Βικτωρία Φασιανού: «Η ζωή με τον μεγάλο ζωγράφο και πατέρα μου»
Για την κόρη του κορυφαίου Ελληνα καλλιτέχνη ένα μουσείο αφιερωμένο στο έργο του ήταν όνειρο ζωής. Πλέον είναι πραγματικότητα και παράλληλα με τη δουλειά του ξετυλίγει και τη χαρισματική προσωπικότητα του Αλέκου Φασιανού
Τα πλάνα για να ιδρυθεί το Μουσείο Φασιανού υπήρχαν στο μυαλό της Βικτώριας εδώ και πολλά χρόνια. Η υλοποίηση όμως ξεκίνησε λίγο μετά τον θάνατο του πατέρα της το 2022 και το μουσείο άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό το 2023, στον Αγιο Παύλο, τη γειτονιά όπου μεγάλωσε και αγάπησε ο μεγάλος Ελληνας δημιουργός. «Ουσιαστικά θελήσαμε να διαχειριστούμε το έργο του και να προστατεύσουμε τα πνευματικά του δικαιώματα», λέει η Βικτώρια Φασιανού.
Στα θεμέλια του σημερινού Μουσείου Αλέκος Φασιανός βρισκόταν από τη δεκαετία του ’30 έως τη δεκαετία του ’70 το πατρικό σπίτι του καλλιτέχνη, ένα μικρό νεοκλασικό με εσωτερική αυλή και κεραμοσκεπή. Η οικογένεια εγκαταστάθηκε εκεί όταν ο παππούς του Αλέκου Φασιανού, Ανδρέας, διορίστηκε ως ιερέας στην εκκλησία του Αγίου Παύλου. «Μεγαλώνοντας εκεί, οι αναμνήσεις στη γειτονιά ήρθαν να σφραγίσουν τη μετέπειτα καλλιτεχνική του θεματουργία», αφηγείται η Βικτώρια.
«Σε πολύ μικρή ηλικία ήρθε σε άμεση επαφή με την άνθηση θεάτρων όπως το “Περοκέ” και το “Σαμαρτζή”, του κινηματογράφου “Αλκαζάρ” και του “Βικτώρια”, καθώς και με το Αρχαιολογικό Μουσείο. Μέσα από τις περιπλανήσεις του εξερεύνησε την πόλη και ήρθε σε άμεση επαφή με τα μικροεπαγγέλματα της αθηναϊκής γειτονιάς, τους πλανόδιους τεχνίτες και πωλητές, όπως τον γαλατά, τον καστανά, τον μπαλωματή και τον κουλουρά», συμπληρώνει. Η συνέχεια ήταν η αναμενόμενη για την εποχή. Τη δεκαετία του 1970 το νεοκλασικό γκρεμίζεται για να γίνει, κατ’ επιθυμία της μητέρας του Ελένης, μια πολυκατοικία που θα στέγαζε τα παιδιά της.
Ο Αλέκος Φασιανός, ο οποίος τότε ζούσε στο Παρίσι, αντικρίζοντας το αποτέλεσμα δυσαρεστημένος ζητάει από τον φίλο του και αρχιτέκτονα Κυριάκο Κρόκο στα τέλη του 1980 να την αναδιαμορφώσουν, συμπεριλαμβάνοντας στο ισόγειο έναν μικρό εκθεσιακό χώρο που θα φιλοξενούσε τα έργα του. Ετσι ξεκίνησε το όραμα για το Μουσείο Αλέκος Φασιανός.
«Οι κοινές αισθητικές και φιλοσοφικές αρχές με τις οποίες δημιούργησαν και έζησαν τις ζωές τους είναι εμφανείς σε αυτό το οικοδόμημα. Το αρχιτεκτονικό ύφος που θέλησαν να αναπτύξουν ήταν καθαρό και λιτό», εξηγεί η Βικτώρια. Ολόκληρος ο χώρος εμπλουτίστηκε και διαμορφώθηκε προσεκτικά χρησιμοποιώντας μια ποικιλία υλικών και φινιρισμάτων -από σκυρόδεμα μέχρι πέτρα και μωσαϊκό- και μια χρωματική παλέτα με γήινα γκρι, κόκκινα και ώχρες. «Το μέλημά μας ήταν να δημιουργήσουμε έναν χώρο που να έρχεται σε αρμονικό διάλογο με τα έργα του».
Αν και ο ίδιος ο Αλέκος Φασιανός δεν είχε σκοπό να δημιουργήσει ένα μουσείο, η οικογένειά του εμπλουτίζει τον συγκεκριμένο χώρο με δεκάδες έργα του. «Στο Μουσείο Αλέκος Φασιανός υπάρχουν έργα από το 1956 έως το τέλος της ζωής του πατέρα μου. Συναντάμε πρώιμα έργα με αφαιρετική διάθεση της δεκαετίας του ’60 και των πρώτων του χρόνων στο Παρίσι.
Εργα επηρεασμένα από τη βυζαντινή τέχνη, κολάζ, μεικτές τεχνικές, αφανείς, αλλά και ευρέως αναγνωρίσιμους πίνακες με την πλέον χαρακτηριστική γραφή του Φασιανού. Ο μύθος της γειτονιάς του ξετυλίγεται μέσα από έργα που αναπαριστούν εικόνες και βιώματα που απέκτησε στην περιοχή του Αγίου Παύλου όπου μεγάλωσε, καθώς και από τις περιπλανήσεις του στην πόλη της Αθήνας», λέει η Βικτώρια, τονίζοντας πόσο λάτρευε ο πατέρας της αυτά τα μέρη: «Οι ήρωες της παιδικής του ηλικίας σμίγουν με τους ήρωες της ελληνικής μυθολογίας δημιουργώντας τον αιώνιο ήρωα που είναι ο άνθρωπος».
Η Βικτώρια ομολογεί πως ουσιαστικά αντιλήφθηκε το μέγεθος της καλλιτεχνικής δυναμικής του πατέρα της όταν εκείνη τελείωσε το σχολείο. «Οι δυο μας περνούσαμε πολλές ώρες μαζί. Του Αλέκου του άρεσε να βγαίνει από το σπίτι και να πηγαίνουμε σε ταβερνάκια. Ελεγε μάλιστα ότι ακόμη και στο πιο απλό μαγαζάκι υπάρχει πολιτισμός. Είναι γνωστό ότι φιλοτεχνούσε και έπιπλα. Τα πάντα στο σπίτι μας έφεραν τη σφραγίδα της καλλιτεχνικής του υπόστασης. Και ήθελε να συμπεριφερόμαστε στα αντικείμενά του με σεβασμό», θυμάται.
«Οταν ήμουν μικρή δεν καταλάβαινα γιατί δεν μπορούσα να ξαπλώσω ή να απλώσω τα πόδια μου πάνω στον καναπέ όπως έκαναν οι συμμαθητές μου. Ο Αλέκος έλεγε ότι όποιος βουλιάζει μέσα σε καναπέ τεμπελιάζει. Ο πατέρας μου ήταν όλη την ημέρα κλεισμένος στο στούντιό του και ζωγράφιζε. Ζούσε σε έναν δικό του κόσμο. Εμπαινα μαζί του στον χώρο εργασίας του και τον διεκδικούσα», καταλήγει.
Οσο για τη συμβουλή του Αλέκου Φασιανού που κρατάει πάντα: «Να είσαι σαν τη μέλισσα - να ταξιδεύεις και να μαζεύεις από παντού γύρη, αλλά στο τέλος να φτιάχνεις το μέλι της δικής σου ιδιοσυγκρασίας» .
Info Μουσείο Αλέκος Φασιανός, Νεοφύτου Μεταξά 15, Αθήνα. alekosfassianos.gr
