Qatargate: Στα άδυτα των λόμπι - Ποιοι, πώς και γιατί κυκλοφορούν στους διαδρόμους των ευρωπαϊκών θεσμών
Ο Ιταλός λομπίστας Φραντσέσκο Μπριγκάντι εξηγεί πώς γίνονται οι επαφές στους δαιδαλώδεις διαδρόμους των βρυξελλιώτικων κτιρίων και πώς μπορεί να αποτραπεί ένα επόμενο Qatargate
Η πρώτη φορά που ο Φραντσέσκο Μπριγκάντι ήρθε σε επαφή με τον μυστηριώδη κόσμο των λόμπι ήταν το 2003, όταν μετακόμισε στις Βρυξέλλες, έχοντας σπουδάσει νομικά στην πατρίδα του την Ιταλία, με το όνειρο μίας καριέρας στις διεθνείς σχέσεις.
«Όταν μετακόμισα στις Βρυξέλλες, ανακάλυψα την ύπαρξη πολλών γραφείων εκπροσώπησης (δημόσιων και ιδιωτικών) προς την ΕΕ» περιγράφει στο newmoney. «Ήταν γραφεία ευρωπαϊκών περιφερειών, εμπορικά επιμελητήρια από διάφορες χώρες, ΜΚΟ, γραφεία μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών και διάφορες ευρωπαϊκές βιομηχανικές ενώσεις που εκπροσωπούν όλους τους τομείς (αυτοκινητοβιομηχανία, τηλεπικοινωνίες, χημικά, χρηματοπιστωτικά, κ.λπ.). Ανακαλύπτοντας την ύπαρξη μιας τέτοιας μαζικής παρουσίας γραφείων που αλληλεπιδρούν με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, κατάλαβα τι σημαίνει lobbying» δηλώνει, μιλώντας στο newmoney.gr.
Ο ίδιος ο Φραντσέσκο Μπριγκάντι δεν άργησε να γίνει μέρος αυτού του συστήματος. Από ένα γραφείο εκπροσώπησης ιταλικής περιφέρειας, πέρασε σε διάφορους οργανισμούς με αντικείμενο κυρίως τα εργατικά και συνταξιοδοτικά θέματα και το 2017 ίδρυσε μια νέα ευρωπαϊκή ένωση για τον τομέα της ασφάλισης και των συνταξιοδοτικών ταμείων: την Cross Border Benefits Alliance-Europe (CBBA-Europe), της οποίας είναι γενικός γραμματέας. Αυτή την περίοδο εργάζεται σε μία πρόταση για νέα νομοθεσία που θα προβλέπει τη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού συνταξιοδοτικού φορέα -διαφορετικού και συμπληρωματικού προς τα υφιστάμενα εθνικά συνταξιοδοτικά ταμεία.
Παράλληλα, είναι ιδρυτής του Employee Benefits and Welfare Institute (EBWI), στην ιστοσελίδα του οποίου αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Ο Φραντσέσκο Μπριγκάντι διαθέτει ένα τεράστιο δίκτυο επαφών με τους σημαντικότερους εθνικούς και κοινοτικούς αξιωματούχους, φορείς και εμπειρογνώμονες στους τομείς των παροχών σε εργαζομένους και της κοινωνικής προστασίας, καθώς και δεκαετή εμπειρία σε αυτά τα θέματα
Tι ακριβώς, όμως, κάνει ένας λομπίστας; «Στην πραγματικότητα οι οργανώσεις άσκησης πίεσης (lobbying organizations), που αποκαλούμε επίσης ομάδες συμφερόντων (interest groups) ή ενδιαφερόμενους φορείς (stakeholders) που δραστηριοποιούνται στις Βρυξέλλες είναι σε μεγάλο βαθμό καταχωρημένες στο Ευρωπαϊκό Μητρώο Διαφάνειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής» μας είπε.
«Σε αυτό το Μητρώο» εξήγησε, το οποίο είναι μια βάση δεδομένων, ο καθένας μπορεί να δει ποια συμφέροντα επιδιώκονται, από ποιους και με ποιους προϋπολογισμούς. Όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εάν ένας λομπίστας χρειάζεται σήμα (ή πάσο) για να εισέλθει στο κτίριο αυτό, πρέπει να υποβάλει ειδική αίτηση περιγράφοντας όλα τα κύρια χαρακτηριστικά της οργάνωσής του, και να εκθέσει τα συμφέροντα που εκπροσωπεί κ.λπ. Εν ολίγοις, ένας λομπίστας που εισέρχεται σε αυτό το κτίριο είναι γνωστός μέσω της βάσης δεδομένων του Κοινοβουλίου. Εναλλακτικά (και αυτό ισχύει για τις συναντήσεις στα κτίρια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής), ένας λομπίστας πρέπει να ζητήσει πρόσκληση από τον συνομιλητή του, και όταν εισέλθει στο κτίριο, θα πρέπει να συμπληρώσει ένα έντυπο στη ρεσεψιόν, αναφέροντας τα προσωπικά του στοιχεία (όνομα, οργάνωση, ώρα της συνάντησης), καθώς και το όνομα του προσώπου που θα συναντήσει. Οι αλληλεπιδράσεις μας με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ είναι αρκετά αμοιβαίες. Πράγματι, μερικές φορές οι λομπίστες ζητούν συναντήσεις με τους ιθύνοντες της ΕΕ, αλλά κάποιες άλλες φορές είναι ο Ευρωπαίος νομοθέτης (ιδίως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή) που ζητά τη γνώμη των ομάδων συμφερόντων πριν λάβει μια απόφαση ή αναλάβει μια πρωτοβουλία για ένα συγκεκριμένο θέμα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση συχνά διοργανώνει δημόσιες διαβουλεύσεις, ομάδες εργασίας, δημόσιες ακροάσεις κ.λπ. προκειμένου να κατανοήσει τις πιθανές επιπτώσεις μιας νέας πρωτοβουλίας της ΕΕ στον κλάδο, στους καταναλωτές, στους εργαζόμενους κ.λπ.».
«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πολλές, και διαφορετικές ομάδες συμφερόντων συμμετέχουν σε αυτούς τους διαλόγους με τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων της ΕΕ. Φυσικά, στο τέλος της διαδικασίας, ο νομοθέτης της ΕΕ θα λάβει τη δική του αυτόνομη τελική απόφαση. Αλλά τουλάχιστον, οι αρχές της ΕΕ θα έχουν ακούσει διαφορετικές απόψεις και θέσεις και, κυρίως, θα έχουν λάβει μια εξαιρετική ποσότητα πληροφοριών και δεδομένων που ελπίζουμε ότι θα τους βοηθήσουν να λάβουν τεκμηριωμένες αποφάσεις. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι οι λεγόμενοι λομπίστες (ή ενδιαφερόμενοι φορείς ή ομάδες συμφερόντων) είναι συνήθως ειδικοί στα αντίστοιχα θέματα. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η ΕΕ μας συμβουλεύεται: Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και πολιτικοί δεν μπορούν να είναι πάντα πλήρως ειδικοί σε όλα» προσέθεσε ο Μπριγκάντι.
Κλείσιμο
Δεν έχουν όλες οι ομάδες λόμπινγκ την ίδια δύναμη. Μεταξύ των εκατοντάδων και πολύ διαφορετικών σε αντικείμενο ομάδων, κάποιες ξεχωρίζουν.
«Στην πραγματικότητα, οι ομάδες συμφερόντων με τη μεγαλύτερη επιρροή στις Βρυξέλλες είναι Ενώσεις που εκπροσωπούν εκατοντάδες εταιρείες (όπως στην περίπτωση των εμπορικών/βιομηχανικών ενώσεων) ή χιλιάδες πολίτες σε όλη την ΕΕ (όπως συμβαίνει με τις οργανώσεις καταναλωτών)» τονίζει ο Φρ. Μπριγκάντι. «Όταν αυτές οι Ενώσεις διατυπώνουν τις απόψεις τους, έχουν πολύ μεγαλύτερη νομιμοποίηση λόγω της ισχυρής εκπροσώπησής τους σε ευρωπαϊκό επίπεδο».
Το σκάνδαλο του Qatargate έχει προκαλέσει σοκ στους εκατοντάδες λομπίστες που δραστηριοποιούνται στις Βρυξέλλες.
«Δεν γνωρίζω προσωπικά τον κ. Παντσέρι καθώς δεν είχα ποτέ την ευκαιρία να συζητήσω μαζί του ή με τους βοηθούς του για θέματα του επαγγελματικού μου ενδιαφέροντος» είπε ο Φραντσέσκο Μπριγκάντι. «Το ίδιο ισχύει και για την Εύα Καϊλή. Φυσικά, δεν θα μπορούσα να φανταστώ ότι εμπλέκονται σε ένα τέτοιο σκάνδαλο».
Ωστόσο, ως Ιταλός και ο ίδιος, δεν κρύβει την ενόχλησή του για το γεγονός ότι αρκετοί από τους εμπλεκόμενους στο σκάνδαλο Qatargate είναι Ιταλοί.
«Ως Ιταλός, είμαι βαθύτατα ενοχλημένος και λυπημένος που οι Ιταλοί είχαν κεντρικό ρόλο σε αυτό το σκάνδαλο» παραδέχεται. «Ειλικρινά, με εκπλήσσει επίσης. Μπορώ σίγουρα να φοβηθώ ότι και άλλοι ευρωβουλευτές (όχι μόνο Ιταλοί) μπορεί να εμπλέκονται σε αυτό το σκάνδαλο. Θα δούμε τι θα ανακαλύψουν οι Βέλγοι ερευνητές. Πρέπει όμως να πω ότι η μόνη πιθανή επιρροή αυτής της διεφθαρμένης δράσης θα ήταν να οδηγήσει ορισμένους ευρωβουλευτές να “γλυκάνουν” τις θέσεις τους για το Κατάρ σε προσωπική βάση, στις ατομικές τους δηλώσεις. Θεωρώ ότι είναι πολύ πιο δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να επηρεάσουν ολόκληρο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην υιοθέτηση ενός κοινού ψηφίσματος για το θέμα αυτό. Και στην πραγματικότητα, αυτό δεν συνέβη. Όσον αφορά τη διαφθορά στις Βρυξέλλες, παραδέχομαι ότι δεν έχω νιώσει ποτέ την ύπαρξή της. Ακόμη και αυτό το σκάνδαλο αποδεικνύει κατά κάποιον τρόπο ότι είναι πολύ δύσκολο να ελέγξει ή να επηρεάσει κανείς μια τόσο πολύπλοκη διαδικασία λήψης αποφάσεων, όπου τρεις διαφορετικές οντότητες (Επιτροπή, Κοινοβούλιο και Συμβούλιο) θα πρέπει να συμφωνούν ταυτόχρονα. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο επιμένω ότι οι λομπίστες είναι σίγουρα σημαντικοί και χρήσιμοι, αλλά ποτέ δεν θα καταφέρουν να καθορίσουν μόνοι τους τις αποφάσεις που λαμβάνει η ΕΕ».
Με αφορμή το Qatargate, ευρωβουλευτές ζητάνε να γίνει πιο «στενή» η παρακολούθηση των εκατοντάδων ΜΚΟ που έχουν ξεφυτρώσει όχι μόνο στο Βέλγιο, αλλά στο σύνολο της ΕΕ. Ο Φρ. Μπριγκάντι σημειώνει ότι με ρυθμίσεις δεν λύνεται το πρόβλημα της διαφθοράς...
