Μουσείο Γαΐτη - Σίμωσι: Το νέο σπίτι της τέχνης στην Ιο

Ο μεγάλος ζωγράφος Γιάννης Γαΐτης και η γλύπτρια σύζυγός του Γαβριέλλα Σίμωσι κατάγονταν και οι δύο από το Αιγαίο. «Ο πατέρας μου από την Τήνο, εύφορη γη για πολλούς καλλιτέχνες, η μητέρα μου από τη Μήλο και την Εύβοια», αναφέρει η κόρη τους Λορέττα Γαΐτη. «Ωστόσο, όταν έπρεπε να επιλέξω τον τόπο ανάπαυσης του πατέρα μου, ο οποίος πέθανε νέος, σε ηλικία 61 ετών, διάλεξα την Ιο. Εδώ έχτισα ένα μικρό λευκό εκκλησάκι κοντά στο σπίτι του, όπου σήμερα αναπαύονται και οι δύο».

Ο Γιάννης Γαΐτης, ο οποίος ζούσε στο Παρίσι, ανακάλυψε την Ιο κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του με τον συγγραφέα φίλο του Ζαν-Μαρί Ντρο. Και οι δύο αγάπησαν τον τόπο και αποφάσισαν να κάνουν «ένα σύμφωνο με το νησί και να ριζώσουν σε αυτό το βραχώδες έδαφος».

Πολύ σύντομα, το 1964, ο Γαΐτης σχεδίασε και επέβλεψε την κατασκευή του σπιτιού του Ντρο στην Ιο, ενώ η Γαβριέλλα Σίμωσι κατασκεύασε επιβλητικά γλυπτά στους εσωτερικούς χώρους του, αλλά και στις ταράτσες που βλέπουν στη θάλασσα. Λίγα χρόνια αργότερα ο Γαΐτης ξεκίνησε την κατασκευή του δικού του σπιτιού, στην άλλη πλευρά του ίδιου πανέμορφου όρμου. Τα δύο σπίτια στέκουν ακόμα και σήμερα αντικριστά, χαράζοντας μια αιώνια συνύπαρξη. Ο Ελληνας εικαστικός έχτιζε υπομονετικά το σπίτι του για σχεδόν δέκα χρόνια, ένα έργο ευτυχίας και ελευθερίας. Εκεί δούλεψε τους πίνακές του μέχρι τον θάνατό του το 1984, λίγες μέρες μετά τα εγκαίνια της αναδρομικής έκθεσής του στην Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας.

«Η θέληση να κρατήσω ζωντανό το έργο των γονιών μου ήταν αυτονόητη για μένα και η Ιος, μια προφανής επιλογή. Το 1997 ξεκινήσαμε μαζί με τον συνεργάτη μου Ζακ Σαρά τα πρώτα αρχιτεκτονικά σχέδια του μουσείου. Η χαρά μου ήταν μεγάλη που η μητέρα μου πρόλαβε να δει τη μακέτα πριν από τον θάνατό της, το 1999, λίγο πριν από τα εγκαίνια της αναδρομικής έκθεσής της στο Παρίσι», αφηγείται η Λορέττα Γαΐτη, διακεκριμένη αρχιτέκτονας που ειδικεύεται στον σχεδιασμό μουσείων και είχε την ευτυχία να πραγματοποιήσει το όνειρό της: το Μουσείο Γαΐτη - Σίμωσι (ΜΓΣ) στην Ιο είναι πλέον γεγονός.

«Μεγαλώνοντας με δύο σημαντικούς ανθρώπους της τέχνης, αγάπησα τους καλλιτέχνες και έτσι αποφάσισα να φτιάχνω χώρους που να προστατεύουν το έργο τους. Οι αγαπημένοι μου γονείς με δίδαξαν ότι ήταν απαραίτητο, κάθε μέρα, ακούραστα, με αποφασιστικότητα, και μερικές φορές μέχρι εξαντλήσεως, να επαναλαμβάνουμε τις ίδιες χειρονομίες στην υπηρεσία ενός έργου και ενός ευγενούς σκοπού, γνωρίζοντας ότι τελικά αυτή είναι η μόνη στάση ζωής. Αυτές οι χειρονομίες όλων, αυτή η σύγκλιση τόσης ενέργειας και καλής θέλησης αποτελούν την απαρχή αυτού του μουσείου, το οποίο θα σηματοδοτήσει ελπίζω την ένταξη του Γαΐτη και της Σίμωσι στην εθνική κληρονομιά μας και θα επιτρέψει στους λάτρεις της τέχνης να κατανοήσουν καλύτερα την ποικιλομορφία, τον πλούτο και τον νεωτερισμό του έργου τους».

Το ΜΓΣ δημιουργήθηκε μέσα από τη σύμπραξη του Δήμου Ιητών και της Λορέττας Γαΐτη. Το εντυπωσιακό κτίριο 1.600 τ.μ. σχεδιάστηκε έτσι ώστε να στεγάσει τη μόνιμη έκθεση του Μουσείου, αλλά και περιοδικές εκθέσεις και εκδηλώσεις. Είναι χτισμένο στην κορυφή ενός λόφου, στη θέση «Τσουκαλαριά», με πανοραμική θέα στη Χώρα και το λιμάνι της Ιου, καθώς και στη Σίκινο, στην Πάρο και τη Νάξο να λούζονται στο Αιγαίο. «Θυμάμαι τους γονείς μου να δημιουργούν με τις ώρες. Τους χειμώνες τους περνούσαμε στο Παρίσι, αλλά τα καλοκαίρια μας είχαν πάντα άρωμα Ελλάδας και συγκεκριμένα της Ιου. Εχουμε βιώσει πολλές στιγμές καλοκαιρινής ευτυχίας στο νησί».

Τα εγκαίνια του ΜΓΣ με τα θρυλικά «Ανθρωπάκια» του Γιάννη Γαΐτη -ανέκφραστες πανομοιότυπες μορφές χωρίς ατομικά χαρακτηριστικά, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη μαζικοποίηση του σύγχρονου ανθρώπου- και τα εντυπωσιακά γλυπτά της Γαβριέλλας Σίμωσι πραγματοποιήθηκαν το χθεσινό Σάββατο παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου και της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη. «Ελπίζω ότι η συνεισφορά των παιδιών μου και η δική μου, όπως και του Δήμου Ιητών και του δημάρχου Γκίκα Γκίκα θα επιτρέψει σε επισκέπτες από όλο τον κόσμο να ανακαλύψουν αυτό το μοναδικό σε όλη την Ελλάδα μουσείο. Παραδίδουμε στους Νιώτες αυτή την ιερή παρακαταθήκη ώστε κι εκείνοι με τη σειρά τους και για το μέλλον να την αγαπήσουν, να την εκτιμήσουν και να την τιμήσουν. Ολοι εδώ μοιραζόμαστε αυτό το φως», δήλωσε φανερά συγκινημένη η κόρη των δύο καλλιτεχνών. Ενα όραμα ζωής έγινε πραγματικότητα