Γιώργος Πανόπουλος: «Ας τελειώνουμε με τη Woke Culture»

Η πολιτική ορθότητα είναι παντού. Στον δημόσιο λόγο, στη διαπροσωπική επικοινωνία, στα γραπτά, στα κοινωνικά δίκτυα, στις ανθρώπινες σχέσεις, στα τηλεοπτικά μετερίζια, εσχάτως ακόμα και στους στίχους των τραγουδιών που λογοκρίνονται για να συμπλέουν με τα αιτήματα της woke culture. Μήπως όμως η πολιτική ορθότητα δεν λειτουργεί ως φίλτρο που συγκρατεί τα ιζήματα των χειρότερων πλευρών της ανθρώπινης συμπεριφοράς, αλλά σαν νυστέρι που ακρωτηριάζει τον αυθορμητισμό, την ελευθερία του λόγου και κυρίως την κοινή λογική;

Ο Γιώργος Πανόπουλος, έμπειρος δημοσιογράφος, αστρολόγος και ψυχοθεραπευτής, μα πάνω απ’ όλα ένας άνθρωπος που όχι μόνο αντιλαμβάνεται, αλλά θέλει να ερμηνεύει τα σημεία των καιρών, αποφάσισε να δώσει τη δική του απάντηση στο ερώτημα που μας ταλαιπωρεί όλους -είτε το γνωρίζουμε, είτε δεν έχουμε ιδέα-, με το βιβλίο του «Woke Culture - Η βαρβαρότητα της “σωστής πλευράς” της Ιστορίας», που μόλις κυκλοφόρησε από την Ελληνοεκδοτική.

GALA: Πώς γεννήθηκε η ιδέα για ένα βιβλίο αφιερωμένο στη woke culture;

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΝΟΠΟΥΛΟΣ: Σε μια δήλωση το 2020 που έλεγε «δημιουργώντας έναν πιο ισότιμo μετά τον COVID-19 κόσμο για ανθρώπους που έχουν έμμηνο ρύση» η απάντηση της Τζ. Κ. Ρόουλινγκ, της μαμάς του «Χάρι Πότερ», στο Twitter ήταν: «Ανθρωποι με έμμηνο ρύση. Είμαι σίγουρη ότι κάποτε υπήρχε μια λέξη γι’ αυτούς τους ανθρώπους. Κάποιος να με βοηθήσει. Γυναίκες μήπως;». Η απάντησή της θεωρήθηκε «τρανσφοβική». Η επίθεση εναντίον της έφτασε στη δημόσια πυρά των βιβλίων της, σε απειλές κατά της ζωής της, σε μποϊκοτάζ των ταινιών της, σε διαδικτυακό λιντσάρισμα. Η άποψή της ότι υπάρχουν βιολογικές γυναίκες θεωρείται αίρεση. Τότε κατάλαβα ότι η Δύση αλλάζει, και μάλιστα βίαια.

G.: Ποιο ήταν το αίσθημα που σε κινητοποίησε: θυμός, περιέργεια, αγωνία, απελπισία;

Γ.Π.: Ανέκαθεν με ενδιαφέρουν οι μόδες, η νεανική κουλτούρα, οι τάσεις των κοινωνιών. Αυτή τη φορά όμως δεν παρατήρησα μια αλλαγή στις ιδέες, στα ήθη και τις αξίες που κάθε γενιά επαναπροσδιορίζει, αλλά μια βίαιη οπισθοχώρηση σε πολιτισμό, σεξουαλικότητα και δημοκρατία με έναν μανδύα προοδευτικότητας. Πέρασα από την έκπληξη στην ανησυχία και τον θυμό - αν δεν συμμερίζεσαι το woke δόγμα, λογοκρίνεσαι, ακυρώνεσαι, χάνεις τη δουλειά σου, παρενοχλείσαι, κακοποιείσαι.

G.: Εκεί έγκειται και η «βαρβαρότητα» στον τίτλο του βιβλίου; Δεν είναι κάπως βαριά η λέξη;

Γ.Π.: Δεν βρήκα μια πιο έντονη λέξη. Οι woke μαχητές επιθυμούν διακαώς να τελειώνουμε με ό,τι ξέρουμε ως δυτικό πολιτισμό και τον Διαφωτισμό, την ελευθερία του λόγου, τη λογική, τη δικαιοσύνη. Τα πάντα πρέπει να καταστραφούν. Οι κοινωνίες ταλαντεύονται μεταξύ περιόδων φιλελευθερισμού και αυταρχισμού. Αυτή τη στιγμή ζούμε μια σκληροπυρηνικά αυταρχική περίοδο.

G.: Λέγεται ότι η woke κουλτούρα είναι μια επινοημένη ιδεολογία των ισχυρών του καπιταλισμού, γίνεται πολύς λόγος για το woke-washing. Είναι έτσι;

Γ.Π.: Ουσιαστικά οι μεγάλες επιχειρήσεις και τα πολυεθνικά μονοπώλια μαζί με τους ολιγάρχες της τεχνολογίας έχουν μετατρέψει τις εταιρείες σε πόλεις-κράτη που διαχειρίζονται ευαίσθητες έννοιες όπως η διαφορετικότητα, ο ρατσισμός, η σεξουαλικότητα και οι διακρίσεις, χωρίς να προτείνουν καμία λύση, με αποτέλεσμα τα προβλήματα να οξύνονται ακόμα περισσότερο.

G.: Το γεγονός ότι η πολιτική ορθότητα κερδίζει ολοένα περισσότερο έδαφος -μέχρι και εδώ, στις εσχατιές των Βαλκανίων, η Αλκηστις Πρωτοψάλτη αφαίρεσε τη λέξη «χοντρή» από τραγούδι της- πού το αποδίδεις;

Γ.Π.: Η απάλειψη μιας «βλαβερής» λέξης, όπως συμβαίνει με τη «χοντρή», είναι κάτι το τραγελαφικό. Πώς θα ονομάζουμε τις ταινίες με τον Χοντρό και τον Λιγνό; «Ο Υπέρβαρος και ο Ανθρωπος με τη μειωμένη ημερήσια κατανάλωση θερμίδων;». Η πολιτική ορθότητα ως νούμερο στο Δελφινάριο.

G.: Μπορεί μια κοινωνία όπως η ελληνική να μπει ποτέ στο καλούπι της πολιτικής ορθότητας;

Γ.Π.: Φυσικά. Δεν έχει ανέβει ακόμα στο woke κύμα που σαρώνει τον δυτικό κόσμο, επειδή η Ελλάδα δεν έχει ιδέα για την κοσμογονία που συντελείται στον υπόλοιπο κόσμο παραμένοντας ένα χωριό που ακόμα και συνδεδεμένο με τον υπόλοιπο κόσμο προτιμάει να βγαίνει στην αυλή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για να κρίνει και να επικρίνει την μπουγάδα του απέναντι.

G.: Ο φόβος της μεταμοντέρνας Ιεράς Εξέτασης είναι υπαρκτός;

Γ.Π.: Δεν είναι φόβος, αλλά πραγματικότητα. Ζούμε έναν ανελέητο μακαρθισμό που αντιρρήσεις όπως «μια γυναίκα δεν μπορεί να έχει πέος», «μπορούμε να σεξουαλικοποιούμε τα παιδιά από 0 ετών, όπως θέλει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας;», «κι άλλες φορές η ανθρωπότητα έχει αντιμετωπίσει οικολογικές καταστροφές, όχι πανικός», «δεν είναι όλος ο δυτικός πολιτισμός επικίνδυνος, ρατσιστικός, σεξιστικός, βρώμικος και αποικιοκρατικός», «η θυματοποίηση δεν πρέπει να τοποθετείται στην κορυφή του αξιακού συστήματός μας», «η γνώση δεν είναι άχρηστη» αρκούν για να διωχτείς, να χάσεις δουλειά και φήμη, να εξοστρακιστείς.

G.: Πόσο προνομιούχος, αδικημένος ή ενοχικός νιώθεις ως λευκός άνδρας του δυτικού κόσμου;

Γ.Π.: Να νιώθει ένοχος ένας λευκός άνδρας της Ευρώπης και να αυτομαστιγώνεται επειδή οι πρόγονοί του ήταν αποικιοκράτες και κάποιοι δουλέμποροι; Ούτε κατά διάνοια. Και καλά κάνει. Οπως λέει ο Γάλλος διανοούμενος και συγγραφέας Μισέλ Ουελμπέκ, «ακόμα και στα χειρότερα κομμάτια της Βίβλου, η κατάρα περιορίζεται στις εφτά γενιές».

G.: Οι υπέρμαχοι της πολιτικής ορθότητας την προκρίνουν ως τον μόνο αποτελεσματικό τρόπο για την προάσπιση των αδύναμων, τη διαφύλαξη των κοινωνικών δικαιωμάτων, την ελευθερία στον αυτοπροσδιορισμό. Αδικο έχουν;

Γ.Π.: Οι «προοδευτικοί» σήμερα δημιουργούν νέα σκληρά απαρτχάιντ. Εχουν αναλάβει εργολαβικά την κηδεμονία όλων των μειονοτήτων επιβάλλοντας τις απόψεις τους πάνω τους και θεωρώντας τες έρμαια, που έχουν ανάγκη από «πατερούληδες». Δεν γίνεται να πολεμάς τον ρατσισμό με ρατσισμό: δεν αποκτάς ίσα δικαιώματα, αλλά πλεονεκτήματα μόνο και μόνο επειδή είσαι μαύρος, διεμφυλικός, μουσουλμάνος, ιθαγενής, ενώ πρέπει να ντρέπεσαι αν είσαι Δυτικός, άνδρας, χριστιανός, ετεροσεξουαλικός.

G.: Στο βιβλίο σου χρησιμοποιείς τη λέξη «δυστοπία». Πώς φαντάζεσαι έναν κόσμο όπου το woke θα κυριαρχήσει;

Γ.Π.: Τον δυστοπικό κόσμο τον έχουν περιγράψει έξοχα ο Οργουελ με το «1984», ο Χάξλεϊ με τον «Θαυμαστό Καινούργιο Κόσμο» και ο Ρέι Μπράντμπερι με το «Φαρενάιτ 451». Αυτά τα βιβλία αποτελούν το manual της σύγχρονης πραγματικότητας.

G.: Τι μας στερεί και τι μας προσφέρει -αν μας προσφέρει- το woke δόγμα;

Γ.Π.: Οι «ξύπνιοι» (woke) μεσοαστοί και οι ελίτ ονομάζουν «μισαλλόδοξο» και «φοβικό» όποιον ή όποια έχει αντίθετη άποψη. Επιτρέπουν τη χορήγηση πειραματικών φαρμάκων που αναστέλλουν την εφηβεία σε παιδιά και εφήβους, αφήνουν άνδρες που αυτοαποκαλούνται γυναίκες να συμμετέχουν σε γυναικεία αθλήματα ή να μπαινοβγαίνουν ελεύθερα σε αποκλειστικά μέχρι τώρα γυναικείους χώρους. Θεωρούν τον μέσο πολίτη ξενοφοβικό και απολίτιστο. Ονειρεύονται φυλετικές συγκρούσεις αντί να σχεδιάζουν μια μεταφυλετική κοινωνία. Δείχνουν ανοχή στους τρομοκράτες και απρόθυμοι να καταγγείλουν τις ισλαμικές τρομοκρατικές επιθέσεις. Μισογυνισμός, ανελευθερία, ρατσισμός, λογοκρισία: μιλάμε για την πιο θεαματική πολιτική βουτιά στο κενό στους νεότερους χρόνους.

G.: Εχεις πέσει θύμα της πολιτικής ορθότητας; Πιάνεις τον εαυτό σου να αυτολογοκρίνεται;

Γ.Π.: Ολο και περισσότεροι αυτολογοκρίνονται στα κοινωνικά δίκτυα γιατί, απ’ ό,τι έχουμε διαπιστώσει, μια άστοχη ατάκα πριν από δέκα, δεκαπέντε χρόνια μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον σου και να γίνει αιτία για να κανιβαλιστείς από τον διαδικτυακό όχλο. Η αυτολογοκρισία εξαπλώνεται ως η πιο ύπουλη μορφή λογοκρισίας του 21ου αιώνα. Καλλιεργείται μια κουλτούρα σιωπής, με αποτέλεσμα να κρατάς τις απόψεις για τον εαυτό σου επειδή θα εξοργίσεις τους πλασιέ της «σωστής πλευράς».

G.: Γράφοντας ένα βιβλίο επικριτικό προς τη woke κουλτούρα δεν φοβάσαι πως το κίνημα woke θα πέσει να σε φάει;

Γ.Π.: Οπως συχνά αστειεύομαι, «εγώ την καλύβα μου την έκαψα από εφτά χρονών», οπότε δεν μπορώ να μη λέω αυτό που σκέφτομαι. Είναι πάντως γεγονός ότι πριν εκδοθεί το βιβλίο, αλλά και τώρα που εκδόθηκε, υπάρχουν σχόλια που επαινούν το θάρρος και την τόλμη μου να κριτικάρω και να έχω διαφορετική άποψη - τέτοια σχόλια με ταράζουν γιατί μου θυμίζουν ότι πάω ενάντια σε ένα αμείλικτο δόγμα. Από την άλλη, σκέφτομαι την ατάκα του Γάλλου φιλοσόφου Μισέλ Ονφρέ για ό,τι ζούμε: «Δεν υπάρχει άλλη διέξοδος από την ευγενή και έντιμη πάλη ενάντια στις ηλιθιότητες που απειλούν να γίνουν νόμος».

Info: Το βιβλίο του Γιώργου Πανόπουλου «Woke Culture» κυκλοφορεί από την Ελληνοεκδοτική.