Κορωνοϊός και σχολεία: Πόσο μεταδοτικά είναι τελικά τα παιδιά;
Ποιοι οι κίνδυνοι από την επαναλειτουργία των σχολείων
Συντάκτης: Μάριος Δέτσης / Παιδίατρος
Αγαπητοί γονείς, καθώς ανακοινώθηκε η σταδιακή επαναλειτουργία των σχολείων και πολλοί από εσάς εκφράζετε την ανησυχία σας, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας κάποιες σκέψεις.
Η αρμόδια επιτροπή του Υπουργείου Υγείας στήριξε την απόφαση της στα μέχρι τώρα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα και στη λογική ότι: α) ο ιός παρουσιάζεται λιγότερο συχνά στα παιδιά, β) τα παιδιά δεν νοσούν σοβαρά και γ) τα παιδιά φαίνεται να μη μεταδίδουν εύκολα τη νόσο στους ενήλικες.
Σχετικά με τη νόσο στα παιδιά και την σοβαρότητά της, τα μέχρι σήμερα διαθέσιμα δεδομένα (μπορείτε να δείτε και τα προηγούμενα άρθρα μου εδώ και εδώδείχνουν πώς τα παιδιά στην πλειονότητά τους δεν νοσούν σοβαρά από τη νόσου COVID-19.
Συγκεκριμένα στη χώρα μας, μέχρι σήμερα έχουν βρεθεί θετικά στον ιό 98 παιδιά ηλικίας 0-17 ετών (μόλις το 4,1% των κρουσμάτων) και από αυτά, μόνο ένα έχει χρειαστεί διασωλήνωση (ποσοστό ~1%) ενώ, δεν έχει σημειωθεί κανένας θάνατος σε αυτές τις ηλικίες.
Βέβαια, κάποιος μπορεί να ισχυριστεί πως αυτό συμβαίνει στη χώρα μας που επιλέξαμε να κλείσουμε τα σχολεία αρκετά έγκαιρα, αρά τα παιδιά είναι πιο προστατευμένα.
Ας δούμε τι συμβαίνει και σε χώρες που επέλεξαν διαφορετική στρατηγική. Ακόμα και στη Σουηδία που τα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης έχουν παραμείνει ανοιχτά και στα παιδιά επιτρέπεται να κάνουν υπαίθριες αθλητικές δραστηριότητες ενώ σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες δεν έχουν επιβληθεί μέτρα καραντίνας τα κρούσματα σε ηλικίες 1-19 αποτελούν μόλις το 1,7% των 20.300 κρουσμάτων που μετράει η χώρα και δεν έχει καταγραφεί κανένας θάνατος σε παιδί αυτής της ηλικίας (πηγή).
Στις Η.Π.Α που δεν έχει εφαρμοστεί καθολικό κλείσιμο σχολείων, τα δεδομένα σχετικά με τα παιδιά είναι ενθαρρυντικά καθώς μόλις 1 παιδί/1.000.000 ηλικίας 5-17 ετών, έχει χρειαστεί νοσηλεία (αναλυτικά).
Ενδιαφέρον, θα ήταν να γνωρίζαμε τι συνέβη σχετικά με την έκβαση της πανδημίας σε χώρες που είχαν εφαρμόσει lockdown και κλείσιμο των σχολείων μετά την επαναλειτουργία τους. Η πραγματικότητα είναι πως δεν έχουμε αρκετά δεδομένα και ούτε μακρά παρατήρηση από μία τέτοια παρέμβαση, αλλά και εδώ τα μέχρι τώρα δεδομένα είναι ενθαρρυντικά.
Στη Δανία, τα σχολεία άρχισαν να ανοίγουν στις 15 Απριλίου έπειτα από ένα μήνα που παρέμειναν κλειστά εξαιτίας της επιδημίας του νέου κορωνοϊού. Η Δανία ήταν η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που αποφάσισε να ανοίξει βρεφονηπιακούς σταθμούς, παιδικούς σταθμούς και σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, τα οποία είχαν κλείσει στις 12 Μαρτίου. Ωστόσο, τα σχολεία άνοιξαν μόνο στις μισές περιοχές της χώρας, ενώ στην Κοπεγχάγη επαναλειτούργησε μόνο το 35%, καθώς τα υπόλοιπα ζήτησαν περισσότερο χρόνο για να προσαρμοστούν στους νέους κανόνες υγιεινής. Παρόλα αυτά, 15 μέρες μετά δεν έχει παρατηρηθεί αύξηση κρουσμάτων σε όλο τον πληθυσμό όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα. (με βέλος παρουσιάζεται το μερικό άνοιγμα των σχολείων)
Και η Νορβηγία ακολούθησε λίγες ημέρες αργότερα, στις 20 Απριλίου, και πάλι με τους βρεφονηπιακούς σταθμούς και τα νηπιαγωγεία, ενώ αυτήν την εβδομάδα άνοιξαν ξανά τα σχολεία για τους αμέσως μεγαλύτερους μαθητές της και προς το παρόν δεν έχει σημειωθεί αύξηση κρουσμάτων μετά το άνοιγμα των σχολείων. Στη Νορβηγία μέχρι σήμερα το 6,4% των περιπτώσεων είναι σε παιδιά ηλικίας 0-19 ετών και δεν έχει σημειωθεί κανένας θάνατος σε παιδί (αναλυτικά).
Πόσο μεταδοτικά είναι τελικά τα παιδιά;
Η άποψή μου είναι πως σχετικά με τη μεταδοτικότητα των παιδιών υπάρχουν κάποιες ενδείξεις -και όχι αποδείξεις- ότι δεν είναι ιδιαίτερα μεταδοτικά και μάλλον δεν αποτελούν πρωτογενείς περιπτώσεις μετάδοσης της νόσου, ωστόσο χρειαζόμαστε περισσότερα δεδομένα για να γνωρίζουμε τι ακριβώς συμβαίνει. Θεωρώ λοιπόν, σημαντικό να κρατήσουμε τα παιδιά μακριά από τις ευπαθείς ομάδες μετά το άνοιγμα το σχολείων.
Τα δεδομένα που δείχνουν ότι τα παιδιά δεν είναι τόσο μεταδοτικά προέρχονται από:
α) μία μελέτη στη Γαλλία στην οποία ένα παιδί με συμπτώματα της νόσου και θετικό τεστ μελετήθηκε ως προς τις επαφές που είχε κατά τη διάρκεια που ήταν άρρωστο. Βρέθηκε πως αυτό το παιδί ενώ παρακολούθησε μαθήματα σε τρία διαφορετικά σχολεία και είχε επαφή με 112 διαφορετικά άτομα κυρίως παιδιά, καμία από τις επαφές του δεν παρουσίασε συμπτώματα της νόσου (αναλυτικά)!
β) πληθυσμιακές μελέτες σε διάφορες χώρες. Έχουν αναφερθεί σποραδικές περιπτώσεις μετάδοσης της νόσου από παιδιά στην Κίνα και στη Νότια Κορέα, ενώ μεταξύ 406 περιπτώσεων με γνωστό ιστορικό μετάδοσης στην Νορβηγία μόνο για 4 (<1%) θεωρήθηκε ότι ευθύνονταν παιδιά (αναλυτικά).
Φυσικά, λόγω του ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ότι ένα παιδί με κορωνοϊό μπορεί να μεταδώσει τον ιό, πρέπει να προστατεύουμε τις ευπαθείς ομάδες και να μάθουμε στα παιδιά να τηρούν τους κανόνες υγιεινής.
Συμπερασματικά, το άνοιγμα το σχολείων σε αυτή τη φάση της πανδημίας είναι μια επιλογή που ενέχει κάποιους κινδύνους και χρειάζεται στενή παρακολούθηση, αλλά τα δεδομένα που υπάρχουν μέχρι σήμερα μας επιτρέπουν να το αντιμετωπίζουμε με ψυχραιμία και χωρίς φόβο.
