Η Ελλάδα στη Σύνοδο Κορυφής για τη Λιβύη - Θα καλέσει ο Μακρόν τον Ερντογάν;

Με τις δύο αμυντικές συμφωνίες με τη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες να λειτουργούν όπως οι δύο δόσεις των εμβολίων που προσφέρουν υψηλό βαθμό ανοσίας απέναντι στον κορωνοϊό, η Ελλάδα θωρακίζεται σε μεγάλο βαθμό -αλλά όχι πλήρως- έναντι της τουρκικής απειλής.

Από το 2020, με την πολιτική που ακολουθεί στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, ο Ταγίπ Ερντογάν έχει αλλάξει «πίστα». Προωθεί συστηματικά, με σχεδιασμένες καθημερινές κινήσεις την αναθεωρητική του ατζέντα, προωθώντας την τουρκική «μεγάλη» ιδέα της υποτιθέμενης «γαλάζιας πατρίδας», ένα πλάνο με το οποίο σχεδιάζει την θαλάσσια επέκταση της τουρκικής επικράτειας προς το νότο και τη δύση, σε βάρος κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ερμηνεύοντας το διεθνές δίκαιο με τον δικό τους –αλά τούρκα- τρόπο, ο Ερντογάν και οι πιστοί του συνεργάτες επιχειρούν να σφετεριστούν θαλάσσιες ζώνες που δεν ανήκουν στην Τουρκία, απειλούν σχεδόν σε καθημερινή βάση την Αθήνα και την Λευκωσία, προσπαθούν να δημιουργήσουν στρατιωτικές βάσεις σε γειτονικές τους χώρες με κατεστραμμένη οικονομία και αποσταθεροποιημένα πολιτικά συστήματα και αξιοποιούν τα διεθνή φόρα παρουσιάζοντας μεθοδικά μια εικόνα της κατάστασης σύμφωνα με την οποία επιχειρηματολογούν ότι οι κινήσεις τους μοιάζουν με αντιδράσεις σε ελληνικές ή κυπριακές πρωτοβουλίες.

Σε αυτό το σκηνικό των μεγάλων εξελίξεων, που ο πρόεδρος της Τουρκίας επιχειρεί να αλλάξει το status quo στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, η ελληνική κυβέρνηση οικοδομεί στέρεες θέσεις και ενισχύει συμμαχίες με χώρες που έχουν λόγο στη διπλωματική σκακιέρα και υπολογίσιμη στρατιωτική ισχύ, χωρίς να παραγνωρίζει το πεδίο της οικονομίας, αφού είναι κοινός τόπος ότι τα κοινά συμφέροντα -για παράδειγμα στο πεδίο της ενέργειας- κινητοποιούν πολύ περισσότερο τους περιφερειακούς παίκτες από μια μονότονη καταγγελία της κακιάς Τουρκίας. Η πρόσφατη συμφωνία ηλεκτρικής διασύνδεσης της Ελλάδας με την Αίγυπτο, δεν είναι ένα θεωρητικό σχέδιο που θα μπορούσε να εφαρμοστεί υπό την αίρεση μιας σειράς από παράγοντες που καθορίζουν τρίτες χώρες.

Το σχέδιο έχει την έγκριση των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με την ολοκλήρωσή του θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την μεταφορά ποσοτήτων «πράσινης» ενέργειας που θα παράγεται από την ηλιακή ενέργεια σε τεράστιες ερημικές εκτάσεις της Αιγύπτου προς την Ελλάδα και άλλες χώρες της ΕΕ. «Η λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου αποκτά ξεχωριστή σημασία διότι μπορούν να περάσουν και ηλεκτρικές συνδέσεις με την Βόρεια Αφρική, οι οποίες θα μπορέσουν να δώσουν στο ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας φθηνή ηλεκτρική ενέργεια παραγόμενη από τον ήλιο» τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μετά την ολοκλήρωση των συζητήσεων στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες.

Η ενίσχυση της ελληνοαιγυπτιακής συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας και η προοπτική της τροφοδοσίας ευρωπαϊκών χωρών με υγροποιημένο φυσικό αέριο και ηλεκτρική ενέργεια από την Αφρική αποσταθεροποιεί την τουρκική προσπάθεια για βελτίωση των σχέσεων της Αγκυρας με το Κάιρο. Λίγες ημέρες πριν, η τουρκική κυβέρνηση δεν μπόρεσε να κρύψει ότι αιφνιδιάστηκε τόσο από την επισημοποίηση της ρήτρας αμοιβαίας στρατιωτικής συνδρομής της Ελλάδας με την Γαλλία σε περίπτωση που μία από τις δύο χώρες δεχθεί επίθεση στο έδαφός της, όσο και από την συνομολόγηση της συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας της Αθήνας με την Ουάσιγκτον, απότοκο της οποίας θα είναι η στάθμευση και ανάπτυξη ακόμη περισσότερων αμερικανικών στρατευμάτων στην ελληνική επικράτεια.

Ο Ταγίπ Ερντογάν, που εδώ και χρόνια προσπαθεί να εκμηδενίσει το Καστελλόριζο για να σφετεριστεί όλη τη θαλάσσια περιοχή από την Κύπρο μέχρι την ζώνη Ρόδος-Κάρπαθος-Κάσος-Κρήτη, απειλεί μέσω συνεργατών του ότι θα κάνει τα πρέποντα βήματα με αποφασιστικό τρόπο, αν δεχθεί απειλές.

Επιβεβαιωτική γεώτρηση στην κυπριακή ΑΟΖ

Ο αμερικανικός κολοσσός της ExxonMobil ενημέρωσε την κυπριακή κυβέρνηση ότι μέχρι το τέλος του 2021, ίσως και μέσα στον Νοέμβριο, προγραμματίζει επιβεβαιωτική γεώτρηση στο αδειοδοτημένο τεμάχιο 10 της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, ώστε να διασταυρωθεί αν οι ποσότητες φυσικού αερίου είναι όσες υπολογίζονταν από τις αρχικές έρευνες. Το κοίτασμα «Γλαύκος» εκτιμάται ότι θα μπορούσε να αποδώσει από πέντε μέχρι και οκτώ τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου. «Στο θέμα της Ανατολικής Μεσογείου και η Ελλάδα και η ελληνοκυπριακή διοίκηση της Νότιας Κύπρου κάνουν βήματα που θα αυξήσουν την ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Συνεχίζουν τις προσπάθειες να στείλουν ερευνητικό σκάφος στην υφαλοκρηπίδα μας στην Μεσόγειο» δήλωσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας Ταντζού Μπιλγκίτς και συνέχισε εκτοξεύοντας απειλές: «εμείς σε αυτή την πρόκληση και στο πεδίο και στο τραπέζι δίνουμε απαντήσεις και ποτέ δεν επιτρέπουμε να παραβιάζονται τα δικαιώματά μας».

Κατά την άποψη του εκπροσώπου του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, που προφανώς μίλησε εξ ονόματος του Ταγίπ Ερντογάν, εάν η Κυπριακή Δημοκρατία προχωρήσει σε γεώτρηση, τότε η Τουρκία για να προστατεύσει, δήθεν, τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων «θα συνεχίσει να δίνει τις πρέπουσες απαντήσεις».

Πώς θα συμπεριφερθεί το επόμενο διάστημα ο Ταγίπ Ερντογάν απέναντι στην Ελλάδα; Θα επιλέξει να «στοχοποιήσει» την Κύπρο θεωρώντας την σαν τον... αδύναμο κρίκο; Σε μια περίοδο που η γειτονική χώρα ταλανίζεται από μεγάλα οικονομικά προβλήματα, με την τουρκική λίρα να υποχωρεί, την ώρα που πληθαίνουν οι αναφορές ότι η υγεία του Ταγίπ Ερντογάν έχει κλονιστεί κι ενώ ο πρόεδρος της γειτονικής χώρας κατηγορείται από τους πολιτικούς αντιπάλους του ότι ζει σε γυάλινο πύργο, είναι άγνωστο ποιες θα είναι οι επόμενες κινήσεις της Άγκυρας. Πώς θα αντιδράσει ο Ταγίπ Ερντογάν αν θεωρήσει ότι βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο και αντιμετωπίζει τον κίνδυνο περιθωριοποίησης;

«Δεν είμαστε στα καλύτερά μας» αναφέρει στωικά κυβερνητικό στέλεχος για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Τόσο η Αθήνα, όσο και η Άγκυρα αντιμετωπίζουν με δυσπιστία η μία τις κινήσεις της άλλης. Στο παρελθόν, σε περιόδους εσωτερικής κρίσης ο Ταγίπ Ερντογάν έχει προσπαθήσει να εξάγει την ένταση στο Αιγαίο ή στην Κύπρο και ουδείς μπορεί να αποκλείσει ένα τέτοιο σενάριο στο μέλλον. Ο πρόεδρος της Τουρκίας, όταν βρίσκεται σε δύσκολη θέση δεν διστάζει να ελιχθεί ή ακόμη και να κάνει... κωλοτούμπα, παρουσιάζοντας σαν την καλύτερη λύση για τους πολίτες του αυτή την οποία λίγες ώρες νωρίτερα μπορεί να αποκήρυττε ή να δαιμονοποιούσε.

Το ερώτημα είναι πώς θα εξελιχθεί η περίοδος που διανύουμε. Διπλωμάτης με πολυετή προϋπηρεσία και εμπειρία στον χειρισμό κρίσεων εξηγούσε στο ΘΕΜΑ ότι αυτό που έχει σημασία είναι τι θα μείνει για την Ελλάδα όταν καθίσει ο κουρνιαχτός και αποσαφηνιστεί τι αλλάζει από τις αμυντικές συμφωνίες με την Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, παράλληλα με την υλοποίηση του προγράμματος ενίσχυσης της αποτρεπτικής ικανότητας των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων.

«Σασμός» Ελλάδας-Τουρκίας: Υπάρχει ενδεχόμενο;

Η τελευταία επικοινωνία του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν με πρωτοβουλία του πρωθυπουργού και αφορμή το ενδεχόμενο νέων μεταναστευτικών ροών από το Αφγανιστάν έδειξε ότι οι δίαυλοι επικοινωνίας της Αθήνας με την Άγκυρα παραμένουν ανοιχτοί.

Το ερώτημα είναι πόσο πιθανό είναι το ενδεχόμενο για μια νέα συνάντηση του πρωθυπουργού με τον πρόεδρο της Τουρκίας. Η 12η Νοεμβρίου πάντως, προσφέρει αφορμή για ένα ραντεβού του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Παρίσι, όπου ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν θα συγκαλέσει σύνοδο κορυφής ευρωπαϊκών χωρών για τηνΛιβύη.

Εκτός από τον οικοδεσπότη Εμανουέλ Μακρόν, στη διάσκεψη των Παρισίων για τη Λιβύη έχουν επιβεβαιώσει ότι θα παρίστανται η απερχόμενη καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι και ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Παρά τις... φιλότιμες προσπάθειες της Άγκυρας και του Βερολίνου, η Αθήνα πέτυχε να ξαναγίνει παίκτης στην υπόθεση της Λιβύης, όπως έδειξε και η πρόσφατη παρουσία του Νίκου Δένδια στη συνάντηση της Τρίπολης, όπου ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου επέλεξε να μην παραστεί, στέλνοντας αντ’ αυτού τον Τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών Σεντάτ Ονάλ.

Πώς θα κινηθεί ο Ταγίπ Ερντογάν εν όψει της Συνόδου για τη Λιβύη που θα γίνει στις 12 Νοεμβρίου στο Παρίσι είναι άγνωστο. Και θα είναι ενδεικτικό των επιλογών του εάν ο Τούρκος πρόεδρος αποφασίσει να διεκδικήσει μια πρόσκληση και να παραστεί στην γαλλική πρωτεύουσα παρά τα όσα έχει εκστομίσει κατά καιρούς για τον Εμανουέλ Μακρόν. Εάν ο Ταγίπ Ερντογάν πάει στο Παρίσι, καθόλου δεν θα πρέπει να αποκλείεται μια πιθανή, έστω και ολιγόλεπτη, συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Μοιάζει ουτοπικό να πιστεύει κάποιος ότι ακόμη και στην περίπτωση που ο Ταγίπ Ερντογάν μεταβεί στο Παρίσι και συναντηθεί με τον Κυριάκο Μητσοτάκη θα μπορούσε να συμφωνηθεί κάποιου είδους διαδικασία... σασμού, δηλαδή συμφιλίωσης, αφού αυτό προϋποθέτει από την Άγκυρα να αλλάξει τροπάρι.

«Η Τουρκία έχει να διαλέξει μεταξύ δύο δρόμων: του δρόμου της ειλικρινούς συνεργασίας με βάση το Διεθνές Δίκαιο ή της μονομερούς προκλητικότητας. Νομίζω ότι γνωρίζει πάρα πολύ καλά ποιες είναι οι συνέπειες των επιλογών της και θέλω να ελπίζω ότι αντιλαμβάνεται πια το πλαίσιο των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τις ενδεχόμενες επιπτώσεις σε περίπτωση που συνεχίσει την προκλητική της συμπεριφορά» τόνισε την Παρασκευή ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Μετά το τουρκικό φιάσκο με τα F-35, ο Ερντογάν θέλει F-16

Οι κινήσεις της τουρκικής ηγεσίας το τελευταίο διάστημα στο μέτωπο της απόκτησης όπλων, δείχνουν με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο πόσο έχει ενοχλήσει την Άγκυρα η απόφαση της Αθήνας να ισχυροποιήσει τον ελληνικό αμυντικό βραχίονα, έπειτα από 15 χρόνια αδράνειας και σχεδόν οικειοθελούς αφοπλισμού του στρατεύματος.

Δείχνοντας ότι έχει χωνέψει την απόφαση της Ουάσιγκτον για εμπάργκο στην πώληση 100 μαχητικών αεροσκαφών τύπου F-35, ο πρόεδρος της Τουρκίας κινείται τώρα για την απόκτηση αμερικανικών F-16, παράλληλα με αίτημα για εκσυγχρονισμό παλαιότερων τουρκικών F-16, με επιχείρημα ότι η Αγκυρα δεν μπορεί να χάσει τις προκαταβολές ύψους 1,5 δισ. δολαρίων που είχε πληρώσει για την παραγγελία των 100 F-35.

Αμερικανοί γερουσιαστές αντέδρασαν ακαριαία στο ενδεχόμενο ενίσχυσης της σημερινής Τουρκίας με κρίσιμο πολεμικό υλικό και ξεκίνησαν τη συλλογή υπογραφών προκειμένου να ζητήσουν από το State Department να απορρίψει το τουρκικό αίτημα. Επισημαίνουν ότι ένας απ’ τους λόγους που το αμερικανικό Κογκρέσο επέμεινε στην απόρριψη της Τουρκίας από το πρόγραμμα F-35 ήταν οι σημαντικοί κίνδυνοι που συνδέονται με τη συνένωση των ρωσικών αντιαεροπορικών S-400 και των αμερικανικών μαχητικών F-35. Οι Αμερικανοί νομοθέτες επικαλούνται ειδικούς που προειδοποιούν ότι η αναβάθμιση των σημερινών τουρκικών F-16 στη διαμόρφωση Block 70 ενέχει παρόμοιους κινδύνους στην περίπτωση που η Άγκυρα συνεχίσει να κατέχει τους ρωσικούς πυραύλους S-400.

Τι θα συμβεί στο ενδεχόμενο που η αμερικανική κυβέρνηση ρίξει άκυρο και στο αίτημα του Ερντογάν για ενίσχυση με F-16 νεότερης γενιάς δεν μπορεί να προεξοφληθεί. Η στάση της αμερικανικής νομοθετικής εξουσίας ωστόσο, επί του παρόντος εκθέτει ανεπανόρθωτα το γερμανικό πολιτικό σύστημα που κωφεύει στις προειδοποιήσεις για εκτός ορίων εξοπλισμό της Τουρκίας και επανεξέταση της απόφασης για πώληση γερμανικών υποβρυχίων τύπου 214 στην Άγκυρα. Θα αλλάξει την απόφαση της Άνγκελα Μέρκελ για κανονική παράδοση των έξι υποβρυχίων, όμοιων με τα τέσσερα ελληνικά τύπου Παπανικολής, η νέα γερμανική κυβέρνηση υπό τον Όλαφ Σολτς; Θα καταφέρουν οι πράσινοι της Γερμανίας που τάσσονται υπέρ της ακύρωσης του συμβολαίου των 6 υποβρυχίων για την Τουρκία να ασκήσουν πίεση στους σοσιαλδημοκράτες ώστε να ματαιωθεί το deal που σε λίγα χρόνια μπορεί να αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων στους βυθούς του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου;

Δένδιας: Περιφερειακός ταραξίας η Τουρκία, απειλεί την Ελλάδα με πόλεμο αν εφαρμόσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα

Σε μια περίοδο ρευστότητας, ανακατατάξεων και διαμόρφωσης νέων συσχετισμών, η ελληνική κυβέρνηση χτίζει συμμαχίες για να ξέρει η τουρκική πλευρά ότι η επιλογή του αναθεωρητισμού θα της κοστίσει. Στην κατεύθυνση της δημιουργίας νέων συνεργασιών, ακόμη και με παλαιούς συμμάχους, κινείται η επίσκεψη του Νίκου Δένδια στο Λονδίνο.

Η Ελλάδα είναι μια από τις πρώτες χώρες που υπογράφουν μια τόσο ευρεία συμφωνία-πλαίσιο με το Ηνωμένο Βασίλειο μετά την αποχώρηση του από την ΕΕ. Έτσι, σχολίασε, μεταξύ άλλων, ανώτατη διπλωματική πηγή την συμφωνία που υπέγραψε τη Δευτέρα ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Δένδιας με την Βρετανίδα ομόλογο του Λιζ Τρας.

Αυτό «το Στρατηγικό Διμερές Πλαίσιο», όπως έχει χαρακτηριστεί και από τους Βρετανούς, ουσιαστικά έχει δημιουργήσει τη βάση πάνω στην οποία μπορούν να στηριχθούν μελλοντικές συμφωνίες που αφορούν σχεδόν όλα τα διμερή θέματα. «Καλύπτει οτιδήποτε μπορεί να φανταστεί κανείς ότι ενδιαφέρει και τις δύο χώρες», όπως είπε και ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών. Από τους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας μέχρι του εμπορίου και των επενδύσεων. Αλλά και την μετανάστευση, την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, την υγεία, τον τουρισμό, τις θαλάσσιες υποθέσεις κ.α.

Ο κ. Δένδιας εκτός από την συνάντηση του με την Βρετανίδα ομόλογο του συναντήθηκε επίσης με την υφυπουργό Εξωτερικών αρμόδια για την Ευρωπαϊκά θέματα Γουέντι Μόρτον αλλά και τους βουλευτές προέδρους των κοινοβουλευτικών επιτροπών Εξωτερικών και Άμυνας Τομ Τάγκεντχατ και Τομπάιας Έλγουντ, αντίστοιχα.

Ενδιαφέρον παρουσίασε και η ομιλία του στην διπλωματική δεξαμενή σκέψης RUSI (Royal United Service Institute) με θέμα. «Ενισχύοντας την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην Ευρώπη και τη Μεσόγειο.» Σε αυτήν ανέπτυξε την εξωτερική πολιτική της Ελλάδος που όπως είπε περιστρέφεται γύρω από πέντε αμοιβαία ενισχυόμενους ομόκεντρους κύκλους. Ο πρώτος αφορά την Ευρώπη. Ο δεύτερος τη Μέση Ανατολή και την Βόρεια Αφρική. Ο τρίτος τα δυτικά Βαλκάνια. Ο τέταρτος τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ και ο πέμπτος τον υπόλοιπο κόσμο και τις διεθνείς προκλήσεις όπως είναι η κλιματική αλλαγή, το μεταναστευτικό τα εγκλήματα στον κυβερνοχώρο κτλ.

Αναφερόμενος στη Τουρκία την χαρακτήρισε «περιφερειακό ταραξία» που όπως σημείωσε ο κ. Δένδιας, προσπαθεί να αναβιώσει το «νεοοθωμανικό φάντασμα» απειλώντας την Ελλάδα με πόλεμο αν ασκήσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Ενώ όπως τόνισε η χώρα μας έχει επιλέξει ένα εντελώς διαφορετικό δρόμο.

Αξίζει πάντως να σημειωθεί, όπως σημείωναν διπλωματικές πηγές, ότι η Ελλάδα γνωρίζει τις πολύ καλές σχέσεις του Ηνωμένου Βασιλείου με την Τουρκία οι οποίες είναι αποτέλεσμα των διαχρονικών καλών εμπορικών σχέσεων αλλά και άλλων συμφερόντων. Γι αυτό και η ελληνική κυβέρνηση, πάντα σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, θεωρεί υψίστης σημασίας την συχνή επικοινωνία με το Λονδίνο και την υπενθύμιση του σταθεροποιητικού ρόλου που παίζει η Αθήνα στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου.

Ειδήσεις σήμερα:

Φώφη Γεννηματά: Θλίψη χωρίς τέλος για το θάνατο της

Συνάντηση Μπάιντεν - Βαρθολομαίου στο Λευκό Οίκο: Η Σχολή της Χάλκης, τα εμβόλια και το κλίμα

Επίθεση με βιτριόλι: Με τις αγορεύσεις των συνηγόρων συνεχίζεται η δίκη