Συμπληρώματα κολλαγόνου: Μπορούν όντως να βελτιώσουν την υγεία μας;

To hashtag #collagen έχει 5,5 δισεκατομμύρια προβολές και περίπου 953 χιλιάδες αναρτήσεις βίντεο με περιεχόμενο που περιστρέφεται γύρω από τα οφέλη του κολλαγόνου στην υγεία του δέρματος, των νυχιών και των μαλλιών. Το κοινό, τόσο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όσο και έξω από αυτά φαίνεται να λατρεύει τα συμπληρώματα, κάθε μορφής, με βάση το υλικό αυτό που υπόσχεται κυρίως την επαναφορά της ελαστικότητας του δέρματός μας. Ωστόσο, αν και αυτή η ουσία που βρίσκεται ήδη σε πολλά μέρη του σώματός μας – στους χόνδρους, τα οστά, τους τένοντες και το δέρμα – λατρεύεται τόσο φανατικά, στην πραγματικότητα τα συμπληρώματα που την περιέχουν δεν συγκεντρώνουν αρκετά στοιχεία και ευρήματα ερευνών για να δικαιολογήσουν την τόση δημοφιλία τους. Είναι τελικά, όντως ωφέλιμα αυτά τα σκευάσματα, ή αποτελούν ακόμα μια τάση των ημερών του wellness;

Ο διάδρομος του κολλαγόνου

Στο σούπερ μάρκετ, στα φαρμακεία, σε κάθε μικρό ή μεγάλο παντοπωλείο, παντού σε ολόκληρο τον κόσμο, υπάρχει μια πληθώρα προϊόντων με βάση τους το κολλαγόνο. Από κρέμες προσώπου και σώματος όλων των γνωστών και μη εταιρειών, έως μάσκες μαλλιών, σαμπουάν, καλλυντικών και ροφημάτων. Όλα ισχυρίζονται ότι αντιστρέφουν τη διαδικασία της γήρανσης, ενισχύουν τα νύχια και προάγουν την υγεία των μαλλιών μας. Ωστόσο, αν και όλα αυτά τα συμπληρώματα - που παίρνουν διάφορες μορφές, από σκόνη μέχρι και αλοιφή -, είναι ασφαλή για εμάς, δεν γνωρίζουμε με ακρίβεια πόσο εξίσου αποτελεσματικά είναι. Υπάρχουν βέβαια, αρκετές μελέτες σχετικά με τα συμπληρώματα κολλαγόνου, οι οποίες δείχνουν αυξημένη ελαστικότητα και βελτίωση των ρυτίδων στο δέρμα. Ωστόσο, τα δεδομένα συχνά μπερδεύονται, κυριώς λόγω του συγκεχυμένου σχεδιασμού των μελετών, ή επειδή η χρηματοδότηση των ερευνών συχνά γίνεται από τις ίδιες τις εταιρείες που πωλούν τα συγκεκριμένα προϊόντα. Στην πραγματικότητα, ακόμα δεν υπάρχει καμία μελέτη που να αποδεικνύει ότι τα συμπληρώματα αυτά, είναι όντως ικανά να αποτρέψουν τις ρυτίδες – κάτι που συχνά διαφημίζουν ότι κατορθώνουν.

Αυτό το γεγονός έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την υπόσχεσή τους ότι είναι ίσως ο πιο βολικός τρόπος αναπλήρωσης των μειωμένων επιπέδων κολλαγόνου μας, προσφέροντας οφέλη όπως η βελτιωμένη ελαστικότητα του δέρματος, η μείωση των ρυτίδων, τα ισχυρότερα νύχια και τα λαμπερά και πλούσια μαλλιά. Αυτοί οι ισχυρισμοί, αν και συνοδεύονται συχνά από εντυπωσιακές φωτογραφίες πριν και μετά και διαφημίσεις διασημοτήτων, είναι ζωτικής σημασίας να προσεγγιστούν με κριτική ματιά, καθώς η επιστημονική κοινότητα παραμένει επιφυλακτική σχετικά με τα υποτιθέμενα οφέλη τους.

Τα προϊόντα κολλαγόνου στο μικροσκόπιο

Τα συμπληρώματα κολλαγόνου παρασκευάζονται με την εξαγωγή της πρωτεΐνης από ζωικούς ιστούς, όπως τα οστά βοοειδών ή το δέρμα ψαριών. Το κολλαγόνο έπειτα, πωλείται σε σκόνες και χάπια καθώς και σε μπάρες πρωτεΐνης, ή κρέμες, οι οποίες υποτίθεται ότι εισάγουν το κολλαγόνο στο πεπτικό μας σύστημα. Ωστόσο, η απορρόφηση του είναι μια πολύπλοκη διαδικασία που περιλαμβάνει τη διάσπαση των μορίων του σε μικρότερα πεπτίδια και την επακόλουθη απορρόφησή τους στο πεπτικό σύστημα. Για αυτό το λόγο οι ειδικοί εξηγούν ότι καλό θα ήταν να αποφύγουμε τις κρέμες με κολλαγόνο, καθώς δεν διεισδύουν στο βαθύτερο στρώμα του δέρματος όπου χρειάζεται η ουσία. Αντίθετα, οι σκόνες ή τα χάπια κολλαγόνου είναι θεωρητικά πιο πιθανό να φτάσουν σε αυτό το στρώμα αν απορροφηθούν στην κυκλοφορία του αίματος από το έντερό μας.

Ωστόσο, ακόμα και σε αυτά τα προϊόντα, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Τα περισσότερα από αυτά περιέχουν υδρολυμένο κολλαγόνο, έναν ορό που συναντάται συχνά στις ετικέτες τους και περιέχει μικροσκοπικά θραύσματα, ή πεπτίδια κολλαγόνου, που απορροφώνται ευκολότερα από τον οργανισμό μας. Στην πραγματικότητα όμως, ακόμα και αν αυτά τα συμπληρώματα έχουν μια πιο εύκολα διαχειρίσιμη μορφή κολλαγόνου, κανένας δεν μπορεί να μας επιβεβαιώσει ότι μόλις αυτό προληφθεί από τον οργανισμό μας, θα αναδιαταχθεί και θα κατευθυνθεί στο «πόδι της χήνας» μας, ή στα ξηρά μαλλιά μας.

Έχω ανάγκη από κολλαγόνο

Εντάξει οι έρευνες σίγουρα δεν στηρίζουν όλους αυτούς τους ισχυρισμούς των συμπληρωμάτων, όμως τι γίνεται αν εμείς έχουμε ανάγκη από αυτή την ουσία. Με τον χρόνο να τρέχει και το δέρμα μας και σώμα μας να νιώθει όλο και περισσότερο τις επιπτώσεις της βαρύτητας, αυτά τα σκευάσματα μοιάζουν τόσο βοηθητικά. Η απάντηση σε όλο αυτό το σκεπτικό είναι ότι τα συμπληρώματα κολλαγόνου, δεν είναι όλα τα ίδια. Η αγορά κατακλύζεται από μια ποικιλία προϊόντων, που κυμαίνονται από σκόνες και κάψουλες έως ποτά και τοπικές κρέμες. Και επειδή η πηγή, οι μέθοδοι επεξεργασίας και η καθαρότητα του κολλαγόνου μπορεί να διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των brands, είναι σημαντικό για εμάς να επιλέγουμε συμπληρώματα υψηλής ποιότητας, κατά προτίμηση αυτά που υποστηρίζονται από δοκιμές τρίτων, για να διασφαλίσουμε την αποτελεσματικότητά τους.

Ωστόσο, πριν ενσωματώσετε τα συμπληρώματα κολλαγόνου στη ρουτίνα σας, μπορείτε και εσείς οι ίδιοι να ενισχύσετε την παραγωγή κολλαγόνου στο δέρμα σας. Κάποιοι τρόποι περιλαμβάνουν:

• Χρήση αντηλιακής προστασίας. Οι 20άρηδες για παράδειγμα, που προσπαθούν να είναι προληπτικοί - και μπορεί να διαφημίζουν τα συμπληρώματα κολλαγόνου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης - θα πρέπει ακόμα να επικεντρωθούν στην ηλιοπροστασία, δήλωσε η Natasha Atanaskova Mesinkovska, αντιπρόεδρος κλινικής έρευνας δερματολογίας στο Πανεπιστήμιο Irvine της Καλιφόρνια και επικεφαλής συγγραφέας ενός άρθρου ανασκόπησης σχετικά με τη λήψη συμπληρωμάτων κολλαγόνου, στην Washinghton Post.

• Αποφυγή καπνίσματος και καλός καθαρισμός προσώπου. Βιοψίες του δέρματος έχουν αποκαλύψει ότι το κάπνισμα συνδέεται με βραδύτερη παραγωγή κολλαγόνου και αύξηση ενός ενζύμου που το διασπά. Τα αιωρούμενα σωματίδια της ατμοσφαιρικής ρύπανσης μπορούν επίσης να προκαλέσουν παρόμοια αποτελέσματα πρόωρης γήρανσης του δέρματος.

• Καλός ύπνος. Η στέρηση ύπνου έχει αποδειχθεί εδώ και καιρό ότι επηρεάζει την εμφάνιση του δέρματός μας και μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η στέρηση ύπνου προκαλεί φλεγμονώδεις αλλαγές που μπορεί να επηρεάσουν έμμεσα την ακεραιότητα του κολλαγόνου. Όσο λοιπόν περιμένουμε ακόμα τα επιστημονικά στοιχεία να αποδείξουν αν όντως τα συμπληρώματα αυτά είναι τόσο «μαγικά», όσο ισχυρίζονται, καλό είναι να ακολουθούμε από μόνοι μας μια πιο collagen friendly ρουτίνα, που θα μας γλυτώσει από το εξαντλητικό ψάξιμο της κατάλληλης επιλογής προϊόντος και την δαπάνη μεγάλων χρηματικών ποσών για την αγορά του.