ΚΙΝΑΛ - Αντίστροφη μέτρηση για τις εκλογές: Ο ρόλος της συμμετοχής και τα γκάλοπ

Σε αντίθεση με τις έρευνες κοινής γνώμης, που γίνονται σε προσδιορισμένα πεδία και καθιστούν εύκολες τις λεγόμενες «σταθμίσεις», δίνοντας με σχετική πιστότητα έως και μεγάλη ακρίβεια τις τάσεις, οι δημοσκοπήσεις που διεξάγονται αυτό τον καιρό για τη μάχη ηγεσία στο Κίνημα Αλλαγής έχουν μία δομική αδυναμία: ουδείς γνωρίζει το μέγεθος και πολύ περισσότερο τη σύνθεση του εκλογικού σώματος. Αυτό αμέσως προκαλεί μία μεγάλη απροσδιοριστία και θολώνει τις εκτιμήσεις και τις προβλέψεις, θέτει δε τα ευρήματα υπό τη βάσανο μία μελέτης με πολλές προϋποθέσεις και «αν», προκειμένου να βγουν κάποια -και μόνο κάποια - ασφαλή συμπεράσματα.

Τα γκάλοπ, για παράδειγμα, επί του γενικού πληθυσμού, για τα μεγάλα πολιτικά θέματα και την πρόθεση ψήφου, έχουν σαφή δεδομένα και σχετικά εύκολες σταθμίσεις. Οι εταιρίες, οι περισσότερες τουλάχιστον, ξέρουν τι και ποιους ερευνούν, διαθέτουν την εμπειρία και την επιστημονική επάρκεια (οι αμφισβητήσεις που διατυπώνονται συχνά έχουν να κάνουν περισσότερο με άλλα θέματα) και έτσι, ακόμα κι αν δεν πέφτουν ακριβώς μέσα, που λέμε, μπορούν και δίνουν κατά τεκμήριο καταγραφές πολύ κοντά στην πραγματικότητα.

Στην περίπτωση του ΚΙΝΑΛ όμως, ξεκινούν από ένα εντελώς απροσδιόριστο πεδίο, από μία μεγάλη μεταβλητή, από ένα τεράστιο ερώτημα: πόσοι και κυρίως ποιοι θα πάνε να ψηφίσουν; Ειδικά με το δεδομένο ότι δεν είναι και εκατομμύρια οι άνθρωποι που προσέρχονται σε εσωκομματικές κάλπες στη χώρα, ακόμα και ένα μικρό σε άλλες περιπτώσεις μέγεθος ψηφοφόρων, που μπορεί την τελευταία στιγμή να μπει στη διαδικασία, είναι δυνατόν να καθορίσει την έκβαση μίας μάχης. Διότι μιλάμε κανονικά για ένα εκλογικό σώμα της τάξης των 200.000 ανθρώπων. Πριν τον θάνατο της Φώφης Γεννηματά και την είσοδο του Γιώργου Παπανδρέου στην κούρσα, ακόμα και οι 150.000 ψηφοφόροι ήταν ένας φιλόδοξος και ικανοποιητικός στόχος.

Τώρα πολλοί μιλούν ακόμα και για 250.000, αλλά τελικά ουδείς μπορεί να μιλήσει με σιγουριά.

Εάν υπήρχε ένα ξεκάθαρο μητρώο μελών (ή και φίλων), που μόνο αυτοί θα είχαν δικαίωμα να ψηφίσουν, τότε τα γκάλοπ θα είχαν μεγαλύτερη ακρίβεια. Διότι το προσδιορισμένο εκλογικό σώμα δίνει αυτή τη δυνατότητα. Αλλά ένα εκλογικό σώμα που είναι σαν κινούμενη άμμος και προσδιορίζεται από πολλούς παράγοντες, δεν δίνει την ευχέρεια για ακριβή αποτύπωση των συσχετισμών.

Αναγκαστικά οι εταιρίες δημοσκοπήσεων πάνε με κάποια βήματα στο «ξεψάχνισμα» των διαθέσεων και την καταγραφή των τάσεων. Για παράδειγμα, προσπαθούν να προσδιορίσουν το εκλογικό σώμα με βάση τις απαντήσεις που δίνουν οι πολίτες για το εάν προτίθενται να πάνε στις κάλπες ή όχι. Ωστόσο, μία θετική απάντηση, είτε είναι από ψηφοφόρους του ΚΙΝΑΛ, είτε άλλων κομμάτων ή από αναποφάσιστους επί του γενικού πολιτικού παιχνιδιού, δεν σημαίνει ότι θα μετατραπεί και σε προσέλευση τη συγκεκριμένη μέρα. Η διάθεση, για παράδειγμα, είναι μεγάλη, ειδικά μετά την ενδιαφέρουσα τροπή που έχει πάρει η μάχη για την ηγεσία. Αλλά το να προσέλθουν 800.000 άνθρωποι στις κάλπες, όπως απαντούν είτε με «ναι, σίγουρα», είτε με «μάλλον σίγουρα», στην πρόσφατη έρευνα της εταιρίας Marc για το ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ, είναι μάλλον απίθανο, όπως αντιλαμβάνονται και οι ίδιοι οι άνθρωποι της εταιρίας. Και μάλιστα ψηφοφόροι κι από άλλα κόμματα -πολλοί ψηφοφόροι από άλλα κόμματα για την ακρίβεια, καθώς οι ψηφοφόροι του ΚΙΝΑΛ με βάση το 9,8% που βρήκε η εταιρία το Κίνημα στην πρόθεση ψήφου, είναι μόλις λίγο πάνω από 530.000 άνθρωποι!

Γι’ αυτό και η εταιρία συνέχισε την αξιολόγηση, ξεχωρίζοντας εκείνους που απαντούν «σίγουρα ναι», πάλι απ’ όλα τα κόμματα και οι οποίοι μπορεί να ανέλθουν στον αριθμό 460.000 περίπου. Επίσης μιλάμε για μία προσέλευση πέρα από κάθε προσδοκία. Οι επιτελείς άλλωστε της Χαριλάου Τρικούπη, οι οποίοι κάτι παραπάνω ξέρουν, ζήτησαν από την εταιρία που είναι επιφορτισμένη με τη διαδικασία, να εξασφαλίσει ότι το σύστημα μπορεί να σηκώσει μέχρι 400.000 ψηφοφόρους στις 5 Δεκεμβρίου.

Γι’ αυτό και το τρίτο πεδίο που ερεύνησε η Marc είναι «οι ψηφοφόροι του ΚΙΝΑΛ το 2019, αλλά και όσοι λένε ότι θα το ψηφίσουν στις επόμενες εκλογές και οι οποίοι δηλώνουν ότι θα πάνε σίγουρα στις εσωκομματικές κάλπες». Πρόκειται για ένα σώμα περίπου 270.000 ανθρώπων, από τους οποίους πράγματι η εκτίμηση και έμπειρων κομματικών στελεχών, είναι ότι θα πάει ένα μεγάλο ποσοστό και θα αποτελέσουν την κύρια βάση του εκλογικού σώματος.

Αυτό που δεν μπορούν να κάνουν οι εταιρίες δημοσκοπήσεων είναι να υπολογίσουν ή να προβλέψουν πόση μίξη θα υπάρξει μεταξύ των τριών παραπάνω «κατηγοριών» ψηφοφόρων, πρόθυμων και σχετικά πρόθυμων να συμμετέχουν στη διαδικασία.

Και πάλι έμπειροι κομματικοί παράγοντες σημειώνουν τούτο: το τελικό εκλογικό σώμα, ανάλογα και με τις συνθήκες των τελευταίων ημερών βέβαια, θα προέλθει από ένα ποσοστό «καθαρών», κατασταλαγμένων ΚΙΝΑΛιτών (από το σώμα των 270.000 δηλαδή), ενδεχομένως και στα όρια του 70% - όπερ σημαίνει ότι 190 με 200 χιλιάδες σίγουρα. Από κει και μετά συμπληρωθεί το σώμα με ένα ποσοστό από πολίτες, που είναι αυτή την ώρα εκτός ΚΙΝΑΛ (μετεωρίζονται ανάμεσα σε ΚΙΝΑΛ και άλλα κόμματα, είναι χαλαροί ψηφοφόροι άλλων κομμάτων, προερχόμενοι από το ΠΑΣΟΚ, δυνητικοί φίλοι του Κινήματος κλπ). Το να πάνε επίσης σκληροί οπαδοί και μέλη άλλων κομμάτων (ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ) είναι ένα ενδεχόμενο που το συζητούν οι υποψήφιοι, όχι με τον ίδιο τρόπο και σε κάθε περίπτωση δεν αποκλείεται.

Εν ολιγοις, δεν σημαίνει ότι εάν πάνε να ψηφίσουν για παράδειγμα 220.000 θα είναι όλοι από την τρίτη κατηγορία, των καθαρών ΚΙΝΑΛιτών, άρα οι συσχετισμοί που έχουν βρει για ένα τέτοιο εκλογικό σώμα οι εταιρίες, μεταφέρονται γραμμικά και εφαρμόζονται μηχανιστικά. Διότι συμμαχία έχει η σύνθεση, όχι μόνο ο αριθμός. Και η σύνθεση είναι εντελώς απροσδιόριστη αυτή την ώρα.

Όσο μεγαλώνει το εκλογικό σώμα όμως και με «εξωκομματικές» δυνάμεις, κυρίως με πολίτες που ενδιαφέρονται για τον χώρο και θα τον ήθελαν να μεγαλώνει και πάλι, τα δεδομένα αλλάζουν και οι συσχετισμοί επηρεάζονται. Όσο μικραίνει το σώμα και πάει κάτω κι από 200.000 χιλιάδες -είναι όριο πλέον για το εάν θα είναι πετυχημένη η διαδικασία προς την κοινωνία- τόσο οι σκληροί κομματικοί μηχανισμοί (ψυχή έχουν κι αυτοί), θα επηρεάσουν το αποτέλεσμα. Αλλά αυτή την ώρα ουδείς μπορεί να είναι σίγουρος προς ποια κατεύθυνση θα κινηθούν τα πράγματα και ποια σύνθεση του εκλογικού σώματος θα βγάλει αρχηγό.

Άλλωστε, ο αριθμός και η σύνθεση των όσων θα πάνε στις κάλπες μπορεί να εξαρτηθεί και από απρόβλεπτους (ή προβλέψιμους πλέον;) παράγοντες, όπως ο κορωνοϊός. Εάν η πανδημία χειροτερέψει, είναι μάλλον λογικό να μείνουν εκτός κάλπης οι πιο μεγάλοι σε ηλικία και εκείνοι που έχουν τους πιο χαλαρούς δεσμούς με το κόμμα. Και πάλι αυτό είναι ένα στοιχείο, που εκτιμάται ότι θα επηρεάσει τους συσχετισμούς.

Μέχρι τότε πάντως όλοι μπορούν να ελπίζουν κάνοντας τους υπολογισμούς τους στο πεδίο που τους ευνοεί καλύτερα -και να φοβούνται για όσα ενδεχομένως ανατρέψουν τα σχέδιά τους.

Ειδήσεις σήμερα

Δημοσκόπηση ALCO: Με rapid test οι ανεμβολίαστοι ακόμα και στα σούπερ μάρκετ, λέει το 62%

GNTM: H… χορταστική δοκιμασία, το challenge φάρσα και η αποχώρηση - Δείτε βίντεο

Καμία αντίδραση για το ρατσιστικό σχόλιο με τη μπανάνα στο βίντεο με το δώρο του Μουρίνιο στον Αφενά-Γκιάν