EUMED9: H Μεσόγειος «φλέγεται» στη σκιά της AUKUS - «Στη γειτονιά της» γυρνά η Γαλλία
Κοινός βηματισμός για τους εννέα ηγέτες του Ευρωπαϊκού Νότου με προτεραιότητες στο μεταναστευτικό, την κλιματική αλλαγή, την πανδημία αλλά και τις προκλήσεις της Τουρκίας - Στην αντεπίθεση ο Μακρόν μετά την υπογραφή της αμυντικής συμφωνίας ΗΠΑ - Μεγάλης Βρετανίας και Αυστραλίας
Στην πιο ώριμη φάση της βρίσκεται η συμπόρευση των μεσογειακών κρατών – μελών της ΕΕ, όπως ανέδειξε η χθεσινή, όγδοη κατά σειρά Σύνοδός του περιφερειακού σχήματος EUMED9, στο οποίο μετέχουν η Ελλάδα, η Κύπρος, η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Μάλτα, η Πορτογαλία και εσχάτως η Κροατία και η Σλοβενία.
Ο κοινός βηματισμός που άνοιξαν χθες από την Αθήνα οι εννέα ηγέτες του Ευρωπαϊκού Νότου, εκκινώντας από τη βιοποικιλότητα και καταλήγοντας στην κοινή ευρωπαϊκή άμυνα, επιταχύνει κατά πολύ τις διεργασίες ομογενοποίησης των αιτημάτων των μεσογειακών χωρών, αυξάνοντας τη διεκδικητική τους ορμή στα ευρωπαϊκά κέντρα λήψης αποφάσεων. Το γεγονός μάλιστα ότι στη Σύνοδο παρέστη η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ενισχύσει και θεσμικά την κοινή μεσογειακή έκφραση, ενώ δίνει πόντους στα ζητήματα που ανέδειξε η 8η Σύνοδος, σε μια κρίσιμη διεθνολογικά συγκυρία.
Τόσο το αγγλοσαξωνικό σύμφωνο ασφάλειας ΗΠΑ- Αυστραλίας – Μ. Βρετανίας (AUKUS), όσο και η μετατόπιση του αμερικανικού ενδιαφέροντος στον Ινδο-ειρηνικό μετά την αποχώρηση από το Αφγανιστάν, φέρνουν την Ευρώπη προ των ευθυνών της απέναντι στα δικά της ζητήματα ζωτικού ενδιαφέροντος, σε μια περίοδο που φαίνεται πως τα εθνικά συμφέροντα υπερακοντίζουν τη διεθνή αλληλεξάρτηση. Συνεπώς, οι συγκλίσεις των ηγετών της Μεσογείου έρχονται να υπογραμμίσουν την ανάγκη για μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ενοποίηση, αλλά πρωτίστως για επίλυση μιας σειράς από επείγοντα ζητήματα για τον Ευρωπαϊκό Νότο, όπως:
· ζητήματα ασφάλειας και σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο
· μεταναστευτικές ροές και προσφυγικούς πληθυσμούς
· ζητήματα σταθεροποίησης των χωρών της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής
· ζητήματα κοινωνικής συνοχής στο εσωτερικό της ΕΕ
Κλείσιμο
· την πορεία της πανδημίας και της ευρωπαϊκής εμβολιαστικής προσπάθειας
· τις ανάγκες χαμηλού ενεργειακού κόστους και επανακαθορισμού του ενεργειακού πλαισίου στο φυσικό αέριο
· ζητήματα προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων
· μέτρα κατά της κλιματικής αλλαγής και αντίμετρα πολιτικής προστασίας
· την προστασία της βιοποικιλότητας, του δασικού και θαλάσσιου πλούτου,
· αλλά και επιμέρους περιφερειακά ζητήματα, όπως ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου στην περίπτωση της Κύπρου και βεβαίως
· η συμπεριφορά της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Μεσογειακός συντονισμός
Υπό αυτό το πρίσμα, «διεκδικούμε -και συμφωνήσαμε σε αυτό- έναν ισχυρότερο μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας» τόνισε ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, δίνοντας τον τόνο του μεσογειακού συντονισμού κατά την εναρκτήρια ομιλία του. Ο Πρωθυπουργός δεν περιορίστηκε στο γεωπολιτικό πλαίσιο, αλλά ανέδειξε και πτυχές της ευρωπαϊκής -και μεσογειακής- καθημερινότητας που χρήζουν άμεσης παρέμβασης, βελτιώνοντας το βιοτικό επίπεδο των ευρωπαίων πολιτών.
«Ζητάμε να αντιμετωπίσουμε και από κοινού, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, την πρόκληση των αυξημένων τιμών του φυσικού αερίου καθώς αυτές έχουν επιπτώσεις τελικά στις τιμές του ρεύματος για όλες τις οικονομίες μας» ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης, ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στη γειτονική χώρα, οριοθετώντας τη στάση του Ευρωπαϊκού Νότου συνολικά, από εδώ και στο εξής. Με το βλέμμα στραμμένο στην Άγκυρα, «είναι καιρός πια να εγκαταλείψει την επιθετική συμπεριφορά απέναντι στην Κύπρο, στην Ελλάδα, αλλά και συνολικά στην περιοχή» τόνισε ο κ. Μητσοτάκης, ενώ έστειλε μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση όταν προειδοποίησε πως δεν «θα επιτρέψουμε την επανάληψη του φαινομένου των ανεξέλεγκτων μεταναστευτικών ροών που βιώσαμε το 2015», ζητώντας ταυτόχρονα την εξάρθρωση παράνομων δικτύων διακίνησης ανθρώπων.
Η μεσογειακή αυτοπεποίθηση, παρά την αποχώρηση των Αμερικανών από το Αφγανιστάν, αλλά και τα εύθραυστα κράτη της Λιβύης, του Λιβάνου και της Τυνησίας, εδράζεται και στην αναγκαστική μετατόπιση της Γαλλίας προς το ζωτικό της χώρο, μετά την ακύρωση προμήθειας υποβρυχίων για λογαριασμό της Αυστραλίας από το Παρίσι, λόγω της AUKUS. Τις στιγμές που από το βήμα της EUMED9 ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν υπογράμμιζε ότι η ΕΕ πρέπει να είναι σε θέση να αντιμετωπίζει προκλήσεις και απειλές που αφορούν τη γειτονιά μας, αλλά και να δημιουργούμε συμμαχίες, ο Υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν Ιβ Λε Ντριάν ανακαλούσε τους πρεσβευτές της χώρας στις ΗΠΑ και την Αυστραλία, κίνηση που σηματοδοτεί σε επίπεδο συμβολισμών την παύση κάθε διπλωματικής και άλλης σχέσης με τις χώρες αυτές.
Γαλλική στροφή
Γυρνώντας την πλάτη στην Ουάσιγκτον, ο Πρόεδρος Μακρόν έστρεψε εκ νέου τη Γαλλία, ως «ναυαρχίδα» της Ανατολικής Μεσογείου προς τον Ευρωπαϊκό Νότο, διεκδικώντας επαυξημένο ρόλο στις εξελίξεις στην περιοχή, αφού «μεταφέραμε ένα μήνυμα σταθερότητας και ειρήνης» δήλωσε και πρόσθεσε ότι «ήδη μπορούμε να δούμε αποτελέσματα, δεδομένου ότι ήδη παρατηρούμε αποκλιμάκωση όσον αφορά την περιοχή της Νοτιανατολικής Μεσογείου. Είναι ένα πάρα πολύ απτό και συγκεκριμένο αποτέλεσμα». Παράλληλα, ο ίδιος επιχείρησε να εμφανιστεί ως καταλύτης των εξελίξεων, καθώς ανακοίνωσε ότι τον επόμενο μήνα θα διοργανωθεί νέα Σύνοδος για το θέμα της Λιβύης με ευρωπαϊκή πρωτοβουλία, με τη Γαλλία να παρακολουθεί στο εξής στενά τις εξελίξεις σε όλη τη λεκάνη της Μεσογείου.
Στην ίδια κατεύθυνση, ο κ. Μακρόν επανεπιβεβαίωσε τις στενές ελληνογαλλικές σχέσεις, καθώς με αφορμή τις καταστροφικές πυρκαγιές που έπληξαν την Ελλάδα το καλοκαίρι, υπογράμμισε πως «επιδείξαμε αλληλεγγύη σε εσάς που αντιμετωπίσατε αυτό το καταστροφικό γεγονός», ενώ διαμήνυσε μάλιστα πως αν χρειαστεί, η Γαλλία θα στηρίξει την Ελλάδα πάλι στο μέλλον, αποστροφή που δεν περιορίζεται αναγκαστικά και μόνο στη δασοπυρόσβεση.
Ταυτόχρονα, επικριτικός ως προς την ενεργειακή ανισότητα που παρατηρείται εντός της ΕΕ εμφανίστηκε ο Πρωθυπουργός της Ιταλίας, Μάριο Ντράγκι, ζητώντας την παρέμβαση της Κομισιόν για τις τιμές του ρεύματος. «Δεν υπάρχει πλέον χρόνος, δεν μπορούμε πλέον να εφησυχάζουμε, αντιθέτως οι προσπάθειες μας πρέπει να ενταθούν ειδάλλως οι συνέπειες θα είναι τραγικές για τους λαούς μας. Πρέπει να κινηθούμε με τέτοιο τρόπο ώστε η μετάβαση να προστατεύει τους πλέον ευάλωτους είτε αυτές είναι κοινωνικές ή οικονομικές» δήλωσε ο Ιταλός Πρωθυπουργός, θέση την οποία προσυπέγραψε και ο Ισπανός ομόλογός του, Πέδρο Σάντσεθ, τονίζοντας ότι
«Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε κάθε διαθέσιμο μέσο, αφού «τις επόμενες εβδομάδες και μήνες οι αυξημένες τιμές του φυσικού αερίου θα απασχολεί τους Ευρωπαίους αξιωματούχους».
Δάση, θάλασσες και Πολιτική Προστασία
Παράλληλα, οι εννέα ηγέτες υπεραμύνθηκαν στο σύνολό τους της προστασίας της βιοποικιλότητας, αλλά και του φυτικού και ζωϊκού κεφαλαίου της λεκάνης της Μεσογείου, το οποίο απειλείται από την κλιματική αλλαγή, όπως διαφάνηκε φέτος το καλοκαίρι.
Για το λόγο αυτό, την πλήρη εφαρμογή του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ και την ουσιαστική ενίσχυση των μέσων της RescEU στην Μεσόγειο ζήτησαν οι ηγέτες συνυπογράφοντας τη «Διακήρυξη της Αθήνας Διακήρυξη της Αθήνας για την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον στη Μεσόγειο», μαζί με την επιτάχυνση ανάπτυξης ενός στόλου πυροσβεστικών ή άλλων Αεροπλάνων και ελικοπτέρων και ενίσχυση των ικανοτήτων αεροδιακομιδής (MEDEVAC), με σκοπό την προστασία των Ευρωπαίων πολιτών και του φυσικού περιβάλλοντος από όλο και πιο σοβαρές και σύνθετες καταστροφές, όπως πυρκαγιές, πλημμύρες, σεισμούς, επιδημίες, καθώς, όπως και επενδύσεις στον τομέα ανάπτυξης δυνατοτήτων για την πρόληψη και αντιμετώπιση καταστροφών.
Ως προς την κλιματική αλλαγή, οι ηγέτες του Ευρωπαϊκού Νότου επαναλαμβάνουν τη σταθερή δέσμευσή τους στην εφαρμογή της Συμφωνίας των Παρισίων και στον στόχο του περιορισμού αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 1,5°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, καθώς και τη δέσμευσή τους στην επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας μέχρι το 2050, ενώ αναγνωρίζουν τη δέσμευσή τους για την ταχεία ανάπτυξη τεχνολογιών και πολιτικών που επιταχύνουν έτι περαιτέρω την απομάκρυνση από ένα αμείωτο δυναμικό άνθρακα.
Ειδική αναφορά στη «Διακήρυξη» γίνεται στην περιοχή της Μεσογείου ως μοναδικού κέντρου για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα, υπογραμμίζοντας ότι αυτή απειλείται από την απώλεια και από την υποβάθμιση των βιοτόπων, η οποία επιδεινώνεται περαιτέρω από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
