3ο συνέδριο ΣΥΡΙΖΑ: Επικράτηση Τσίπρα και εντάσεις μεταξύ προεδρικών και «Ομπρέλας» - Όλα όσα έγιναν
18.04.202206:53
Τετραήμερο πυκνών εσωκομματικών διεργασιών αλλά και έντασης
Φυγή προς τα εμπρός παρά τα εσωκομματικά φρένα επιχείρησε ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Αλέξης Τσίπρας στη διάρκεια του 3ου Συνεδρίουτου κόμματος, το οποίο έριξε χθες αυλαία με την καταληκτική του ομιλία, μετά από ένα τετραήμερο πυκνών εσωκομματικών διεργασιών.
Με αναβολή δύο ετών εξαιτίας της πανδημίας και σε αντίστοιχη χρονική απόσταση από το κυβερνητικό του παρελθόν, ο κ. Τσίπρας εμφανίστηκε ιδιαίτερα αποφασισμένος να ανατρέψει την κομματική τάξη πραγμάτων, εισηγούμενος σειρά από καταστατικές αλλαγές, οι οποίες πυροδότησαν με τη σειρά τους αλυσιδωτές αντιδράσεις στο εσωτερικό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και μαζί πολλούς γύρους έντασης στις συνεδριακές διαδικασίες. Σε μια παράλληλη τροχιά, όμως, ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ επιχείρησε να εκπέμψει σήμα ετοιμότητας και εγρήγορσης με στόχο την «πολιτική αλλαγή», ώστε η λήξη των εργασιών του 3ου συνεδρίου να γυρίσει την κλεψύδρα αντίστροφα για την επάνοδο της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην εξουσία.
Η μεγάλη εικόνα
Παρά τα συντροφικά πυρά, στη μεγάλη εικόνα του το συνέδριο αποτιμάται ως άκρως επιτυχημένο, αφού οι συμμετέχοντες τοποθετήθηκαν «χωρίς φόβο, συχνά με πάθος, κατέθεσαν τις προτάσεις και τον προβληματισμό τους», όπως παρατήρησε και ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ενώ υψηλός υπήρξε και ο βαθμός συμμετοχής των Συνέδρων τόσο με τοποθετήσεις τους στην ολομέλεια, όσο και στα θεματικά τραπέζια, τα οποία επικεντρώθηκαν σε τρέχοντα ζητήματα και ζητούμενα για τους πολίτες, όπως η ενέργεια, η πανδημία, τα διεθνή και ο πόλεμος, αλλά και η λειτουργία των θεσμών.
Σημείο τομής, ωστόσο, για την μετέπειτα πορεία του κόμματος αποτέλεσε το συντριπτικό ποσοστό που έλαβε στην κάλπη του Συνεδρίου η εισήγηση του κ. Τσίπρα για τις καταστατικές αλλαγές (με πρώτη την εκλογή της συλλογικής ηγεσίας από τη βάση), συγκεντρώνοντας ποσοστό 74%, δηλαδή νομιμοποίηση από πλειοψηφία μεγαλύτερη των 2/3 των συνέδρων, έναντι ποσοστού 26%, που κατέγραψαν οι δυνάμεις της «Ομπρέλας». Ενστάσεις από την «Ομπρέλα»
Οι τελευταίες έκαναν ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία τους στις συνεδριακές διαδικασίες, αφού κατέθεσαν σειρά τροπολογιών απέναντι στην εισήγηση της πλειοψηφίας, ανοίγοντας -κατά τις τοποθετήσεις προσκείμενων στελεχών στην τάση- μια μεγάλη βεντάλια ζητημάτων όπως: την έλλειψη αυτοκριτικής για τη διακυβέρνησης της «πρώτη φορά Αριστεράς», το ιδεολογικό στίγμα και τα όρια της διεύρυνσης, τη διατήρηση της αριστερής ταυτότητας και της ριζοσπαστικής φυσιογνωμίας του κόμματος, τον τρόπο ανάδειξης της ηγεσίας και την ποσόστωση 20% στελεχών από τη διεύρυνση στην νέα Κεντρική Επιτροπή, φτάνοντας μέχρι τον τρόπο εγγραφής νέων μελών.
Ένταση στη λήξη
Ο τελευταίος προκάλεσε νέο γύρο έντασης χθες κυριολεκτικά με το «σφύριγμα» της λήξης του Συνεδρίου, το οποίο είθισται να δίνεται μετά την ομιλία του εκάστοτε Προέδρου του κόμματος. Ωστόσο, μετά την ομιλία του κ. Τσίπρα και κατά τις ψηφοφορίες επί του καταστατικού που ακολούθησαν, η ατμόσφαιρα ηλεκτρίστηκε απότομα στην αίθουσα, με αφορμή τις τροπολογίες που είχε καταθέσει προς το σώμα η «Ομπρέλα». Αιχμή του δόρατος υπήρξε η τροπολογία για τα κριτήρια εγγραφής των νέων μελών, δηλαδή ένα υποψήφιο μέλος, εκτός από την ηλεκτρονική εγγραφή μέσω του isyriza, να πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον μία αυτοπρόσωπη παρουσία στην οικεία Οργάνωση Μελών, πριν εγγραφεί.
Για τις τροπολογίες ακολούθησε ψηφοφορία με ανάταση χειρός, αλλά καθώς το αποτέλεσμα ήταν αμφίρροπο λόγω της απουσίας πολλών Συνέδρων που είχαν ξεκινήσει την επιστροφή τους στην επαρχία, ο Γραμματέας του κόμματος, Δημήτρης Τζανακόπουλος πρότεινε να υπάρξει σχετική ψηφοφορία στις 15 Μάϊου, δηλαδή μαζί με την εκλογή της ηγεσίας από τη βάση.
Στις στιγμές που ακολούθησαν επικράτησε μεγάλη ένταση, αλλά και αμηχανία μεταξύ των συνέδρων που είχαν απομείνει στο χώρο, μέχρις ότου διευθετηθεί τελικά η διαδικασία, ενώ ο Πάνος Σκουρλέτης ζήτησε να ψηφίσουν με κάλπη, όσοι σύνεδροι βρίσκονταν εκείνη την ώρα στο χώρο του συνεδρίου. Εντέλει η «Ομπρέλα» απείχε από την ψηφοφορία, καθώς «αυτή η διαδικασία δεν είναι αποδεκτή και δεν θα συμμετάσχουμε», όπως είπε ο κ. Σκουρλέτης, παρότι τα στελέχη της ψήφισαν την πολιτική απόφαση του Συνεδρίου.
Σε αυτό το κλίμα, προς το σώμα παρενέβη ο Πρόεδρος του κόμματος, Αλέξης Τσίπρας, παραδεχόμενος ότι ήταν λάθος «συλλογικό», μάλιστα, να μην συμπεριληφθεί από την αρχή στην πρόταση του Πολιτικού Συμβουλίου να εγκριθούν οι καταστατικές αλλαγές στις κάλπες που θα στηθούν στις 15 Μαΐου, ώστε να ψηφίσουν και τα οργανωμένα μέλη γι' αυτές.
Ακολούθως, σε παρέμβασή του ο Ευκλείδης Τσακαλώτος σχολίασε πως η πλειοψηφία είναι «large» μόνο όταν το αποτέλεσμα είναι «τσίμα τσίμα». Επιπλέον, ζήτησε να διεξαχθεί καταστατικό συνέδριο σε δύο μήνες, προκειμένου να καταλήξει σε όλα τα ζητήματα που έχουν τεθεί. Στην ίδια παρέμβαση, ο κ. Τσακαλώτος ζήτησε στις εκλογές για την ανάδειξη προέδρου, Κεντρικής Επιτροπής και για ορισμένες καταστατικές διατάξεις να μπορούν να συμμετέχουν μόνο όσοι εγγράφονται με αυτοπρόσωπη παρουσία μέχρι τις 15 Μαΐου, σύμφωνα με όσα προβλέπει το ισχύον καταστατικό.
Ανταπαντώντας, ο κ. Τσίπρας απέρριψε το ενδεχόμενο καταστατικού συνεδρίου, σημειώνοντας πως το κόμμα διαθέτει διαδικασίες που μπορούν να ακολουθηθούν- είτε με διαρκές συνέδριο είτε και την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών- ώστε να προχωρήσουν οι αλλαγές στο καταστατικό, το οποίο αποκάλεσε «Σύνταγμα» του κόμματος.
Στη «σολομώντεια» λύση που προκρίθηκε από το σώμα μετά από πρόταση του κ. Τσίπρα, προβλέπεται να στηθεί ξεχωριστή κάλπη στις 15 Μαΐου για την έγκριση ή την απόρριψη των τροπολογιών που έχουν κατατεθεί από τη μειοψηφία στην Επιτροπή Καταστατικού, ενώ δικαίωμα ψήφου θα έχουν μόνο όσοι σύνεδροι ψήφισαν το περασμένο Σάββατο στην ψηφοφορία για την εκλογή ηγεσίας από τη βάση, δηλαδή 4.688 σύνεδροι.
Οι 3 κάλπες, 3 εκλεκτορικά σώματα
Μετά τις… «καθυστερήσεις» του Συνεδρίου και με βάση τα νέα δεδομένα, ως «μητέρα των μαχών» αναδεικνύεται η 15η Μάϊου, οπότε αναμένεται να στηθούν 3 κάλπες σε 500 συνολικά εκλογικά τμήματα της χώρας, προκειμένου να εξελιχθούν οι διαδικασίες της αξιωματικής αντιπολίτευσης ως εξής:
1. Κάλπη για τα νέα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής, με δικαίωμα ψήφου για 61.600 μέλη, που έχουν εγγραφεί μέχρι τις 21 Μαρτίου 2022.
2. Κάλπη για την έγκριση ή απόρριψη των τροπολογιών της μειοψηφίας, με δικαίωμα ψήφου για 4.688 Συνέδρους του 3ου Συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
3. Κάλπη για την εκλογή του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ -ΠΣ, με δικαίωμα ψήφου για όσα μέλη θα έχουν γραφεί μέχρι και την τελευταία ημέρα (ακόμα και αν για παράδειγμα έχουν εγγραφεί προχθές ή σκοπεύουν να το πράξουν μεθαύριο), εφόσον επιδείξουν κατά την ημέρα της ψηφοφορίας, στις 15 Μαΐου, το απογραφικό τους δελτίο.
Χάνοντας το «δάσος»
Μολονότι τα διαδικαστικά ζητήματα μονοπώλησαν την εσωκομματική αντιπαράθεση, στο τέλος της συνεδριακής ημέρας καταγράφηκε έντονος προβληματισμός από μερίδα συνέδρων αναφορικά με την σκοπιμότητα του νέου γύρου έντασης χθες, εφόσον το ζήτημα θα μπορούσε να ακολουθήσει την οδό της κάλπης του Συνεδρίου το περασμένο Σάββατο, όπως παρατηρούσαν, αντίστοιχα δηλαδή με ό,τι συνέβη με την τροπολογία της μειοψηφίας αναφορικά με τη διαδικασία εκλογής της ηγεσίας του κόμματος από την οργανωμένη βάση. Τον ίδιο προβληματισμό τροφοδότησε το γεγονός ότι οι «επίμαχες» τροπολογίες είχαν τεθεί προηγουμένως υπόψη της Επιτροπής Καταστατικού, τα μέλη της οποίας τις απέρριψαν κατόπιν ψηφοφορίας, με αρκετούς από τους συνέδρους να αποχωρούν χθες εμφανώς απογοητευμένοι από το κλίμα, αλλά και τις προτεραιότητες εντός του κόμματος, σε μια στιγμή κοινωνικής και οικονομικής πίεσης κι επιχειρείται να πνεύσει ένας άνεμος «ανανέωσης» στην κομματική λειτουργία.
Λεωφορείο και… αράχνες
Στην αποτίμηση της Κουμουνδούρου, πάντως, «οι αποφάσεις του Συνεδρίου και τα μηνύματα των εργασιών είναι απολύτως ξεκάθαρα». «Το σώμα υπερψήφισε με πλειοψηφία μεγαλύτερη των 2/3 την πρόταση του Προέδρου για αλλαγές στο καταστατικό και εκλογή Προέδρου και Κ.Ε. από τη βάση του Κόμματος καθώς και με ομοφωνία την πρόταση για ποσόστωση 50% στην εκπροσώπηση των γυναικών στα νέα όργανα, αλλά και την Πολιτική απόφαση του Συνεδρίου», όπως επισημαίνεται σε χθεσινή ανακοίνωση, επιχειρώντας να αφήσει πίσω τα περιστατικά έντασης.
Απαντήσεις και μηνύματα, άλλωστε, για την «νέα Αρχή» του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία περιείχε σε πληθυντικό αριθμό η χθεσινή ομιλία του Προέδρου, αποκρυσταλλώνοντας την εικόνα. Μακριά από την «κλεισούρα των κομματικών γραφείων» και από ένα «αραχνιασμένο κόμμα», ο κ. Τσίπρας περιέγραψε το ρόλο του κόμματος στην νέα εποχή, όχι ως «ένα εικονοστάσι της ιστορίας και της διαδρομής μας, αλλά μια ζωντανή και διαρκή υπόθεση στο σήμερα και στο αύριο του κόμματός μας». Ταυτόχρονα, δήλωσε ανοχή και παρότρυνση στα ρεύματα ιδεών, αλλά όχι σε «μηχανισμούς αναπαραγωγής αξιωματούχων». Ως προς την ταυτότητα του κόμματος «είμαστε ένα κόμμα της ανανεωτικής και διαρκώς ανανεούμενης αριστεράς» υπογράμμισε και παρομοίασε την «πλατιά, βαθιά, ελεύθερη συζήτηση όλων των απόψεων» εντός του συνεδρίου ως «λεωφορείο της Δημοκρατίας».
Μαξίμου και στο βάθος ΚΙΝΑΛ
Στον αντίποδα, ο Προέδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ περιέγραψε ως «καθεστώς» την κυβέρνηση, στην οποία εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση, λέγοντας πως «νοιάζεται να ξοδεύει για τους λίγους και εκλεχτούς. Και αφήνει στο έλεος τη κοινωνική πλειοψηφία». Κάνοντας λόγο για «ουρανοκατέβατα κέρδη», ο κ. Τσίπρας σχολίασε πως «θα κλαδέψουμε τα λεφτόδεντρα», περνώντας στην αντεπίθεση αναφορικά με την κριτική που δέχεται περί παροχολογίας.
Με δεδομένη τη στρατηγική στόχευση της Κουμουνδούρου να παρουσιάσει από το βήμα του συνεδρίου έναν αξιόπιστο προγραμματικό λόγο στην πορεία προς τις εκλογές, ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ανέφερε πως «είπαμε ότι θα μειώσουμε τα τιμολόγια του ρεύματος. Το κάναμε ήδη το 19 μειώνοντας στο κατώτατο συντελεστή ΦΠΑ την ενέργεια», ανακαλώντας ακόμη στη συλλογική μνήμη παρεμβάσεις της διακυβέρνησής του με κοινωνικό πρόσημο (αύξηση κατώτατου μισθού, 13η σύνταξη κά), τις οποίες σκοπεύει να επαναφέρει, όπως σημείωσε.
Αντίθετα, απέδωσε την ίδια κριτική στην «κυβερνητική προπαγάνδα», λέγοντας χαρακτηριστικά πως «συνεχίστε τον πόλεμο. Συνεχίστε τις επιθέσεις. Συνεχίστε τις διαστρεβλώσεις και τη δολοφονία χαρακτήρα. Όσο πιο πολύ, τόσο πιο πολύ θα δυναμώνετε τον ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ». Στην ίδια κατεύθυνση, εκτίμησε ότι η ολοκλήρωση της τετραετίας από τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη θα σημάνει το τέλος της διακυβέρνησής του, για το οποίο «η αντίστροφη μέτρηση» έχει ήδη ξεκινήσει, όπως εκτίμησε, επαναφέροντας το αίτημά του για πρόωρες εκλογές.
Με το χρόνο για την Κουμουνδούρου να «τρέχει», ο κ. Τσίπρας κάλεσε τις υπόλοιπες προοδευτικές δυνάμεις να μην «επιδιώξουν να γίνουν δεκανίκι της χειρότερης κυβέρνησης που γνώρισε ο τόπος», κρατώντας παράλληλα αποστάσεις από την τοποθέτηση του Παύλου Πολάκη στο συνέδριο, καθώς εξήγησε πως εμείς «δεν θα έρθουμε να ελέγξουμε τη δικαιοσύνη με δικούς μας δικαστές. Θα έρθουμε να δώσουμε ανάσα ελευθερίας στη δικαιοσύνη».
Το «μεγάλο στοίχημα»
Με τις τάσεις να διασταυρώνουν για πρώτη φορά μετά από δύο χρόνια τόσο έντονα τα ξίφη τους στην αρένα του Tae Know Do, η μετρήσιμη δυναμική τους και πριν από όλα η αλληλεπίδραση του κόμματος στην κοινωνία, αναμένεται να αναμετρηθούν πραγματικά στις 15 Μάϊου, οπότε και θα πραγματοποιηθεί η εκλογή του Προέδρου και της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος από την οργανωμένη βάση.
Κλείνοντας το 3ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ο κ. Τσίπρας έθεσε τον πήχη ψηλά για όλους τους ενδιαφερόμενους, αφού έδωσε στην τριπλή κάλπη εκείνης της ημέρας χαρακτήρα «μεγάλου στοιχήματος». Εκτός από τους εσωκομματικούς συσχετισμούς, αλλά και την αναβάπτισή του στη θέση του Προέδρου μαζικά από την οργανωμένη κομματική βάση, η πραγματική πρόκληση για τον κ. Τσίπρα συνίσταται στο να σαλπίσει την 15η Μαΐου η «αρχή της αντίστροφης μέτρησης» και μαζί το «μήνυμα ότι τελειώνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη», με ζητούμενο για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ να παραμένει μια «καθαρή νίκη» στις επόμενες εκλογές.