Αριάν Λαμπέντ: Ιέρεια του #metoo, η Μούσα της ζωής του Λάνθιμου

Μπορεί η Eμα Στόουν να έχει λάβει δίκαια, χάρη στις τρεις συνεργασίες τους, τον τίτλο της κινηματογραφικής μούσας του Γιώργου Λάνθιμου, όμως η εδώ και μια δεκαετία σύζυγός του είναι η έμπνευση και το στήριγμα στην αληθινή ζωή του δημιουργού. Την εβδομάδα που μας πέρασε η Αριάν Λαμπέντ, που διαγράφει τη δική της, αυτόφωτη πορεία μπροστά και πίσω από τις κάμερες, έγινε το επίκεντρο της συζήτησης του 80ού Φεστιβάλ Βενετίας όχι για κάποιον ρόλο της αλλά για τη φεμινιστική εξάρτυσή της στο κόκκινο χαλί του θεσμού.

Θα μπορούσε να βάλει κανείς ένα -εκ προοιμίου κερδισμένο- στοίχημα ότι η Αριάν Λαμπέντ καθόλου δεν θα ευχαριστιόταν, δεν θα κολακευόταν, δεν θα πετούσε ακριβώς τη σκούφια της διαβάζοντας για τον εαυτό της τον χαρακτηρισμό της μούσας του Ελληνα δημιουργού με τη διεθνή ακτινοβολία, τις φεστιβαλικές περγαμηνές και την οικουμενική αναγνώριση. Αλλά ευτυχώς, παρότι η Γαλλίδα ηθοποιός μιλά άπταιστα ελληνικά, δεν ξέρει να διαβάζει στη γλώσσα μας.

Το ουσιαστικό ζήτημα βέβαια είναι ότι η 39χρονη καλλιτέχνις δεν ενδιαφέρεται, δεν θέλει και, πολύ περισσότερο, δεν επιδιώκει να χωρά στον στερεοτυπικό τρόπο που οι άνδρες αντιλαμβάνονται τον κόσμο και τους ανθρώπους και τον οποίο έχουν επιβάλει λίγο πολύ ως θέσφατο. Την απαξία της για την πατριαρχία φρόντισε μάλιστα να υπογραμμίσει με τρόπο ανάγλυφο και εμφατικό στο 80ό Φεστιβάλ Βενετίας, το οποίο ολοκλήρωσε τις εργασίες του χθες βράδυ. Η Λαμπέντ αφενός δεν θα μπορούσε να απουσιάσει από την παγκόσμια πρεμιέρα της νέας ταινίας του συζύγου της, Γιώργου Λάνθιμου, αφετέρου δεν ήταν δυνατό να λείπει από την προβολή του φιλμ «The Vourdalak», στο οποίο πρωταγωνιστεί.

Statement

Στην πρεμιέρα του τελευταίου μάλιστα αποφάσισε να κάνει μια εμφάνιση από εκείνες που τα περιοδικά συνηθίζουν να περιγράφουν ως statement. Οχι λόγω του μαύρου φορέματος -ελληνικού οίκου- με το οποίο φωτογραφήθηκε, αλλά εξαιτίας του πολιτικού στην πραγματικότητα μηνύματος που επιχείρησε -με επιτυχία εκ του αποτελέσματος, του ντόρου και του buzz- να εκπέμψει.

Η ηθοποιός κάλυψε το σώμα της από τον λαιμό έως το ντεκολτέ με τη φράση «No more honors for abusers», δηλαδή «Οχι άλλες τιμές για τους κακοποιητές». Η στόχευσή της ήταν προφανής. Η Λαμπέντ σχολίασε με καυστικό -εντάξει, και θελκτικό σε όρους μάρκετινγκ- τρόπο την απόφαση του Φεστιβάλ Βενετίας να εντάξει στο πρόγραμμά του τις νέες ταινίες του Γούντι Αλεν, του Ρομάν Πολάνσκι και του Λικ Μπεσόν, τριών δηλαδή σκηνοθετών, τους οποίους οι κατηγορίες για σεξουαλική κακοποίηση ακολουθούν σαν πιστό σκυλί. Για πολλούς η εμφάνιση της ηθοποιού, η οποία αναπαράχθηκε λυσσαλέα στα κοινωνικά δίκτυα αλλά και από τα μέσα ενημέρωσης, ήταν η καλύτερη και η πλέον αποστομωτική απάντηση στον πρόεδρο του φεστιβάλ Αλμπέρτο Μπαρμπέρα, ο οποίος δικαιολόγησε την απόφασή του να συμπεριλάβει τους τρεις αμφιλεγόμενους δημιουργούς στη φετινή διοργάνωση λέγοντας πως επιλέγει για τον εαυτό του τον ρόλο του κριτικού κινηματογράφου και όχι του δικαστή. Αν μη τι άλλο, ακούγεται βολικό.

Ακόμα μεγαλύτερη αξία στην κίνηση της Λαμπέντ δίνει από τη μία το γεγονός ότι στη Βενετία διαγωνίστηκε για τον Χρυσό Λέοντα και συζητήθηκε (θετικά) όσο κανένα άλλο το φιλμ «Poor Things» («Χαμένα κορμιά») με την υπογραφή του συζύγου της, από την άλλη το θριαμβικό παρελθόν της ίδιας στη Μόστρα. Τον Σεπτέμβριο του 2010 η παγκοσμίως τότε άγνωστη Γαλλίδα ηθοποιός τιμήθηκε με το Βραβείο Ερμηνείας του Φεστιβάλ για τον ρόλο της Μαρίνας στην ταινία «Attenberg» της Αθηνάς-Ραχήλ Τσαγγάρη. Χρήσιμη σημείωση: ήταν ο πρώτος ρόλος που υποδύθηκε στο σινεμά, ο οποίος έγινε τελικά εφαλτήριο για μια αξιόλογη και πυκνή σε γεγονότα καριέρα στον κινηματογράφο και την τηλεόραση, μπροστά και πίσω από την κάμερα.

Λίγους μήνες μετά από εκείνη τη βράβευσή της από το παλαιότερο κινηματογραφικό φεστιβάλ του κόσμου, η Λαμπέντ δήλωνε ότι την ώρα της απονομής ήταν τόσο ξαφνιασμένη και συναισθηματικά φορτισμένη ώστε είχε λησμονήσει να πει μια κουβέντα για τον τότε πρόεδρο της κριτικής επιτροπής Κουέντιν Ταραντίνο. Δεκατρία χρόνια μετά, η «πρόοδος» είναι ορατή διά γυμνού οφθαλμού. Η Λαμπέντ φαίνεται πια όχι μόνο πιο έμπειρη και πιο ώριμη αλλά και αρκετά δυνατή και δυναμική για να πολεμά τις παθογένειες ενός θεσμού στον οποίο συμμετέχει από τα μέσα. Αντισυστημική με το ζόρι; Ας μην προτρέχουμε σε συμπεράσματα.

Αν διαβάσει κανείς τις δηλώσεις που κατά καιρούς κάνει η ηθοποιός, θα δει ότι το να παίρνει θέση και να τοποθετείται πολιτικά είναι για εκείνη τρόπος ζωής αλλά και τρόπος δουλειάς. Οι χαρακτήρες που επιλέγει να ενσαρκώνει, λέει, είναι το αντίθετο από εκείνο που έχει στον νου του ένας μέσος άνδρας για μια γυναίκα. Η Λαμπέντ δεν έκρυψε τη χαρά και την ανακούφισή της όταν πριν από τρία χρόνια το κύμα του #MeToo θέριεψε -με χρονοκαθυστέρηση- και στην Ελλάδα. Δεν θα περίμενε κανείς τίποτα διαφορετικό από μια γυναίκα που παραδέχεται ότι λατρεύει τον προσδιορισμό της φεμινίστριας και λέει πως θέλει να βοηθά, να υποστηρίζει και να ενδυναμώνει άλλες γυναίκες. Μάλιστα τότε, με δεδομένο ότι δεν μπορούσε να διαβάσει στα ελληνικά, φίλοι και φίλες της έμπαιναν στον κόπο να της μεταφράζουν ελληνικά δημοσιεύματα ώστε η ίδια να παραμένει ενήμερη για τις πυκνές τότε εξελίξεις και αποκαλύψεις. Την περίοδο εκείνη, που συνέπεσε χρονικά με την πρώτη σεζόν της πανδημίας του κορωνοϊού, η Λαμπέντ βρισκόταν μεταξύ Ελλάδας και Βελγίου, όπου πραγματοποιούνταν τα γυρίσματα της γαλλικής σειράς «L’Opera», στην οποία η ίδια είχε την ευκαιρία να κάνει μια βαθιά βουτιά στο παρελθόν της υποδυόμενη τη Ζόι, μια χορεύτρια της Οπερας του Παρισιού.

Γεννημένη στην Αθήνα

Η γεννημένη από Γάλλους γονείς και μεγαλωμένη έως τα έξι της χρόνια στην Αθήνα ηθοποιός για χρόνια ονειρευόταν την καριέρα της μπαλαρίνας - ίνδαλμά της ήταν η εμβληματική Σιλβί Γκιλέμ. Και δούλευε πολύ σκληρά γι’ αυτό. Ωσπου κατάλαβε πως το σώμα της δεν μπορούσε να υπακούσει στην επιθυμία του μυαλού της. Εν τω μεταξύ είχε μετοικήσει από την Ελλάδα στη Γερμανία και κατόπιν σε μια γαλλική κωμόπολη, δύο ώρες έξω από το Παρίσι. Ηταν η εποχή που διάβαζε Ρεμπό και Μποντλέρ και άκουγε φανατικά Nirvana.

Οταν στα 16 της αποφάσισε να βάλει τελεία στη χορευτική καριέρα της, στράφηκε στην υποκριτική. Σπούδασε Θέατρο στο Πανεπιστήμιο της Προβηγκίας, αλλά δεν καταλάβαινε τον λόγο που το έκανε μέχρι που συναντήθηκε με τη μετέπειτα στενή συνεργάτιδά της Αργυρώ Χιώτη. Μαζί ίδρυσαν την πειραματική ομάδα Vasistas, η οποία έγινε και η αφορμή για την επιστροφή της Λαμπέντ στην Ελλάδα, τη γενέτειρά της δηλαδή από την οποία διατηρούσε αποσπασματικές αναμνήσεις. Τι θυμόταν; Τα τραγούδια της Μαρινέλλας, τα καταστήματα με τα απειράριθμα πόμολα στην οδό Βύσσης, τα οποία χαζεύει ακόμα ευκαιρίας δοθείσης και έναν πελώριο λευκό παπαγάλο στον Εθνικό Κήπο, ο οποίος είχε εμμονή με τη λέξη «μαλάκας».

Κάπως έτσι η ηθοποιός συνήθισε να θεωρείται Γαλλίδα στην Ελλάδα και Ελληνίδα στη Γαλλία. Κάποτε μάλιστα ένας Γάλλος δημοσιογράφος είχε εξάρει στη διάρκεια μιας συνέντευξής τους την ευγλωττία και την άνεσή της στη γαλλική γλώσσα, για να εισπράξει το ειρωνικά απορημένο βλέμμα της Λαμπέντ. Η γλώσσα θα μπορούσε να αποτελέσει τροχοπέδη, όμως η ίδια δεν την άφησε να σταθεί εμπόδιο στην καριέρα της, αν και η αλήθεια είναι πως στην οντισιόν της για το «Attenberg» πήγε μάλλον απρόθυμα. Χρειάστηκε, δε, να αποστηθίσει τα λόγια της τραγουδιστά, προκειμένου να τα θυμάται.

Η συνάντησή της με την Αθηνά-Ραχήλ Τσαγγάρη υπήρξε καθοριστική. Οχι μόνο γιατί την οδήγησε μέχρι την υψηλότερη διάκριση του Φεστιβάλ Βενετίας, αλλά διότι της προσέφερε μια γυναίκα συνεργάτιδα, με την οποία αρκούν απλώς οι ματιές τους για να συνεννοηθούν. Του λόγου το ασφαλές επιβεβαιώνουν οι συμπράξεις τους στο μικρού μήκους φιλμ «The Capsule» αλλά και στην τηλεοπτική σειρά «Trigonometry» του BBC, όπου η Λαμπέντ υποδύεται το τρίτο πρόσωπο στη ζωή, στην καθημερινότητα και στη σχέση ενός ζευγαριού. Βεβαίως, στα γυρίσματα του πρώτου της φιλμ συνέβη κάτι ακόμα πιο κομβικό για τη ζωή της. Γνώρισε τον Γιώργο Λάνθιμο, με τον οποίο παντρεύτηκαν το 2013 στο Λονδίνο, όπου κατοικούν.

Διακριτή διαδρομή

Είναι πάντως ενδιαφέρον το γεγονός πως παρότι η Λαμπέντ θα μπορούσε να είναι σάρκα από τη σάρκα του λανθιμικού σύμπαντος, κοινώς να παίζει αποκλειστικά στα φιλμ του συζύγου της -παρεμπιπτόντως την είδαμε στις «Αλπεις» και στον «Αστακό»- η ίδια επέλεξε να ακολουθήσει τη δική της, διακριτή διαδρομή. Και δεν τα έχει πάει καθόλου άσχημα, αν αθροίσει κανείς τις συνεργασίες της με τον Μάικλ Φασμπέντερ και τη Μαριόν Κοτιγιάρ («Assassins Creed»), με τον Χοακίν Φίνιξ («Μαρία Μαγδαληνή»), τη συμμετοχή της σε επεισόδιο της απόλυτης τηλεοπτικής δυστοπίας «Black Mirror» και την υποψηφιότητά της για βραβείο Σεζάρ το 2015 για τον ρόλο της στη γαλλική ταινία «Fidelio», όπου ενσάρκωσε μια γυναίκα μηχανικό εμπορικού πλοίου και για την οποία έλαβε διθυραμβικές κριτικές. Το ίδιο δραστήρια αποδεικνύεται και ως δημιουργός, χωρίς μάλιστα να επισκιάζεται ή να αποθαρρύνεται από το καλλιτεχνικό εκτόπισμα, το ταλέντο και την επιτυχία του Λάνθιμου.

Το 2019 σκηνοθέτησε την πρώτη μικρού μήκους ταινία της με τίτλο «Olla», η οποία βραβεύτηκε από το Φεστιβάλ Κλερμόν-Φεράν. Τέσσερα χρόνια μετά, έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση για το πρώτο μεγάλου μήκους φιλμ της, με τίτλο «Sisters», βασισμένο στην ομώνυμη γοτθική νουβέλα της Ντέζι Τζόνσον. Αν ανταλλάσσει απόψεις, ιδέες και κριτικές με τον Λάνθιμο; Κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος. Το σίγουρο είναι ότι οι δυο τους έχουν καθιερώσει μια μικρή ιεροτελεστία κάθε φορά που εκείνος πρέπει να αποφασίσει για το σενάριο της επόμενης ταινίας του. Αρκεί να το διαβάσει δυνατά στη σύζυγό του, για να αντιληφθεί με σιγουριά τι πρέπει να κάνει.


Ειδήσεις σήμερα:

Τα μυστικά του κάμπου: Ανθρώπινο χέρι έριξε το ανάχωμα στον ποταμό Καλέντζη - Αλληλοκατηγορούνται δήμοι-περιφέρεια

Βίντεο: Γενέθλια γιόρταζε ο 23χρονος που έγινε τσακωτός να κάνει σεξ σε τουαλέτα αεροπλάνου - Τον αποθέωσαν οι επιβάτες

Πόσο υγιεινά είναι τα τρόφιμα που πλασάρονται ως «υγιεινά»; Πώς διαβάζουμε σωστά τις ετικέτες