Κύτταρα διορθώνουν βλάβες στην καρδιά

    Κοινά κύτταρα, που αναπρογραμματίστηκαν για να δρουν σαν εμβρυικά βλαστοκύτταρα, κατέστη δυνατό για πρώτη φορά να αποκαταστήσουν τις βλάβες στην καρδιά ποντικιών, μια εξέλιξη η οποία μπορεί να έχει ελπιδοφόρες πρακτικές εφαρμογές και στους ανθρώπους που έχουν υποστεί έμφραγμα ή πάσχουν από άλλη καρδιοπάθεια.

    Ο κύριος στόχος είναι στο μέλλον οι ασθενείς με σοβαρές καρδιοπάθειες να θεραπεύονται με δικά τους κύτταρα, χωρίς να απαιτείται η μεταμόσχευση μιας ξένης καρδιάς, που είτε δεν είναι εύκολο να βρεθεί, είτε απαιτεί επικίνδυνα φάρμακα για να εμποδιστεί η απόρριψη του ξένου οργάνου από τον οργανισμό του ασθενούς.

    Η ανακάλυψη έγινε από εργαστηριακά πειράματα αμερικανών ερευνητών υπό τον δρα Τίμοθι Νέλσον της κλινικής Mayo και η σχετική επιστημονική εργασία δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό “Circulation”.

    Όταν εισήχθησαν σε ποντίκια που είχαν υποστεί έμφραγμα, τα νέα αναπρογραμματισμένα κύτταρα βοήθησαν ουσιαστικά στην αποκατάσταση του ιστού και στη βελτίωση της λειτουργίας της καρδιάς τους. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν «αναπρογραμματισμένα» πολυδύναμα κύτταρα (που δρουν σαν βλαστοκύτταρα), τα οποία προέρχονται από συνήθη κύτταρα. Πολλές επιστημονικές ομάδες σε όλο τον κόσμο δουλεύουν πάνω σε αυτό το νέο τύπο κυττάρων, στο πλαίσιο του νέου πεδίου της «αναγεννητικής ιατρικής», επειδή η νέα τεχνολογία θεωρείται ότι αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη θεραπευτική μέθοδο για το μέλλον.

    Όπως και τα κανονικά βλαστοκύτταρα, τα αναπρογραμματισμένα πολυδύναμα κύτταρα έχουν την ικανότητα να σχηματίζουν οποιοδήποτε άλλο κύτταρο του σώματος. Επειδή τα αρχικά κοινά κύτταρα προέρχονται από ιστούς ενηλίκων, η συγκεκριμένη μέθοδος έχει το πλεονέκτημα ότι παρακάμπτει το επίμαχο ηθικό πρόβλημα της χρήσης εμβρυικών βλαστοκυττάρων, που προέρχονται από έμβρυα λίγων μόλις ημερών.

    Υπάρχουν διάφοροι τρόποι δημιουργίας αυτών των πολυδύναμων κυττάρων, από το 2007 που για πρώτη φορά αναπρογραμματίστηκαν κοινά κύτταρα δέρματος και μετατράπηκαν σε πολυδύναμα «βλαστοκύτταρα». Η ομάδα του Νέλσον χρησιμοποίησε έναν ιό για να μεταφέρει τα γονίδια που αναπρογραμματίζουν τα απλά κύτταρα και τα μετατρέπουν σε πολυδύναμα. Τα κύτταρα αυτά, που εισήχθησαν στα ποντίκια, μετά από δύο εβδομάδες άρχισαν να δημιουργούν διαφορετικούς τύπους ιστού της καρδιάς, όπως καρδιακούς μυς, αιμοφόρα αγγεία κ.α. Τα κύτταρα αυτόματα δημιούργησαν τους κατάλληλους ιστούς, ώστε να αποκαταστήσουν τις βλάβες της καρδιάς.

    Η διαδικασία αναγέννησης των ιστών συνεχίστηκε για ένα μήνα περίπου και τα ποντίκια έγιναν πολύ καλύτερα στην υγεία τους, σε σχέση με άλλα ποντίκια που δεν είχαν τύχει της ίδιας θεραπείας. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η ανακάλυψη αυτή δίνει υποσχέσεις για ανάλογες ανθρώπινες θεραπείες. Επειδή τέτοια πολυδύναμα κύτταρα μπορούν να παραχθούν με την χρήση απλών κυττάρων από το δέρμα του ασθενούς, δεν υπάρχει κίνδυνος απόρριψής τους από τον οργανισμό του ασθενούς, όταν μετατραπούν σε πολυδύναμα.

    Προς το παρόν πάντως, δεν χρησιμοποιούνται ακόμα καθόλου πολυδύναμα κύτταρα σε ανθρώπινες θεραπείες, επειδή οι επιστήμονες θέλουν να σιγουρευτούν ότι η όλη διαδικασία θα είναι απόλυτα ασφαλής.Σύμφωνα με τον Νέλσον, ίσως χρειαστούν αρκετά χρόνια, αλλά τελικά η τεχνολογία θα χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια σε ανθρώπους με προβλήματα καρδιάς, αλλά και σε άλλες ασθένειες (ήπατος, δέρματος, ματιών, εγκεφάλου, νεύρων κ.α.),πράγμα που, μεταξύ άλλων, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην αντιμετώπιση ασθενειών όπως το Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον.