Ιωάννα Αβραάμ, η Κύπρια χορεύτρια που κατέκτησε τον κόσμο

Ξεκίνησε στην Οπερα της Βιέννης το 2008 ως μέλος του corps de ballet, αφού είχε τελειώσει το σχολείο στην Κύπρο και είχε συνεχίσει τις σπουδές της στο Μόναχο. Το 2010 προβιβάστηκε σε ημισολίστ και το 2014 σε σολίστ. Η τεχνική της αρτιότητα, η εκφραστικότητα, η τελειότητα από κάθε άποψη της ερμηνείας της, της χάρισαν τον τίτλο της Prima Ballerina στο πιο απαιτητικό καλλιτεχνικό σχήμα στον κόσμο. Η Ιωάννα Αβραάμ είναι η χορεύτρια που προσθέτει μία βαθιά συγκινητική δύναμη στο μπαλέτο, ίσως γιατί και η ίδια κουβαλάει τις συλλογικές μνήμες της πατρίδας της. Ανάμεσα στις εντατικές προετοιμασίες για τον ρόλο της ζωής της, αυτόν της Οντέτ στη Λίμνη των Κύκνων, βρήκε λίγο χρόνο για κουβέντα.

Gala: Τι σημαίνει για εσάς η θέση της κορυφαίας χορεύτριας της Οπερας της Βιέννης;

Ιωάννα Αβραάμ: Tο να φτάσω στο ψηλότερο σκαλί της ιεραρχίας μιας ομάδας κλασικού μπαλέτου τέτοιας εμβέλειας ήταν για μένα από πολύ νωρίς όνειρο και στόχος. Από παιδί ονειρευόμουν να χορέψω πρωταγωνιστικούς ρόλους σε μεγάλα θέατρα του κόσμου. Με σκληρή δουλειά, πειθαρχία και πάνω απ’ όλα αγάπη και σεβασμό προς την τέχνη του χορού, κατάφερα να βρίσκομαι εδώ που είμαι σήμερα. Αυτή η κατάκτηση είναι συνάμα και η αρχή μιας νέας πορείας εξίσου δύσκολης που δεν επιτρέπει εφησυχασμό. Η ευθύνη είναι μεγαλύτερη διότι καλείσαι να αναδεικνύεις με τον καλύτερο τρόπο τον τίτλο που κατέχεις.

G.: Πώς νιώθετε όταν βρίσκεστε πάνω στη σκηνή; Τι σκέφτεστε;

Ι.Α.: Σίγουρα πριν και κατά τη διάρκεια μιας παράστασης υπάρχει δημιουργικό άγχος. Μια παραγωγή όσο καλά δουλεμένη κι αν είναι, δεν παύει να είναι μια ζωντανή παράσταση. Οπότε πολλά σκέφτομαι πάνω στη σκηνή. Τη σωστή εκτέλεση της χορογραφίας, τις διορθώσεις των δασκάλων μου σε κάθε βήμα, τη σχέση μου χορευτικά με τον παρτενέρ μου και τους υπόλοιπους χορευτές. Η ζωντανή μουσική είναι επίσης κάτι που μπορεί να επηρεάσει, είτε θετικά είτε αρνητικά, την εξέλιξη της παράστασης και απαιτείται συγκέντρωση έτσι ώστε ο καλλιτέχνης να μπορεί να προσαρμόζεται και να αντιδρά στα διάφορα τέμπο. Παρ’ όλα αυτά, o χορός είναι απόλαυση, είναι μια εσωτερική εξέγερση και κατάθεση ψυχής. Εδώ είναι που γεννιέται το συναίσθημα στη σκηνή και μεταδίδεται στο κοινό.



G.: Είναι όμως δύσκολο επάγγελμα. Τι σας έχει στερήσει;

Ι.Α.: Χρειάζονται μεγάλες αντοχές. Η εξειδικευμένη σωματική εξάσκηση είναι η καθημερινότητά μας. Η πίεση είναι διαρκής όταν επιζητάς το καλύτερο. Κάθε χορευτής επιδιώκει να φτάσει στην κορυφή, γι’ αυτό και ο ανταγωνισμός είναι αναπόφευκτος. Στην πορεία υπάρχουν τα πάνω και τα κάτω, όπως οι τραυματισμοί και η απογοήτευση. Υπάρχει δηλαδή μια συνεχής πάλη με τον εαυτό σου. Το μπαλέτο, σε αντίθεση με άλλες μορφές τέχνης, έχει για τον χορευτή ημερομηνία λήξης. Σε αυτό το χρονικό διάστημα πρέπει να τρέχεις με τα χίλια αν θέλεις να φτάσεις και να παραμείνεις στην κορυφή. Τίποτα όμως σημαντικό δεν μου στέρησε ο χορός. Μόνο μου έδωσε. Γιατί δεν ένιωσα ποτέ ότι θέλω να κάνω κάτι άλλο.

G.: Πώς ετοιμάζεστε για κάθε ρόλο;

Ι.Α.: Με φαντάζομαι στον ρόλο, διαβάζω το έργο σε όσο πιο ακριβή μετάφραση γίνεται, βρίσκω αναλύσεις για τον χαρακτήρα που υποδύομαι.
Μελετώ άλλους χορευτές στους ίδιους ρόλους και εμπνέομαι. Συγχρόνως, πρέπει να έχω πολύ καλή φυσική κατάσταση, να τρέφομαι σωστά, να δουλεύω στο στούντιο, να βιντεογραφώ τον εαυτό μου για να εντοπίσω και να διορθώσω ό,τι δεν μου αρέσει.

G.: Πώς ήταν η ζωή σας στην Κύπρο;

Ι.Α.: Γεννήθηκα στη Λευκωσία. Μέχρι τα τρία χρόνια μου μεγάλωσα με τη γιαγιά και τον παππού επειδή οι γονείς μου σπούδαζαν ακόμη. Οταν τελείωσαν, πήγαμε στη Λεμεσό. Εκεί για χρόνια μέναμε σε προσφυγικό συνοικισμό καθώς ο πατέρας μου είναι πρόσφυγας από την Αμμόχωστο. Θυμάμαι ότι πάντα χόρευα. Εδινα παραστάσεις στο σπίτι είτε είχαμε καλεσμένους, είτε ήμασταν μόνοι μας. Πάντα έπρεπε να με αναγγείλουν, να με παρουσιάσουν. Κατέβαινα από τη σκάλα, έκανα είσοδο κανονικά και ξεκινούσα. Και πάντα, όπου και να πηγαίναμε, είχα τα ρούχα του μπαλέτου μαζί μου έτσι ώστε να μπορώ ανά πάσα στιγμή να χορέψω. Σήμερα με παραξενεύει πολύ όλο αυτό γιατί είμαι ένας ντροπαλός άνθρωπος.

G.: Τι σας λείπει περισσότερο απ’ την Κύπρο;

Ι.Α.: Στην Κύπρο πηγαίνω τα καλοκαίρια για δύο μήνες, όταν δεν έχουμε παραστάσεις. Απολαμβάνω την οικογένειά μου. Αυτή μου λείπει. Είναι ο χρόνος που βρισκόμαστε όλοι μαζί και το χαιρόμαστε. Ερχεται και η αδελφή μου η Λουίζα, η οποία είναι χορεύτρια στην Οπερα της Φλάνδρας στο Βέλγιο, και διοργανώνουμε σεμινάρια κλασικού και σύγχρονου χορού προσκαλώντας διακεκριμένους παιδαγωγούς και χορευτές με διεθνή καριέρα. Με αυτόν τον τρόπο προσπαθούμε να μεταφέρουμε τις δικές μας γνώσεις και εμπειρίες και να μεταδώσουμε ό,τι πιο νέο υπάρχει στον χορό.

G.: Τι είναι πατρίδα για εσάς;

Ι.Α.: Η πατρίδα είναι κάτι πάνω από εμάς, το οποίο κουβαλάμε και για το οποίο είμαστε περήφανοι. Η δική μου η πατρίδα είναι δυστυχώς μοιρασμένη στα δύο και αυτό μου προκαλεί μεγάλο πόνο. Από μια άλλη σκοπιά, πνευματική και ηθική κυρίως, η πατρίδα είναι οι αξίες στις οποίες κάποιος πιστεύει και για τις οποίες αγωνίζεται. Υπάρχει όμως και μια άλλη ιδιαίτερη διάσταση της πατρίδας, μια «μικροπατρίδα», ένα καταφύγιο πιο προσωπικό. Για μένα είναι ο χορός. Το στούντιο, η σκηνή, οι πρόβες, οι παραστάσεις, οι θεατές, το χειροκρότημα.

G.: Ποιος είναι ο επόμενος στόχος σας;

I.A.: Πέτυχα αυτό που ήθελα. Η καριέρα μου όμως συνεχίζεται και θέλω να χορέψω όλους τους ρόλους που ονειρεύομαι και να συνεργαστώ και με άλλους χορογράφους. Επόμενος σταθμός είναι ο ρόλος της Οντέτ-Οντίλ στη Λίμνη των Κύκνων. Το να ερμηνεύσω την Οντέτ σε χορογραφία του Νουρέγιεφ ήταν όνειρο ζωής, όχι μόνο δικό μου αλλά και κάθε μπαλαρίνας. Το άπιαστο όνειρό μου είναι να χορέψω στην Αμμόχωστο, στο αρχαίο θέατρο της Σαλαμίνας, σε μια ελεύθερη Κύπρο.