Ταμείο Ανάκαμψης: Ικανοποίηση στην Αθήνα για 70 δισ. από την Ευρώπη
21.07.202011:26
Η χώρα μας πήρε περισσότερα χρήματα σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις - Τα 31 δισ. θα είναι από το Ταμείο Ανάκαμψης και τα υπόλοιπα από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό -Δεν ισχύουν δημοσιονομικοί όροι, λέει ο Σταϊκούρας
Κλίμα αισιοδοξίας επικρατείαπό νωρίς το πρωί στο κυβερνητικό στρατόπεδο, καθώς ο «λευκός καπνός» που βγήκε μετά την μαραθώνια συνεδρίαση της Συνόδου Κορυφής των ηγετών της ΕΕ στις Βρυξέλλες, έκλεισε με το ελληνικό «καλάθι» να γεμίζει με 70 δισ ευρώ.
Η ευφορία που εκπέμπεται τις τελευταίες στιγμές από το κυβερνητικό σχήμα εδράζεται αφενός στην εξασφάλιση των 70δισ. για την Ελλάδα παρά το «σφυροκόπημα» των «φειδωλών» χωρών για την μείωση των επιχορηγήσεων, αφού το τελικό ποσό για την ελληνική πλευρά διαμορφώθηκε υψηλότερα από τις αρχικές εκτιμήσεις, παρά την άκαμπτη στάση του ευρωπαϊκού Βορρά ως προς το ποσοστό των επιχορηγήσεων.
Όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός η ελληνική αντιπροσωπεία φεύγει από τις Βρυξέλλες με ένα συνολικό πακέτο που ξεπερνά τα 70 δισ. ευρώ. Από αυτά, όπως είπε ο πρωθυπουργός, τα 19 δισ. αφορούν σε επιχορηγήσεις, τα 12,5 δισ. σε δάνεια και τα υπόλοιπα απο τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
«Πετύχαμε τελικά σήμερα να έχουμε δρομολογήσει μια πολύ φιλόδοξη αντίδραση, μια αντίδραση που απαντά στο συμμετρικό σοκ που προκαλεί σε όλες τις οικονομίες η πανδημία. Νομίζω ότι είναι μια αντίδραση που δείχνει ότι η Ευρώπη ακούει τη βοή των επικείμενων γεγονότων. Οι περιστάσεις μάς ορίζουν και οι επιλογές μας τελικά μάς καθορίζουν και σήμερα η Ευρώπη έδειξε ότι μπορεί να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων. Απαντά με ένα Ταμείο Ανάκαμψης 750 δισ. ευρώ και με ένα προϋπολογισμό για τα επόμενα 7 έτη ύψους 1,074 τρισ. ευρώ», δήλωσε ο πρωθυπουργός.
«Για πρώτη φορά η πατρίδα μας αποκτά πρόσβαση σε τόσο φιλόδοξα χρηματοδοτικά εργαλεία. Επιστρέφουμε στην Αθήνα με ένα συνολικό πακέτο το οποίο ξεπερνάει τα 70 δισ. ευρώ, ένα μέγεθος πρωτοφανές για τη χώρα μας, τόνισε ο κ. Μητσοτάκης για να υπογραμμίσει: Καταφέραμε τελικά μέσα από μια διαδικασία αμοιβαίων υποχωρήσεων, συμβιβασμών, πράγματα, τα οποία είναι συνηθισμένα σε ευρωπαϊκό επίπεδο: να προστατεύσουμε πάνω από όλα τα προγράμματα τα οποία έχουν σημαντικές εθνικές κατανομές. Και βέβαια η Ελλάδα έχοντας πλέον ανακτήσει την αξιοπιστία της σε ευρωπαϊκό επίπεδο κλήθηκε να συμμετέχει και συμμετείχαμε ενεργά σε όλες τις διαπραγματεύσεις που έγιναν τα 4 τελευταία εικοσιτετράωρα. Συμμετείχαμε και εμείς στη συνδιαμόρφωση των ευρωπαϊκών αποφάσεων προς όφελος των πολιτών, για μια απάντηση την οποία στέλνει ενωμένη σήμερα ολόκληρη η Ευρώπη, μια Ευρώπη που δείχνει αλληλεγγύη, στηρίζει την οικονομία και τους πολίτες σε αυτές τις εξαιρετικές συνθήκες», είπε ο Έλληνας πρωθυπουργός.
«Οι επιδοτήσεις που θα λάβει η χώρα μας από το πρόσθετο πρόγραμμα που εγκρίθηκε αντιστοιχούν σε ένα επιπλέον ΕΣΠΑ - κάτι παραπάνω από 19 δισ. στα οποία προστίθενται γύρω στα 12,5 δισ. σε δάνεια για να καταλήξουμε ξανά στο τελικό ποσό των 32 δισ- και τα χρήματα αυτά θα εκταμιεύονται με όρους πιο ευέλικτους από το υφιστάμενο ΕΣΠΑ πιο άμεσα, και θα δίνεται η δυνατότητα αναδρομικότητας επιλεξιμότητας από τις αρχές του 2020», ανέφερε.
Οσον αφορά το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο αν και είναι μειωμένο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης διευκρίνισε οτι πετύχαμε: την αύξηση των πόρων από το Ταμείο Συνοχής και σταθερούς πόρους από την Κοινή Αγροτική Πολιτική για τους αγρότες και πρόσθεσε ότι σύντομα θα παρουσιαστεί ένα πρόγραμμα για την εργασιακή ανασυγκρότηση, καθώς το πακέτο που θα λάβει η χώρα θα το επενδύσουμε για να στηρίξουμε το εργατικό δυναμικό.
Μητσοτάκης: Μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα
Την ιστορικότητα των στιγμών υπογράμμισε με μήνυμά του στο twitter o Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, λίγο πριν την επιστροφή του στην Αθήνα, δηλώνοντας:
«Η Ευρώπη στάθηκε στο ύψος των περιστάσεωνκαι καταφέραμε σήμερα να ξεκινήσουμε μια πολύ φιλόδοξη αντίδραση στο οικονομικό σοκ που προκλήθηκε από την πανδημία. Αυτή είναι μια ιστορική ημέρα για την Ευρώπη και μια μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα».
Europe has risen to the occasion, and we have succeeded today in launching a very ambitious response to the economic shock caused by the pandemic.
— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) July 21, 2020
Πέτσας: Ισορροπημένο πακέτο
Για μια εθνική επιτυχία και μια μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα «εφόσον επενδύσουμε τα χρήματα αυτά για να μεταμορφώσουμε την Ελλάδα», έκανε λόγο και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας, απαντώντας για την μείωση των επιχορηγήσεων ότι άλλαξε μεν η αναλογία επιχορηγήσεων και δανείων, «αλλά το ποσό για την Ελλάδα είναι τελικά μεγαλύτερο».
Επιπλέον, ο κ. Πέτσας έκανε λόγο για ένα ισορροπημένο πακέτο με τους αναγκαίους συμβιβασμούς, υπογραμμίζοντας πως για πρώτη φορά θα υπάρξει χρηματοδότηση με κοινό μηχανισμό, κάτι που όπως είπε αποτελεί βήμα και προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Σταϊκούρας: Δεν ισχύουν δημοσιονομικοί όροι
«Η Ευρώπη των συμβιβασμών παίρνει αποφάσεις στις δύσκολες ώρες», σχολίασε την απόφαση της Συνόδου Κορυφής ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό ΑΝΤ1.
Μάλιστα, «για πρώτη φορά δεν ισχύουν δημοσιονομικοί όροι, μιλάμε για μεγάλη ένεση ρευστότητας στην Ευρώπη και την Ελλάδα που συμπεριλαμβάνεται. Καλή μέρα για την Ευρώπη και πολύ καλή μέρα για την Ελλάδα», περιέγραψε ο κ. Σταϊκούρας, εξηγώντας ότι η Ελλάδα μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και των επιχορηγήσεων θα λάβε συνολικά περίπου 70 δισ. Ευρώ.
Βαρβιτσιώτης: Μεγάλη συμφωνία
«Μία μεγάλη συμφωνία για την Ευρώπη και μία μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα!», ήταν η ανάρτηση του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών, Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, για τη συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες για το Ταμείο Ανάκαμψης και τον νέο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
Πώς θα μοιραστούν τα €750 δισ.
Oι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ κατέληξαν τελικά σε συμφωνίαεπί του επόμενου πολυετούς προϋπολογισμού της ΕΕ και του Ταμείου Ανάκαμψης συνολικού ύψους 1,85 τρισ. ευρώ μετά από πέντε ημέρες σκληρών διαπραγματεύσεων.
Η συμφωνία προβλέπει Ταμείο Ανάκαμψης 750 δισ. ευρώεκ των οποίων 390 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 360 δισ. ευρώ σε δάνεια.
More than 50% of the overall budget (a total of 1,8 trillion Euro), existing of the #MFF and #NextGenerationEU, will support modern policies!
Η κατανομή των ποσών του Tαμείου Aνάκαμψης (Next Generation EU) έχει ως εξής:
• Recovery and Resilience Facility (RRF) 672.5 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα δάνεια θα είναι 360 δισ ευρώ και οι επιχορηγήσεις 312,5 δισ. ευρώ. Ο νέος μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, ο οποίος θα προσφέρει χρηματοδοτική στήριξη για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις, μεταξύ άλλων σε σχέση με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση και την ανθεκτικότητα των εθνικών οικονομιών, συνδέοντάς τις με τις προτεραιότητες της Ε.Ε. Ο μηχανισμός αυτός θα ενσωματωθεί στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο.
• ReactEU: 47.5 δισ. ευρώ που θα κατανεμηθούν με βάση τη σοβαρότητα των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της κρίσης, συμπεριλαμβανομένου του επιπέδου της ανεργίας των νέων και της σχετικής ευημερίας των κρατών-μελών.
• Horizon Europe: 5 δισ ευρώ θα διατεθούν για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» για τη χρηματοδότηση ζωτικής σημασίας έρευνας στον τομέα της Υγείας, της ανθεκτικότητας και της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης.
• InvestEU: 5,6 δισ. ευρώ για την αναβάθμιση του προγράμματος το οποίο θα διαδεχθεί από το 2021 το σημερινό επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ.
• Rural Development: 7,5 δισ. ευρώ θα διατεθούν για το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης με στόχο τη στήριξη των αγροτικών περιοχών στην πραγματοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών που είναι αναγκαίες σύμφωνα με την ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και στην επίτευξη των φιλόδοξων στόχων σύμφωνα με τη νέα στρατηγική για τη βιοποικιλότητα και τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο».
• Just Transition Fund (JTF): 10 δισ. ευρώ για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, για να βοηθήσει τα κράτη-μέλη στην επιτάχυνση της μετάβασης στην κλιματική ουδετερότητα.
• RescEU: 1.9 δισ ευρώ θα διατεθούν για τον μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας της Ενωσης, ο οποίος θα επεκταθεί και θα ενισχυθεί για να δώσει στην Ενωση τη δυνατότητα να προετοιμάζεται και να ανταποκρίνεται σε μελλοντικές κρίσεις
*Κ. Μητσοτάκης*: Αντιληφθήκατε ότι ήταν μία εξαντλητική διαπραγμάτευση. Φτάσαμε πολύ κοντά στο ρεκόρ της Νίκαιας πριν από 20 χρόνια. Ήταν η μακρύτερη σε διάρκεια Σύνοδος Κορυφής. Τέσσερις μέρες κράτησε και αυτή η Σύνοδος. Προσωπικά νομίζω ότι έχω να μείνω άγρυπνος δύο μέρες στη σειρά μάλλον από τα 20 μου, αλλά πιστεύω ότι πετύχαμε τελικά ένα πάρα πολύ σημαντικό αποτέλεσμα και για την Ευρώπη, αλλά και για την Ελλάδα.
Θέλω να θυμίσω, αν κάνω μία μικρή ιστορική αναδρομή, ότι από την αρχή η χώρα μας ήταν μία από τις πρώτες που είχαμε ζητήσει, μια μεγάλη, φιλόδοξη και ευέλικτη αντίδραση σε Ευρωπαϊκό επίπεδο στην κρίση του κορονοϊού. Και θυμήθηκα ότι είχαμε στείλει στις 25 Μαρτίου, εννέα αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων, μία επιστολή στον Πρόεδρο του Συμβουλίου, τον Charles Michel, που του ζητούσαμε τότε να τολμήσει η Ευρώπη να δανειστεί σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και να μπορέσει να διαθέσει αυτούς τους πόρους απευθείας στα κράτη - μέλη, για να μπορέσουμε με αυτόν τον τρόπο να χρηματοδοτήσουμε την οικονομική μας ανάκαμψη.
Όταν το ζητούσαμε τότε, ο στόχος αυτός φάνταζε πολύ μακρινός. Νομίζω όμως ότι μετά από πολλή προσπάθεια και μετά από αμοιβαίους συμβιβασμούς, πετύχαμε τελικά σήμερα να έχουμε δρομολογήσει μία πολύ φιλόδοξη αντίδραση. Μία αντίδραση που απαντά στο συμμετρικό σοκ που προκαλεί σε όλες τις οικονομίες η πανδημία. Νομίζω μία αντίδραση, η οποία δείχνει, τελικά, ότι η Ευρώπη ακούει τη βοή των επικείμενων γεγονότων.
Οι περιστάσεις μας ορίζουν και οι επιλογές μας τελικά μας καθορίζουν. Και σήμερα η Ευρώπη έδειξε ότι μπορεί να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων. Απαντά με ένα Ταμείο Ανάκαμψης 750 δισεκατομμυρίων ευρώ και με έναν προϋπολογισμό για τα επόμενα επτά έτη ύψους 1,074 τρισεκατομμυρίων. Και για πρώτη φορά η Πατρίδα μας αποκτά πρόσβαση σε τόσο φιλόδοξα χρηματοδοτικά εργαλεία.
Επιστρέφουμε στην Αθήνα με ένα συνολικό πακέτο το οποίο ξεπερνάει τα 70 δισεκατομμύρια ευρώ. Ένα μέγεθος πρωτοφανές για τη χώρα μας. Και καταφέραμε, τελικά, μέσα από μία διαδικασία αμοιβαίων υποχωρήσεων, συμβιβασμών -πράγματα τα οποία είναι συνηθισμένα σε ευρωπαϊκό επίπεδο- καταφέραμε να προστατεύσουμε πάνω απ’ όλα τα προγράμματα τα οποία έχουν σημαντικές εθνικές κατανομές. Και βέβαια η Ελλάδα, έχοντας πλέον ανακτήσει την αξιοπιστία της σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, κλήθηκε να συμμετέχει -και συμμετείχαμε ενεργά- σε όλες τις διαπραγματεύσεις που έγιναν τα τέσσερα τελευταία εικοσιτετράωρα.
Πιστεύω ότι συμμετείχαμε και εμείς στο να συνδιαμορφώσουμε ευρωπαϊκές αποφάσεις προς όφελος των πολιτών για μία απάντηση την οποία στέλνει ενωμένη σήμερα ολόκληρη η Ευρώπη. Μία Ευρώπη που δείχνει αλληλεγγύη, στηρίζει την οικονομία και τους πολίτες σε αυτές τις εξαιρετικές συνθήκες. Επιτρέψτε μου να μιλήσω λίγο πιο αναλυτικά για αριθμούς, θα επιχειρήσω να εξηγήσω τη σημασία αυτού του συνολικού πακέτου των 72 περίπου δισεκατομμυρίων για την πατρίδα μας.
Οι επιδοτήσεις από το πρόσθετο πρόγραμμα το οποίο εγκρίθηκε ουσιαστικά αντιστοιχούν περίπου σε ένα επιπλέον ΕΣΠΑ, κάτι παραπάνω από 19 δισεκατομμύρια, στα οποία προστίθενται γύρω στα 12,5 δισεκατομμύρια σε δάνεια, για να καταλήξουμε ξανά στο τελικό ποσό των 32 δισ., για το οποίο είχε γίνει και πολύς λόγος πριν από δύο μήνες. Πρέπει να πω επίσης ότι τα χρήματα αυτά εκταμιεύονται και θα εκταμιεύονται, τελικά, με όρους οι οποίοι θα είναι πιο ευέλικτοι από το υφιστάμενο ΕΣΠΑ. Θα έχουμε ταχύτερες εκταμιεύσεις αλλά θα έχουμε και αναδρομικότητα επιλεξιμότητας από τις αρχές του 2020.
Και βέβαια σε ό,τι αφορά τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, παρά τη μείωσή του πετύχαμε δύο πράγματα: Πρώτον, την αύξηση των πόρων που η Ελλάδα θα πάρει από το Ταμείο Συνοχής και παράλληλα, για τους αγρότες μας, παραμένουν σταθεροί οι πόροι από την Κοινή Αγροτική Πολιτική. Έχουμε, λοιπόν, τα εργαλεία, έχουμε το σχέδιο, ξέρουμε τι θέλουμε να κάνουμε. Θα το ξαναπώ ακόμη μία φορά, δεν έχουμε καμία πρόθεση να σκορπίσουμε τα χρήματα με την ανεμελιά του νεόπλουτου. Θα εργαστούμε με ευθύνη, με σύνεση. Θα παρουσιάσουμε σύντομα ένα αναλυτικό σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης που θα μεταμορφώσει τη χώρα.
Αυτό το σημαντικό ευρωπαϊκό κεφάλαιο που τίθεται στη διάθεσή μας δεν έχουμε καμία πρόθεση να το σπαταλήσουμε. Θα το επενδύσουμε προς όφελος όλων των Ελλήνων, θα στηρίξουμε τον κόσμο της εργασίας, θα στηρίξουμε τολμηρές πολιτικές πράσινης μετάβασης, τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό, τις δεξιότητες. Είναι μία μεγάλη, μοναδική ευκαιρία θα έλεγα για την Ελλάδα και την Ευρώπη, να κάνει ένα μεγάλο άλμα μπροστά. Δεν έχουμε καμία πρόθεση να την αφήσουμε ανεκμετάλλευτη.
Θέλω, τελειώνοντας, μετά από αυτό το εξαντλητικό τετραήμερο να ευχαριστήσω όλες και όλους που εργάστηκαν, εδώ και πολύ καιρό, για να μπορέσουμε να φτάσουμε σε αυτήν την εθνική επιτυχία. Συνεργάτες, τα στελέχη εδώ της Μόνιμης Αντιπροσωπείας. Ήταν, όπως γνωρίζετε, μια διαπραγμάτευση η οποία έχει ξεκινήσει εδώ και πολύ καιρό, έφτασε σήμερα πιστεύω σε ένα αίσιο τέλος και οφείλω από καρδιάς ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους όσοι υποστήριξαν την προσπάθειά μας, την προσπάθειά μου, γιατί στο Συμβούλιο όπως ξέρετε είμαστε πάντα μόνοι μας, να μπορέσουμε να υπηρετήσουμε και τα συμφέροντα της Ευρώπης αλλά και τα συμφέροντα της πατρίδας μας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Σταματώ εδώ, κυρία Πελώνη και σας δίνω το λόγο για να συντονίσετε τη συζήτηση.
*Αρ. Πελώνη*: Ευχαριστούμε πολύ κύριε Πρόεδρε. Τώρα παρακαλώ τις ερωτήσεις σας.
*Ζαρκαδούλα (ΑΠΕ)*: Κύριε Πρόεδρε, όπως είπατε και εσείς πριν από τέσσερις μήνες κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να δανειστεί από τις αγορές για να αντιμετωπίσει αυτήν την πανδημία που μας έπιασε όλους απροετοίμαστους. Τώρα, μετά από αυτήν την εξαντλητική Σύνοδο Κορυφής, τα αποτελέσματα και αυτά που παίρνει η Ελλάδα φεύγοντας από εδώ, θεωρείτε ότι είναι αρκετά για να αντιμετωπίσουμε τις άμεσες ανάγκες που έχουν προκύψει στη χώρα μας εξαιτίας αυτής της πανδημίας;
*Κυρ. Μητσοτάκης*: Κοιτάξτε, σας μίλησα με αριθμούς. Έχουμε στη διάθεσή μας σημαντικότατους πόρους. Έχουμε τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουμε από αυτό το πλαίσιο δαπάνες οι οποίες έχουν ήδη γίνει από το Φεβρουάριο του 2020. Και βέβαια έχουμε πια τη δυνατότητα να μπορέσουμε να απαντήσουμε σε αυτήν την πρωτοφανή ύφεση η οποία θα χτυπήσει όλες τις ευρωπαϊκές οικονομίες, συμπεριλαμβανομένης και της ελληνικής, το 2020.
Αλλά νομίζω, όπως σας είπα, ότι έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε και κάτι παραπάνω. Για την επόμενη τριετία, πέραν των πόρων που έχουμε στη διάθεσή μας από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, έχουμε ένα σημαντικότατο πρόσθετο χρηματοδοτικό εργαλείο. Τονίζω και πάλι, αυτό το εργαλείο θα χρηματοδοτήσει επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις. Θα εκταμιεύει πόρους για την επόμενη εξαετία και θα μας δώσει τη δυνατότητα να μπορέσουμε να υπηρετήσουμε ένα κεντρικό σχέδιο μεταμόρφωσης της χώρας με πολύ μεγαλύτερη συνέπεια.
Άρα, θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο κορονοϊός μέσα στην τραγωδία του μας έδωσε το έναυσμα, ως Ευρώπη, να κάνουμε ένα βήμα το οποίο μέχρι και πριν από τρεις μήνες -όπως είπατε- φάνταζε αδιανόητο. Νομίζω ότι από αυτής της πλευράς είναι και μια ένδειξη του πώς δουλεύει η Ευρώπη και πώς μεταφράζεται στην πράξη η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.
Ξέρετε, η Ευρώπη πολλές φορές δείχνει να είναι στατική και μετά ξαφνικά κάνει ένα μεγάλο άλμα προς τα εμπρός. Νομίζω ότι αυτό το οποίο έγινε αυτές τις τέσσερις μέρες ως προς τη δομή των πόρων που έχουμε στη διάθεσή μας, κυρίως τη δυνατότητα πια να δανειστούμε σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, είναι ένα τέτοιο σημαντικό άλμα στο μέλλον. Μια μεγάλη παρακαταθήκη για το μέλλον της Ευρώπης.
*Παλαιολόγος («Καθημερινή» και ΣΚΑΪ)*: Καλημέρα κύριε Πρόεδρε, δύο ερωτήσεις αν θα μπορούσα. Η πρώτη αφορά αυτό το πολυσυζητημένο φρένο εκτάκτου ανάγκης το οποίο θεσμοθετήθηκε κατόπιν πιέσεων, ειδικά της Ολλανδίας. Είδαμε στη διατύπωση ότι δεν είναι ακριβώς σαφές αν μία χώρα επιμείνει να πάει η συζήτηση στο Συμβούλιο επειδή δεν συμφωνεί με το πώς δαπανώνται οι πόροι, πως ακριβώς θα επιλύεται το αδιέξοδο και ήθελα να δω αν έχετε κάτι να μας πείτε επ’ αυτού και αν ανησυχείτε ότι θα οδηγήσει σε μία παράλυση στη διαδικασία και επίσης είδαμε ότι το τίμημα για να κλείσει η συμφωνία, ήταν ότι είχαμε δραστική περικοπή ή και κατάργηση κάποιων προγραμμάτων τα οποία υποτίθεται αφορούν το μέλλον τής Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είδαμε δραστική περικοπή του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, είδαμε το EU4Health, αυτό το καινούργιο πρόγραμμα για την υγεία να εξαφανίζεται. Τους επιπλέον πόρους για το Horizon να φεύγουν. Σας προβληματίζει αυτό; Μήπως ήταν υπερβολικά βαρύ ως τίμημα; Ευχαριστώ.
*Κυρ. Μητσοτάκης*: Να ξεκινήσω με το πρώτο σας ερώτημα. Αυτό που είναι απολύτως σαφές είναι ότι κανένας δεν έχει βέτο σε επίπεδο Συμβουλίου. Άρα, καμία χώρα δεν μπορεί να μπλοκάρει εκταμίευση. Εξάλλου θα ήταν και παράλογο εάν μπορούσε να συμβεί αυτό, διότι θεωρητικά κάθε χώρα θα μπορούσε να μπλοκάρει την εκταμίευση άλλης χώρας. Γιατί προφανώς τα δικαιώματα αυτά ισχύουν το ίδιο και για τις 27 χώρες. Δεν υπάρχει κάποια χώρα η οποία να έχει κάποιο πλεονέκτημα ή κάποια άλλη χώρα η οποία να βρίσκεται σε κάποιο μειονέκτημα.
Είναι μία διαδικασία πρόσθετη, η οποία προσθέτει απλά, κύριε Παλαιολόγο, λίγο χρόνο σε περίπτωση που ενεργοποιηθεί. Δεν εκτιμώ ότι είναι μια διαδικασία η οποία θα ενεργοποιηθεί ή πάντως δεν θα ενεργοποιείται συχνά, γι’ αυτό είμαι αρκετά σίγουρος. Κατά συνέπεια, δεν θεωρώ ότι δημιουργεί κανένα απολύτως ζήτημα ως προς την απορρόφηση των πόρων από το σημαντικό αυτό καινούριο χρηματοδοτικό εργαλείο.
Κοιτάξτε, έχετε δίκιο ότι έγιναν κάποιες παραχωρήσεις. Είχα πει από την πρώτη στιγμή ότι όλοι πρέπει να κάνουμε συμβιβασμούς. Το τίμημα, για να είμαι απολύτως ειλικρινής, για να μπορέσουμε να πείσουμε τις λεγόμενες φειδωλές χώρες να δεχθούν επί της αρχής ένα πολύ σημαντικό πακέτο επιχορηγήσεων -θυμίζω ότι κλείσαμε στα 390 δισεκατομμύρια ευρώ επιχορηγήσεις και 360 δισεκατομμύρια σε δανεισμό- το τίμημα για να δεχθούν οι «φειδωλοί» αυτό το πακέτο ήταν προφανώς να πάρουν κάποιες περισσότερες επιστροφές.
Αλλά εκ των πραγμάτων όταν μειώνεται η πίτα από τα 500 δισ. στα 390 κάποια προγράμματα θα κοπούν. Επιλέξαμε -και δώσαμε και εμείς αγώνα- να προστατευτούν τα προγράμματα εκείνα τα οποία είχαν εθνικές κατανομές. Γιατί; Διότι ακριβώς οι χώρες είναι αυτές που χρειάζονται τα προγράμματα και τα χρήματα σε αυτήν τη συγκυρία για να βγουν από τη βαθιά ύφεση του κορονοϊού. Βεβαίως και σε έναν ιδεατό κόσμο θα θέλαμε περισσότερους πόρους και για τα βασικά ευρωπαϊκά προγράμματα. Τονίζω όμως ότι το Horizon, που είναι εμβληματικό πρόγραμμα, καταλήγει με περίπου 80 δισεκατομμύρια ευρώ. Δηλαδή είναι προγράμματα τα οποία έχουν, ήδη από τη διάρθρωση του πολυετούς προγράμματος, σημαντικούς πόρους στη διάθεσή τους.
Θα έλεγα ότι συνολικά ήταν ένας εύλογος, ένας δίκαιος συμβιβασμός. Λαμβάνοντας πάλι υπόψη -και θέλω να το τονίσω αυτό- ότι εάν βρισκόμασταν πριν από τρεις μήνες και συζητούσαμε για τη δυνατότητα η Ευρώπη να δανειστεί σε κεντρικό επίπεδο και να διαθέσει επιχορηγήσεις και όχι δανεικά, οι πιο πολλοί θα λέγανε ότι αυτό το σενάριο ανήκει στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας.
*Γκάτσιος (ΕΡΤ)*: Κύριε Πρόεδρε, καλημέρα και από εμένα. Η λογική της Κυβέρνησης, όπως και εσείς την περιγράψατε πριν από λίγο, είναι τα χρήματα που θα εισρεύσουν στην Ελλάδα να πάνε σε μεταρρυθμίσεις και σε επενδυτικές κινήσεις που θα ορίσουν τη μετάβαση της χώρας στην ανάπτυξη μετά από μία περίοδο ύφεσης λόγω της πανδημίας του κορονοϊού. Θα ήθελα να ρωτήσω ποιες είναι οι προτεραιότητες που έχετε προς αυτήν την κατεύθυνση και πού πιστεύετε ότι θα πρέπει να κατευθυνθούν κατά κύριο λόγο τα χρήματα αυτά;
*Κυρ. Μητσοτάκης*: Επιτρέψτε μου να μη μιλήσω αναλυτικά γι’ αυτό. Θα έχουμε την ευκαιρία, εξάλλου, τις επόμενες εβδομάδες, τους επόμενους μήνες, μέχρι να οριστικοποιηθεί το σχέδιο το οποίο πρέπει να καταθέσουμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 15 Οκτωβρίου, να συζητήσουμε αναλυτικά για τις εθνικές προτεραιότητες.
Αυτό το οποίο μπορώ να σας πω είναι ότι ήδη έχω γίνει κοινωνός του πρώτου σχεδίου του πορίσματος της Επιτροπής Πισσαρίδη, το οποίο θέτει ένα κεντρικό πλαίσιο τολμηρών μεταρρυθμίσεων και αλλαγών στις οποίες πρέπει να προβεί η χώρα προκειμένου να μεταμορφωθεί η οργάνωση της οικονομίας μας. Και αυτό το πλαίσιο, σίγουρα, θα αποτελεί έναν οδηγό για την εξειδίκευση του σχεδίου που θα καταθέσουμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Μπορώ, επίσης, να σας πω ότι εμβληματικές πρωτοβουλίες γύρω από την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την πράσινη οικονομία, αλλά και τις ψηφιακές δεξιότητες θα πρέπει να παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στο σχέδιο το οποίο θα καταθέσουμε, διότι αυτές αποτελούν και εμβληματικές πρωτοβουλίες της ίδιας της Επιτροπής.
Από εκεί και πέρα, όμως, υπάρχουν πολλές άλλες πτυχές αυτού του σχεδίου και άλλες επενδύσεις οι οποίες μπορούν να χρηματοδοτηθούν. Τονίζω ότι είναι ένα πολύ σημαντικό χρηματοδοτικό εργαλείο και έχουμε μία μεγάλη ευθύνη ως χώρα να το διαχειριστούμε με διαφάνεια, με αποτελεσματικότητα και με τη μέγιστη δυνατή συναίνεση.
Αυτή η συζήτηση είναι μία συζήτηση η οποία αφορά συνολικά το πολιτικό σύστημα. Και προφανώς και θα λάβουμε υπόψη προτάσεις και σκέψεις των κομμάτων για να καταλήξουμε σε ένα εθνικό σχέδιο το οποίο θα αντανακλά, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, τις προτεραιότητες που πιστεύουμε ότι πρέπει να έχει η χώρα αλλά και τις προτεραιότητες εκείνες -θυμίζω- που θα εγκριθούν και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Διότι εδώ μιλάμε για την κατάθεση ενός σχεδίου το οποίο πρέπει να εγκριθεί από την Επιτροπή και το οποίο πρέπει να εντάσσεται και στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, να είναι δηλαδή και εναρμονισμένο με τις προτάσεις, συστάσεις, που μας κάνει η Επιτροπή -όπως τονίζω κάνει σε όλες τις χώρες, προς αποφυγή παρεξηγήσεων- για να βελτιώσουν την απόδοση και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας τους.
*Μιχαλόπουλος (MEGA)*: Κύριε Πρόεδρε, καλημέρα σας. Θα χρειαστούν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Είναι τα δημοσιονομικά μέτρα μέρος αυτών των μεταρρυθμίσεων; Και αν ναι, πότε προβλέπεται να εφαρμόζονται σε βάθος τριετίας όσο θα διαρκεί δηλαδή και το Ταμείο Ανάκαμψης;
*Κυρ. Μητσοτάκης*: Κοιτάξτε, μη συγχέουμε δημοσιονομικά μέτρα με μεταρρυθμίσεις, δεν είναι το ίδιο πράγμα. Εμείς έχουμε ένα δημοσιονομικό σχέδιο σε βάθος τριετίας. Θα έχω την ευκαιρία να μιλήσω πιο αναλυτικά γι’ αυτό και στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης για το πώς αναδιαρθρώνουμε τις πρωτοβουλίες μας στο δημοσιονομικό σκέλος.
Θέλω να τονίσω, όμως, ότι δημοσιονομικά, ήδη, η χώρα έχει πάρει πάρα πολλά μέτρα. Τα έχει πάρει δανειζόμενη, όπως και όλες οι ευρωπαϊκές χώρες και από τις αγορές, έτσι ώστε να μπορέσουμε να στηρίξουμε σε πρώτη φάση αυτούς που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη. Πρωτίστως τους εργαζόμενους, αυτούς οι οποίοι κινδυνεύουν ενδεχομένως από το φάσμα της ανεργίας, την πραγματική οικονομία και τη ρευστότητα των επιχειρήσεων.
Άρα, αυτά τα βραχυπρόθεσμα μέτρα τα οποία έχουμε πάρει, κάποια από τα οποία χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ήδη, όπως το πρόγραμμα SURE το οποίο έρχεται και στηρίζει σχήματα τα οποία έχουν να κάνουν με στήριξη του κόσμου της εργασίας, είναι προγράμματα τα οποία ήδη υλοποιούνται. Εδώ, όμως, μιλάμε για ένα σχέδιο μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων το οποίο θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται ουσιαστικά από τις αρχές του ’21. Όπως σας είπα, έχουμε τρία χρόνια για να γίνουν οι κατανομές των πόρων και έξι χρόνια για να γίνουν οι εκταμιεύσεις. Είναι ένα σχέδιο πολύ πιο μεσομακροπρόθεσμο.
*Ψαρρά (ΟΡΕΝ και «Έθνος»)*: Γεια σας και από εμένα, κύριε Πρόεδρε. Μας είπατε τι κερδίζει η Ελλάδα και πράγματι φαίνεται να είναι από τις πιο ευνοημένες χώρες από αυτήν τη συμφωνία. Αυτό που δεν είναι ξεκάθαρο είναι με ποιους όρους θα πάρουμε αυτά τα χρήματα. Υπάρχουν όροι για τις επιχορηγήσεις, υπάρχουν όροι για τα δάνεια; Τελικά ποιος κέρδισε σε αυτό το μπραντ-ντε-φερ μεταξύ των φειδωλών;
*Κυρ. Μητσοτάκης*: Κοιτάξτε, ουσιαστικά δεν άλλαξε κάτι στους όρους. Οι όροι ήταν αυτοί οι οποίοι είχαν προδιαγραφεί ήδη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Κατατίθεται ένα σχέδιο, εγκρίνεται από την Επιτροπή, έρχεται όπως σας είπα και πριν και πρέπει να συνδέεται με τις προτάσεις της Επιτροπής για το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο. Και στην περίπτωση που κάποια χώρα έχει κάποια ένσταση, υπάρχει αυτή η διαδικασία του χειρόφρενου, όπου θα έρθει για συζήτηση στο Συμβούλιο χωρίς όμως -να το τονίσω- καμία χώρα να έχει τη δυνατότητα να βάλει βέτο και να μπλοκάρει εκταμίευση.
Άρα, οι όροι είναι ίδιοι με αυτούς οι οποίοι είχαν περιγραφεί. Αλλά ξέρετε, θα το ξαναπώ και προς αποφυγή παρεξηγήσεων, κανείς δεν μας δίνει χρήματα άνευ όρων. Ούτε το ΕΣΠΑ είναι άνευ όρων. Και το ΕΣΠΑ έχει συγκεκριμένες διαδικασίες. Θα έλεγα μάλιστα ότι οι διαδικασίες στο Ταμείο Ανάκαμψης είναι μάλλον πιο ευέλικτες από τις διαδικασίες του ΕΣΠΑ. Αλλά και το ΕΣΠΑ έχει συγκεκριμένες διαδικασίες, τις οποίες δεν μπορούμε να παρακάμψουμε και με τις οποίες πια είμαστε απολύτως εξοικειωμένοι. Άρα, δεν βλέπω κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα σε αυτό.
Σίγουρα έχουμε μια υποχρέωση διοικητικά και οργανωτικά να αναδιατάξουμε τις δυνάμεις μας με τέτοιο τρόπο, ως διοίκηση, ώστε να μπορέσουμε να απορροφήσουμε αυτούς τους πόρους με τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα. Και εμείς ξέρουμε τι έχουμε κάνει καλά στο παρελθόν βλέποντας την απορρόφηση των κοινοτικών πόρων, πού πρέπει να βελτιωθούμε, ποιο πρέπει να είναι το σχήμα διακυβέρνησης το οποίο θα διέπει τη χάραξη των προτεραιοτήτων αλλά και την υλοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης. Όλα αυτά είναι πράγματα τα οποία ήδη τα σχεδιάζουμε.
*Ψαρρά (ΟΡΕΝ και «Έθνος»)*: Θα μου επιτρέψετε μια ακόμα ερώτηση να σας κάνω. Παρόλο που έχουν περάσει 4 δύσκολες μέρες, το έχουμε ξεχάσει αλλά δεν το έχουμε ξεχάσει στην πραγματικότητα, το θέμα της Τουρκίας. Θέλω να το επαναφέρω και να σας ρωτήσω, τελικά θα γίνει έκτακτη Σύνοδος ειδική το Σεπτέμβρη για την Τουρκία; Και επίσης, ζητήσατε από τους ομολόγους σας ξεκάθαρες επιλογές και αυστηρές κυρώσεις για την Τουρκία. Έχουμε συμμάχους σε αυτό; Θα κοπούν κονδύλια από το μεταναστευτικό;
*Κυρ. Μητσοτάκης*: Κοιτάξτε, δεν θα μιλήσω πολύ σήμερα για θέματα εξωτερικής πολιτικής. Θα πω μόνο ότι το θέμα της Τουρκίας συζητήθηκε στην αρχή της Συνόδου, έγιναν τοποθετήσεις και από εμένα και από τον Πρόεδρο της Κύπρου στην κατεύθυνση που φαντάζεστε. Εκτιμώ ότι θα υπάρχει και κάποια δήλωση του Προέδρου του Συμβουλίου γύρω από το θέμα αυτό.
Και υπήρξε συμφωνία ότι στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής η οποία μπορεί να γίνει και το Σεπτέμβριο, να είναι έκτακτη δηλαδή, θα κάνουμε μια αναλυτική συζήτηση για το πώς η Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα Τουρκία. Και λέω συγκεκριμένα το πρόβλημα Τουρκία, διότι η Τουρκία είναι πρόβλημα συνολικά για την Ευρώπη σήμερα και όχι μόνο για την Ελλάδα και την Κύπρο.
*Συριόπουλος (ΕΡΤ)*: Καλημέρα κύριε Πρόεδρε. Θα ήθελα να μας πείτε εάν αυτή η υποχώρηση που έγινε από πολλές χώρες στο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης προκαλεί κάποιο πρόβλημα, αν θέλετε, στο στόχο που έχει τεθεί για την απολιγνιτοποίηση στην Ελλάδα μέχρι το 2028 και εάν τα ποσά αυτά επαρκούν για να υλοποιηθούν οι πολιτικές και να αντιμετωπιστούν, αν θέλετε, και οι κοινωνικές επιπτώσεις που προκύπτουν από τη μετάβαση αυτή.
*Κυρ. Μητσοτάκης*: Κοιτάξτε, υπήρχε μία περικοπή στο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, σημαντική. Αλλά από την άλλη πλευρά πολλές από τις δράσεις που αφορούν την απολιγνιτοποίηση μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το κύριο εργαλείο μας, το RRF, το Recovery and Resilience Fund. Κατά συνέπεια, δεν αισθάνομαι ότι κινδυνεύουμε κατά οποιονδήποτε τρόπο να μην έχουμε αρκετούς πόρους για να χρηματοδοτήσουμε τη διαδικασία της απολιγνιτοποίησης.
Θέλω να θυμίσω ότι έχει γίνει μία πάρα πολύ σοβαρή δουλειά από την κυβέρνηση και από τον κ. Μουσουρούλη, ο οποίος είναι υπεύθυνος της σχετικής Επιτροπής. Και το σχέδιο το οποίο έχουμε είναι πολύ τολμηρό και νομίζω δίνει μία ουσιαστική ελπίδα στους κατοίκους της Δυτικής Μακεδονίας, της Μεγαλόπολης, ότι το μέλλον μετά το λιγνίτη θα είναι καλύτερο από το παρόν με το λιγνίτη. Και αυτός είναι ο σκοπός μας και γι’ αυτή τη μετάβαση σας διαβεβαιώνω ότι και από το Just Transition Fund -το οποίο εξακολουθεί να έχει σημαντικούς πόρους- αλλά και από τα υπόλοιπα κεφάλαια του κύριου ταμείου το οποίο έχουμε στη διάθεσή μας θα έχουμε αρκετούς πόρους για να μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε αυτήν τη μετάβαση.
*Αρ. Πελώνη*: Δεν υπάρχει κάποια άλλη ερώτηση, από όσο θυμάμαι. Ευχαριστούμε πολύ, κύριε Πρόεδρε. Ευχαριστούμε όλους εσάς. Καλημέρα και καλή ξεκούραση σε όλους.
*Κυρ. Μητσοτάκης*: Εγώ σας ευχαριστώ. Καλημέρα και καλή επιστροφή.