Με κεντρικό σύνθημα «ΠΑΣΟΚ: Κίνημα Αλλαγής, Δύναμη Ελπίδας», θα εορταστούν τα 47 χρόνια από την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ από τον Ανδρέα Παπανδρέου σε εκδήλωση, που θα πραγματοποιηθεί απόψε στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού
47 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ημέρα που ο Ανδρέας Παπανδρέου, ανακοίνωσε την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ. Το 1974, στο ξενοδοχείο King Palace, ανάμεσα σε 150 ανθρώπους διαβάζει αναλυτικά τη διακήρυξη του κόμματος του και τη μοιράζει σε ένα πράσινο βιβλιαράκι σε όλους. Κυρίως οι νεότεροι, πιστεύουν πολύ στο όραμα του Παπανδρέου και τον ακολουθούν. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1981, κερδίζει την εξουσία.
Η πτώση της Χούντας στις 24 Ιουλίου 1974, βρήκε τον Ανδρέα Παπανδρέου, εξόριστο στον Καναδά. Στις αρχές Αυγούστου ο Ανδρέας παίρνει την απόφαση να έρθει στην Ελλάδα και να ηγηθεί κόμματος. Στις 6 Αυγούστου συγκαλεί στο Βίντερτουρ της Ελβετίας για πρώτη και τελευταία φορά το εθνικό συμβούλιο του Πανελλήνιου Απελευθερωτικού Κινήματος (ΠΑΚ), μιας αντιστασιακής οργάνωσης, που είχε ιδρύσει κατά τη διάρκεια της δικτατορίας και διακήρυττε όχι μόνο την πτώση της χούντας, αλλά και «την αποδέσμευση της χώρας από την ξένη εξάρτηση» και «την πραγματοποίηση ριζικών αλλαγών, με τελικό στόχο το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας»
Σε εκείνη την ασταθή πολιτική ατμόσφαιρα ο γιος του «Γέρου της Δημοκρατίας» αρνήθηκε να κληρονομήσει την Ένωση Κέντρου και ξεκίνησε ένα νέο ριζοσπαστικό κίνημα που προέτασσε το αίτημα του σοσιαλισμού. Το εγχείρημα του βρήκε αντιστάσεις από το περιβάλλον του. Θεωρούσαν ότι ήταν «τρελό» να προτιμήσει να φτιάξει ένα καινούργιο κόμμα από το να «κληρονομήσει» ένα έτοιμο που δεν θα τον δυσκολεύει να πάρει την εξουσία.
H τελική επεξεργασία της διακήρυξης έγινε το μεσημέρι της 2ας Σεπτεμβρίου 1974 στην τραπεζαρία του σπιτιού του Ανδρέα Παπανδρέου στο Καστρί. Οι εισηγήσεις ήταν πολλές για το όνομα. Κάποιοι έκαναν λόγο για Ελληνικό Σοσιαλιστικό Κόμμα και άλλοι πρότειναν Εργατικό Κόμμα. Ορισμένοι υποστήριξαν την πρόταση Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα για την Αναγέννηση της Ελλάδας (ΠΑΣΟΚΑΕ). Αλλά υπήρξαν αντιρρήσεις καθώς κάποια στελέχη εξέφρασαν την άποψη ότι η λέξη «Αναγέννηση» παραπέμπει στη χούντα.
Κλείσιμο
Τελικά, η πρώτη δήλωση του λογότυπου του ΠΑΣΟΚ στον Άρειο Πάγο ανέφερε «Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κόμμα». Ο Παπανδρέου θα ζητήσει να τροποποιηθεί σε «Κίνημα» δύο ημέρες αργότερα, με διορθωτική δήλωση. Τις πρώτες ημέρες το νέο κόμμα θα αναφέρεται στις εφημερίδες ως ΠΣΚ.
Το κεντρικό σύνθημα που αναφέρεται στη διακήρυξη και καθορίζει τις αρχές του νέου κόμματος, ήταν το τετράπτυχο «Εθνική Ανεξαρτησία - Λαϊκή Κυριαρχία - Κοινωνική Απελευθέρωση – Δημοκρατία». Ένα μανιφέστο που δεν κρύβει τον πόνο για την Κύπρο, την οργή του στο ΝΑΤΟ αλλά και τις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και τη δικαιοσύνη που ζητούν για την επταετή χούντα στη χώρα.
Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. συμμετείχε για πρώτη φορά στις εθνικές εκλογές του 1974, αποσπώντας ποσοστό 13,58%, που μεταφράστηκε στην ανάδειξη 13 βουλευτών.
Την εκλογική επιτυχία ακολούθησε μία τάση εσωστρέφειας και εκκαθαρίσεως των αντιφρονούντων στοιχείων. Την άνοιξη του 1975 διαγράφτηκε από το κόμμα μία ομάδα τροτσκιστών, η οποία ίδρυσε αργότερα την τροτσκιστική οργάνωση Ξεκίνημα, ενώ ακολούθησε και η διαγραφή των περισσότερων στελεχών που προέρχονταν από τη Δημοκρατική Άμυνα. Μεταξύ αυτών ήταν και οι Νίκος Κωνσταντόπουλος και Σάκης Καράγιωργας, οι οποίοι ίδρυσαν μετέπειτα τη Σοσιαλιστική Πορεία.
Στις βουλευτικές εκλογές του 1977 το ΠΑ.ΣΟ.Κ. διπλασίασε το ποσοστό του και εξέλεξε 93 βουλευτές, καταλαμβάνοντας τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Τα χρόνια της απόλυτης δόξας του ΠΑΣΟΚ, δεν άργησαν. Το 1981, το ΠΑΣΟΚ γίνεται η πρώτη αριστερή κυβέρνηση της χώρας. Αφήνει μια βαριά κληρονομιά στον τόπο, όμως τη δεκαετία του 2010, η εποχή της οικονομικής κρίσης, το βρίσκει λαβωμένο. Οι εκλογές το έφεραν αντιμέτωπο με μια άνευ προηγούμενου απαξίωση. Ίσως το μόνο κόμμα που πλήρωσε τόσο ακριβά την οικονομική κρίση.
Σήμερα, το ΠΑΣΟΚ αποτελεί μια συνιστώσα του Κινήματος Αλλαγής. Η φετινή επέτειος, θα γιορταστεί στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Με περιορισμό αριθμό προσκεκλημένων και φέτος λόγω της πανδημίας. Όπως επισημαίνουν πηγές από τη Τρικούπη στο protothema.gr, η ομιλία της Φώφης Γεννηματά αναμένεται να αφορά, «το μήνυμα του ΠΑΣΟΚ στην νέα εποχή ως δύναμη ανατροπής, ως ένα πραγματικό Κίνημα Αλλαγής».
Από την Τρικούπη, διαψεύδουν την φημολογία που κυκλοφορούσε το προηγούμενο διάστημα, ξεκαθαρίζοντας ότι η Φώφη Γεννηματά ουδέποτε είχε την πρόθεση να χρησιμοποιήσει την εκδήλωση ώστε να προωθήσει την υποψηφιότητά της. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν χαρακτηριστικά στο protothema.gr, πως «η Γεννηματά είναι υποψήφια εδώ και έναν χρόνο και δεν θα χρησιμοποιούσε την 3η Σεπτεμβρίου για προσωπικούς λόγους». Στόχος είναι μια πιο θεσμική προσέγγιση της επετείου, ώστε να τους περιλαμβάνει όλους. Παρόντες, άλλωστε, θα είναι και οι δυο άλλοι συνυποψήφιοι, Ανδρέας Λοβέρδος και Νίκος Ανδρουλάκης και πιθανότατα και ο Χάρης Καστανίδης.
Τέλος, όπως και πέρσι η μάσκα «ΠΑΣΟΚ» επανακυκλοφορεί. Άλλωστε, ο συμβολισμός αυτή τη χρονιά είναι ακόμη μεγαλύτερος ενόψει και των εσωκομματικών εκλογών.
