Γιώργος Κοτανίδης: «Έφυγε» απο λάθος;

Απόγευμα Τετάρτης, 18 Δεκέμβρη, ο Γιώργος Κοτανίδης βρίσκεται με τον Στέλιο Μάινα στα καμαρίνια του Σύγχρονου Θεάτρου λίγο προτού ενσαρκώσουν στο σανίδι, για ακόμη μία βραδιά, το συγκλονιστικό ψυχολογικό θρίλερ του Χέρμαν Κοχ «Το δείπνο». Ο Κοτανίδης δεν αισθάνεται καλά: «Στέλιο, πονάω πολύ στην κοιλιά, αλλά τι λες; Να το προσπαθήσω;». Ο Μάινας του απαντά να μην το κάνει, ότι θα ενημερώσει εκείνος το κοινό που αναμένει να δει επί σκηνής τον μεγάλο θεατράνθρωπο. Δεν το δέχεται. Θέλει ο ίδιος να μιλήσει στον κόσμο, έστω και με σπασμένη από τους πόνους φωνή. Λίγα λεπτά αργότερα, ο πατέρας του Ελεύθερου Θεάτρου, ο αιώνιος έφηβος με το φωτεινό πνεύμα, ενημερώνει τον κόσμο από το φουαγιέ του θεάτρου: «Σας ζητώ χίλια συγνώμη, αλλά δεν μπορώ να βγω να παίξω. Δεν αισθάνομαι καλά. Πολύ σύντομα όμως θα είμαι πάλι κοντά σας».

Η υπόσχεση δεν θα λάβει ποτέ σάρκα και οστά. Η αυλαία του γενναιόδωρου επαναστάτη με την αρχοντική χροιά θα πέσει απότομα πριν από το τέλος, σε μια παράσταση με δυνατό χειροκρότημα χωρίς πρωταγωνιστή...

Ο Κοτανίδης κατευθύνεται μαζί με τη γιατρό και επί σειρά ετών σύντροφό του Ιωάννα στο Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα»: «Σε τετράκλινο να με βάλετε γιατί δεν θέλω να δώσω φακελάκι σε κανέναν. Εγώ δεν θα αποτελέσω κομμάτι αυτής της ντροπής». Η διάγνωση δεν αργεί να γίνει: ατελής ειλεός, μία από τις πιο πιο συνηθισμένες παθήσεις του λεπτού εντέρου, η οποία απαιτεί ωστόσο άμεση χειρουργική αντιμετώπιση.

Την Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου ο γιατρός προσπαθεί να του κάνει κολονοσκόπηση, αλλά δεν τα καταφέρνει διότι στο έντερο του ηθοποιού υπάρχει φλεγμονή. «Θα το επιχειρήσω ξανά τη Δευτέρα με ένα πιο λεπτό εργαλείο», λέει στον ηθοποιό. Πράγματι, τη Δευτέρα 23 Δεκεμβρίου η εν λόγω εξέταση πραγματοποιείται, με τον γιατρό να ενημερώνει πως «όλα καλά, έχεις ωστόσο κάποια εκκολπώματα (σ.σ.: μικρές προσεκβολές στα αδύναμα σημεία του τοιχώματος του παχέος εντέρου με σακοειδή μορφή) τα οποία πρέπει να αφαιρέσεις».

Ο Κοτανίδης ενημερώνει με τη σειρά του τους φίλους του με τα παρακάτω λόγια: «Μην ανησυχείτε. Δεν είναι τίποτα. Ολα καλά. Μια επέμβαση ρουτίνας μένει να κάνω. Θα τα πούμε σύντομα και από κοντά». Παραμένει στο «Αλεξάνδρα» για δύο ημέρες με αντιβίωση, σύμφωνα με νοσοκομειακές πηγές ο ειλεός «λύνεται» και εν συνεχεία ο ηθοποιός απευθύνεται σε κάποιον γιατρό του «Γεννηματάς», τον οποίο εμπιστευόταν καθώς πριν από τρία χρόνια του είχε κάνει εγχείρηση βουβωνοκήλης.

Εισάγεται στο «Γεννηματάς», η επέμβαση για την αφαίρεση των εκκολπωμάτων γίνεται, η έκβασή της ωστόσο δεν είναι η αναμενόμενη. Η αναστόμωση (ένωση του εντέρου) δεν επουλώθηκε, με αποτέλεσμα το έντερο να σπάσει. Ο Κοτανίδης κάνει περιτονίτιδα, η χειρότερη επιπλοκή που μπορεί να υπάρξει, ενώ παράλληλα εκδήλωσε σηψαιμία, με αποτέλεσμα να επιδεινωθεί περαιτέρω η ήδη σοβαρή κλινική εικόνα του.

Κάποιες ιατρικές εκτιμήσεις αναφέρουν ότι η εν λόγω επέμβαση δεν έπρεπε να γίνει καθώς το σαθρό έντερο του ασθενούς δεν εγγυόταν ένα καλό αποτέλεσμα. Ο Κοτανίδης μπαίνει στην Εντατική, όπου παραμένει σχεδόν έναν μήνα: «Στην αρχή μπήκε σε θάλαμο, όλοι πιστεύαμε ότι θα υπήρχε μια σχετική ταλαιπωρία κατά την ανάρρωση και πως σε λίγο καιρό θα ήταν πάλι κοντά μας. Δυστυχώς τα πράγματα δεν έγιναν έτσι. Οταν πήγα να τον δω στις 8 Ιανουαρίου ο Γιώργος ήταν σε καταστολή, ένας άλλος άνθρωπος. Κάτι δεν είχε πάει καλά», λέει πρόσωπο του στενού φιλικού περιβάλλοντός του, και συνεχίζει: «Ο “πατέρας” μας, γιατί σαν πατέρας φερόταν σε εμάς τους ηθοποιούς, κατέληξε το πρωί της περασμένης Τρίτης. Οχι από αρρώστια, ούτε από γεράματα, αλλά από λάθος. Ενα λάθος για το οποίο οποίο πρέπει να δοθούν απαντήσεις».

«"Εφυγε" τζάμπα»

«Ενα λάθος». Αμέσως μετά τον θάνατο του δημοφιλούς ηθοποιού οι παραπάνω δύο λέξεις αποτυπώθηκαν στα χείλη φίλων του, έγιναν σπαραγμός σε μεταθανάτια «αντίο» και ηχηρό παράπονο του πιο απόλυτου αποχωρισμού: «Ανυποψίαστοι, χαρούμενοι, ασφαλείς. Ιατρικό λάθος, είπαν. Ιατρικό λάθος. Ασπρόμαυρες φωτογραφίες τώρα. Κάνει μοναξιά απόψε στην πόλη», έγραψε κάποια φίλη στην προσωπική σελίδα του ευγενούς, γοητευτικού, χαμογελαστού, γενναιόδωρου και πραγματικού επαναστάτη Κοτανίδη στο Facebook.

Κάποια άλλη άφησε τον δικό της σπαραγμό σημειώνοντας: «Στη συγκίνησή μου, θα προσθέσω νεύρα και θυμό για το πώς έφυγε, από λάθος. Αδιανόητο, δεν μας έφτανε ο έτσι κι αλλιώς σαρκοφάγος, ανθρωποφάγος χρόνος», ενώ πολλά πρόσωπα από το καλλιτεχνικό και πολιτικό στερέωμα της χώρας συνόδευσαν τη θλίψη του εν λόγω θανάτου με ένα «λάθος».

«Ξέρω ότι όλα ξεκίνησαν από έναν ειλεό και από έναν κακό χειρισμό κατέληξε να έχει πρόβλημα στην καρδιά», είπε ο ηθοποιός Κώστας Αρζόγλου, ενώ παρεμφερής ήταν και η δήλωση της φίλης του και συναδέλφου του Γιώργου Κοτανίδη, Υβόννης Μαλτέζου: «Ξέραμε ότι ο Γιώργος θα μπει για μια εγχείρηση ρουτίνας τα Χριστούγεννα, μάθαμε ότι χειρουργήθηκε, ότι δεν πήγε καλά η εγχείρηση... Καταλάβαμε ότι κάτι δεν πήγε καλά με τα χειρουργεία. Εφυγε άδικα».

Το άρθρο

Το σπαρακτικότερο «άδικο» αποτυπώθηκε ωστόσο σε άρθρο του δημοσιογράφου και ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Στέλιου Κούλογλου, ο οποίος έγραψε, μεταξύ άλλων: «Αυτό που δεν χωνεύεται είναι ότι έφυγε τζάμπα. Πάλεψε σαν θηρίο έναν ολόκληρο μήνα στην Eντατική, με το ίδιο σθένος και θάρρος που είχε αγωνιστεί εναντίον της δικτατορίας. Και αυτό που δεν μπόρεσαν να του κάνουν οι βασανιστές του και οι σφαίρες, “κάτι κόκκινες φλογίτσες στο σκοτάδι”, όπως περιέγραφε τους πυροβολισμούς το βράδυ της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, το έκαναν οι “τρεις χάριτες”, θα ειρωνευόταν ο ίδιος, σε ένα νοσοκομείο που πήγε για μια εγχείρηση ρουτίνας: η αδιαφορία, η ανευθυνότητα και η ανικανότητα είναι που τον σκότωσαν. “Ρε Κοτανίδη, πήγες για ξύρισμα και παρά λίγο να σου κόψουν το λαρύγγι”, σκεφτόμουν ότι θα του έλεγα, αν τα κατάφερνε. Μαζί με δεκάδες άλλα πειράγματα και αστεία. Τελικώς του το έκοψαν. Κι εμείς όσοι τον ξέραμε και τον αγαπάμε, έχουμε μείνει με ένα μεγάλο και απαρηγόρητο γιατί».

Τι είναι αυτό που ώθησε ωστόσο τον δημοσιογράφο και ευρωβουλευτή να μιλήσει τόσο άμεσα και τόσο κατηγορηματικά για «ανικανότητα», «ανευθυνότητα» και «αδιαφορία» από την πλευρά του νοσοκομείου και ποιος κατά την άποψή του είναι ο κύριος υπεύθυνος του αμετάκλητου αυτού λάθους; Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά στο «ΘΕΜΑ»: «Ο γιατρός που τον εγχείρησε έφυγε αμέσως μετά την επέμβαση. Ηταν το Σαββατοκύριακο πριν από την Πρωτοχρονιά και οι εκπαιδευόμενοι που έκαναν βάρδια δεν εκτίμησαν σωστά την όλη κατάσταση. Τη Δευτέρα, όταν ο γιατρός επέστρεψε στο πόστο του, ο Γιώργος είχε πάθει σηψαιμία από το Σάββατο. Ηταν πλέον αργά. Το κακό θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί αν σύστημα και συνειδήσεις δούλευαν σωστά».

Ο έφηβος Κοτανίδης

Η ζωή δεν είναι πάντα εντάξει. Αυτό σκέφτονται φίλοι και γνωστοί του Γιώργου Κοτανίδη, αδυνατώντας να πιστέψουν ότι ο φίλος τους που κάνει τζόκινγκ στην TV διαφημίζοντας χάπια ευζωίας -και τη δύναμη της αειθαλούς νιότης του- είναι σήμερα νεκρός. Αεικίνητος, δημιουργικός, πολυδιάστατος και ταπεινός, εμβληματικός και αθόρυβος, άνθρωπος του πνεύματος, με αστείρευτο χιούμορ και αριστερή σκέψη, βαθιά πολιτικοποιημένος αλλά αλλεργικός στα κομματικά γρανάζια, γεννημένος ηθοποιός με την πιο ακριβή έννοια του όρου, βασανισμένος από τη χούντα και κάθε είδους κοινωνική αδικία, περήφανος πατέρας, συγγραφέας και αφηγητής της πιο τίμιας μορφής ζωής. Αυτός ήταν με λίγα λόγια ο Γιώργος Κοτανίδης, αυτός θα είναι για πάντα ο Γιώργος Κοτανίδης στη συνείδηση όσων τον γνώρισαν. «“Μπαμπά” τον αποκαλούσα γιατί σαν πατέρας στάθηκε σε όλους μας. Παρότι κουβαλούσε πίσω του μiα ασύλληπτη καριέρα αντιμετώπιζε τους πάντες με σεβασμό και δημοκρατικό τρόπο. Ο Γιώργος δεν ήταν αριστερός στη θεωρία αλλά στην πράξη - κι αυτό τον έκανε να ξεχωρίζει από πολλούς. Μας πλήρωνε τις πρόβες και τις ακυρωμένες παραστάσεις, κανείς δεν το κάνει αυτό. Είκοσι χρόνια που βρίσκομαι σε αυτή τη δουλειά δεν έχω γνωρίσει τέτοιον άνθρωπο», λέει η ηθοποιός Δώρα Χρυσικού, και συνεχίζει: «Πάντα είχε έναν καλό λόγο να πει ακόμη και για συναδέλφους που τον είχαν πικράνει. Εγραφε, σκηνοθετούσε, παθιαζόταν με το οτιδήποτε σαν μικρό παιδί. Πριν από δύο χρόνια κατάφερε να αγοράσει ένα σπίτι στο Παγκράτι, μέχρι τότε όλα τα χρήματά του τα έριχνε στις παραγωγές και στους μισθούς των ηθοποιών, οι οποίοι, όπως έλεγε, ήθελε να ζουν αξιοπρεπώς. Δεν αντιμετώπιζε απολύτως κανένα πρόβλημα υγείας. Δούλευε 15 ώρες την ημέρα, πρόσεχε τη διατροφή του, έκανε yoga πριν από τις παραστάσεις, τα καλοκαίρια καλλιεργούσε ελιές στη Μυτιλήνη, κολυμπούσε, η βιολογική ηλικία του δεν είχε καμία σχέση με τη γενέθλια. Στην παράσταση “Ομπίντα” (σ.σ.: πίκρα στα ρωσικά), όπου ζωντάνεψε τις τελευταίες ώρες του Νίκου Ζαχαριάδη, έμοιαζε με έφηβο πάνω στη σκηνή. Τι να πω; Αδυνατώ να το πιστέψω. Δεν μπορώ να μιλήσω άλλο... Κατά λάθος έφυγε από δίπλα μας. Ομπίντα, σύντροφε... Μόνο ομπίντα...». Συγκλονισμένος από το ξαφνικό φευγιό του Γιώργου Κοτανίδη είναι και ο ηθοποιός Στέλιος Μάινας, ένα από τα πρόσωπα που έζησαν από κοντά το απροσδόκητο τέλος του δημοφιλούς ηθοποιού: «Ακόμη και σήμερα μου φαίνεται απίστευτο. Ο Γιώργος ήταν καλά, δεν γινόταν περισσότερο καλά απ’ όσο ήταν. Μέχρι πριν από λίγο πάνω στη σκηνή έμοιαζε με θεριό ανήμερο, υποκλινόμουν στη δύναμη και στη ζωντάνια του. Πολύ άδικο, πολύ κρίμα, πολύ αργά για το τόσο νωρίς του».

«Θα κατεβάσουμε το σύμπαν για να τον δικαιώσουμε»

Το αναπάντεχο φευγιό του Γιώργου Κοτανίδη αντιμετωπίστηκε έτσι όπως πιθανώς εκείνος θα ήθελε: με απέραντη σιωπή και λόγια ουσίας, «ακόμη και τον θάνατο πρέπει να πολεμάς αν είναι άδικος». Στο δεδομένο άδικο υπάρχει ένα πιθανό λάθος, κι αυτό οι δικοί του άνθρωποι, φίλοι και συγγενείς δεν προτίθενται να το αφήσουν να ίπταται ως ένα μυστήριο πάνω από τη μνήμη του. «Ελπίζω ο άνθρωπος που ευθύνεται για τον θάνατό του να έχει χάσει τον ύπνο του», φέρεται να είπε συγγενικό πρόσωπο του μεγάλου ηθοποιού την ώρα που κάποια κυρία από τον χώρο της πολιτικής επαναλάμβανε: «Θα κατεβάσουμε το σύμπαν για να τον δικαιώσουμε».

Οσον αφορά στον γιατρό του «Γεννηματάς» που χειρούργησε τον Γιώργο Κοτανίδη, έγκυρες πληροφορίες υποστηρίζουν ότι υπάρχουν κι άλλες αναφορές για ιατρικά λάθη και πως μάλιστα έχει στραφεί πρόσφατα εναντίον του συνάδελφος από άλλο νοσοκομείο, ο οποίος χειρουργήθηκε από εκείνον: «Ολοι αξιολογούνται, οι γιατροί δεν είναι θεοί, αλλά ούτε και υπάλληλοι γραφείου, και γι’ αυτόν τον λόγο θα πρέπει να γίνεται καταγραφή των περιστατικών που έχουν χειριστεί. Οπως σε όλες τις κλινικές της Ευρώπης, έτσι κι εδώ, είναι κάτι παραπάνω από αναγκαίο να θεσπιστεί αξιολόγηση των περιστατικών που χειρίζεται ο κάθε γιατρός ξεχωριστά», λέει πρόσωπο από τον ιατρικό χώρο. Για την ώρα, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, για τον θάνατο του Γιώργου Κοτανίδη έχει διαταχθεί προκαταρκτική εξέταση, η οποία θα διενεργηθεί από τον διευθυντή ιατρικής υπηρεσίας. Η εν λόγω απόφαση ανοίγει τον χορό των πειθαρχικών εις βάρος του γιατρού, ο οποίος πιθανότατα θα ολοκληρωθεί με την παραπομπή του στο Κεντρικό Πειθαρχικό Συμβούλιο του υπουργείου Υγείας. «Οι νοσοκομειακοί γιατροί είναι οι ήρωες της δημόσιας υγείας και τους αξίζει σεβασμός», έγραψε στις 12 Δεκεμβρίου ο μεγάλος ηθοποιός. Ας ελπίσουμε η πιθανότητα της εξαίρεσης να μη συνέπεσε με τον δικό του βέβαιο θάνατο.