Το σεξ μετά το τέλος της νεότητας

Ηχρονική περίοδος που προηγείται τnς οριστικής διακοπής της εμμη­νορρυσίας ονομάζεται προεμμηνό-παυση. Είναι η φάση κατά την οποία γυναίκες με κανονική μέχρι τότε πε­ρίοδο εμφανίζουν αλλαγές στη συ­χνότητα του κύκλου τους, με κύριο χαρακτηριστικό την παράταση της διάρκειας του γεννητι­κού κύκλου ή τους κύκλους μικρότερης διάρκειας του κα­νονικού.

Η προεμμηνόπαυση εμφανίζεται συνήθως στην ηλικία των35-40χρόνων και δεν συνοδεύεται από τα γνωστά «θο­ρυβώδη» συμπτώματα της εμμηνόπαυσης. Χαρακτηρίζε­ται όμως από έναν μεγάλο αριθμό ορμονικών κυρίως αλ­λαγών, οι οποίες συνδέονται περισσότερο με τη γονιμότη­τα. Η σύλληψη μετά την ηλικία των 35 χρόνων είναι δυ­σκολότερη και περιορίζεται στην ηλικία των 40-44 ετών στο 10% της γονιμότητας που είχε η ίδια γυναίκα στην ηλι­κία των 20 ετών. Μετά τα 45 χρόνια και μέχρι τα 49, η πι­θανότητα εγκυμοσύνης μειώνεται στο 2%-3%.

Η επιτυχία της εξωσωματικής γονιμοποίησης περιορίζεται επίσης μετά τα 35 χρόνια, ενώ αυξάνει ο κίνδυνος αποβο­λών. Επίσης, αυξάνει και η συχνότητα ανωμαλιών στα έμβρυα. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια επικρατούσε η άποψη ότι τα οιστρογόνα μειώνονται κατά την προεμμηνόπαυση. Τα τελευταία χρόνια σειρά επιστημονικών μελετών έδειξε ότι σε σημαντικό αριθμό γυναικών τα επίπεδα των οιστρο­γόνων είναι αυξημένα, με αποτέλεσμα οι γυναίκες αυτές να παρουσιάζουν συχνά φαινόμενα υπερπλασίας του ενδο­μητρίου και μητρορραγίες. Ακόμα είναι δυνατό να παρα­τηρούνται στις γυναίκες αυτές μικροί γεννητικοί κύκλοι ή μικρές παρατεινόμενες αιμορραγίες, ενοχλητικές στον τρό­πο ζωής και τη σεξουαλική ζωή της γυναίκας.

Ομως, σε αντίθεση με την εμμηνόπαυση, δεν παρατη­ρούνται κατά την προεμμηνόπαυση αλλαγές στη σεξουα­λική συμπεριφορά της γυναίκας ως προς την ποιότητα των σεξουαλικών επαφών, την ερωτική επιθυμία και τη φυ­σιολογική κατάσταση του κόλπου.

Ορμόνες και σεξουαλικότητα στην εμμηνόπαυση

Το τέλος της αναπαραγωγικής ζωής της γυναίκας σημα­τοδοτείται από τη διακοπή της εμμηνορρυσίας (περιόδου). Η ορμονική λειτουργία δεν είναι πλέον επαρκής για να οδηγήσει σε ωρίμανση και ρήξη ωοθυλακίου (ωορρηξία) και η έλλειψη ωορρηξίας μέσα από μηχανισμούς αλληλορύθ-μισης έχει ως αποτέλεσμα την ακόμα μεγαλύτερη αναστολή στην παραγωγή γυναικείων ορμονών.

Από τις γυναικείες ορμόνες που επηρεάζονται αρνητι­κά, η πτώση των επιπέδων των οιστρογόνων συνδέεται με αλλαγές στη σεξουαλική συμπεριφορά, ενώ η έλλειψη προ­γεστερόνης δεν ενδιαφέρει, δεδομένου ότι η τελευταία έχει αρνητικές μόνο επιδράσεις στη γυναικεία σεξουαλικότητα.

Η ελάττωση των οιστρογόνων στην εμμηνόπαυση επι­ταχύνει τους μηχανισμούς γήρανσης του γυναικείου σώ­ματος. Το δέρμα αποκτά τις πρώτες ρυτίδες, γίνεται λεπτότερο και αρχίζουν να κρέμονται το στήθος, ο λαιμός, οι γλου­τοί, η κοιλιά, λόγω της αφυδάτωσης του δέρματος. Ο κόλ­πος γίνεται στεγνός, με λεπτότερο τοίχωμα, απρόσφορος για σεξουαλική επαφή. Ανάλογες αλλαγές συμβαίνουν στα οστά, με απώλεια της οστικής πυκνότητας και ενδεχόμενη εμ­φάνιση οστεοπόρωσης.

Οι σημαντικές αυτές αλλαγές στο γυναικείο σώμα, σε συνδυασμό με τη διακοπή της εμμηνορρυσίας, αποτελούν σημαντικά μηνύματα για την αρχή του γήρατος. Το μήνυ­μα αυτό, σε συνδυασμό με τη σκέψη ότι η γυναίκα δεν εί­ναι πλέον σεξουαλικά επιθυμητή, έχει έντονες αρνητικές επιδράσεις στη σεξουαλική συμπεριφορά της. Η σημαντι­κότερη αλλαγή αφορά στην ελάττωση της ερωτικής επι­θυμίας μέσα από τον συλλογισμό «δεν είμαι πια αρεστή». Η ελάττωση της παραγωγής οιστρογόνων έχει και άμεση αρνητική επίδραση στη γυναικεία σεξουαλικότητα, προ­καλώντας ελάττωση της ερωτικής επιθυμίας και της έντα­σης του οργασμού.

Πάντως, αξίζει να σημειωθεί ότι οι άμεσες επιπτώσεις από την πτώση των οιστρογόνων είναι λιγότερο σημαντι­κές από τις ψυχολογικές που παρατηρούνται σ αυτή την ηλικία. Αλλωστε η ελάττωση των οιστρογόνων δεν συνο­δεύεται και από ανάλογη ελάττωση των ανδρογόνων στη γυναίκα, τα οποία εξακολουθούν να επιδρούν θετικά στη γυναικεία σεξουαλικότητα. Επίσης, είναι γεγονός ότι μεγά­λος αριθμός γυναικών με καλή σεξουαλική ζωή μέχρι την εμμηνόπαυση καταφέρνει να διατηρεί μια απόλυτα φυσιολογική σεξουαλική ζωή ακόμα και αρκετά χρόνια μετά τη διακοπή της περιόδου.