Το πριν c’est fini!

Ο γυρισμός είναι συναισθηματικά επώδυνος. Το διαπιστώνουν οι παραθεριστές που επιστρέφουν στις πόλεις, που εγκαταλείπουν την πανηγυριώτικη ζωντάνια του Αυγούστου, για να εξοικειωθούν με τη θαμπή μελαγχολία του Σεπτέμβρη. Ετσι συνέβαινε ανέκαθεν. Από τότε που πήγαιναν πολλοί μεγαλύτερες διακοπές έως τώρα που πάνε λίγοι, μικρότερες. Το δρομολόγιο ανεμελιά - ρουτίνα έμοιαζε σαν μετάβαση από το τεχνικολόρ ρομάντσο στο ασπρό-μαυρο νουάρ.

Οι θερινοί εκδρομείς άφηναν πίσω τους την πολυχρωμία. Κόκκινες αστακομακαρονάδες, μαβιά δειλινά, τιρκουάζ πισίνες, πράσινους φουσκωτούς κροκόδειλους. Μπροστά τους έχασκε η σύγχυση. Στοιβαγμένοι λογαριασμοί, άχρηστα διαφημιστικά, άδεια ψυγεία, ξεθυμασμένα ποτά, τρέιλερ των σίριαλ της νέας σεζόν, λόφοι υποχρεώσεων. Ωστόσο, πλάι στο ψυχολογικό σφίξιμο της επανόδου περίσσευε χώρος για μια σταγόνα αισιοδοξίας ως κίνητρο σε ασκήσεις προοπτικής.

Από φέτος, όμως, το τοπίο μεταλλάσσεται. Οι αλατισμένοι στα πέλαγα επανακάμπτουν, στεγνοί από ρευστότητα, για να αντικρίσουν πλέον παγετό εν μέσω καύσωνα. Και πορεύονται σοκαρισμένοι με κρύο ιδρώτα. Που εκβάλλει μαζί με την άθροιση των λουκέτων στην αγορά. Που πυκνώνει στην αναρρίχηση των βουνών των ακάλυπτων επιταγών. Που γλιστρά από τις απρόσιτες πλαγιές των ιπτάμενων τιμών και των κορυφών της ανεργίας. Μαζί όμως με τους πολίτες ασθμαίνει και το Δημόσιο.

Τονωτική η φθινοπωρινή καβάντζα της δεύτερης δόσης του δανείου στήριξης, αλλά τα έσοδα παραμένουν πεισματικά ασυμμάζευτα. Το ίδιο και χειρότερο μεγεθύνονται οι μαύρες τρύπες σε νοσοκομεία, ΟΤΑ, ΔΕΚΟ. Αντίστοιχης ερεβώδους έκτασης είναι και οι συστάσεις της τρόικας για νέα εξοντωτική λιτότητα. Απειλές που δημιουργούν νέους κραδασμούς δυσαρέσκειας στην κοινωνία.

Η οποία δικαιολογημένα αναρωτιέται αν τα επαχθή μέτρα του μνημονίου είναι λειτουργικά. Αν καταρχάς θα αποτρέψουν τον διαρκή κίνδυνο χρεοκοπίας της χώρας. Και αν τελικά θα βοηθήσουν στην ομαλή επιστροφή στις αγορές με τη σταδιακή απο- πληρωμή των συσσωρευμένων χρεών. Ωστόσο, η πιο ζωτικά κραυγαλέα αγωνία είναι αν μετά το τέλος της επιβολής των καταναγκαστικών μέτρων της τρόικας, θα ανασυγκροτηθεί αποτελεσματικά μια αναγεννημένη οικονομία εντός μιας συνεκτικής κοινωνίας.

Η απάντηση δεν είναι εύκολη μια και ανάλογες εφαρμογές δεν είχαν ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Δυστυχώς, μια τραυματισμένη κοινωνία, της οποίας ένα μεγάλο και συμπιεσμένο τμήμα της αισθάνεται πικρία, βιώνει απόγνωση και σωρεύει αγανάκτηση, δεν εγγυάται, ούτε εξασφαλίζει καμία συνοχή. Αντίθετα, την υπονομεύει όσο η έξοδος της ελπίδας φρακάρει από ερείπια.

Σε αυτό το σκηνικό η χώρα δεν έχει την πο- λυτέλεια του χρόνου αναμονής μιας υποτιθέμενης βελτίωσης που θα καθησυχάσει μερικώς την κοινωνία και θα εκτονώσει προσωρινά τις πιέσεις της. Η κυβέρνηση έχει ήδη διανύσει μια σύντομη διαχειριστική πορεία, πότε με παλινδρομήσεις και πότε με αυτοπεποίθηση. Μπορεί να μη γοητεύει πλέον με την ανοιχτόμυαλη διαθεσιμότητα, τις αρχικές ευαισθησίες της και την πρόθυμη προσαρμοστικότητα στις καινοτομίες, διατηρεί όμως ακόμη επαρκές πολιτικό κεφάλαιο.

Απόθεμα που δεν εξατμίζεται χάρη στις άγαρμπες δαιμονοποιήσεις της Αριστεράς, στην πρόσφατη καταστροφική διαχείριση, καθώς και τους εγκλωβισμούς στα εσωτερικά αδιέξοδα της Δεξιάς. Ωστόσο, με ξηλωμένο το προστατευτικό πλέγμα κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων δεν αρκούν μπαλώματα υποσχέσεων και υπουργικά λίφτινγκ για να το διατηρήσει. Η κυβέρνηση έχει ανάγκη από την άμεση εκπόνηση ενός πειστικού πολιτικού σχεδίου για το μέλλον, συντονισμένου στο κεντροαριστερό προφίλ της.

Σχέδιο βασισμένο σε ένα πλαίσιο αξιών υπέρ του δημόσιου συμφέροντος με κριτήριο την εξυπηρέτηση των αναγκών της δοκιμαζόμενης κοινωνίας. Ο Σεπτέμβριος είναι μια καλή ευκαιρία για την έμπρακτη αποσαφήνισή του. Ειδάλλως, αν το κυβερνητικό επιτελείο συνεχίσει να εκτελεί μόνο χρέη ταμείου εισπράξεων, εκεί θα αποσταλεί τον Νοέμβριο και ο «λογαριασμός».