Μητσοτάκης: Τα επιχειρήματά μας για το πλαφόν στο αέριο έπεισαν, η Ευρώπη έτοιμη να παρέμβει
Η κυβέρνηση θα εξακολουθήσει να στηρίζει τους Έλληνες ασχέτως των ευρωπαϊκών κινήσεων, τόνισε ο πρωθυπουργός από τις Βρυξέλλες - Δεν είναι η Ελλάδα που οδηγεί τα πράγματα σε όξυνση με την Τουρκία, υπογράμμισε
Συνέντευξη Τύπου παραχώρησε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες, το οποίο είχε κύριο θέμα την ενέργεια.
Δείτε τις δηλώσεις του πρωθυπουργού:
Ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι είχε προτείνει εγκαίρως να μπει πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου και τόνισε: «Μέχρι και χθες υπήρχαν αντιδράσεις, όμως πιστεύουμε ότι η επιχειρηματολογία μας έπεισε και πιο τους καχύποπτους και έτσι έχουμε μια καταρχήν συμφωνία σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου».
Κλείσιμο
Σε κάθε περίπτωση, πρόσθεσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, η κυβέρνηση στήριζε και θα εξακολουθήσει να στηρίζει τους Έλληνες καταναλωτές απέναντι στην έκρηξη των τιμών ενέργειας.
Παράλληλα, ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε την παρατηρούμενη κάμψη των τιμών του φυσικού αερίου, αποδίδοντάς την στο γεγονός ότι οι αγορές διαπίστωσαν ότι η Ευρώπη είναι διατεθειμένη να παρέμβει.
«Εκφράζω την ικανοποίησή μου γιατί καταφέραμε να πετύχουμε συμφωνία για την απαραίτητη ευρωπαϊκή απάντηση στο θέμα της ενέργειας» τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκινώντας τις δηλώσεις του.
«Ήμουν από τους πρώτους που εδώ και 7 μήνες είχα μιλήσει για την ανάγκη της επιβολής πλαφόν. Γνωρίζετε ότι έως και χθες υπήρχαν αντιδράσεις από συγκεκριμένες χώρες, αλλά η επιχειρηματολογία μας έπεισε και τους πλέον καχύποπτους ώστε να ενεργοποιηθεί ένα σύνολο παρεμβάσεων για τη συγκράτηση των τιμών» συνέχισε ο πρωθυπουργός και συμπλήρωσε πως τώρα η ευθύνη περνά στους υπουργούς ενέργειας για να εξειδικεύσουν τις αποφάσεις.
«Θέλω να επαναλάβω πως ασχέτως των παρεμβάσεων η ελληνική κυβέρνηση στήριζε, στηρίζει και θα συνεχίσει να στηρίζει τα ελληνικά νοικοκυριά και τις ελληνικές επιχειρήσεις» τόνισε στη συνέχεια ο Κυριάκος Μητσοτάκης και είπε ότι όλοι το αντιλαμβάνονται αυτό παίρνοντας τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος και βλέποντας τις επιδοτήσεις.
«Ένας από τους βασικούς λόγους που η τιμή του φυσικού αερίου έπεσε το τελευταίο μήνα ήταν γιατί οι αγορές μέτρησαν ότι η ΕΕ θα παρέμβει στην τιμή του φυσικού αερίου» συνέχισε ο πρωθυπουργός.
Κατά τη δεύτερη ημέρα των εργασιών -πρόσθεσε- είχαμε και μία αναλυτική συζήτηση ως προς τη στρατηγική σχέση ΕΕ - Κίνας και ολοκληρώσαμε με την έγκριση των αποφάσεων κατά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Καταδίκασα με τον πλέον έντονο τρόπο τις επιθέσεις της Ρωσίας κατά αμάχων, συμπλήρωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην εισαγωγική του τοποθέτηση.
Σε ερώτημα αν υπάρχει σκέψη για παρέμβαση στις τιμές του ντίζελ και της βενζίνης, ο πρωθυπουργός απάντησε: «Εδώ δεν έχουμε καλά-καλά εφαρμόσει τα μέτρα που έχουμε εξαγγέλλει τα οποία είναι σημαντικά και μονίμως με ρωτάτε για νέα μέτρα. Ας υλοποιήσουμε πρώτα τα μέτρα που έχουμε εξαγγείλει στη Θεσσαλονίκη».
«Αυτό το μήνα υλοποιείται ήδη το αυξημένο φοιτητικό επίδομα, οι παρεμβάσεις στην ενέργεια συνεχίζονται, έχουμε το επίδομα θέρμανσης το οποίο είναι ενισχυμένο, οπότε ας μην προτρέχουμε θέλω να τονίσω ότι η πορεία της αγοράς ενέργειας είναι εξαιρετικά ευμετάβλητη» συνέχισε ο πρωθυπουργός και συμπλήρωσε:
«Είμαστε ικανοποιημένοι από την μειωμένη τιμή του φυσικού αερίου, εξ ου και υπάρχει η ανάγκη της απειλής της επιβολής πλαφόν. Έχουμε αποδείξει πως έχουμε την δυνατότητα να κρατάμε εφεδρείες, δεν πρόκειται να ξεφύγουμε το 2022 από τον στόχο για πρωτογενές έλλειμμα, 1,7%. Είδατε τι έγινε στο Ηνωμένο Βασίλειο και πως τιμωρήθηκε η κυβέρνηση μιας χώρας που ανήκει στο G7. Η χώρα μας στο παρελθόν έχει πληρώσει λαϊκισμούς και πλειοδοσίες. Κάθε ευρώ είναι μετρημένο, θα αξιολογούμε την κατάσταση εάν έχουμε κάτι να ανακοινώσουμε θα το μάθετε όταν θα είμαστε έτοιμοι».
Δεν είναι η Ελλάδα που οδηγεί τα πράγματα σε όξυνση με την Τουρκία
Μιλώντας για τα ελληνοτουρκικά, ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε πως «η ανταλλαγή απόψεων στην Πράγα ήταν εξαιρετικά χρήσιμη. Η θέση μας δεν έχει αλλάξει, κρατάμε ανοιχτή την πόρτα στο διάλογο και ερμητικά κλειστή στις προκλήσεις».
«Θεωρώ θετικό το γεγονός ότι υπήρξε επικοινωνία μεταξύ Παναγιωτόπουλου και Ακάρ – συνέχισε ο πρωθυπουργός - δεν είναι η Ελλάδα που οδηγεί τα πράγματα σε όξυνση, δεν είναι η Ελλάδα που δεν τηρεί τις σχέσεις καλής γειτονίας, η Τουρκία οφείλει να επιστρέψει στον δρόμο του διαλόγου, οι σχέσεις των δύο λαών δεν είναι εχθρικές, προ ημερών είχαμε την έναρξη της ακτοπλοϊκής γραμμής Θεσσαλονίκης - Σμύρνης, ας παραμείνουμε στην θετική ατζέντα ανάμεσα στις δύο χώρες».
Κλείνοντας την απάντησή του και σε συμπληρωματική ερώτηση για τους εξοπλισμούς, ο κ. Μητσοτάκης είπε πως «δεν σχολιάζω εξοπλιστικά προγράμματα της γειτονικής χώρας, έχω την ίδια απαίτηση από την Τουρκία, όλες οι κινήσεις μελετώνται πάντα και αξιολογούνται από τους αρμόδιους».
Υπενθυμίζεται ότι τις πρώτες πρωινές ώρες οι ηγέτες των 27 χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν σε συμφωνίαγια τη λήψη μέτρων προκειμένου να «συγκρατηθούν οι τιμές της ενέργειας».
Οι ηγέτες της ΕΕ ζητούν επειγόντως να προωθηθούν τα ακόλουθα:
• Κοινές προμήθειες φυσικού αερίου για την αναπλήρωση των αποθεμάτων και τη διασφάλιση της ασφάλειας του εφοδιασμού σε ολόκληρη την Ευρώπη
• Προσωρινά μέτρα που επηρεάζουν την τιμή αγοράς του φυσικού αερίου
• Διακανονισμοί αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών σε περίπτωση διακοπής του εφοδιασμού με φυσικό αέριο
• Μείωση της κατανάλωσης ενέργειας
Τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την ενέργεια
Μπροστά στο γεγονός πως η ενέργεια μετατρέπεται σε όπλο από πλευράς Ρωσίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παραμείνει ενωμένη για να προστατεύσει τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της και να λάβει απαραίτητα μέτρα επειγόντως, αναφέρουν τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την ενέργεια που δόθηκαν στη δημοσιότητα τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε ότι, υπό το φως της συνεχιζόμενης κρίσης, πρέπει να επιταχυνθούν και να ενταθούν οι προσπάθειες για τη μείωση της ζήτησης, να υπάρξουν εγγυήσεις για την ασφάλεια του εφοδιασμού, την αποφυγή της επιβολής περιορισμών στις καταναλώσεις (rationing) και τη μείωση των τιμών της ενέργειας για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις σε ολόκληρη την Ένωση, προσθέτοντας ότι η ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς πρέπει να προφυλαχθεί.
Τονίζεται ακόμη ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το ίδιο το Συμβούλιο και την Επιτροπή να υποβάλουν επειγόντως συγκεκριμένες αποφάσεις για τα ακόλουθα μέτρα, καθώς και για τις προτάσεις της Επιτροπής, έχοντας αξιολογήσει τον αντίκτυπό τους ιδίως στις υφιστάμενες συμβάσεις, κατά τρόπο ώστε να μην υποστούν πλήγμα μακροπρόθεσμες συμβάσεις, και λαμβάνοντας υπόψη τα διαφορετικά ενεργειακά μείγματα και τις εθνικές συνθήκες:
α) εθελοντική κοινή προμήθεια φυσικού αερίου, εκτός από τη δεσμευτική συγκέντρωση ζήτησης για ποσότητα που ισοδυναμεί με το 15% των αναγκών πλήρωσης των αποθηκευτικών υποδομών, σύμφωνα με τις εθνικές ανάγκες, και επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων με αξιόπιστους εταίρους για την αναζήτηση αμοιβαία επωφελών εταιρικών σχέσεων με την εκμετάλλευση του βάρους της συλλογικής αγοράς της Ένωσης και με πλήρη χρήση της Ενεργειακής Πλατφόρμας της ΕΕ, η οποία είναι ανοιχτή επίσης για τα Δυτικά Βαλκάνια και τους τρεις συνδεδεμένους Ανατολικούς Εταίρους·
β) νέο συμπληρωματικό σημείο αναφοράς έως τις αρχές του 2023 που αντικατοπτρίζει με μεγαλύτερη ακρίβεια τις συνθήκες στην αγορά φυσικού αερίου·
γ) προσωρινός δυναμικός διάδρομος τιμών για τις συναλλαγές φυσικού αερίου για τον άμεσο περιορισμό των «επεισοδίων» υπερβολικών τιμών του φυσικού αερίου, λαμβάνοντας υπόψη τις διασφαλίσεις που ορίζονται στο άρθρο 23 παρ. 2 του Σχεδίου Κανονισμού του Συμβουλίου που προτάθηκε τη 18η Οκτωβρίου 2022·
δ) προσωρινό πλαίσιο σε επίπεδο ΕΕ για τον περιορισμό της τιμής του φυσικού αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με ανάλυση κόστους και οφέλους, χωρίς τροποποίηση της αξιολογικής κατάταξης (merit order), αποτρέποντας παράλληλα την αύξηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου, αντιμετωπίζοντας τις επιπτώσεις χρηματοδότησης και διανομής και τις επιπτώσεις του στις ροές πέρα από τα σύνορα της ΕΕ·
ε) βελτιώσεις στη λειτουργία των αγορών ενέργειας για την αύξηση της διαφάνειας της αγοράς, την άμβλυνση της κρίσης ρευστότητας και την εξάλειψη των παραγόντων που ενισχύουν τη μεταβλητότητα των τιμών του φυσικού αερίου, διασφαλίζοντας παράλληλα τη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας·
στ) ταχεία παρακολούθηση της απλούστευσης των διαδικασιών αδειοδότησης προκειμένου να επιταχυνθεί η ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των δικτύων, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων έκτακτης ανάγκης βάσει του άρθρου 122 της ΣΛΕΕ (σ.σ. Συνθήκης Λειτουργίας της ΕΕ)·
ζ) μέτρα ενεργειακής αλληλεγγύης σε περίπτωση διακοπής του εφοδιασμού με φυσικό αέριο σε εθνικό, περιφερειακό ή ενωσιακό επίπεδο, ελλείψει διμερών συμφωνιών αλληλεγγύης·
η) αυξημένες προσπάθειες για εξοικονόμηση ενέργειας·
θ) κινητοποίηση συναφών εργαλείων σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο. Ταυτόχρονα, άμεση προτεραιότητα είναι η προστασία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων στις κοινωνίες μας. Η διατήρηση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας της Ένωσης είναι επίσης σημαντική. Θα πρέπει να κινητοποιηθούν όλα τα σχετικά εργαλεία σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των οικονομιών μας, διατηρώντας παράλληλα την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης και διατηρώντας ισότιμους όρους ανταγωνισμού και την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει δεσμευτεί για στενό συντονισμό των πολιτικών απαντήσεων. Τονίζει τη σημασία του στενού συντονισμού και των κοινών λύσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπου χρειάζεται, και δεσμεύεται να επιτύχει τους στόχους της πολιτικής μας με ενιαίο τρόπο. Το Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις οικονομικές εξελίξεις και έχει δεσμευτεί να ενισχύσει περαιτέρω τον συντονισμό μας, προκειμένου να παράσχουμε μια αποφασιστική και ευέλικτη πολιτική απάντηση.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει την ανάγκη να ενταθούν οι επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση, στις έτοιμες για το μέλλον ενεργειακές υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των διασυνδέσεων, της αποθήκευσης και των καινοτόμων τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να επιταχύνει τις εργασίες για τη διαρθρωτική μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της αποτίμησης των επιπτώσεων, και καλεί για περαιτέρω πρόοδο προς μια πλήρη Ενεργειακή Ένωση που εξυπηρετεί τον διττό στόχο της ευρωπαϊκής ενεργειακής κυριαρχίας και της κλιματικής ουδετερότητας. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνεχίσει να εξετάζει το θέμα, καταλήγει το κείμενο των συμπερασμάτων.
Αναλυτικά οι ερωτήσεις και απαντήσεις:
Γιάννης Καντέλης (ΣΚΑΪ): Κρατώ ότι χαρακτηρίσατε πολύ θετική την απόφαση. Ωστόσο όσοι μας ακούν στην Αθήνα, οι πολίτες, αναρωτιούνται πώς αυτό θα επηρεάσει την καθημερινότητά τους. Πώς θα δουν οι ίδιοι όφελος από αυτές τις ευρωπαϊκές αποφάσεις στους λογαριασμούς που καλούνται να πληρώσουν κάθε μήνα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κύριε Καντέλη, καταρχάς το όφελος οι πολίτες -όπως έχω πει- το έβλεπαν ήδη από τη στιγμή που η κυβέρνηση εδώ και ένα χρόνο έχει αποφασίσει να διαθέσει σημαντικούς πόρους για να στηρίξει όλη αυτή την προσπάθεια. Και ειδικά από τον Ιούλιο και μετά -όταν προχωρήσαμε στην ουσιαστική κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής- οι πολίτες γνωρίζουν ότι σημαντικοί πόροι διατίθενται σε αυτή την κατεύθυνση.
Αλλά, όπως καταλαβαίνετε, όσο πιο χαμηλή είναι η τιμή του φυσικού αερίου, τόσο λιγότερο επώδυνη για τον κρατικό προϋπολογισμό είναι αυτή η άσκηση και τόσο μπορούν οι πολίτες να φιλοδοξούν ότι, τελικά, θα βλέπουν χαμηλότερες τιμές ως προς την δαπάνη την οποία πρέπει να κάνουν προκειμένου να καταναλώσουν την ηλεκτρική ενέργεια που τους αναλογεί.
Σπύρος Μουρελάτος (ANT1): Κύριε Πρόεδρε, σας άκουσα νωρίτερα, στην εισαγωγική σας τοποθέτηση, να λέτε πως η κυβέρνηση θα συνεχίσει να στηρίζει νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Και διερωτώμαι αν μετά και τις χθεσινές αποφάσεις, αν αισθάνεστε πως δημιουργείται ένας επιπρόσθετος δημοσιονομικός χώρος ώστε να παρέμβετε ως κυβέρνηση και στην τιμή του diesel ή της βενζίνης, που έχει πάρει την ανιούσα τις τελευταίες εβδομάδες, ή εάν σκέφτεστε πως υπάρχει αυτός ο χώρος να παρέμβετε γενικά προς στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων έως τα Χριστούγεννα. Ευχαριστώ πολύ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Εδώ δεν έχουμε καλά-καλά ακόμα εφαρμόσει τα μέτρα τα οποία έχουμε εξαγγείλει -τα οποία είναι σημαντικά- και μονίμως με ρωτάτε για νέα μέτρα τα οποία ενδεχομένως θα λάβουμε.
Ας υλοποιήσουμε πρώτα τα μέτρα τα οποία έχω εξαγγείλει στη Θεσσαλονίκη. Ας πούμε, αυτόν τον μήνα δρομολογείται η καταβολή του αυξημένου φοιτητικού επιδόματος. Όπως σας είπα, οι παρεμβάσεις στο μέτωπο της ενέργειας συνεχίζονται. Έχουμε το επίδομα των 250 ευρώ, το οποίο θα δοθεί για να στηρίξουμε τα πιο αδύναμα νοικοκυριά στο τέλος του χρόνου. Έχουμε το επίδομα θέρμανσης, το οποίο είναι ενισχυμένο και φτάνει στα 300.000.000 ευρώ, και αυτό θα αρχίσει πολύ σύντομα να καταβάλλεται.
Επομένως, ας μην προτρέχουμε. Εξάλλου, θέλω να τονίσω ότι η πορεία της αγοράς ενέργειας είναι εξαιρετικά ευμετάβλητη. Δεν μπορούμε κατ’ ανάγκην να βγάλουμε συμπεράσματα για το τι θα γίνει αύριο, από αυτό το οποίο συμβαίνει σήμερα. Όπως σάς είπα είμαστε ικανοποιημένοι από το γεγονός ότι βλέπουμε πτωτικές τιμές φυσικού αερίου, αλλά έχουν δει πολλά τα μάτια μας και αυτά μπορούν εύκολα να αντιστραφούν.
Γι’ αυτό, εξάλλου, και υπάρχει ανάγκη της απειλής χρήσης του εργαλείου του πλαφόν, ώστε να αποφύγουμε τις ακραίες τιμές που είδαμε τους τελευταίους μήνες.
Κατά συνέπεια, δεν έχω να σας πω τίποτα καινούργιο για τα ζητήματα αυτά. Θα πω μόνο, ότι έχουμε αποδείξει ότι έχουμε την δυνατότητα να κρατάμε εφεδρείες, όντας απολύτως συνεπείς όμως στην υλοποίηση των στόχων του Προϋπολογισμού. Kαι δεν πρόκειται να ξεφύγουμε, για το 2022, από τον κεντρικό στόχο του οικονομικού επιτελείου να έχουμε πρωτογενές έλλειμμα 1,7%.
Θέλω να επαναλάβω ότι η διεθνής συγκυρία είναι δύσκολη, ως προς τον τρόπο με τον οποίο οι αγορές αξιολογούν τις κυβερνήσεις. Θα επαναλάβω αυτό το οποίο είπα και στην Βουλή: είδατε τι έγινε στο Ηνωμένο Βασίλειο και πώς τιμωρήθηκε η κυβέρνηση μιας χώρας η οποία ανήκει στο club G7, επειδή προχώρησε σε μη κοστολογημένες εξαγγελίες ως προς την πρόθεση της να μειώσει τους φορολογικούς συντελεστές, χωρίς να προσδιορίσει όμως από πού θα έβρισκε τα λεφτά.
Η χώρα μας έχει στο παρελθόν πληρώσει πολύ ακριβά λαϊκισμούς και πλειοδοσίες. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να επαναληφθεί αυτή η πολιτική. Κάθε ευρώ είναι μετρημένο και θα αξιολογούμε συνέχεια τη δημοσιονομική κατάσταση. Αν και εφόσον είμαστε έτοιμοι να πούμε κάτι παραπάνω, θα το μάθετε όταν έρθει η ώρα του.
Μαρία Ψαρά (STAR): Κύριε Πρόεδρε, σε ένα άλλο θέμα και δεν είναι άλλο από την Τουρκία. Γιατί έχουν περάσει περίπου δύο εβδομάδες από την Σύνοδο Κορυφής στην Πράγα όπου οι Ευρωπαίοι ηγέτες διαπίστωσαν ιδίοις όμμασι τι εστί Ερντογάν. Μία εβδομάδα από τη συνάντηση, από το τετ α τετ Παναγιωτόπουλου - Ακάρ, και σήμερα αν δεν κάνω λάθος συζητήσατε και για τις χώρες που δεν υιοθετούν τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, νομίζω με σαφείς αιχμές για την Τουρκία.
Οπότε οι ερωτήσεις μου είναι οι εξής: Έχει αλλάξει κάτι, σε ευρωπαϊκό επίπεδο απέναντι στην Τουρκία; Αναμένετε σύντομα κυρώσεις σε φυσικά πρόσωπα και οντότητες της Τουρκίας, όπως άλλωστε προβλέπει το 8ο πακέτο των Ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Ρωσίας;
Και, σε διμερές επίπεδο, έχει ανοίξει ξανά ο δίαυλος επικοινωνίας με την Τουρκία; Και μια τελευταία, αν μου επιτρέπετε. Συγγνώμη. Είναι πολλές, το ξέρω. Σας ανησυχεί η δοκιμή του βαλλιστικού πυραύλου της Τουρκίας για την οποία η Άγκυρα, τουλάχιστον, πανηγυρίζει;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μού κάνατε τρία διαφορετικά ερωτήματα. Πρώτον, ως προς την ευρωπαϊκή διάσταση των επιλογών της Τουρκίας σε σχέση με την Ουκρανία και τη Ρωσία, υπάρχει μία κατανόηση και τολμώ να πω και μία ενόχληση από το γεγονός ότι μία χώρα η οποία -στα χαρτιά τουλάχιστον- φιλοδοξεί να γίνει μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας και είναι μέλος του ΝΑΤΟ δεν εφαρμόζει τις κυρώσεις. Και όχι απλά δεν τις εφαρμόζει, ωφελείται σημαντικά οικονομικά από το διμερές εμπόριο με τη Ρωσία και ενδεχομένως να δίνει και τη δυνατότητα να αποτελεί ενδιάμεσο τρίτο, μέσα από τον οποίο να παρακάμπτονται οι κυρώσεις που έχει επιβάλει η Ευρώπη στη Ρωσία.
Έχουμε πια τη δυνατότητα -και όταν λέω «έχουμε», εννοώ ως Ευρωπαϊκή Ένωση, ως Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ευρωπαϊκοί θεσμοί- να επιβληθούν κυρώσεις σε περίπτωση που τρίτα πρόσωπα στην Τουρκία, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, εντοπιστούν να παραβιάζουν κυρώσεις που έχει επιβάλει η Ευρωπαϊκή Ένωση προς την Ρωσία. Αλλά αυτό δεν είναι δική μας απόφαση να την πάρουμε, είναι απόφαση των ευρωπαϊκών θεσμών.
Θεωρώ, όμως, σημαντικό το γεγονός ότι αυτό το ζήτημα πια αποτελεί αντικείμενο συζήτησης και προβληματισμού σε επίπεδο και Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Για τις διμερείς σχέσεις, δεν έχω πολλά περισσότερα να σας πω. Δεν θέλω να επανέλθω σε αυτά τα οποία έγιναν στην Πράγα. Θα επαναλάβω ακόμα μία φορά ότι αυτή η ανταλλαγή, η αντιπαράθεση απόψεων, θεωρώ ότι ήταν εξαιρετικά χρήσιμη, καθώς έγινε μπροστά σε όλους τους ηγέτες οι οποίοι συμμετείχαν στην Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα. Η δική μας θέση δεν έχει αλλάξει: τα παράθυρα του διαλόγου είναι ανοιχτά αλλά οι πόρτες στις προκλήσεις παραμένουν ερμητικά κλειστές.
Θεωρώ θετικό το γεγονός ότι υπήρξε μία πρώτη επικοινωνία των δύο Υπουργών Άμυνας και υπό προϋποθέσεις αυτή η επικοινωνία μπορεί να συνεχιστεί. Θα επαναλάβω, όμως, ότι δεν είναι η Ελλάδα αυτή η οποία οξύνει τους τόνους. Δεν είναι η Ελλάδα αυτή η οποία αμφισβητεί το status quo, όπως έχει διαμορφωθεί στην ευρύτερη περιοχή μας. Δεν είναι η Ελλάδα εκείνη η οποία δεν σέβεται τις βασικές αρχές και αξίες των σχέσεων καλής γειτονίας. Στην Τουρκία εναπόκειται να αλλάξει τη συμπεριφορά της για να επανέλθουμε στο τραπέζι του διαλόγου, αλλά και να μας δοθεί η δυνατότητα για μία ειρηνική συνύπαρξη προς όφελος και των δύο λαών μας.
Θα πω για ακόμα μια φορά ότι οι λαοί μας δεν τρέφουν εχθρικά αισθήματα ο ένας για τον άλλον. Κι αυτό είναι μία πολύ σημαντική παρακαταθήκη την οποία πιστεύω ότι πρέπει να διαφυλάξουμε. Πριν από λίγες μέρες ξεκίνησε μία εμπορική γραμμή, από τη Θεσσαλονίκη στη Σμύρνη, και εύχομαι να είναι επιτυχημένη διότι με αυτόν τον τρόπο θα ενισχυθεί περισσότερο η επικοινωνία μεταξύ των δύο λαών αλλά και το διμερές εμπόριο.
Θα ήταν πολύ καλύτερο να εστιάζαμε σε αυτή την πτυχή της θετικής ατζέντας, από το να χρησιμοποιεί η Τουρκία, μονίμως, την Ελλάδα ως στόχο και ως αντικείμενο μίας ρητορικής η οποία πιο πολύ απευθύνεται σε εσωτερική κατανάλωση.
Δεν σχολιάζω τα εξοπλιστικά προγράμματα της γειτονικής χώρας και προφανώς έχω την ίδια απαίτηση και από την Τουρκία: να μην σχολιάζει τα εξοπλιστικά προγράμματα της Ελλάδος. Από εκεί και πέρα, καταλαβαίνετε ότι όλες οι κινήσεις μελετώνται πάντα και αξιολογούνται από τους αρμόδιους.
Σοφία Φασουλάκη (OPEN): Κύριε Πρόεδρε, στις 27 Οκτωβρίου θα πραγματοποιηθεί στη χώρα μας η επίσημη επίσκεψη του Καγκελάριου, του κ. Scholz. Σήμερα, μάλιστα, είδαμε και μια καταδίκη από πλευράς Βερολίνου των δηλώσεων της Τουρκίας από τον Αναπληρωτή Κυβερνητικό Εκπρόσωπο.
Θα ήθελα λοιπόν να ρωτήσω, αν μπορείτε να μας πείτε, ποια είναι τα θέματα στην ατζέντα της συζήτησης που θα έχετε με τον Καγκελάριο. Αν υπάρχει στο τραπέζι κάποια αμυντική συμφωνία με το Βερολίνο -γιατί κάτι τέτοιο φημολογείται στην Αθήνα- και αν αναμένεται να θέσετε το θέμα της Τουρκίας εκ νέου στον κ. Scholz. Ευχαριστώ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Χαίρομαι που θα έχω τη δυνατότητα να υποδεχθώ τον Καγκελάριο Scholz στην Αθήνα, σε μία επίσκεψη εφ’ όλης της ύλης που θα μας επιτρέψει να αξιολογήσουμε το πλαίσιο των διμερών μας σχέσεων, αλλά και να συζητήσουμε για τις σημαντικές ευρωπαϊκές προκλήσεις που από κοινού αντιμετωπίζουμε.
Για παράδειγμα θα είναι μία ευκαιρία να ωριμάσουμε, ενδεχομένως, περισσότερο τις θέσεις μας σχετικά με τα ζητήματα της ενέργειας, καθώς η Γερμανία ήταν αυτή η οποία μεταπείστηκε, τελικά, στη χθεσινή συζήτηση και αισθάνεται πια και η ίδια πιο άνετα με την επιβολή ενός πλαφόν στο φυσικό αέριο. Οπότε θα συζητήσουμε, προφανώς, τα ζητήματα της ενέργειας, τις διμερείς μας σχέσεις συνολικά, το πλαίσιο των εμπορικών μας συναλλαγών, τις ελληνικές επενδύσεις στη Γερμανία, γερμανικές επενδύσεις στην Ελλάδα.
Και νομίζω ότι είναι πάντα μία ευκαιρία αυτές οι επισκέψεις για να τονίσουμε τη μεγάλη πρόοδο την οποία έχει κάνει η Ελλάδα και να ξεκαθαρίσουμε και στο γερμανικό ακροατήριο ότι η Ελλάδα της προηγούμενης δεκαετίας, που ήταν πάντα μία πηγή προβλημάτων για την Ευρώπη και θα έλεγα και η δύσκολη σχέση που είχαμε με τη Γερμανία, ανήκει πια -θέλω να πιστεύω- στο παρελθόν, καθώς η ίδια η Ελλάδα έχει αποδείξει ότι είναι μια χώρα η οποία άφησε για τα καλά πίσω τις εποχές των μνημονίων και των επιτηρήσεων.
Προφανώς θα συζητήσουμε και τις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο αλλά δεν θα είναι μονοθεματική η επίσκεψη του Καγκελαρίου Scholz. Έχουμε συχνά την ευκαιρία να ανταλλάξουμε τις απόψεις μας για τα ζητήματα της Τουρκίας. Και θέλω να τονίσω ότι η στάση της Γερμανίας είναι ξεκάθαρη ως προς την υπεράσπιση των ελληνικών εθνικών θέσεων. Όπως ξεκάθαρη είναι και η στάση όλων των ευρωπαίων εταίρων μας απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα.
Διαβάζω κι εγώ κάποια δημοσιεύματα για αμυντικές συμφωνίες. Μάλλον αυτοί που τα γράφουν φαίνεται να ξέρουν κάτι περισσότερο από ό,τι ξέρω εγώ.
Νίκος Αρμένης (MEGA και ΑΠΕ): Κύριε Πρόεδρε, η χθεσινή απόφαση πόσο κοντά είναι στην ελληνική πρόταση, στο σχέδιο το δικό σας των “Έξι Σημείων”; Και επίσης, τώρα που έχουμε αυτή την απόφαση, εκτιμάτε ότι θα είναι πιο οικονομικό να ζεσταθούμε με πετρέλαιο ή με φυσικό αέριο τον χειμώνα;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η απόφαση η οποία ελήφθη λαμβάνει υπόψη πολλές από τις ελληνικές προτάσεις. Και θέλω με την ευκαιρία αυτή να τονίσω ότι, και πέραν των συζητήσεων που γίνονται στο δικό μου επίπεδο, έχουμε κατοχυρώσει πια ως χώρα μια σημαντική τεχνοκρατική επάρκεια στα ευρωπαϊκά όργανα. Οι προτάσεις τις οποίες καταθέτουμε, είναι γενικά πολύ καλά επεξεργασμένες και γίνονται θετικά δεκτές ως προς την τεκμηρίωσή τους. Δεν σημαίνει ότι όλοι συμφωνούν με όλα όσα λέμε, αλλά σίγουρα οι προτάσεις που καταθέτουμε είναι τεκμηριωμένες και με αυτό τον τρόπο γινόμαστε και εμείς, με τον τρόπο μας, γεφυροποιοί και προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε και να απαντήσουμε και στους εύλογους προβληματισμούς που μπορεί να έχουν άλλες χώρες.
Διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ειδικά στα ζητήματα της ενέργειας έχουμε να κάνουμε με πολύ διαφορετικά ενεργειακά μείγματα και κάθε χώρα έχει τη δική της πολιτική προτεραιότητα. Και όταν μπορούμε και πρέπει να καταλήξουμε σε μια ευρωπαϊκή απάντηση προφανώς αυτή δεν μπορεί να απηχεί μόνο τις δικές μας θέσεις. Πρέπει να μπορούμε να “μπαίνουμε στα παπούτσια” και άλλων χωρών και να αντιλαμβανόμαστε και τις δικές τους ευαισθησίες και τους δικούς τους προβληματισμούς.
Να τονίσω ότι στον τομέα αυτό, εκτός από τις παρεμβάσεις τις οποίες κάνουμε σε τεχνοκρατικό επίπεδο παραγωγής πολιτικής, η Ελλάδα παίζει έναν εξαιρετικά κρίσιμο ρόλο στην ευρύτερη γειτονιά μας, των Βαλκανίων, ως μια πύλη εισόδου φυσικού αερίου, το οποίο -εν δυνάμει- μπορεί να τροφοδοτήσει όχι μόνο τις γειτονικές μας βαλκανικές χώρες αλλά και χώρες στην κεντρική Ευρώπη.
Η Ελλάδα είναι αυτή η οποία πρωταγωνιστεί σε μια σειρά από σημαντικά έργα υποδομών τα οποία βελτιώνουν τη διασύνδεση μεταξύ των ενεργειακών μας συστημάτων. Αναφέρω ενδεικτικά τον νέο αγωγό IGB, ο οποίος συνδέει πια την Ελλάδα με τη Βουλγαρία και δίνει με αυτόν τον τρόπο τη δυνατότητα στη Βουλγαρία να μην είναι απολύτως εξαρτημένη από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Συζητούμε για νέα έργα υποδομής, νέα καλώδια ηλεκτρικής ενέργειας τα οποία θα φτάνουν μέχρι την κεντρική Ευρώπη, ώστε να μπορούμε να εξάγουμε το πλεόνασμα -το οποίο ελπίζω ότι θα μπορούμε να έχουμε- ηλεκτρικής ενέργειας που θα παράγεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Η φιλοδοξία μας κάποια στιγμή είναι η χώρα να καταστεί εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας και όχι εισαγωγέας. Και για να το κάνουμε αυτό θα πρέπει να είμαστε σε διαρκή συζήτηση με τους εταίρους μας, να εντοπίζουμε ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία και να μπορούμε να σκεφτόμαστε όχι μόνο το σήμερα, που είναι η αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, αλλά το αύριο και το μεθαύριο.
Θέλω να θυμίσω ότι πριν από μια βδομάδα είχαμε το πρωτόγνωρο γεγονός για την πατρίδα μας, για 6 ώρες την ημέρα ουσιαστικά να παράγουμε όλη την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώναμε εκείνη τη στιγμή, από ήλιο, άνεμο και υδροηλεκτρικά. Είναι πολύ σημαντική κατάκτηση αυτή για τη χώρα. Οπότε, σε όλο αυτό το νέο ενεργειακό οικοδόμημα το οποίο χτίζεται στην Ευρώπη φιλοδοξούμε να είμαστε πρωταγωνιστές.
Τώρα, την τελευταία ερώτηση που μου κάνατε είναι πολύ δύσκολο να σας την απαντήσω. Διότι είναι αδύνατον να προβλέψω ποιες θα είναι οι τιμές του φυσικού αερίου, ποιες θα είναι οι τιμές του πετρελαίου και ποιες θα είναι οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας.
Αυτό που ξέρω είναι ότι κάνουμε παρεμβάσεις σε όλα τα επίπεδα, ώστε ασχέτως του τρόπου με τον οποίο θα επιλέξει ένα νοικοκυριό να θερμανθεί, το κόστος το οποίο θα κληθεί να καταβάλλει να είναι αποδεκτό.
Και βέβαια να τονίσω και πάλι ότι οι πολιτικές μας είναι εστιασμένες, έχουν κοινωνικό πρόσημο. Λαμβάνουν υπόψη γεωγραφικές ιδιαιτερότητες. Θέλω να θυμίσω ότι το επίδομα θέρμανσης δίνεται πια με κριτήρια τα οποία είναι πολύ πιο αυστηρά και πολύ πιο λεπτομερή σχετικά με το πόση θέρμανση απαιτείται να καταναλώσει ένα σπίτι, ανάλογα με το πού βρίσκεται.
Άρα, εκτός από τις οριζόντιες πολιτικές έχουμε και πολλές στοχευμένες πολιτικές, οι οποίες έχουν πάντα ένα κοινωνικό πρόσημα στήριξης των πιο ευάλωτων συμπολιτών μας.
Δημήτρης Γκάτσιος (ΕΡΤ): Κύριε Πρόεδρε ορίσατε μετά από πολύωρες διαπραγματεύσεις τον «οδικό χάρτη» για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Έχουμε μπροστά μας και το επόμενο μεγάλο ορόσημο που είναι το Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας, την ερχόμενη εβδομάδα, και θα ήθελα να σας ρωτήσω κατά πόσο θεωρείτε ότι θα δοκιμαστεί εκ νέου η ευρωπαϊκή ενότητα μέχρι να λάβει «σάρκα και οστά» όλο αυτό το πλαίσιο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για τη θωράκιση.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κοιτάξτε, είναι άλλο να καλούνται οι Υπουργοί Ενέργειας να αποφασίσουν χωρίς να έχει εκφράσει άποψη το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και διαφορετικό να καλούνται να εξειδικεύσουν μία απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Προφανώς, ο «διάβολος» εδώ, κρύβεται πράγματι στις λεπτομέρειες και πρέπει να συμφωνήσουν οι Υπουργοί στο δικό τους επίπεδο. Όμως σίγουρα τα πράγματα είναι πιο εύκολα τώρα, από ό,τι ήταν την προηγούμενη εβδομάδα. Δεν μπορώ να σας πω ότι είμαι 100% σίγουρος ότι θα επιτευχθεί τεχνική συμφωνία, έχουμε όμως πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να επιτευχθεί αυτό στο επίπεδο των Υπουργών.
Δεν θέλουμε σε καμία περίπτωση να ξαναγυρίσει το θέμα σε μάς. Ο σκοπός μας είναι, έχοντας δώσει μια σαφή κατεύθυνση, να λύσουν πια το ζήτημα οι Υπουργοί στο δικό τους επίπεδο. Αν το θέμα γυρίσει σε εμάς θα είναι κακή εξέλιξη, γιατί σημαίνει ότι θα έχει προκύψει κάποια απρόβλεπτη δυσκολία, την οποία οι ίδιοι δεν θα μπορούν να ξεπεράσουν.
