Society of the Snow: Η συγκλονιστική αληθινή ιστορία που ενέπνευσε τη νέα ταινία του Netflix

Είναι μια ιστορία που, 51 χρόνια μετά, εξακολουθεί να συγκλονίζει. Το 1972, ένα ουρουγουανικό αεροπλάνο που μετέφερε 45 άτομα συνετρίβη στα βουνά των Άνδεων. Οι προμήθειες ήταν τόσο λίγες και οι συνθήκες τόσο άσχημες που οι επιζώντες κατέφυγαν στο να φάνε τη σάρκα των πεσόντων επιβατών τους, μια ζοφερή τροπή που θα διηγηθεί σε πολλές διασκευές της καταστροφής -και θα την υιοθετήσει επίσης η σειρά «Yellowjackets» - συμπεριλαμβανομένης της νέας ταινίας του Χουάν Αντόνιο Μπαγιόνα, «Society of the Snow».

«Δεν είχα καμία αμφιβολία.... Αυτή είναι η μόνη διέξοδος», θυμήθηκε ο Νάνδο Παράδο, ένας επιζών, του οποίου η μητέρα, η αδελφή και ο καλύτερος φίλος έχασαν τη ζωή τους από τη συντριβή. Ο Παράδο ήταν μέλος της ομάδας ράγκμπι της Ουρουγουάης, γνωστής ως «Old Christians», τα μέλη της οποίας επέβαιναν στο αεροπλάνο. Μιλώντας στον «Guardian» πριν από την κυκλοφορία του «Society of the Snow», εξήγησε ότι η ομάδα δεν κατέληξε στην απόφασή της ελαφρά τη καρδία.

Έτρωγαν χιόνι για να παραμείνουν ενυδατωμένοι, ζούσαν στην άτρακτο του αεροπλάνου (με τοίχους από βαλίτσες) και ήταν όλο και πιο απελπισμένοι καθώς τα αποθέματα τροφίμων τους μειώνονταν. Κάποιοι είχαν δοκιμάσει ακόμη και να φάνε το δέρμα από τα ρούχα. Είχαν καταφέρει να βρουν ένα λειτουργικό ραδιόφωνο στα συντρίμμια, και αφού άκουσαν ότι η αποστολή διάσωσης του αεροπλάνου τους ακυρώθηκε, οι επιζώντες κατέληξαν στην τελευταία τους επιλογή διατροφής. «Όλοι σε αυτή την κατάσταση... θα είχαν καταλήξει στην ίδια σκέψη», δήλωσε ο Παράδο στον Guardian.

Ο Παράδο ήταν ένας από τους πολλούς επιζώντες που μίλησαν υπέρ της ισπανικής ταινίας, η οποία έχει προταθεί για να είναι μία από τις υποψήφιες στην κατηγορία της Καλύτερης Διεθνής Ταινίας στα Όσκαρ 2024 και προβάλλεται σήμερα στο Netflix. Η τελευταία μεγάλη κινηματογραφική μεταφορά της καταστροφής ήταν η ταινία «Alive» του 1993, στην οποία πρωταγωνιστούσε ο Ίθαν Χοκ. Βασισμένο στο βιβλίο του Πάμπλο Βιέρσι, «Society of the Snow: The Definitive Account of the World's Greatest Survival Story«, η ταινία του Μπαγιόνα γυρίστηκε ως ένας πιο πολιτιστικά θεμελιωμένος φόρος τιμής τόσο σε όσους επέζησαν από το καταστροφικό γεγονός, όσο και σε όσους δεν επέζησαν. Ο σκηνοθέτης, ο οποίος στο παρελθόν είχε σκηνοθετήσει το υποψήφιο για Όσκαρ «The Impossible» και το blockbuster δισεκατομμυρίων δολαρίων «Jurassic World: Fallen Kingdom», ήλπιζε επίσης να κάνει την απεικόνιση της καταστροφής όσο το δυνατόν πιο αυθεντική.

Όπως εξήγησε ο Μπαγιόνα στο «Vanity Fair»: «Σχεδιάσαμε να γυρίσουμε την ιστορία σχεδόν σαν ντοκιμαντέρ. Προετοιμάσαμε τους ηθοποιούς- τους δώσαμε όλες τις πληροφορίες- κάναμε πρόβες για το σενάριο για σχεδόν δύο μήνες- εξετάσαμε όλες τις σκηνές. Διάβασαν το βιβλίο - ήρθαν σε επαφή με τους επιζώντες ή τις οικογένειες των θυμάτων. Και πέρασαν 72 ημέρες στα βουνά. Γυρίσαμε για 140 ημέρες. Αφιερώσαμε χρόνο για να δούμε όλες τις σημαντικές στιγμές. Ήμασταν έτοιμοι με τις κάμερές μας σαν να γυρίζαμε ένα ντοκιμαντέρ για να το αποτυπώσουμε».

Ο σκηνοθέτης κράτησε επίσης τους ηθοποιούς σε ιατρικά παρακολουθούμενη δίαιτα και γύρισε τον χρόνο τους στα βουνά χρονολογικά, ώστε οι ηθοποιοί να μπορέσουν να αφήσουν τα μαλλιά τους να μακρύνουν και να αδυνατίσουν διαδοχικά. «Θέλαμε πραγματικά να είμαστε πολύ κοντά στην πραγματικότητα», δήλωσε ο Μπαγιόνα.

Ένας άλλος επιζών της συντριβής, ο Γκουστάβο Ζεμπρίνο, δήλωσε στο «Associated Press» ότι η αναβίωση της εμπειρίας μέσω του «Society of the Snow» ήταν σαν να βυθίζεσαι σε «βραστό νερό». «Ευτυχώς, αυτό το συναίσθημα τελείωσε σε δυόμισι ώρες», πρόσθεσε.

Όλοι οι πραγματικοί επιζώντες είχαν προηγουμένως αφηγηθεί τις ιστορίες τους στο ντοκιμαντέρ «Stranded του Gonzalo Arijón: I've Come From a Plane That Crashed on the Mountains», που κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ το 2008. Αφηγούμενοι τη συντριβή που ένας επιζών αποκάλεσε «τον χειρότερο εφιάλτη που μπορείς να φανταστείς», περιέγραψαν τον κανιβαλισμό ως μοναδικό μέσο επιβίωσής τους - κάτι που «δεν νομίζω ότι οποιοδήποτε ζώο είναι ικανό να κάνει» υπό κανονικές συνθήκες. Ωστόσο, δεν πιστεύουν όλοι οι επιζώντες ότι αυτό στο οποίο κατέφυγαν ήταν κανιβαλισμός.

«Κανιβαλισμός είναι όταν σκοτώνεις κάποιον, οπότε τεχνικά αυτό είναι που είναι γνωστό ως ανθρωποφαγία», δήλωσε ο Ρομπέρτο Κανέσα στο National Geographic το 2016. Φοιτητής ιατρικής την εποχή της συντριβής, ο Κανέσα είπε ότι φρόντιζε τους τραυματίες και «ήταν επίσης υπεύθυνος για τη μεταφορά των νεκρών». Από τότε που επέζησε από την καταστροφή, ο Κανέσα έχει γίνει διάσημος παιδοκαρδιολόγος και έχει μιλήσει για την κατάσταση με ειλικρίνεια.

Δήλωσε στο National Geographic: «Έπρεπε να φάμε αυτά τα πτώματα, και αυτό ήταν όλο. Η σάρκα είχε πρωτεΐνες και λίπος, τα οποία χρειαζόμασταν, όπως το κρέας της αγελάδας. Ήμουν επίσης συνηθισμένος στις ιατρικές διαδικασίες, οπότε ήταν πιο εύκολο για μένα να κάνω την πρώτη τομή. Η απόφαση να το αποδεχτείς διανοητικά είναι όμως μόνο ένα βήμα. Το επόμενο βήμα είναι να το κάνεις πραγματικά. Και αυτό ήταν πολύ δύσκολο. Το στόμα σου δεν θέλει να ανοίξει επειδή νιώθεις τόσο δυστυχισμένος και λυπημένος για αυτό που πρέπει να κάνεις.

Το κύριο πρόβλημά μου ήταν ότι εισέβαλα στην ιδιωτική ζωή των φίλων μου: βίαζα την αξιοπρέπειά τους εισβάλλοντας στο σώμα τους. Αλλά μετά σκέφτηκα: Αν με σκότωναν, θα ένιωθα περήφανος που το σώμα μου θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να επιβιώσουν άλλοι. Αισθάνομαι ότι μοιράστηκα ένα κομμάτι των φίλων μου όχι μόνο υλικά αλλά και πνευματικά, επειδή η θέλησή τους να ζήσουν μεταδόθηκε σε εμάς μέσω της σάρκας τους. Κάναμε μια συμφωνία ότι, αν πεθαίναμε, θα ήμασταν ευτυχείς να θέσουμε τα σώματά μας στην υπηρεσία της υπόλοιπης ομάδας».

Ο Μπαγιόνα επέμεινε ότι στην ταινία του, όπως και στο βιβλίο στο οποίο βασίζεται, «ο κανιβαλισμός είναι αρκετά δευτερεύον θέμα». Μιλώντας στο The Wrap, είπε: «Υπάρχει μια άλλη ιδέα που βρίσκεται πάνω από αυτό, η οποία είναι ο ακραίος ανθρωπισμός και ο δεσμός που δημιουργείται μεταξύ της ομάδας. Οπότε, φυσικά, η ταινία περιλαμβάνει τον κανιβαλισμό, αλλά αυτός είναι αναποδογυρισμένος και δευτερεύων σε σχέση με την αγάπη, τη φιλία και τη συντροφικότητα στην ιστορία».

Οι Κανέσα και Παράδο έφυγαν τελικά από το σημείο της συντριβής για να προσπαθήσουν να βρουν βοήθεια. Με λιγοστές μερίδες φαγητού και έναν αυτοσχέδιο υπνόσακο κατασκευασμένο από μαξιλάρια αεροπλάνου, περπάτησαν πάνω από 56 χιλιόμετρα σε υψηλές κορυφές μέσα σε 10 ημέρες, πέφτοντας τελικά πάνω σε έναν Χιλιανό βοσκό. («Μύριζαν τάφο - κανένα ζώο δεν ήθελε να τους πλησιάσει», είπε ο βοσκός, σύμφωνα με τους «New York Times»). Ο Παράδο κατεύθυνε τους διασώστες πίσω στο σημείο της συντριβής μέσω ελικοπτέρου και οι επιζώντες μεταφέρθηκαν με αεροπλάνο σε νοσοκομείο του Σαντιάγο λίγες ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα. Κάποιοι είχαν συρρικνωθεί στο μισό του βάρους τους πριν από το ατύχημα- κάποιοι υποβλήθηκαν σε θεραπεία για αφυδάτωση, σπασμένα οστά, υποσιτισμό, κρυοπαγήματα και σκορβούτο.

«Κάναμε πράγματα που υπό άλλες συνθήκες θα μπορούσαν να φανούν νοσηρά ή μακάβρια», δήλωσε ο 24χρονος Χοσέ Λουίς Ινκιάρτε σε συνέντευξη Τύπου λίγο μετά τη διάσωση. «Ήταν ανείπωτα πράγματα που δεν θα μπορούσαν ποτέ να ειπωθούν. Ωστόσο, αυτό που κάναμε ήταν πραγματικά χριστιανικό». (Δύο εκπρόσωποι της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας διαπίστωσαν ότι οι επιζώντες «ενήργησαν δικαιολογημένη». Η δήλωσή τους διευκρίνισε ότι «ένα άτομο επιτρέπεται να τρώει νεκρή ανθρώπινη σάρκα αν δεν υπάρχει εφικτή εναλλακτική λύση για την επιβίωση»).

Μέχρι σήμερα, οι εναπομείναντες επιζώντες επανενώνονται κάθε χρόνο στις 22 Δεκεμβρίου, την επέτειο της διάσωσής τους, και διατηρούν ένα είδος αδελφότητας. Κάποιοι πρόβαλαν πέρυσι την ταινία «Society of the Snow» και τη χαρακτήρισαν ως την πιο ρεαλιστική απεικόνιση της κόλασης που αντιμετώπισαν. «Είπα στον σκηνοθέτη: "Αφού οι άνθρωποι δουν αυτή την ταινία, θα καταλάβουν πραγματικά τι περάσαμε"», δήλωσε ο Παράδο στον «Guardian». «Ακόμα και η γυναίκα μου, όταν τελείωσε η ταινία, με άρπαξε από το χέρι και μου είπε: "Γαμώτο, φίλε. Δεν ήξερα ότι ήταν τόσο δύσκολο"».