«Κάλεσμα» Ερντογάν να επιστρέψουν οι Έλληνες που «εγκατέλειψαν» την Κωνσταντινούπολη
Τι αναφέρει ο τουρκικός Τύπος - Το δείπνο του Τούρκου προέδρου στους θρησκευτικούς ηγέτες της Πόλης - Το ανθελληνικό πογκρόμ τον Σεπτέμβριο του 1955 στην Κωνσταντινούπολη
Σε μία «απρόσμενη» κίνηση προέβη ο Τούρκος πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν, προσκαλώντας τους Έλληνες της Κωνσταντινούπολης που «εγκατέλειψαν» την Πόλη να επιστρέψουν.
Συγκεκριμένα, το εν λόγω «κάλεσμα» φιλοξενεί η τουρκική εφημερίδα Sabah ως κεντρικό θέμα στο σημερινό της πρωτοσέλιδο, σημειώνοντας πως ο Ερντογάν καλεί τους Ρωμιούς να επιστρέψουν στο σπίτι τους.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ο Τούρκος πρόεδρος έκανε αυτήν την τοποθέτηση κατά την διάρκεια του δείπνου ιφτάρ που παρέθεσε στους θρησκευτικούς ηγέτες στην Κωνσταντινούπολη. Όπως σημειώνει δε το sigmalive.gr σήμερα το σύνολο σχεδόν των τουρκικών εφημερίδων προβάλλουν το πολύ καλό, οικείο και ζεστό κλίμα που υπήρξε στο ιφτάρ με τους ηγέτες των άλλων θρησκειών στην Τουρκία, γράφοντας χαρακτηριστικά ότι ο Τούρκος ηγέτης «αγκάλιασε» τις μειονότητες.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης, ο οποίος συνοδευόταν από τον Μητροπολίτη Χαλκηδόνος Εμμανουήλ, εξέφρασε τις ευχές του προς τον Τούρκο Πρόεδρο και προς όλους τους μουσουλμάνους για το Ραμαζάνι και ευχήθηκε ο Θεός να προστατεύει κάθε άνθρωπο και ιδιαίτερα αυτή την περίοδο της πανδημίας και να ενισχύει τις προσπάθειες των αρμοδίων κρατικών και τοπικών αρχών, αλλά και των υγειονομικών υπηρεσιών, για την αντιμετώπισή της και τη στήριξη των δοκιμαζομένων συνανθρώπων μας. Ευχαρίστησε τον Τούρκο Πρόεδρο για τις θερμές ευχές του προς τους Χριστιανούς της Τουρκίαςμε αφορμή την εορτή του Πάσχα. Το δείπνο ιφτάρ προσφέρεται κατά την περίοδο του Ραμαζανιού μετά το τέλος της ημερήσιας νηστείας.
Σεπτεμβριανά: Η ολέθρια νύχτα για τον Ελληνισμό της Κωνσταντινούπολης
Η άλλοτε πολυπληθής κοινότητα Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης έχει πλέον συρρικνωθεί, καθώς μετά το ανθελληνικό πογκρόμ του Σεπτεμβρίου του 1955 οι Ρωμιοί υποχρεώθηκαν σε απέλαση ενώ πολλοί έφυγαν προκειμένου να γλιτώσουν τα χειρότερα.
Τα γεγονότα του Σεπτεμβρίου 1955, αποτελούν το τέλος μιας 30χρονης και πλέον, μεθοδευμένης από το τουρκικό κράτος πολιτικής εξόντωσης του ελληνισμού της Τουρκίας. Δεν επρόκειτο για κάτι ξαφνικό, αλλά μάλλον για κάτι αναμενόμενο.
Όπως είναι γνωστό, με τη Συνθήκη της Λωζάνης (1923), εξαιρέθηκαν από τις ανταλλαγές οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου όπως και οι, μουσουλμάνοι στο θρήσκευμα, Έλληνες πολίτες της Δυτικής Θράκης. Το 1925, υπήρχαν στην Κωνσταντινούπολη 250.000 Έλληνες (το 1/3 του συνολικού τότε πληθυσμού της). Λίγο μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης, το νέο καθεστώς της Τουρκίας, μαζί με τον εκτουρκισμό της οικονομίας, επιβάλλει και σημαντικούς περιορισμούς στην πολιτιστική ζωή των Ελλήνων.
Η κεντρική φράση-σύνθημα, είναι: «Η Τουρκία για τους Τούρκους». Δημόσιες υπηρεσίες, τράπεζες, ιδιωτικές επιχειρήσεις, κ.ά., αντικαθιστούν Έλληνες υπαλλήλους με μουσουλμάνους ενώ Έλληνες επιχειρηματίες υποχρεώνονται να συνεταιριστούν με Τούρκους για να μην εκτοπιστούν. Με το διάταγμα 1092/6.12.1923 καθορίζεται ο τρόπος εκλογής του Πατριάρχη και αμφισβητείται η οικουμενικότητα του Πατριαρχείου. Παράλληλα, απελαύνονται αρχιερείς και απαγορεύεται η ιερατική περιβολή εκτός των εκκλησιών. Το 1932, με το νόμο 2007, απαγορεύεται στους αλλοδαπούς η άσκηση μιας σειράς επαγγελμάτων.
Έτσι, δεν επιτρέπεται να υπάρχουν αλλοδαποί: οδοντίατροι, χειρουργοί, δικηγόροι, μηχανικοί, χημικοί, ράφτες, οδηγοί, και υποδηματοποιοί… 10.000 περίπου Πολίτες ελληνικής υπηκοότητας εγκαταλείπουν την Τουρκία. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να μειωθεί ο αριθμός των μαθητών των μειονοτικών σχολείων. Με το νόμο 2525 του 1934, υποχρεώνονται όλοι οι Τούρκοι πολίτες να αποκτήσουν τουρκόφωνα επίθετα.
Στις εκλογές της 2ας Μαΐου 1954 στην Τουρκία, το Δημοκρατικό Κόμμα θριάμβευσε και ο πρωθυπουργός Μεντερές, ένιωθε πλέον παντοδύναμος. Σταδιακά, άρχισε από ορισμένους κύκλους στη γειτονική χώρα, η δαιμονοποίηση των Ελλήνων με αφορμή το Κυπριακό. Με την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ την 1η Απριλίου 1955, η κατάσταση για τους ομογενείς στην Τουρκία, άρχισε να γίνεται ακόμα πιο δύσκολη. Στόχος των τουρκικών εφημερίδων, έγινε ο Πατριάρχης Αθηναγόρας, ο οποίος δεν καταδίκαζε δημόσια τον αγώνα της ΕΟΚΑ, ενώ παράλληλα δημοσιεύονταν ψεύτικες ειδήσεις για διεξαγωγή εράνων από τους ομογενείς υπέρ των Κυπρίων. Μονίμως υπήρχε η αναφορά σε ενδεχόμενη «σφαγή των Τουρκοκυπρίων».
Το Σάββατο 5 Σεπτεμβρίου 1955, η σύζυγος του Τούρκου Πρόξενου στη Θεσσαλονίκη, καλεί ένα φωτογράφο να βγάλει μερικές φωτογραφίες από την εξωτερική πλευρά του Προξενείου, καθώς και του σπιτιού του Κεμάλ, που βρίσκεται στον περίβολο του Προξενείου, με το πρόσχημα ότι φεύγει και τις θέλει για ενθύμια. Πράγματι, αυτό έγινε, οι φωτογραφίες παραδόθηκαν στη σύζυγο του Πρόξενου, η οποία την επόμενη μέρα αναχώρησε για την Τουρκία. Γύρω στις 00.10 της 5ης προς 6η Σεπτεμβρίου εκρήγνυται η «περιβόητη» βόμβα στον κήπο του Τουρκικού Προξενείου και έξω από το σπίτι του Κεμάλ. Οι ζημιές σ’ αυτό ήταν περιορισμένες καθώς μόνο μερικά τζάμια έσπασαν. Οι ελληνικές αρχές κινητοποιήθηκαν άμεσα για την ανεύρεση των δραστών.
Η τουρκική κυβέρνηση χρησιμοποιούσε τα ανθελληνικά αντανακλαστικά της κοινωνίας προκειμένου να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη από τα οικονομικά προβλήματα που εμφάνιζε το τουρκικό κράτος, όπως ο αυξημένος πληθωρισμός, η μείωση των αναπτυξιακών ρυθμών καθώς και η πτώση του βιοτικού επιπέδου.
Το βράδυ 6-7 Σεπτεμβρίου στην Κωνσταντινούπολη ξεκινά το ανθελληνικό πογκρόμ. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της εποχής στις διαδηλώσεις συμμετείχαν περίπου 100.000 άτομα τα οποία δρούσαν σε ομάδες των 15 έως 50 ατόμων οι οποίες πραγματοποιούσαν «καταδρομικές» επιχειρήσεις και στην συνέχεια επανασυνδέονταν σε πλήθη των 5.000 ατόμων που κινούνταν από την μία περιοχή στην άλλη.
Η ανθρωπογεωγραφία του πλήθους σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα Μιλιέτ είχε ως εξής: Προβοκάτορες, οδηγούς και αρχηγούς, καταστροφείς, λαφυραγωγούς, διαδηλωτές με εθνικά κίνητρα και περίεργους, δηλαδή αυτούς που ανακατεύτηκαν με το πλήθος μόνο και μόνο για να δουν τι συμβαίνει. Παράλληλα όπως ειπώθηκε από αυτόπτες μάρτυρες, το πλήθος κρατώντας τουρκικές σημαίες προσπαθούσε να στρατολογήσει κόσμο ακόμα και την ώρα της διαδήλωσης παρακινώντας οποιονδήποτε Τούρκο έβλεπαν στον δρόμο, στα καφενεία και τα μπαλκόνια, κρατώντας σημαίες, πορτρέτα μέχρι και ανδριάντες του Κεμάλ Ατατούρκ ενώ μοίραζαν και κονκάρδες της οργάνωσης «Η Κύπρος είναι τουρκική».
Εκατοντάδες ήταν και οι βιασμοί που σημειώθηκαν κατά την διάρκεια των επεισοδίων, αλλά δεν καταγράφηκαν προκειμένου να αποφευχθεί η σπίλωση του ονόματος της εκάστοτε οικογένειας. Ιδιαίτερα σημαντικά είναι τα στοιχεία που έδωσε ο Έλληνας χειρουργός των νοσοκομείων του Βαλουκλή στον Έλληνα πρόξενο στην Κωνσταντινούπολη ότι είχαν βιαστεί τουλάχιστον 60 νεαρές Ελληνίδες. Ωστόσο αξίζει να σημειωθεί ότι στην αναφορά του αρχηγού της Αστυνομίας της Κωνσταντινούπολης για τα επεισόδια, δεν γίνεται ούτε λόγος για βιασμούς, ενώ είναι βέβαιο πως σημειώθηκαν μέχρι και βιασμοί αγοριών.
