Ρόλο “Hγεμόνα” διεκδικεί η Τουρκία στο Αιγαίο

Τις επιδιώξεις της για διχοτόμηση του Αιγαίου με άξονα τον 25^ο μεσημβρινό και αποστρατιωτικοποίηση όλων των νησιών του ανατολικού Αιγαίου επαναφέρει δυναμικά η τουρκική κυβέρνηση. Η Άγκυρα έχει ενημερώσει ότι το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου, σε ολόκληρο το Αιγαίο θα διεξαχθούν τα αεροναυτικά γυμνάσια με την επωνυμία «Egemen 2009», δηλαδή «Ηγεμόνας 2009». Το όνομα της άσκησης συμβολίζει ακριβώς και τους αντικειμενικούς σκοπούς της Τουρκίας από μια μεγάλη άσκηση, στην οποία έχει προσκαλέσει να λάβουν μέρος ναυτικές και αεροπορικές δυνάμεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Μεγάλη Βρετανία, το Βέλγιο και την Ολλανδία.

Για να προωθήσει το σχεδιασμό της για ηγεμονία στο χώρο του Αιγαίου και της ανατολικής Μεσογείου, η τουρκική κυβέρνηση επιχειρεί να αξιοποιήσει τα σενάρια της άσκησης «Egemen 2009». Σύμφωνα με πληροφορίες από το Πεντάγωνο, η Άγκυρα προσπαθεί να δεσμεύσει περίπου 20 περιοχές σε ολόκληρο το Αιγαίο, αριθμός που θεωρείται υπερβολικά μεγάλος ακόμη και για άσκηση δεκαπενθήμερης χρονικής διάρκειας. Ορισμένες από τις περιοχές αυτές περιλαμβάνουν τμήματα τόσο του FIR Αθηνών όσο και του FIR Κωνσταντινούπολης, γεγονός που καθιστά ακόμη πιο περίπλοκα τα πράγματα. Με την πρακτική τους θέτουν εκ των πραγμάτων ζήτημα ορίων FIR (περιοχή πληροφοριών πτήσεων), αφού απαιτούν να έχουν την επικυριαρχία τμημάτων του ελληνικού FIR. Οι ίδιες έγκυρες πληροφορίες αναφέρουν ότι οι Τούρκοι έχουν χωρίσει το Αιγαίο στα δύο με όριο τον 25^ο μεσημβρινό και ισχυρίζονται ότι στο ανατολικό κομμάτι (το οποίο περιλαμβάνει τα νησιά του βορείου, του κεντρικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα) την ευθύνη για ενδεχόμενες επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης έχει η Άγκυρα. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, οι Τούρκοι φτάνουν στο εξωφρενικό σημείο να επαναφέρουν τον ισχυρισμό ότι όλα τα νησιά του Αιγαίου –που βρίσκονται ανατολικά του 25^ου μεσημβρινού- από τη Λήμνο μέχρι τη Ρόδο, είναι αποστρατιωτικοποιημένα.

Στο ερώτημα ποια μέτρα έχει λάβει το υπουργείο Εθνικής Άμυνας και η ελληνική κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει τα σχεδιαζόμενα τουρκικά παίγνια, στρατιωτική πηγή επιβεβαιώνει ότι η Αθήνα ζητεί από τις χώρες που έχουν προσκληθεί από την Άγκυρα για να λάβουν μέρος στα στρατιωτικά γυμνάσια να μην συμμετάσχουν στην άσκηση Egemen. «Αφουγκραζόμαστε θετικό κλίμα από τους συμμάχους», ήταν η αόριστη απάντηση του ίδιου αξιωματούχου.

Αναπάντητο παραμένει το ερώτημα εάν το θέμα της προκλητικής τουρκικής άσκησης ετέθη από τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ στρατηγό Δημήτρη Γράψα κατά την πρόσφατη συνάντησή του με τον πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Αθήνα κ. Ντάνιελ Σπέκχαρντ και ποια ήταν η απάντηση της Ουάσιγκτον. Θεωρείται προφανές ότι εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν λάβουν μέρος στην τουρκική άσκηση, τότε οι λεονταρισμοί της Άγκυρας θα πέσουν στο κενό. Από το Πεντάγωνο εκτιμάται πάντως ότι μέσα από την προγραμματιζόμενη άσκηση η Τουρκία επιχειρεί με έμμεσο τρόπο να νομιμοποιήσει πάγιες διεκδικήσεις της εναντίον των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, θέσεις που νομοτελειακά θα «επισημοποιηθούν» εάν στα παίγνια λάβουν μέρος συμμαχικές δυνάμεις αποδεχόμενες τις τουρκικές απόψεις.

Επισημαίνεται ότι ένα από τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης είναι και η αλληνοενημέρωση των υπουργείων Άμυνας της Ελλάδας και της Τουρκίας για τον ετήσιο προγραμματισμό ασκήσεων, ώστε να αποφεύγονται επικαλύψεις στο χώρο και τον χρόνο πραγματοποίησής τους. Εάν το ελληνικό ΓΕΕΘΑ γνώριζε για την πρόθεση της Άγκυρας να πραγματοποιήσει την άσκηση Egemen, εγείρονται ερωτήματα για τον χρόνο και τον τρόπο αντίδρασης. Στην περίπτωση που το Πεντάγωνο δεν είχε ενημερωθεί από το τουρκικό γενικό επιτελείο, πρόκειται για ακόμη μια παραβίαση των ΜΟΕ από την Άγκυρα.

Και πάντως η ανακίνηση της τουρκικής άσκησης από το ΓΕΕΘΑ, αρχικώς μέσω διαρροών τις οποίες επιβεβαίωσε λίγη ώρα αργότερα, δημιουργεί πρόσθετα ερωτήματα και προβληματισμό για τον τρόπο χειρισμού των ελληνοτουρκικών θεμάτων.