον Serge μου έπαιξε το τραγούδι με την Brigitte. Μετά μου ζήτησε αν μπορούσα να το τραγουδήσω μια οκτάβα πιο πάνω. Σαν ένα αγοράκι. Έτσι όπως τραγουδούσα πολύ ψηλά το έκανα. Αλλά δεν τραγούδησα για να κάνω διαφήμιση. Ζήλευα που το τραγουδούσε ένα άλλο κορίτσι.

-Ήμουν σίγουρος…
Ήσασταν σίγουρος για τι κύριε;

-Ότι θέλατε να το κάνετε καλύτερα από τη…
Όχι, όχι καλύτερα από τη Bardot. O Serge ήθελε να το τραγουδήσω μια οκτάβα πιο ψηλά. Δεν μπορείς να κάνεις τίποτα καλύτερα από την εκδοχή της Bardot. Η ιδέα του Serge ήταν να έχει λίγο τη διεστραμμένη αίσθηση του μικρού αγοριού…

-Έχετε επισκεφτεί την Ελλάδα;
Ναι. Η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα που επισκέφτηκα με τη μητέρα μου. Όταν ήμουν έφηβη ήταν το μόνο ταξίδι που επέτρεψε ο πατέρας μου. Και φύγαμε και οι δύο.

-Σε τι ηλικία ακριβώς;
15 ετών. Κι εγώ ερωτεύτηκα ένα συγγραφέα που γρατζούναγε μια κιθάρα και είχε πολύ άσχημα δόντια και ήταν πολύ φτωχός. Και η μητέρα μου έτρεχε πίσω από έναν Έλληνα εκατομμυριούχο. Κάποια στιγμή βούτηξε στη θάλασσα με το ρολόι της και της είπα να προσέχει. Ήταν τελείως ξελογιασμένη λόγω του εκατομμυριούχου, που δεν το πρόσεξε. Και πήγαμε στη Ρόδο όπου η μαμά ήταν εκστασιασμένη γιατί οι άνδρες είχαν ένα λουλούδι πίσω από τα αυτιά. Και μετά με πίεσε να περπατήσω ξυπόλητη στον Παρθενώνα λέγοντας “Το φαντάζεσαι; Ότι εδώ ζούσαν πριν από 2000 χρόνια;” Ήταν πολύ μεγάλη ιστορικός και πολύ αργότερα κατάλαβα ότι ήταν πολύ μεγάλη φίλη του Robert Graves του μεγάλου ιστορικού της Ελλάδας. Και προχθές με πήρε η κόρη μου να πει “Grandma had an affair with Robert Graves”. Τελικά η μητέρα μου είχε πολύ βαθιά σχέση με την ελληνική μυθολογία ακόμα περισσότερο απ’ όσο ήξερα κι εγώ η ίδια.

-Σας ευχαριστώ πολύ, κυρία Birkin…
Τίποτα. Φίλα στην Αθήνα το χώμα του Παρθενώνα. Και προσευχήσου για εμένα σε έναν από τους Έλληνες θεούς. Και ευχαριστώ τους ανθρώπους που ήρθαν να με δουν να τραγουδάω στην Ελλάδα και άνοιξα το στόμα μου που γέμισε κουνούπια. Γιατί όλα τα κουνούπια ακολούθησαν τον προβολέα και μπήκαν στο στόμα μου (Γελάει). Πρέπει να παίρνω μεγαλύτερες αναπνοές όταν τραγουδάω στην Ελλάδα.