Ξένος Τύπος για Δένδια-Τσαβούσογλου: «Καιρό είχαμε να δούμε τέτοια σύγκρουση!»
Πώς «είδαν» την κόντρα το AFP, το Reuters και γερμανικές εφημερίδες - Τι γράφει σήμερα ο τουρκικός Τύπος
Μίνα Αγγελίνη
Παναγιώτης Σαββίδης
UPD:
Μπροστά στις κάμερες τσακώνονται οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, σχολιάζει ο διεθνής Τύπος, επισημαίνοντας ότι η αρχικά εποικοδομητική συνάντηση του Νίκου Δένδια και του Μεβλούτ Τσαβούσογλουστην Άγκυρα, μετατράπηκε σε λεκτική σύγκρουση.
Οι δύο πολιτικοί άνδρες άρχισαν να εκτοξεύουν κατηγορίες εκατέρωθεν για τα θαλάσσια ύδατα, τους μετανάστες και τη μεταχείριση των μειονοτήτων. Διπλωματικοί παρατηρητές αναφέρουν ότι είχαν να δουν τέτοια σύγκρουση εδώ και πολύ καιρό, όπως επισημαίνει ο γερμανόφωνος Τύπος.
Tagesspiegel: «Οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας διαφωνούν μπροστά στις κάμερες»
«Κανένας Έλληνας υπουργός Εξωτερικών δεν είχε επισκεφθεί την Τουρκία τα τελευταία δύο χρόνια. Η συζήτηση αρχικά ξεκίνησε εποικοδομητικά στη συνέχεια όμως τα αίματα άναψαν για το φυσικό αέριο και το μεταναστευτικό», γράφει η γερμανική εφημερίδα.
Κλείσιμο
Γερμανική υπηρεσία «Deutsche Welle»
«Εάν δεν ήταν κάτι σοβαρό, θα μπορούσε κανείς να πει άνετα: οι κυβερνήσεις Τουρκίας-Ελλάδας δεν θα είναι πλέον φίλες. Αλλά το θέμα είναι σοβαρό. Οι διπλωματικοί παρατηρητές δεν έχουν δει τέτοια σύγκρουση εδώ και πολύ καιρό», σχολιάζει η γερμανική υπηρεσία.
Παρά τη συνεννόηση για μία τοποθέτηση από τον κάθε υπουργό, πήραν και οι δύο εναλλάξ τον λόγο στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου απαντώντας ο ένας στον άλλο, με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια να μεταβαίνει στην Τουρκία «οπλισμένος». «Η συνέντευξη Τύπου που ξεκίνησε με θερμά λόγια ανάμεσα στους επικεφαλής της διπλωματίας Ελλάδας και Τουρκίας γρήγορα μετατράπηκε σε ανταλλαγή κατηγοριών,» προσθέτει η Deutsche Welle.
«Η συνάντηση άρχισε σε εγκάρδιο κλίμα αλλά οι δύο πολιτικοί άνδρες σύντομα άρχισαν ανοιχτά να τσακώνονται όταν ο Δένδιας είπε πως οι παραβιάσεις της ελληνικής εδαφικής ακεραιότητας θα αντιμετωπιστούν με κυρώσεις» αναφέρει το ρεπορτάζ μεταξύ άλλων.
Αl Jazeera: Οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας συγκρούονται σε συνέντευξη Τύπου
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών χρησιμοποίησε τα εναρκτήρια σχόλιά του εκφράζοντας παράπονα πολλών ετών σε βάρος της Τουρκίας, όπως επισημαίνει το «Al Jazeera», κάνοντας λόγο για σύγκρουση των δύο πολιτικών ανδρών κατά τη συνάντησή τους στην Άγκυρα. «Οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας αντάλλαξαν κατηγορίες για ευρύ φάσμα θεμάτων κατά τη διάρκεια μιας ταραχώδους συνέντευξης Τύπου στο τέλος της πρώτης συνάντησής τους εδώ και πάνω από έναν χρόνο» αναφέρει το αραβόφωνο δίκτυο.
Reuters: Οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας ανταλλάσσουν κατηγορίες
Ανοιχτά συγκρούστηκαν οι υπουργοί Εξωτερικών Τουρκίας και Ελλάδας στη συνέντευξη Τύπου στην Άγκυρα, που άρχισε με ελπίδες βελτίωσης των σχέσεων αλλά γρήγορα επιδεινώθηκε σε σφοδρή ανταλλαγή κατηγοριών και από τις δύο πλευρές, αναφέρει το Reuters.
«Επιχειρώντας εκτόνωση έπειτα από μήνες έντασης λόγω διαφορών στην ανατολική Μεσόγειο, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας συνάντησε τον Τούρκο πρόεδρο και τον Τούρκο ομόλογό του, στην πρώτη επίσκεψη αφότου το ναυτικό των δύο χωρών βρέθηκε κοντά σε πόλεμο πέρσι. Ωστόσο, η αρχικά εγκάρδια ατμόσφαιρα στη συνέντευξη Τύπου μετά τις συναντήσεις έγινε πιο δύσκολη όταν ο Νίκος Δένδιας υποστήριξε πως οι παραβιάσεις της ελληνικής εδαφικής ακεραιότητας θα αντιμετωπιστούν με κυρώσεις και ο Τσαβούσογλου απέρριψε ως απαράδεκτα τα σχόλιά του. “Έρχεσαι εδώ, προσπαθείς να κατηγορήσεις την Τουρκία για να στείλεις μήνυμα στο εσωτερικό της χώρας σου. Δεν μπορώ να το δεχτώ αυτό” είπε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου».
Γαλλικό Πρακτορείο: Σύγκρουση υπουργών Ελλάδας – Τουρκίας στη συνέντευξη Τύπου
Για σύγκρουση των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας και της Τουρκίας γράφει και το Γαλλικό Πρακτορείο. Στόχος των συνομιλιών ήταν, αναφέρει, οι δύο δύσκολοι γείτονες και μέλη τουΝΑΤΟ να βάλουν στην άκρη τις διαφορές τους, έπειτα από έναν χρόνο διαφωνιών. Η συνέντευξη άρχισε με συμφιλιωτικά σχόλια από τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου, στα οποία επαίνεσε τον πολύ θετικό διάλογο που είχαν στην Άγκυρα με τον Νίκο Δένδια. «Ο Δένδιας όμως στην αρχική τοποθέτησή του εξέφρασε πολλά πολύχρονα παράπονα σχετικά με την Τουρκία, από τις έρευνες για φυσικό αέριο σε διαφιλονικούμενα ύδατα ως την αντιμετώπιση της ελληνορθόδοξης μειονότητας και τη συνεχιζόμενη διαφωνία των δύο χωρών αναφορικά με τους μετανάστες» γράφει το AFP.
«Η θέση της Ελλάδας είναι ξεκάθαρη και δεν είναι η πρώτη φορά που την ακούτε» είπε ο Δένδιας στον Τσαβούσογλου, σε μια πολύ φορτισμένη στιγμή, στη διάρκειας της 35λεπτης συνέντευξης Τύπου. «Εάν κατηγορείτε ανοιχτά τη χώρα και τον λαό μου ενώπιον του Τύπου, πρέπει να απαντήσω» είπε ο Τσαβούσογλου.
Γαλλική εφημερίδα Le Figaro
«Λεκτική σύγκρουση μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας - Τουρκίας κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στην Άγκυρα», είναι ο τίτλος της γαλλικής εφημερίδας.
«Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσάβουσογλου και ο Έλληνας ομόλογός του Νίκος Δένδιας διαφώνησαν μπροστά στις κάμερες για τα θαλάσσια σύνορα, τους μετανάστες και τη μεταχείριση των μειονοτήτων», προσθέτει το επίμαχο δημοσίευμα.
Tα πρωτοσέλιδα του τουρκικού τύπου σήμερα
Στα τουρκικά δημοσιεύματα εκθειάζεται η στάση Τσαβούσογλου, ενώ εμφανής είναι η αμηχανία τους για τα όσα δήλωσε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, που τους τα… «έψαλε» μέσα στο σπίτι τους, κάτι που δεν έχει ξανασυμβεί στο παρελθόν.
Ο τουρκικός τύπος κατηγορεί τον Νίκο Δένδια για «σκανδαλώδεις δηλώσεις» και «ασέβεια» που δε συνάδουν με τη διπλωματική οδό και το πνεύμα επίλυσης των ελληνοτουρκικών διαφορών.
«Ήρθε για να σπάσει τις σχέσεις και όχι για να τις βελτιώσει» γράφει η Γενί Σαφάκ. Στο ίδιο πνεύμα και η Τουρκγιέ: «Ήρθε για να προκαλέσει ένταση και όχι για να συμφωνήσει» σχολιάζει, συμπληρώνοντα: «Σκληρή απάντηση από τον Τσαβούσογλου».
«Δεν μπορούμε να τα δεχτούμε» γράφει η Σαμπάχ, αναφέροντας την απάντηση Τσαβούσογλου στον Δένδια και σχολιάζοντας πως ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών «χρησιμοποίησε εξαιρετικά απαράδεκτη ρητορική».
Για «αλαζονεία» κατηγορεί τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών η Σοζκού, «Η "απειλή κυρώσεων" από τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών στη συνέντευξη Τύπου δημιούργησε ένταση. Ο υπουργός Μεβλούτ Τσαβούσογλου, έδωσε την απαραίτητη απάντηση» αναφέρει.
«Πάλι τα ίδια από την Ελλάδα», γράφει η Χουριέτ κάνοντας λόγο για «σκάνδαλο Δένδια σε μια φιλική συνάντηση».
«Μάθημα διπλωματίας» χαρακτηρίζει τις απαντήσεις Τσαβούσογλου στον Έλληνα ομόλογό του η εφημερίδα Ακσάμ. «Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών που βρέθηκε στην Άγκυρα για να λύσει προβλήματα, κατηγόρησε την Τουρκία. Άμεση απάντηση από Τσαβούσογλου» γράφει χαρακτηριστικά.
Για «σκάνδαλο Δένδια» κάνει λόγο και η Μιλλιέτ, αναφέροντας: «Μια συνέντευξη που ξεκίνησε θετικά εξελίχθηκε σε τεταμένη λόγω της προκλητικής ρητορικής του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών».
Γιατί απασφάλισε ο Δένδιας
Γιατί… απασφάλισε ο Νίκος Δένδιας στη συνέντευξη με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου; Ήταν μια «έκρηξη οργής» για την τουρκική επιθετικότητα και την προσπάθεια της Άγκυρας να σφετεριστεί ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα ή μήπως μια επιβεβλημένη τακτική κίνηση του επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας δεδομένης της αμετανόητης τουρκικής ρητορικής για συγκυριαρχία στο Αιγαίο, επέκταση της «γαλάζιας πατρίδας» μέχρι τον 25ο μεσημβρινό και έναρξη σεισμικών ερευνών σε θαλάσσιες περιοχές ελληνικής κυριαρχίας νότια της Κρήτης που δήθεν ανήκουν στη δικαιοδοσία της Άγκυρας βάση του παράνομου τουρκολιβυκού συμφώνου;
Η ελληνική πλευρά είχε προετοιμαστεί εντατικά για τη χθεσινή συνάντηση Δένδια-Τσαβούσογλου και τις διευρυμένες συνομιλίες της ελληνικής με την τουρκική διπλωματική αντιπροσωπεία στην Άγκυρα. Ο υπουργός των Εξωτερικών δεν αιφνιδιάστηκε ούτε από την ξαφνική πρόσκληση του Ταγίπ Ερντογάν σε συνάντηση. Η κίνηση που πολλοί διέγνωσαν σαν κίνηση… αβροφροσύνης και χειρονομία καλής θέλησης του Ταγίπ Ερντογάν με σκοπό να στείλει μήνυμα φιλίας στο εξωτερικό και διάθεσης συνεννόησης προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, αποκάλυπτε την επιθυμία του προέδρου της Τουρκίας να… σπουδάσει τον αντίπαλο και να διαγνώσει τις επόμενες κινήσεις της ελληνικής διπλωματίας.
Δείτε τα βίντεο της δημόσιας αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο υπουργών:
Τον τελευταίο χρόνο, ο Νίκος Δένδιας είναι το κεντρικό πρόσωπο πίσω από την μερική οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου που αφιόνισε το τουρκικό καθεστώς, αφού στην Άγκυρα έδιναν μηδενικές πιθανότητες στον διαμοιρασμό των θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο μεταξύ Αθήνας και Καΐρου.
Πολλοί θεώρησαν ότι η επιχειρηματολογία που ανέπτυξε δημόσια ο Νίκος Δένδιας από την Άγκυρα -έχοντας εξ ευωνύμων του τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου- για τις 400 τουρκικές υπερπτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά, για την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας, για το casus belli σε περίπτωση επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια, για την αγνόηση του δικαίου της θάλασσας (UNCLOS), για την προσπάθεια σφετερισμού ζωνών ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, για την επιχείρηση εισβολής σε ελληνικό έδαφος από δεκάδες χιλιάδες κατευθυνόμενους μετανάστες ήταν ένα δημόσιο κατηγορώ, πέρα από την συνηθισμένη διπλωματική γλώσσα, για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης. Ορισμένοι έφτασαν στο σημείο να υπονοήσουν, αμέσως μετά τις δηλώσεις του Νίκου Δένδια από την Άγκυρα, ότι ο υπουργός των Εξωτερικών λειτούργησε χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Οι φήμες αυτές διαψεύστηκαν ταχύτατα, καθώς λίγα λεπτά μετά τις δηλώσεις Δένδια ανώτατες κυβερνητικές πηγές έσπευσαν να καλύψουν τον υπουργό Εξωτερικών επισημαίνοντας ότι λειτούργησε σε «πλήρη συνεννόηση με τον πρωθυπουργό» προσθέτοντας ότι οι κύριοι Δένδιας και Μητσοτάκης «είχαν εκτενή συνομιλία χτες και σήμερα μετά τη συνάντηση με τον Ταγίπ Ερντογάν και πριν την συνάντηση με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου».
Δείτε το βίντεο με όλη τη συνέντευξη Τύπου
Τόνιζαν μάλιστα ότι ο υπουργός των Εξωτερικών «είχε ρητή εντολή, αν προκληθεί, να απαντήσει αναλόγως». Η πρόκληση ήλθε διά στόματος Τσαβούσογλου ο οποίος κατηγόρησε την Ελλάδα ότι υποθάλπει γκιουλενιστές, μέλη του PKK και άλλων τρομοκρατικών ομάδων υποστηρίζοντας μάλιστα ότι η μειονότητα στη Θράκη είναι τουρκική και όχι μουσουλμανική.
Η δημόσια απάντηση του Νίκου Δένδια φάνηκε να αιφνιδιάζει τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών που παραβίασε τα συμφωνηθέντα και έλαβε συνολικά τέσσερις φορές τον λόγο επιχειρώντας να απαντήσει στα ελληνικά επιχειρήματα. Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου έκανε λόγο για «καβγά» και προειδοποίησε ότι αν συνεχιστεί η αντιπαράθεση ο διάλογος θα τερματιστεί.
«Όταν συνομιλούμε διεθνώς και αυτό συμπεριλαμβάνει και τους Τούρκους, προβάλλουμε τις θέσεις μας και τα δίκαιά μας. Οι οποίες είναι γνωστές. Και βασίζονται στη διεθνή νομιμότητα» απάντησαν συνεργάτες του Νίκου Δένδια εξηγώντας ότι τα όσα είπε δημόσια ο υπουργός των Εξωτερικών «είναι οι θέσεις μας. Με την Τουρκία έχουμε διαφορετική προσέγγιση όσον αφορά την επίλυση των διαφόρων ζητημάτων. Η δική μας βασίζεται στις Ευρωπαϊκές αξίες. Και στο διεθνές δίκαιο».
Σε μία περίοδο που η Ελλάδα έχει καταφέρει να αυξήσει τους περιφερειακούς συμμάχους της, να συνάψει συμφωνίες αμυντικής συνεργασίας με χώρες όπως το Ισραήλ, η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία, ο Νίκος Δένδιας -σε συνεννόηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη- επέλεξε να απευθυνθεί και στο διεθνές ακροατήριο, εντός και εκτός ΕΕ. Τα μηνύματα που εξέπεμψε ο υπουργός των Εξωτερικών και η ακριβής γλώσσα που χρησιμοποίησε για να αναφερθεί στην τουρκική συμπεριφορά είχαν δέκτες και τις χώρες με τις οποίες η Ελλάδα το τελευταίο διάστημα έχει δημιουργήσει σχέσεις έντιμης συνεννόησης. Ηταν θέμα αξιοπιστίας για τα επιχειρήματα της ελληνικής κυβέρνησης οι θέσεις της Αθήνας να αποτυπώνονται με τον ίδιο τρόπο τόσο χωρίς την παρουσία Τούρκων αξιωματούχων αλλά και ενώπιόν τους, ακόμη και μέσα στην Άγκυρα.
Παραλλήλως με την συνειδητοποίηση και την εκπομπή του μηνύματος ότι για την Ελλάδα «δεν υπάρχει πιθανότητα συνέχισης της προσπάθειας βελτίωσης των σχέσεων με την Τουρκία αν επιμείνουν στα κόλπα των τελευταίων μηνών», όπως εξηγούσε ανώτατος κυβερνητικός παράγοντας στο protothema.gr, στην Αθήνα έχει αποφασιστεί ότι «πρέπει να μάθουμε να ζούμε διαφωνώντας» με την Τουρκία, κατά την έκφραση στενού συνεργάτη του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Ακόμη και οι όποιες αυταπάτες πως η Τουρκία θα μπορούσε να αλλάξει στρατηγική διαλύθηκαν μόλις την Τετάρτη, μία ημέρα πριν την μετάβαση του Νίκου Δένδια στην Άγκυρα, όταν ο Ταγίπ Ερντογάν διεμήνυσε ότι είναι έτοιμος να στείλει τουρκικά πλοία για σεισμικές και υδρογραφικές έρευνες στις περιοχές του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου, αλλά και στην Κύπρο, αν το καθεστώς του το αποφασίσει.
Greek FM Dendias to his Turkish counterpart in Ankara:
• Turkey has violated our sovereign rights by flying over Greece 400 times, over Greek soil, Mevlüt, over Greek soil!
• After last year's incidents, Turkey should not try to teach Greece anynthing.pic.twitter.com/W82tGFvv5Z
And the fire 🔥 continues, here’s part 2 of the conference. The funniest part is in the end when the Greek FM - after all the beating - says to his Turkish counterpart : “I hope after this, you won't cancel dinner cause I am very hungry” 🤣😜 pic.twitter.com/rLSBHwGIj5
— حسن سجواني 🇦🇪 Hassan Sajwani (@HSajwanization) April 15, 2021
Ο διάλογος και η δημόσια αντιπαράθεση των δύο ΥΠΕΞ
Με τρόπον που δύσκολα μπορεί κάποιος να ανακαλέσει ότι έχει συμβεί στο παρελθόν, ο Νίκος Δένδιας και ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου διασταύρωσαν τα ξίφη τους επί όλων των θεμάτων στα οποία η Ελλάδα και Τουρκία διαφωνούν. Διεθνώς, το μήνυμα που εκπέμφθηκε από τις δημόσιες τοποθετήσεις των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας και της Τουρκίας είναι ότι η Αθήνα και η Άγκυρα πολύ δύσκολα μπορούν να συνεχίσουν την διαδικασία του διαλόγου που ξεκίνησε στις διερευνητικές -ή πολιτικές διαβουλεύσεις, όπως τις αποκαλούν οι Τούρκοι- με νέους γύρους άτυπων διαβουλεύσεων.
Η ενόχληση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου ήταν παραπάνω από εμφανής για τα όσα υπογράμμισε δημοσίως ο Νίκος Δένδιας. Αυτός ήταν ο λόγος που ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών ζήτησε και πήρε τον λόγο μετά την αρχική τοποθέτηση του Νίκου Δένδια «σπάζοντας» την συμφωνία να γίνει μόνο μία τοποθέτηση από κάθε υπουργό και να μην δοθεί ο λόγος στους δημοσιογράφους για να υποβάλλουν ερωτήματα.
Αποκαλύπτοντας την δυσφορία του, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλουαπάντησε στις αιτιάσεις του Νίκου Δένδια ότι η Τουρκία προβαίνει σε ενέργειες που προκαλούν ένταση, ότι δεν σέβεται την κυριαρχία της Ελλάδας, ότι δεν εφαρμόζει τα προβλεπόμενα από την Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας -UNCLOS- και ότι σύμφωνα με την Συνθήκη της Λωζάννης η μειονότητα στην Ελλάδα δεν είναι τουρκική, όπως υποστήριξε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, αλλά μουσουλμανική.
«Δεν μπορούμε να αποδεχθούμε ότι η Τουρκία παραβιάζει τα δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο, εμείς αποδεχόμαστε ως Ρωμιούς ορθοδόξους τους μειονοτικούς της Πόλης αλλά εσείς δεν μπορείτε να αποδέχεστε όσους λένε ότι τα μέλη της μειονότητας στη Θράκη είναι Τούρκοι, αυτό είναι καταπίεση και καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» ισχυρίστηκε φανερά ενοχλημένος ο Τούρκος ΥΠΕΞ κατηγορώντας την Ελλάδα για επαναπροώθηση 80.000 προσφύγων και μεταναστών που προσπαθούσαν να διασχίσουν το Αιγαίο.
Ζητώντας και λαμβάνοντας τον λόγο, παρά τις απόψεις όσων Τούρκων διπλωματών θα ήθελαν να εμφανιστούν «βασιλικότεροι του βασιλέως» όπως παρατήρησε ο Νίκος Δένδιας, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών απάντησε αναδεικνύοντας όλα τα επιχειρήματα της ελληνικής πλευράς.
Μεβλούτ... η Τουρκία έχει κάνει 400 υπερπτήσεις πάνω από ελληνικό έδαφος
«Η Τουρκία έχει κάνει 400 υπερπτήσεις πάνω από ελληνικό έδαφος. Μαβλούτ δεν υπάρχει καμία διάταξη που να επιτρέπει πτήσεις πάνω από ελληνικό έδαφος» τόνισε ο Νίκος Δένδιας και συνέχισε: «Εάν η Τουρκία θελήσει να γίνει μέλος της ΕΕ θα πρέπει να αποδεχθεί και την UNCLOS», επί τη βάση της οποίας η Ελλάδα μπορεί να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα μέχρι τα 12 ναυτικά μίλια.
«Εις ό,τι αφορά το μεταναστευτικό δεν θα έπρεπε η Τουρκία να κάνει μάθημα στην Ελλάδα μετά τα γεγονότα του Φεβρουαρίου και του Μαρτίου» συνέχισε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών αναφερόμενος στην απόπειρα εισβολής δεκάδων χιλιάδων μεταναστών από την περιοχή του Έβρου.
Μετά τις δημόσιες αιτιάσεις του επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου πήρε τον λόγο για τρίτη φορά(!) δείχνοντας και πρακτικά ότι το μόνο στο οποίο συμφωνούν η Αθήνα και η Άγκυρα είναι ότι διαφωνούν...
Μάλιστα, ο ίδιος ο Τσαβούσογλου έκανε λόγο για καβγά, καλώντας τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών να αποφασίσει αν θα πρέπει να συνεχιστεί η δημόσια αντιπαράθεση...
«Εμμένουμε στην αρχή του δίκαιου διαμοιρασμού» είπε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών για τους φυσικούς πόρους και άνοιξε το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης νησιών του Αιγαίου σύμφωνα με την Συνθήκη της Λωζάννης.
«Αναφέρεστε σ' αυτά που σας βολεύουν αλλά δεν αναφέρεστε σε όσα προβλέπει η Συνθήκη της Λωζάννης για την αποστρατιωτικοποίηση» είπε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου απωθώντας την διπλωματική γλώσσα. Και συνέχισε προειδοποιώντας εμμέσως ότι «στη διαδικασία στην οποία διερχόμαστε θα πρέπει να έχουμε πάντα συνείδηση σε τι αποβλέπει κάθε μέλος».
«Πρέπει να αποφασίσετε αν θα συνεχίσουμε αυτόν τον καβγά με τον τρόπο αυτό ή αν θα συνεχίσουμε τον διάλογο» προσπάθησε να ξεκόψει την αντιπαράθεση ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών.
«Γιατί υπάρχει Μεβλούτ στρατός στα νησιά; Υπάρχει γιατί απειλούνται από κάποιον!» ξέκοψε την συζήτηση για αποστρατιωτικοποίηση ο Νίκος Δένδιας και συμπλήρωσε: «Ελπίζω η διαφωνία μας να μην σε οδηγήσει να ακυρώσεις την πρόσκληση για δείπνο γιατί πεινάω εξαιρετικά...».
«Η αμοιβαία κατανόηση σημαίνει να μπορώ να μπω και στα παπούτσια του άλλου» απάντησε δύσθυμα ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου και στο σημείο εκείνο, διστακτικά, η δημόσια αντιπαράθεση του Έλληνα και του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών έλαβε τέλος.
Ουδείς μπορεί να γνωρίζει επί του παρόντος ποιο θα είναι το κλίμα στο δείπνο ιφτάρ, ούτε αν το ανοιχτό μπρα ντε φερ θα προκαλέσει τράυματα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν τις διερευνητικές επαφές σε ακύρωση και να προκαλέσουν καταστροφικά αποτελέσματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Κυβερνητικές πηγές βεβαίωναν ότι ο Νίκος Δένδιας ήταν σε πλήρη συνεννόηση με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και είχε ρητή εντολή, αν προκληθεί από τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου να απαντήσει αναλόγως.
Το βέβαιον είναι ότι σε αυτή την φάση η προοπτική μιας συνάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν στο ορατό μέλλον δεν θα πρέπει να θεωρείται πιθανή.
Διότι η αρχική αόριστη πρόταση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου για συνάντηση των αρχηγών των δύο κρατών, διεύρυνση των επαφών και διάλογο άνευ όρων, προφανώς τορπιλίστηκε από τη συνέχεια στις δημόσιες δηλώσεις και τον χαρακτηρισμό της όλης διαδικασίας από τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών σαν καβγά.
Οι τοποθετήσεις και οι διάλογοι
Λαμβάνοντας αρχικά το λόγο ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε πως «πιστεύουμε ότι μεταξύ μας τα ζητήματα μπορούν να επιλυθούν με έναν εποικοδομητικό διάλογο» και πρόσθεσε πως «τα τετελεσμένα και οι επιθετικές δηλώσεις είναι πράγματα αποφευκτέα».
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ χαρακτήρισε πολύ σημαντική την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών και έκανε γνωστό ότι ο Ερντογάν προτείνει να πραγματοποιηθεί μια σύνοδος για το θέμα της Ανατολικής Μεσογείου.
Για την άτυπη πενταμερή για το Κυπριακόστη Γενεύη ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε ότι όλες οι πλευρές πρέπει να λάβουν μέρος με τον πλέον θετικό και εποικοδομητικό τρόπο.
Θα πρέπει να συνεχίσουμε και να διευρύνουμε τις μεταξύ μας εμπορικές και οικονομικές σχέσεις, εργαζόμαστε για την διαμόρφωση ενός οδικού χάρτη, είπε ο Τούρκος ΥΠΕΞκαι χαρακτήρισε πολύ σημαντική την επανέναρξη των αεροπορικών δρομολογίων που ξεκίνησε τον περασμένο μήνα.
Ο Τσαβούσογλου ζήτησε «να συνεχίσουμε τον αντιτρομοκρατικό μας αγώνα με οργανώσεις τύπου FETO και PKK» και η αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης να γίνει με αντίληψη συνεργασίας και όχι ανταγωνισμού.
«Μιλήσαμε για την “τουρκική μειονότητα” που ζει στην Θράκη» όπως είπε ο Τούρκος ΥΠΕΞ, προσθέτοντας ότι «για την ελληνική μειονότητα που ζει εδώ, από την πρώτη στιγμή μπορέσαμε να υλοποιήσουμε βέλτιστες πρακτικές». «Και οι δύο μειονοτικές ομάδες πρέπει να αντιμετωπίζονται με τρόπο που θα οδηγεί σε ευημερία και ειρήνη» συμπλήρωσε.
Ο ίδιος δήλωσε ότι η «είμαστε έτοιμοι να παρέχουμε κάθε στήριξη για να προστατευθεί η πολιτιστική κληρονομιά για τα οθωμανικά μνημεία στην Ελλάδα, το ίδιο για χριστιανικά μνημεία στην Τουρκία με αμοιβαία συνεργασία».
Για τη διευθέτηση των διαφωνιών μας θεωρούμε ότι πρέπει να συνεχίσουμε τον διάλογο που ξεκινήσατε σήμερα με την επίσκεψή σας, είπε ο Τσαβούσογλου απευθυνόμενος στον κ. Δένδια.
Δένδιας: Να αποφεύγετε τις προκλητικές δηλώσεις - Αναγνωρίζουμε μόνο μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιαςδήλωσε από την πλευρά του ότι αναγκαία προϋπόθεση για τη βελτίωση των διμερών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, είναι η αποκλιμάκωση και η αποφυγή προκλητικών ενεργειών, τονίζοντας ότι το προηγούμενο διάστημα οι παραβατικές ενέργειες είχαν αυξηθεί σημαντικά.
Πιο αναλυτικά δήλωσε:
«Σε ευχαριστώ (σ.σ. Μεβλούτ Τσαβούσογλου) για την μεγάλη τιμή που μου κάνεις προσκαλώντας με στο δείπνο ιφτάρ. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εύχεται σε όλους τους μουσουλμάνους για την έναρξη του ραμαζανιού. Έχει ήδη ειπωθεί και θα κάνουμε τα εγκαίνια του ισλαμικού τεμένους στην Αθήνα αμέσως μετά την πανδημία.
Με τον κ. Τσαβούσογλου συζητήσαμε όσα θέματα υπάρχουν προσεγγίσεις αλλά και όσα θέματα μας δημιουργούν τριβές. Η Τουρκία έχει τονίσει ότι η ένταξη στην ΕΕ παραμένει στρατηγικός της στόχος. Χαιρετίζω την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών αλλά και την συζήτηση των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης η οποία θα ακολουθήσει.
Σκοπός της παρουσίας Φραγκογιάννη είναι να εξετάσουμε συγκεκριμένες προτάσεις συνεργασίας. Συμφωνήσαμε να δημιουργήσουμε μια θετική ατζέντα θεμάτων για να προχωρήσουμε την σχέση μας μπροστά.
Αναγκαία προϋπόθεση για την βελτίωση των διμερών σχέσεων η αποκλιμάκωση και η αποφυγή ενεργειών. Πριν από λίγους μήνες οι παραβατικές ενέργειες είχαν αυξηθεί σημαντικά.
Υπάρχει στην Ελλάδα μουσουλμανική μειονότητα, αυτήν αναγνωρίζει η συνθήκη της Λωζάννης, αυτή είναι η άποψη του ελληνικού κράτους. Υπάρχουν δηλώσεις που δεν βοηθούν στο θετκό κλίμα το οποίο συμφωνήσαμε να προωθήσουμε.
Μοναδική λύση που είναι αποδεκτή από το σύνολο της διεθνούς κοινότητας είναι η διζωνική -δικοινοτική ομοσπονδία στην Κύπρο. Χρειάζεται να υπάρχει αποχή από ενέργειες που παραβιάζουν τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η Ελλάδα υποστηρίζει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας εφ' όσον η Τουρκία το επιθυμεί. Όπως ισχύει σε κάθε υποψήφια χώρα υπάρχει ένας απαράβατος κανόνας: ο σεβασμός της εδαφικής κυριαρχίας ενός κράτους μέλους.
Το ενδεχόμενο λήψης μέτρων υπάρχει πάντα στο τραπέζι αν υπάρξουν παραβατικές ενέργειες σε βάρος της εδαφικής κυριαρχίας ενός κράτους μέλους.
θα μου επιτρέψετε να κάνω αναφορά σε ένα ζήτημα που επηρεάζει αρνητικά τις διμερείς σχέσεις και αυτή αφορά την απειλή πολέμου σε περίπτωση που η Ελλάδα εφαρμόσει τις προβλέψεις της UNCLOS. Να φύγει το casus belli για τα 12 μίλια. Το δίκαιο αυτό είναι τμήμα του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
Το λεγόμενο τουρκολιβυκό μνημόνιο έχει καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο γιατί δεν συνάδει με το δίκαιο της θάλασσας.
Για την Αγία Σοφία ο κ. Δένδιας δήλωσε: Πιστεύουμε ότι μια τέτοια αναστροφή είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας γενικώς. Ελλάδα και Τουρκία είναι προορισμένες από τη γεωγραφία να ζουν μαζί. Είναι προς το συμφέρον και των δύο χωρών να συνεργαστούμε, αυτή είναι η άποψη της κυβέρνησης Μητσοτάκη και αυτή την άποψη ήρθα να εκφράσω εδώ με την ελπίδα οι σχέσεις μας να προχωρήσω μπροστά.
Θα ήθελα με την ευκαιρία αυτή να διατυπώσω στον φίλο μου Μεβλούτ την πρόσκληση να επισκεφθεί την Αθήνα και να προετοιμάσουμε την συνάντηση του προέδρου της Τουρκίας με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Τσαβούσογλου: Δεν έκανα προκλητικές δηλώσεις
Ακολούθως πήρε τον λόγο ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου (ενώ είχε συμφωνηθεί μία τοποθέτηση ο καθένας), λέγοντας: «Δεν έκανα καμία δήλωση προκλητική ή αρνητική για την Ελλάδα. Όμως στην ομιλία του ο ομόλογός μου έχει κάνει δηλώσεις οι οποίες είναι αρνητικές. Δεν μπορούμε να αποδεχθούμε ότι η Τουρκία παραβιάζει τα δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο.
Εμείς αποδεχόμαστε ως Ρωμιούς ορθοδόξους τους μειονοτικούς της Πόλης αλλά εσείς δεν μπορείτε να αποδέχεστε όσους λένε ότι είναι Τούρκοι. Αυτό είναι μια καταπίεση και καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών κατηγόρησε την Ελλάδα για «πους μπακ» 80.000 προσφύγων και μεταναστών.
Απαντώντας ο Νίκος Δένδιας στις αναφορές Τσαβούσογλου είπε ότι«εάν εσείς εκφράζετε τέτοιου είδους προκλητικές κατηγορίες είμαι υποχρεωμένος να απαντήσω».
Δένδιας: Δεν εγκαταλείπουμε το διεθνές δίκαιο
«Η Τουρκία έχει κάνει 400 υπερπτήσεις πάνω από ελληνικό έδαφος. Μεβλούτ δεν υπάρχει καμία διάταξη που να επιτρέπει πτήσεις πάνω από ελληνικό έδαφος (...) Εάν η Τουρκία θελήσει να γίνει μέλος της ΕΕ θα αποδεχθεί και την Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας (...) Εις ό,τι αφορά το μεταναστευτικό δεν θα έπρεπε η Τουρκία να κάνει μάθημα στην Ελλάδα μετά τα γεγονότα του Μαρτίου».
«Η Ελλάδα είναι έτοιμη να ξεκινήσει σιγα-σιγά σε μια θετική ατζέντα με την Τουρκία. Αυτό δεν σημαίνει την εγκατάλειψη του Διεθνούς Δικαίου και του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Η ΕΕ δεν είναι τρίτος αλλά είναι η οικογένειά μας. Είναι το πιο υπερήφανο παράδειγμα συνύπαρξης κρατών στην ιστορία του ανθρωπίνου γένους (...) Θα πρότεινα να μην οδηγηθούμε σε έναν ατέρμονο διάλογο επί αυτών που γνωρίζουμε ότι διαφωνούμε».
Στη συνέχεια πήρε για τρίτη φορά τον λόγο ο Τσαβούσογλου για να πει ότι η Τουρκία είναι ελεύθερη χώρα και όλοι μπορούν να εκφράσουν την άποψή τους και ότι η Τουρκία εμμένει στην αρχή του δίκαιου διαμοιρασμού.
«Αναφέρεστε σ' αυτά που σας βολεύουν αλλά δεν αναφέρεστε σε όσα προβλέπει η Συνθήκη της Λωζάννης για την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών (...) Έχουμε συμφωνήσει να συζητήσουμε τα προβλήματα μέσω των διερευνητικών επαφών. Στη διαδικασία στην οποία διερχόμαστε θα πρέπει να έχουμε πάντα συνείδηση σε τι αποβλέπει κάθε μέλος. Πρέπει να αποφασίσετε αν θα συνεχίσουμε αυτόν τον καβγά με τον τρόπο αυτό ή αν θα συνεχίσουμε τον διάλογο».
Το λόγο πήρε για τρίτη φορά ο Νίκος Δένδιας λέγοντας χαρακτηριστικά ότι αν συνεχίσουμε έτσι θα χάσουμε και το ιφτάρ! «Ο στρατός κοστίζει. Δεν θέλουμε να σπαταλούμε λεφτά για το τίποτα. Γιατί υπάρχει Μεβλούτ στρατός στα νησιά; Υπάρχει γιατί απειλούνται από κάποιον. Μπορεί κανείς να πει ότι δεν υπάρχει απειλή ή ότι δεν υπάρχει αποβατική δύναμη απέναντι από τα νησιά;».
Και κατέληξαν με τον εξής διάλογο: Δένδιας: Ελπίζω η διαφωνία μας να μην σε οδηγήσει να ακυρώσεις την πρόσκληση για δείπνο γιατί πεινάω εξαιρετικά...
Τσαβούσογλου: Η αμοιβαία κατανόηση σημαίνει να μπορώ να μπω και στα παπούτσια του άλλου. Εμείς όμως δεν θα μπορέσουμε να συνεχίσουμε τον διάλογο αν προχωρήσουμε έτσι.
Μετά το τέλος της συνέντευξης Τύπου, ο Τσαβούσογλου έγραψε στο Twitter: «Συμφωνήσαμε με τον Νίκο Δένδια τη συνέχιση του διαλόγου. Συζητήθηκαν εκκρεμή ζητήματα, προβλήματα της μειονότητάς μας, καταπολέμηση της τρομοκρατίας, μετανάστευση και περιφερειακά θέματα. Περιμένουμε πιο ειλικρινή και εποικοδομητική στάση από την Ελλάδα».
Agreed w/FM @NikosDendias of #Greece to maintain dialogue. -Discussed outstanding issues, problems of our minority, fight against terrorism, migration and regional issues. -Expecting more sincere and constructive attitude from Greece. pic.twitter.com/TBVALOOzo3
Ακολουθούν αναλυτικά οι δηλώσεις του Νίκου Δένδια:
«Εξοχότατε κύριε Υπουργέ, αγαπητέ μου Mevlüt,
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Πρόεδρο Erdoğan και βεβαίως εσένα, τον παλιό μου φίλο - σε ευχαριστώ που θύμησες πότε και πώς πρωτογνωριστήκαμε, εδώ και πολλά χρόνια - για τη σημερινή σου φιλοξενία.
Και θα ήθελα να σε ευχαριστήσω, επίσης, για τη μεγάλη τιμή που μου κάνεις, προσκαλώντας με στο δείπνο Ιφτάρ, αργότερα απόψε.
Με την ευκαιρία αυτή, θα ήθελα να μεταφέρω εκ μέρους του Πρωθυπουργού, του κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, τις ευχές προς όλους τους μουσουλμάνους για την έναρξη του ραμαζανιού. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στο ζήτημα της θρησκευτικής ελευθερίας. Αυτό άλλωστε κατοχυρώνεται από το Ελληνικό Σύνταγμα. Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός δεσμεύτηκε για το άνοιγμα ισλαμικού τεμένους στην Αθήνα, κάτι που έχει γίνει πράξη τον περασμένο Νοέμβριο και θα κάνουμε τα εγκαίνιά του αμέσως μετά την πανδημία.
Όσον αφορά στις συνομιλίες που είχαμε σήμερα - εκτεταμένες συνομιλίες - ήταν ανοιχτές και ειλικρινείς. Ήταν μια ιδιαίτερα χρήσιμη συζήτηση. Και θέλω να σας πω ειλικρινά ότι συζητήσαμε σε όσα θέματα υπάρχουν προσεγγίσεις, αλλά και σε όσα θέματα μας δημιουργούν τριβές.
Γιατί θεωρούμε ότι η διατήρηση διαύλων επικοινωνίας μεταξύ των δύο γειτονικών κρατών είναι απαραίτητη. Πρωταρχικό μέλημα είναι να εδραιώσουμε την ειρηνική συνύπαρξη στη βάση του διεθνούς δικαίου. Όπως και στη βάση των θεμελιωδών κανόνων και αξιών του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του ΝΑΤΟ, στο οποίο οι δύο χώρες, εμείς και η Τουρκία, έχουμε ενταχθεί εδώ και 70 και πλέον χρόνια. Και βεβαίως της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία η Ελλάδα συμπληρώνει 40 χρόνια και η Τουρκία έχει επανειλημμένως τονίσει ότι η ένταξη σε αυτή παραμένει στρατηγικός της στόχος.
Στο πλαίσιο αυτό, χαιρετίζω την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών μεταξύ ημών και της Τουρκίας, των πολιτικών διαβουλεύσεων μεταξύ των δύο Υπουργείων Εξωτερικών, καθώς και των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, η οποία θα ακολουθήσει.
Σήμερα συζητήσαμε πολύ ώρα, συζητήσαμε τις διμερείς μας σχέσεις, συζητήσαμε τις περιφερειακές εξελίξεις. Και συμφωνήσαμε με τον φίλο μου Mevlüt ότι υπάρχει πολύ σημαντικό περιθώριο για την ανάπτυξη των διμερών μας σχέσεων σε διάφορους τομείς.
Καταρχήν στην οικονομία, στο εμπόριο. Η παρουσία του στενού μου συνεργάτη, του κ. Υφυπουργού Κώστα Φραγκογιάννη, έχει σκοπό να εξετάσουμε και συγκεκριμένες προτάσεις συνεργασίας.
Στο πλαίσιο αυτό υποβάλλαμε προς την τουρκική πλευρά μια σειρά από προτάσεις για να αναβιώσουν πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί τις περασμένες δύο δεκαετίες, οι οποίες δεν έχουν υλοποιηθεί. Και νομίζω ότι συμφωνήσαμε να δημιουργήσουμε από κοινού με την τουρκική πλευρά μια θετική ατζέντα οικονομικών θεμάτων για να προχωρήσουμε τις σχέσεις μας μπροστά και να προωθήσουμε την οικονομική μας συνεργασία, ώστε να αλλάξουμε το κλίμα, το οποίο υπάρχει στις ελληνο-τουρκικές σχέσεις. Να οδηγηθούμε σε ένα θετικό κλίμα, κατ’ αντιδιαστολή με αυτό που υπήρχε τους τελευταίους 20 μήνες.
Επίσης, εξετάσαμε τη δυνατότητα πρωτοβουλιών, που θα διευκολύνουν τις επαφές μεταξύ των δύο λαών μας μετά το τέλος της πανδημίας. Και βεβαίως, ανέφερα - και νομίζω συμφωνούμε όλοι - ότι αναγκαία προϋπόθεση για τη βελτίωση των διμερών σχέσεων είναι η αποκλιμάκωση και η αποφυγή ενεργειών και δηλώσεων που δυναμιτίζουν το κλίμα. Γιατί, νομίζω δεν σας λέω κάτι καινούριο. Μέχρι πριν ελάχιστο καιρό, μέχρι πριν λίγους μήνες, οι παραβατικές ενέργειες είχαν αυξηθεί δραματικά, επιβαρύνοντας τις προσπάθειες για να δημιουργήσουμε αυτό το κλίμα εμπιστοσύνης που σήμερα προσπαθούμε. Οι θέσεις μας για αυτά τα θέματα είναι γνωστές.
Θέλω εδώ να αναφέρω, όντας στην πρωτεύουσα της Τουρκίας, ότι χτες ήμουν την Κωνσταντινούπολη, όπου συναντήθηκα με τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Και εκεί είχα τη δυνατότητα να συζητήσω τα θέματα που αφορούν την ελληνική κοινότητα. Επίσης, για εμάς - πρέπει να το πω αυτό - υπάρχει στην Ελλάδα μουσουλμανική μειονότητα. Αυτό αναγνωρίζει η Συνθήκη της Λωζάννης, αυτή είναι η επίσημη άποψη του ελληνικού κράτους.
Επίσης, παρακάλεσα στις συζητήσεις μας να μην υπάρχουν προβολές ψευδών ειδήσεων, προκλητικών ρητορικών που προβάλλονται από συγκεκριμένους κύκλους και οι οποίες δεν βοηθούν σε αυτό το θετικό κλίμα, το οποίο συμφωνήσαμε να προωθήσουμε.
Σήμερα συζητήσαμε και πολλά περιφερειακά θέματα με τον Mevlüt, όπως είναι φυσικό, αρχής γενομένης από την Πενταμερή για το Κυπριακό που οργανώνει ο ΟΗΕ στη Γενεύη σε δύο εβδομάδες. Εμείς ευελπιστούμε ότι όλες οι πλευρές θα προσέλθουν με εποικοδομητικό πνεύμα, ώστε να είναι δυνατό να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού προβλήματος.
Όπως γνωρίζετε, μοναδική λύση, που είναι αποδεκτή από το σύνολο της διεθνούς κοινότητας, είναι η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία στη βάση των σχετικών αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών. Αυτή η λύση είναι συμβατή και με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Και επίσης, βέβαια, πρέπει να υπογραμμίσω την ανάγκη, στο πλαίσιο αυτό, της αναζήτησης λύσης επιτέλους του Κυπριακού, να υπάρχει αποχή από ενέργειες που παραβιάζουν την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Μιλήσαμε βεβαίως και για τα θέματα Ευρωπαϊκής Ένωσης - Τουρκίας. Υπογραμμίζω πάλι, για δεύτερη φορά, ότι η Ελλάδα υποστηρίζει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, εφόσον η Τουρκία το επιθυμεί. Γιατί είμαστε πεπεισμένοι ότι σαν γείτονες και οι δύο πλευρές έχουμε να κερδίσουμε πολλά από τη συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση και από μία Τουρκία πλήρως ενταγμένη στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
Επίσης, πιστεύουμε – αλλά δεν είμαστε εμείς που θα το κρίνουμε αυτό - ότι ο τουρκικός λαός στην πλειοψηφία του επιθυμεί την ένταξη της χώρας του στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Για αυτό το λόγο, όπως επεσήμανε και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, είμαστε ανοιχτοί να εξετάσουμε θετικά καίρια ζητήματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, όπως για παράδειγμα την απελευθέρωση των θεωρήσεων, τη «visa liberalisation». Ένα ζήτημα όπου εμείς πάντοτε είχαμε πάρει μία εποικοδομητική θέση μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αλλά, όπως ισχύει για κάθε υποψήφια χώρα, υπάρχει ένας απαράβατος κανόνας που πρέπει να τηρείται: ο σεβασμός στις αρχές και τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένου του ευρωπαϊκού κεκτημένου, που ως γνωστόν περιλαμβάνει τον πλήρη σεβασμό της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων του συνόλου των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υιοθετήσει μία διπλή προσέγγιση. Το ενδεχόμενο λήψης μέτρων υπάρχει πάντα στο τραπέζι του Συμβουλίου. Εάν υπάρξουν παραβατικές και παράνομες ενέργειες σε βάρος της κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων μας, υπάρχει πάντοτε το ενδεχόμενο λήψης μέτρων. Βεβαίως, απευχόμαστε τις παράνομες ενέργειες με όλη μας την καρδιά.
Θα μου επιτρέψετε να κάνω μία ιδιαίτερη αναφορά σε ένα ζήτημα που δυστυχώς επηρεάζει αρνητικά τις διμερείς μας σχέσεις, αλλά και την ενταξιακή πορεία, νομίζω, της Τουρκίας. Και αυτό αφορά την απειλή πολέμου, εφόσον η Ελλάδα εφαρμόσει τα αναφαίρετα δικαιώματά της που προέρχονται από την UNCLOS και το Διεθνές Δίκαιο. Η στάση αυτή αντίκειται στο Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και δεν συνάδει ούτε με έναν Νατοϊκό Σύμμαχο, ούτε με τις σχέσεις καλής γειτονίας και με την προώθηση αυτών των σχέσεων.
Η Τουρκία συνεχίζει να μην αποδέχεται τη Σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία όχι μόνον αντικατοπτρίζει εθιμικό δίκαιο, αλλά έχει επικυρωθεί και από την Ευρωπαϊκή Ένωση, άρα είναι τμήμα του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Και χαρακτηριστικό παράδειγμα μη συμμόρφωσης αποτελεί το γνωστό «μνημόνιο» μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, το οποίο έχει καταδικασθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, διότι παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών και δεν συνάδει με το Δίκαιο της Θάλασσας.
Αναφορικά με το μεταναστευτικό-προσφυγικό, επισήμανα - και νομίζω συμφωνήσαμε - ότι είναι ευρω-τουρκικό ζήτημα. Οι υποχρεώσεις της Τουρκίας απορρέουν από τη Δήλωση Ε.Ε.-Τουρκίας του 2016. Ο φίλος μου Mevlüt μου είπε την τουρκική επιθυμία για την υπογραφή μίας νέας συμφωνίας. Όποια συμφωνία όμως και να υπάρχει, για να πετύχει η υλοποίησή της πρέπει να γίνουν αναγκαίες ενέργειες και να υπάρχει η απαραίτητη βούληση, ώστε να τερματισθεί η εγκληματική δράση δικτύων μετακίνησης μεταναστών. Και αναφέρθηκα καθαρά στην απόπειρα εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού στον Έβρο το προηγούμενο διάστημα.
Επίσης, συζητήσαμε θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς. Η προσδοκία αναστροφής της απόφασης μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, καθώς και της απόφασης της μετατροπής της Μονής της Χώρας σε τζαμί, εκφράστηκε προς την τουρκική πλευρά. Εμείς πιστεύουμε ότι μία τέτοια αναστροφή είναι προς το συμφέρον και της Τουρκίας και της εικόνας της Τουρκίας διεθνώς.
Αγαπητέ μου Mevlüt, ολοκληρώνω κάνοντας μία σύντομη αναφορά στις περιφερειακές προκλήσεις στη Συρία, στη Λιβύη. Νομίζω ότι πρέπει και στις δύο χώρες αυτές – θα το συζητήσουμε και μετά στο δείπνο - να βοηθήσουμε, ώστε να λυθούν συνολικά οι μακροχρόνιες κρίσεις, με τη διαφύλαξη της κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας και των δύο χωρών, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Κυρίες και κύριοι, η Ελλάδα και η Τουρκία είναι προορισμένες από τη γεωγραφία να ζουν μαζί σε μία περιοχή με πολλά σύνθετα προβλήματα. Είτε στα Βαλκάνια, είτε στη Μέση Ανατολή, είτε στον Καύκασο. Είναι προς το συμφέρον και των δύο χωρών, και της Ελλάδας και της Τουρκίας, να συνεργαστούμε για την εμπέδωση της ασφάλειας, της σταθερότητας και της ευημερίας στις περιοχές αυτές στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και των αρχών καλής γειτονίας. Αυτή είναι η άποψη της κυβέρνησης Μητσοτάκη και αυτή την άποψη ήρθα να εκφράσω σήμερα εδώ στην Άγκυρα, με την ελπίδα οι σχέσεις μας να πάνε μπροστά. Δεν αγνοούμε την πραγματικότητα, ξέρουμε ότι έχουμε πολύ δρόμο. Αλλά ελπίζω ότι σήμερα μπορούμε να πούμε ότι μπορούμε να κάνουμε ένα βήμα, το οποίο θα αποβεί εις όφελος και των δύο χωρών μας και κυρίως των δύο λαών μας.
Θα ήθελα, επίσης, με την ευκαιρία αυτή να διατυπώσω προς το φίλο μου Mevlüt την πρόσκληση να επισκεφθεί την Αθήνα, σε χρόνο που θα καθορίσουμε από κοινού και θα μας δώσει την ευκαιρία να συνεχίσουμε τη συζήτηση επί τη βάση της ατζέντας μας και τελικά, να προετοιμάσουμε από τις συζητήσεις μας τη συνάντηση του Προέδρου Erdoğan με τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Και πάλι ευχαριστώ θερμά για τη φιλοξενία σήμερα εδώ, αγαπητέ μου Mevlüt».
Δευτερολογία Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια
«Ευχαριστώ, αγαπητέ μου Mevlüt, που μου επιτρέπεις να απαντήσω. Φαντάζομαι οι συνεργάτες σου είναι «βασιλικότεροι του βασιλέως» και θα προτιμούσαν να μην το κάνω, αλλά δεν γίνεται.
Να τα θέσω με τη σειρά:
Νομίζω ότι η ελληνική θέση όσον αφορά το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο είναι σαφής πάντοτε. Και δεν νομίζω ότι είναι η πρώτη φορά που τα ακούτε. Και θα μου έκανε μεγάλη εντύπωση αν περιμένατε, αγαπητέ μου Mevlüt, να μην τα πω εδώ στην Άγκυρα. Δηλαδή να έρθω εδώ στην Άγκυρα και να παρουσιάσω τα πράγματα σαν να μην έχει συμβεί τίποτε στο Αιγαίο και σαν να μην έχει συμβεί τίποτε στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η θέση της Ελλάδας είναι σαφής: η Τουρκία έχει παραβιάσει στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο το Διεθνές Δίκαιο και τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. Και όχι μόνον αυτό, έχει παραβιάσει τα ίδια τα δικαιώματα κυριαρχίας της Ελλάδας. Έχει κάνει 400 υπερπτήσεις πάνω από ελληνικό έδαφος Mevlüt. Πάνω από ελληνικό έδαφος. Δεν υπάρχει καμία διάταξη δικαίου που να επιτρέπει πτήση πάνω από το ελληνικό έδαφος. Δεν μιλάω για τη θάλασσα.
Όσον αφορά το θέμα της μειονότητας, της μουσουλμανικής μειονότητας: αυτό το λέει η Λωζάννη, δεν το λέμε εμείς. Και τη Λωζάννη, αν θυμάμαι καλά, την έχει υπογράψει και η Τουρκία. Αυτή είναι η Συνθήκη. Μπορεί να αρέσει στην Τουρκία, μπορεί να μην αρέσει στην Τουρκία, αλλά η Λωζάννη ισχύει και θα ισχύει.
Όσον αφορά την UNCLOS: η UNCLOS είναι τμήμα του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Την έχει υπογράψει η Ευρωπαϊκή Ένωση ως Ευρωπαϊκή Ένωση. Όχι μόνο τα κράτη, αλλά και η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση. Εάν η Τουρκία θελήσει να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που εγώ ελπίζω ότι θα θελήσει, θα αποδεχθεί και την UNCLOS, τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Όσον αφορά το μεταναστευτικό, ειλικρινά νομίζω ότι μετά από τα γεγονότα του Φεβρουαρίου και του Μαρτίου δεν θα έπρεπε η Τουρκία να κάνει μάθημα στην Ελλάδα. Εμείς είμαστε έτοιμοι πράγματι, όπως είπες κι εσύ, να προχωρήσουμε σε μία νέα σελίδα. Αλλά η νέα σελίδα προϋποθέτει μία αντίληψη, καμιά φορά, του τί κάνει κανείς λάθος και τί κάνει σωστό. Νομίζω, λοιπόν, ότι ήταν μάλλον όχι σωστό το συγκεκριμένο ζήτημα.
Θα ήθελα λοιπόν να πω ξεκάθαρα ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να προχωρήσει σε μία θετική ατζέντα σιγά-σιγά με την Τουρκία. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει αλλαγή των πάγιων, διαρκών θέσεων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, δεν σημαίνει εγκατάλειψη του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
Και θα μου επιτρέψεις να σου πω ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την Ελλάδα, Mevlüt, δεν είναι «τρίτοι». Η Ελλάδα είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι το Συμβούλιο στο οποίο ανήκουμε και στο οποίο έχουμε προτείνει να ανήκετε κι εσείς, όταν γίνετε μέλος. Άρα δεν είναι τρίτος, είναι η οικογένειά μας. Είναι οι χώρες με τις οποίες ζούμε μαζί, είναι οι χώρες με τις οποίες συμμεριζόμαστε τις ίδιες αξίες, είναι οι χώρες με τις οποίες συμμεριζόμαστε ένα κοινό μέλλον, ένα κοινό όραμα, ένα χώρο προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όπως λέω πάντα, είναι το πιο υπερήφανο παράδειγμα συνύπαρξης κρατών στην ιστορία του ανθρωπίνου γένους. Η Ελλάδα είναι περήφανη για τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι περήφανη για το ευρωπαϊκό κεκτημένο και θα συνεχίσει να λειτουργεί σύμφωνα με αυτό.
Σε ευχαριστώ πάρα πολύ και πάλι για την ευκαιρία που μου έδωσες. Θα πρότεινα δε να μην οδηγηθούμε σε έναν ατέρμονο διάλογο επί αυτών, επί των οποίων ξέρουμε ότι διαφωνούμε. Αλλιώς θα χαλάσει αυτό το οποίο επιχειρήσαμε να δημιουργήσουμε σήμερα, μετά την εξαιρετική συνάντηση με τον Πρόεδρο Erdoğan».
Τριτολογία Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια
«Δεν άκουσα, αλλά θα προσπαθήσω να περιορισθώ σε ένα-δύο λεπτά, για να πω απλώς ότι πράγματι ζητάμε να βρούμε μια θετική ατζέντα. Αυτό είναι η λύση.
Αλλά η θετική ατζέντα σημαίνει αντίληψη της θέσεως του άλλου. Έθεσες Mevlüt δύο θέματα:
Αποστρατικοποίηση των νησιών. Γιατί υπάρχει στρατός στα νησιά; Υπάρχει γιατί απειλούνται από κάπου. Ο στρατός κοστίζει χρήματα. Δεν θέλουμε να χαλάμε χρήματα χωρίς λόγο. Υπάρχει κανείς να ισχυρίζεται αυτή τη στιγμή ότι δεν υπάρχει στρατιωτική απειλή και αποβατική δύναμη απέναντι από τα νησιά; Εάν δεν υπάρχει, είναι καλό να μας το πουν.
Τα 6 έως 10 μίλια στον αέρα και τη θάλασσα, αν θυμάμαι καλά, ξεκινάνε το 1930. Η Τουρκία διαμαρτυρήθηκε για πρώτη φορά το 1975. Μετά από 50 χρόνια, μετά από μισό αιώνα.
Συμφωνώ, πρέπει να βρούμε λύσεις και να μην καλύπτουμε τις διαφωνίες. Και να βρούμε μια κοινή θετική ατζέντα. Θέλω, όμως, ειλικρινά να πω προς τη τουρκική πλευρά ότι αυτό θα επιτευχθεί Mevlüt, εάν αντιληφθείτε και τις ευαισθησίες τις δικές μας και αν αντιληφθείτε τον τρόπο λειτουργίας της Ε.Ε. Ελπίζω η διαφωνία μας, παρεμπιπτόντως, να μην σε οδήγησε να ματαιώσεις την πρόσκληση για δείπνο, διότι πεινάω εξαιρετικά».
Δείτε βίντεο: Ξένος Τύπος για Δένδια-Τσαβούσογλου: «Καιρό είχαμε να δούμε τέτοια σύγκρουση!»
