Η Χιονάτη, η Σταχτοπούτα και άλλα παραμύθια... τρόμου!

Ιστορίες όπως αυτές της Σταχτοπούτας και της Ραπουνζέλ απορρίφθηκαν από φόβο ότι θα μπορούσαν να αποβούν συναισθηματικά τραυματικές για τα παιδιά τους. Η έρευνα του TheBabyWebsite.com στη Μεγάλη Βρετανία έδειξε ότι το 1/3 των γονιών αρνήθηκε να διαβάσει την «Κοκκινοσκουφίτσα» γιατί τριγυρίζει στο δάσος μόνη της και βρίσκει τη γιαγιά της στην κοιλιά του λύκου! Ενας στους δέκα λέει ότι το παραμύθι «Η Χιονάτη και οι 7 νάνοι» πρέπει να αλλάξει όνομα γιατί η λέξη «νάνος» αντί «κοντός» ή «μικρόσωμος» είναι ρατσιστική και δημιουργεί στερεότυπα σε κάποιες κοινωνικές ομάδες. Ωστόσο, η Σάλι Γκόνταρντ Μπλάιθ, διευθύντρια του Ινστιτούτου της Νευροφυσιολογικής Ψυχολογίας στο Τσέστερ, ειδική αναπτυξιολόγος, ισχυρίζεται ότι παραμύθια όπως αυτό της Ραπουνζέλ και της Σταχτοπούτας είναι σημαντικά για την ανάπτυξη του παιδιού.

Με την αφήγηση τέτοιων βιβλίων το παιδί κατανοεί τα ηθικά διδάγματα και αντιλαμβάνεται -μέσα από την αντιπαράθεση του καλού με το κακό- την ανδρεία και τη δειλία της ανθρώπινης φύσης, τον πλούτο και τη φτώχεια, τη ματαιοδοξία και τη γενναιότητα.Και ενώ τα παραμύθια, μας λέει, ασχολούνται συστηματικά με δύσκολα θέματα, όπως ο θάνατος ενός γονιού στη «Σταχτοπούτα», παράλληλα προετοιμάζουν έμμεσα τα παιδιά για να αντιμετωπίζουν καταστάσεις και στην πραγματική τους ζωή.Δεν θα πρέπει να παραλείψουμε, βέβαια, ένα άλλο βασικό προτέρημα αυτών των αναγνωσμάτων: την έμφυτη επιθυμία των παιδιών να υπερισχύει το καλό του κακού. Η κυρία Μπλάιθ αναφέρει: «Τα παραμύθια βοηθάνε το παιδί να ξεχωρίσει το σωστό από το λάθος, όχι μέσα από άμεση παρέμβαση, αλλά μέσα από τη φυσική του εμπλοκή στην ιστορία. Βοηθάνε τόσο στην ανάπτυξη της φαντασίας και της δημιουργικότητας όσο και στην κατανόηση των δικών τους συναισθηματικών διλημμάτων με τρόπο φανταστικό και ονειρικό και όχι μέσα από τη συγκεκριμένη διδασκαλία τους».

Στο βιβλίο της «The Genius of Natural Childhood» αναφέρει: «Πέρα από τις δαιμονολογίες για τους νάνους, η ιστορία της Χιονάτης δείχνει ότι κάτω από τις όποιες σωματικές διαφορετικότητες υπάρχουν χαρίσματα όπως αυτό της ευγένειας, της καλοσύνης, της γενναιοδωρίας και προσφοράς προς τον άλλον, που δεν μπορείς να τα βρεις σε κουλτούρες που θεοποιούν τα στερεότυπα του κάλλους και του πλούτου».

Σε πολλά παραμύθια (παραδείγματος χάριν στο «Η χρυσομαλλούσα και οι τρεις αρκούδες») ο μικρότερος και ασθενέστερος στην ομάδα είναι αυτός με τον οποίο ταυτίζεται η ηρωίδα, ενώ στο «Τα καινούρια ρούχα του αυτοκράτορα» η ματαιοδοξία και η υπερηφάνεια καλύπτονται μέσα από ανούσια, κενά υλικά αγαθά, εμποδίζοντας την κοινή λογική να δράσει. Αυτές οι ιστορίες δεν είναι σκληρές και ρατσιστικές. Μάλλον φαίνεται να βοηθούν τα παιδιά να κατανοούν πρωτίστως τα κόλπα και τις αδυναμίες της ανθρώπινης συμπεριφοράς γενικά και δευτερευόντως να αποδεχθούν πολλούς από τους φόβους και τα συναισθήματά τους. Τα παιδιά έχουν ανάγκη να μάθουν από νωρίς ότι η ζωή δεν είναι πάντα εύκολη και δίκαιη και ότι υπάρχουν η «αγάπη και η λύπη, ο έρωτας και η απώλεια, η εξέλιξη και η φθορά».
Συμπερασματικά, εάν οι γονείς ή η κοινωνία μας για να προστατεύει τα παιδιά της τα αποτρέπει από την ανάγνωση αυτών των παραμυθιών για να μην τα εκθέτει σε θλιβερά γεγονότα, παράλληλα δεν τα οπλίζει με τα κατάλληλα εφόδια ώστε να σταθούν στα πόδια τους, αργότερα, στη ζωή τους.