Η νέα ταινία του Γιώργου Λάνθιμου έχει ήδη στο παλμαρέ της το μεγαλύτερο βραβείο ενός από τα πιο λαοπρόβλητα κινηματογραφικά φεστιβάλ στον κόσμο (βλ. Χρυσό Λέοντα στη Βενετία).
Εχει πρωταγωνίστρια με χολιγουντιανή αχλή και -καταπώς λέγεται- καταιγιστική ερμηνεία. Επιπλέον, έχει διθυραμβικές κριτικές, υποψηφιότητες για τις Χρυσές Σφαίρες, δεδομένο buzz και εξασφαλισμένη την προσμονή του κοινού, το οποίο από την Πρωτοχρονιά σπεύδει στις κινηματογραφικές αίθουσες για να δει τι στην ευχή είναι αυτή η πολυσυζητημένη ιστορία που ο Ελληνας δημιουργός χώρεσε σε 141 λεπτά της ώρας. Κυρίως το «Poor Things» έχει σεξ.
Αφθονο, αλογόκριτο και σχεδόν παράταιρο για την κινηματογραφική βιομηχανία που τα τελευταία χρόνια αποσεξουαλικοποιείται, λες και οι σκηνοθέτες, οι σεναριογράφοι, οι παραγωγοί και οι ηθοποιοί έχουν ομόθυμα αναλάβει κάποιον απαράβατο όρκο αγνότητας.
Στη νέα ταινία του Γιώργου Λάνθιμου τα πράγματα είναι όχι κατά τι, αλλά συντριπτικά διαφορετικά και μάλλον κόντρα στο κυρίαρχο ρεύμα. Και ο ίδιος φρόντισε να το καταστήσει σαφές ήδη από την πρεμιέρα του φιλμ στο Φεστιβάλ Βενετίας τον περασμένο Σεπτέμβριο, όταν στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου είχε αναρωτηθεί γιατί δεν υπάρχει πια σεξ στο σινεμά επισημαίνοντας το πρόδηλο και το προφανές: πως η κινηματογραφική βιομηχανία αποσιωπά, ξορκίζει ή, ακόμα χειρότερα, αποτάσσεται μετά βδελυγμίας το σεξ.
Η ιστορία του «Poor Things», δηλαδή εκείνη της ενηλικίωσης (και κυρίως της χειραφέτησης) μιας γυναίκας που μαθαίνει τον εαυτό της και τον κόσμο από την αρχή, όταν ένας γιατρός τής μεταμοσχεύει τον εγκέφαλο ενός μωρού, ήταν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία ώστε το σεξ να επιστρέψει στο σινεμά. Οχι φυσικά πρόστυχα, προκλητικά ή στερεοτυπικά, αλλά όπως θα έπρεπε να είναι.
Searchlight Pictures
Προηγουμένως βέβαια έπρεπε η Εμα Στόουν, η οποία πάλεψε για χρόνια ώστε να μην εμφανιστεί δημόσια με αδαμιαία περιβολή, προκειμένου να μην πικράνει τον συντηρητικό Λουθηρανό πατέρα της, να κατανεύσει θετικά.
Με δεδομένη την πίστη και τον θαυμασμό της στον δημιουργικό Λάνθιμο, οι αντιστάσεις της κάμφθηκαν σχετικά νωρίς. Προφανώς βοήθησε και η intimacy coordinator (σε ελεύθερη μετάφραση, συντονίστρια οικειότητας) Ελ ΜακΑλπάιν, η οποία καθοδήγησε τόσο τους ηθοποιούς όσο και τον σκηνοθέτη στην κινηματογράφηση των ερωτικών σκηνών, τις οποίες μοιραία και αναπόφευκτα έπρεπε να γυρίσουν, αφού ανάμεσα στα άλλα που δοκιμάζει στην καινούρια της ζωή η ηρωίδα Μπέλα Μπάξτερ είναι και το μεροκάματο σε οίκο ανοχής.
Στην πραγματικότητα, η σεξουαλικότητα είναι πανταχού παρούσα στο νέο φιλμ του Γιώργου Λάνθιμου, ακόμα και όταν σε πρώτο επίπεδο δεν υπάρχει νύξη ή υπόνοια για σεξ. Τα κοστούμια, για παράδειγμα, τα οποία ανέλαβε να σχεδιάσει η ενδυματολόγος Χόλι Γουάντινγκτον, αποκρυσταλλώνουν ανάγλυφα τον οργανικό -χωρίς κοινωνικούς καταναγκασμούς, προκαταλήψεις και στερεότυπα- τρόπο με τον οποίο η Μπέλα ακολουθεί τον δρόμο προς την ενηλικίωση. Η πρώτη σύλληψη της Βρετανής σχεδιάστριας κοστουμιών ήταν και εκείνη που την καθοδήγησε μέχρι τέλους.
Η Βρετανή σχεδιάστρια κοστουμιών Χόλι Γουάντινγκτον εμπνεύστηκε από τα ρούχα της βικτoριανής εποχής, αλλά τους έδωσε τη δική της ερμηνεία
Ναι, τα ρούχα των πρωταγωνιστών έπρεπε να θυμίζουν τη βικτοριανή εποχή -η μόνη οδηγία που της έδωσε αρχικά ο Λάνθιμος ήταν πως δεν ήθελε οι δημιουργίες της να θυμίζουν ταινία εποχής, αλλά ούτε και φιλμ επιστημονικής φαντασίας-, αποδομώντας όμως όλα τα ιερά και τα όσιά τους. Οπως ακριβώς η Μπέλα γκρεμίζει τα ταμπού με την ύπαρξή της και μόνο.
Το πρώτο πράγμα που αποφάσισε να αφαιρέσει από τις εμφανίσεις της πρωταγωνίστριας ήταν ένα εκ των ων ουκ άνευ κομμάτι της γυναικείας βικτοριανής γκαρνταρόμπας. Ήτοι ο κορσές.
Η Γουάντινγκτον λέει πως δεν υπήρχε κανένας λόγος, μα και καμία λογική η Μπέλα, δηλαδή μια γυναίκα που δεν χωρά σε στεγανά, να στριμωχτεί μέσα σε έναν κορσέ. Επιπλέον, υπήρχε και το ζήτημα της πρακτικότητας. Η Στόουν δεν θα ήταν σε θέση να υπηρετήσει την άρτια χορογραφημένη κινησιολογία της εγκλωβισμένη στα ρούχα της.
Είναι επίσης υπέροχος ο τρόπος με τον οποίο την έντυσε ως μωρό στις πρώτες σκηνές της ταινίας χρησιμοποιώντας όχι μωρουδιακά ρούχα, αλλά συμβολισμούς και συμπαραδηλώσεις.
Με δυο λόγια, η σχεδιάστρια κοστουμιών της ταινίας επέλεξε να κρατήσει το πνεύμα του βικτοριανού ενδυματολογικού κώδικα κάνοντας την ίδια στιγμή χαρτοπόλεμο το γράμμα του. Οι δαντέλες, τα φτερά, τα δέρματα ζώων, τα βαριά υφάσματα έδωσαν τη θέση τους σε καινούρια υλικά - ακόμα και στο λάτεξ, αποδίδοντας ένα εντυπωσιακό οπτικό αποτέλεσμα, πιστό στο όραμα του Λάνθιμου για την ιστορία που ήθελε να αφηγηθεί.
Το ίδιο κομβικά ήταν και τα χρώματα που διάλεξε η Γουάντινγκτον για τα κοστούμια της Μπέλα. Στις συνεντεύξεις της εστιάζει κυρίως στο απαλό ροζ αλλά και στο χρώμα του δέρματος, επιλογές που, όπως λέει, λειτουργούν ως ωδή στη γυναικεία φύση, γεννώντας εύλογες συνεκδοχές με την απόχρωση της θηλυκής γενετήσιας περιοχής.
Τα κοστούμια της ταινίας εκτίθενται ήδη στο Barbican του Λονδίνου, ενώ η εμπνευσμένη σχεδιάστριά τους εικάζεται ότι θα φλερτάρει με το Οσκαρ. Ή έστω με μια υποψηφιότητα
Αλλά και στα διαφορετικά στυλ που επέλεξε για την Μπέλα αναλόγως της περιόδου στην οποία βρίσκεται -για παράδειγμα, για το βάπτισμα του πυρός της στην πορνεία δημιούργησε το ήδη εμβληματικό «condom coat» (παλτό-προφυλακτικό).
Searchlight Pictures
Η έμπειρη ενδυματολόγος, η οποία, όπως λέει, είχε λευκή επιταγή από τον Λάνθιμο να δημιουργήσει -παρεμπιπτόντως, χαρακτηρίζει την προσέγγισή του εκτός από φιλελεύθερη και εξόχως γενναία, αφού υπενθυμίζει ότι κανείς δεν εγγυάται πως ο εκάστοτε σχεδιαστής κοστουμιών θα καταφέρει να μπει στο μυαλό του σκηνοθέτη-, δεν είχε να ντύσει μια πρωταγωνίστρια ή να εφεύρει ρούχα για μια ηρωίδα, αλλά να πλάσει μέσα από τα ρούχα της ένα σύμβολο.
Οι κριτικές συντείνουν πως μάλλον τα κατάφερε παραπάνω από τίμια ή απλώς καλά. Ηδη τα κοστούμια από το «Poor Things» εκτίθενται στο Barbican του Λονδίνου, με τη σχεδιάστριά τους να απολαμβάνει δάφνες δημοσιότητας, οι οποίες πιθανότατα θα γιγαντωθούν οσονούπω σε μια υποψηφιότητα για βραβείο Οσκαρ.
