Τι κρύβεται πίσω από τις πολεμικές απειλές της Β. Κορέας;

Υστερα από αρκετές εβδομάδες προσεκτικής έρευνας, η Νότια Κορέα κατηγόρησε δημοσίως τη Βόρεια Κορέα για μια ανοιχτή και κατάφωρη πράξη πολέμου. Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι ο Βορράς βύθισε το Cheonan, ένα πλοίο του νοτιοκορεατικού ναυτικού, σκοτώνοντας 46 άτομα.

Ο νοτιοκορεάτης πρόεδρος Λι Μιούνγκ-μπακ υποσχέθηκε να αναλάβει αποφασιστική δράση, αλλά η Σεούλ δεν θα διακινδυνεύσει έναν πόλεμο που εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να κερδίσει. Οι κυρώσεις είναι κάτι πιθανό, αλλά δεν θα μεταβάλουν ριζικά την κατάσταση. Παρ’όλα αυτά, τα πράγματα μπορεί να αλλάξουν.

Η Πιονγκγιάνγκ έχει προβεί και στο παρελθόν σε τέτοιες προκλήσεις. Στα τέλη της δεκαετίας του ’60 επιτέθηκε σε ένα νοτιοκορεατικό πολεμικό πλοίο, απήγαγε ένα νοτιοκορεατικό αεροπλάνο, έστειλε αντάρτες να επιτεθούν στο προεδρικό μέγαρο της Σεούλ και κατέλαβε ένα πλοίο του αμερικανικού ναυτικού, το Pueblo, κρατώντας ομήρους 82 άτομα για έναν περίπου χρόνο. Στα μέσα της δεκαετίας του ’80, πράκτορες της Βόρειας Κορέας τοποθέτησαν βόμβα σε ένα ξενοδοχείο στη Βιρμανία σε μια προσπάθεια να δολοφονήσουν τον πρόεδρο της Νότιας Κορέας και ανατίναξαν ένα εμπορικό αεροσκάφος σκοτώνοντας 115 άτομα. Το 1996, το πλήρωμα ενός βορειοκορεατικού υποβρυχίου αποβιβάστηκε στις νοτιοκορεατικές ακτές.

Αυτό ήταν και το τελευταίο σημαντικό επεισόδιο στις σχέσεις των δύο χωρών. Γιατί λοιπόν να σημειωθεί σήμερα αυτή η πρόκληση; Υπάρχουν φήμες ότι ο Κιμ Γιονγκ-ιλ πεθαίνει και διέταξε αυτή την επίθεση για να ενισχύσει το κύρος του γιου του, του Κιμ Γιονγκ-ουν, μεταξύ των γερακιών της στρατιωτικής ηγεσίας. Όπως σημειώνει όμως στη Χέραλντ Τρίμπιουν ο Ιαν Μπρέμερ, πρόεδρος της Ομάδας για την Ευρασία και συγγραφέας του βιβλίου «Το Τέλος της Ελεύθερης Αγοράς: Ποιος Κερδίζει τον Πόλεμο Μεταξύ Κρατών και Επιχειρήσεων;», ο Κιμ είχε τους τελευταίους μήνες σειρά ιδιωτικών συναντήσεων με ξένους προσκεκλημένους, οι οποίοι δεν αποκόμισαν την εντύπωση ότι ο οικοδεσπότης τους θα εξαφανιστεί σύντομα από την πολιτική σκηνή. Ο Κιμ συναντήθηκε επίσης στις αρχές του μήνα στο Πεκίνο με κινέζους αξιωματούχους, ταξιδεύοντας πολλές ώρες με το τραίνο προς και από τη χώρα.

Υπάρχει όμως κάτι άλλο που προκαλεί μεγάλο προβληματισμό στη χώρα. Το 2002, το καθεστώς ξεκίνησε κάποια πειράματα μικρής κλίμακας με τον καπιταλισμό. Ο στόχος ήταν να μειωθεί ο κίνδυνος αναταραχής με την παροχή στους πολίτες πρόσβασης σε εισαγόμενα τρόφιμα και καταναλωτικά προϊόντα που η κυβέρνησή τους δεν μπορεί να τους προσφέρει. Η εισροή κινητών τηλεφώνων, ραδιοφώνων και βιντεοκασετών από νοτιοκορεατικές σαπουνόπερες δημιούργησε μια παράλληλη εμπορική τάξη - και φυσικά νέες ευκαιρίες για διαφθορά.

Στις αρχές του περασμένου χρόνου, η κυβέρνηση της Βόρειας Κορέας έλαβε μέτρα κατά της μαύρης αγοράς. Στις 30 Νοεμβρίου διέταξε ξαφνικά μια νομισματική μεταρρύθμιση με στόχο να σταματήσει η ανάπτυξη των ιδιωτικών αγορών, να καταπολεμηθεί η διαφθορά και να ανακοπεί η αύξηση του πληθωρισμού. Ο καπιταλιστικός Φρανκενστάιν έπρεπε να σκοτωθεί προτού ξεφύγει από τον έλεγχο του καθεστώτος.

Οι συνέπειες ήταν δραματικές. Οι πολίτες της Βόρειας Κορέας έπρεπε μέσα σε μια εβδομάδα να ανταλλάξουν το ξένο συνάλλαγμα με τοπικό νόμισμα. Η συνέπεια ήταν να σπεύσουν οι πολίτες να κρύψουν ό,τι μπορούν. Και να εξατμιστούν σε ελάχιστο χρονικό διάστημα ο συσσωρευμένος πλούτος και οι αποταμιεύσεις που είχε κάνει η καινούργια μεσαία τάξη. Η κυβέρνηση προσπάθησε να καθησυχάσει την κοινή γνώμη χορηγώντας ποσότητες ρυζιού στις περιοχές που πλήγηκαν περισσότερο.

Υστερα συνέβη κάτι απροσδόκητο: η βορειοκορεατική κυβέρνηση έκανε πίσω. Ξανάνοιξε τις ιδιωτικές αγορές και επέτρεψε ξανά τις συναλλαγές σε ξένο νόμισμα. Ο πρωθυπουργός απολογήθηκε δημοσίως. Κρατικοί αξιωματούχοι εξευτελίστηκαν. Και πριν από λίγες εβδομάδες εκτελέστηκε ο υπουργός Οικονομικών της Βόρειας Κορέας.

Με άλλα λόγια, τονίζει ο Μπρέμερ, η διαδοχή είναι ένα μόνο από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ελίτ της χώρας. Ο ευρύτερος φόβος είναι ότι το κράτος δεν μπορεί να κρατά για πάντα απομονωμένους τους πολίτες, ότι μόνο η πρόσβαση σε εισαγόμενα προϊόντα μπορεί να λύσει τη χρόνια ανεπάρκεια αγαθών και ότι όλη αυτή η νέα δραστηριότητα δημιουργεί προσδοκίες που η ηγεσία δεν μπορεί να ικανοποιήσει.

Η σχέση όλων αυτών με τη βύθιση του νοτιοκορεατικού πλοίου είναι αδιευκρίνιστη. Δεν αποκλείεται όμως να υπάρξει προσεχώς και νέα εχθρική πράξη, που θα στείλει τις δύο Κορέες σε έναν καταστροφικό πόλεμο τον οποίο καμιά δεν θα μπορέσει να κερδίσει.

Πηγή: International Herald Tribune