Εκλογές 2023: Οι ημερομηνίες και τα σενάρια για αυτοδυναμία ή συγκυβέρνηση
23.01.202309:04
Προκήρυξη πιθανόν 10 Μαρτίου και εκλογές 9 Απριλίου- Ανάλυση των γκάλοπ για α' και β' γύρο - Η ΝΔ θέλει περί το 35% την πρώτη Κυριακή για να πάρει στη δεύτερη κάλπη επιπλέον 2%-3%
Με εδραία πεποίθηση ότι η πρώτη κάλπη, παρότι θα διεξαχθεί με το σύστημα της απλής αναλογικής, θα είναι εκείνη που θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό τον χαρακτήρα τον οποίο θα έχει η επόμενη κυβέρνηση, σχεδιάζει το επιτελείο του Μεγάρου Μαξίμου τις επόμενες κινήσεις στην προεκλογική σκακιέρα. Αν και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έχει -δημοσίως τουλάχιστον- υποδείξει συγκεκριμένη ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών, στενοί του συνεργάτες εμφανίζονται πεπεισμένοι ότι «μέσα του έχει πλέον ωριμάσει η άποψη ότι η πρώτη κάλπη, εκτός εξαιρετικού απροόπτου, θα στηθεί την Κυριακή των Βαΐων 9 Απριλίου».
Πηγές που έχουν γνώση των συζητήσεων που γίνονται στα ενδότερα του πρωθυπουργικού γραφείου υποστηρίζουν ότι ο κ. Μητσοτάκης αξιοποιώντας, κατά τη συνήθη πρακτική που ακολουθεί όταν παίρνει σύνθετες αποφάσεις, μαθηματικά μοντέλα για τη στάθμιση κινδύνων που εδράζονται στη Θεωρία Παιγνίων, εξέτασε ενδελεχώς όλους τους παράγοντες οι οποίοι σχετίζονται τόσο με την εγχώρια πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα όσο και με το ευρύτερο διεθνές περιβάλλον μέσα στο οποίο κινείται η χώρα μας.
Υπό αυτό το πρίσμα, ο προσανατολισμός στον οποίο τείνει να καταλήξει είναι ότι η επίσημη διάλυση της Βουλής και η προκήρυξη των εκλογών θα γίνουν, κατά πάσα πιθανότατα, την Παρασκευή 10 Μαρτίου και οι Ελληνες ψηφοφόροι θα κληθούν στις κάλπες έπειτα από τέσσερις εβδομάδες. Ο συγκεκριμένος προγραμματισμός εκτιμάται ότι ευνοεί κατά τον μέγιστο βαθμό την επιδίωξη της κυβερνητικής παράταξης να κοπεί το νήμα της κάλπης με διαφορά τέτοια που να οδηγεί στο συμπέρασμα ότι θα κατακτήσει κοινοβουλευτική αυτοδυναμία σε τυχόν επαναληπτική εκλογική αναμέτρηση.
Μία από τις παραμέτρους που έλαβε υπόψη του ο πρωθυπουργός είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, η οριστικοποίηση του εκλογικού χρονοδιαγράμματος στη γειτονική Τουρκία, καθώς ο πρόεδρός της Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε ότι ο πρώτος γύρος της αναμέτρησης για τον προεδρικό θώκο θα γίνει στις 14 Μαΐου και η τυχόν επαναληπτική εκλογή θα ακολουθήσει μία εβδομάδα αργότερα, στις 21 Μαΐου. Οι δύο αυτές ημερομηνίες (14 και 21 Μαΐου) είναι οι επικρατέστερες για να στηθεί και στη δική μας χώρα η ενδεχόμενη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, η οποία θα υπάρξει εφόσον η πρώτη αναμέτρηση δεν θα δώσει βιώσιμο κυβερνητικό σχήμα.
Η παράλληλη προεκλογική περίοδος στις δύο χώρες εκτιμάται από τα υψηλά κυβερνητικά κλιμάκια ότι δεν ενέχει υψηλό βαθμό επικινδυνότητας, καθώς, παρά τη συντήρηση των προκλήσεων από το καθεστώς Ερντογάν, εκτιμάται ότι είναι ελάχιστες οι πιθανότητες να οδηγηθούμε σε κάποιο θερμό επεισόδιο. Από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός ο Ελληνας πρωθυπουργός εμφανίστηκε καθησυχαστικός. «Μολονότι γίναμε μάρτυρες πολλών εντάσεων στο πρόσφατο παρελθόν, δεν θα πάμε σε πόλεμο με την Τουρκία», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.
Οι κίνδυνοι του εφησυχασμού
Οι ευοίωνοι δημοσκοπικοί συσχετισμοί δυνάμεων που αποτυπώνονται και στο νέο κύμα μετρήσεων της διάθεσης της κοινής γνώμης αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό από την κυβερνητική ηγεσία. Η πολιτική κυριαρχία και υπεροχή της Νέας Δημοκρατίας και του πρωθυπουργού έναντι του ΣΥΡΙΖΑ και του Αλέξη Τσίπρα δημιουργούν κλίμα αισιοδοξίας για την επικράτηση, αλλά ταυτόχρονα από ορισμένους επισημαίνεται ο κίνδυνος να προκαλέσουν εφησυχασμό και αλαζονεία. Προς αυτή την κατεύθυνση, ο κ. Μητσοτάκης στην πρώτη συνεδρίαση της Εκλογικής Επιτροπής της Ν.Δ. αισθάνθηκε την ανάγκη να κάνει την αυτονόητη επισήμανση ότι «οι εκλογές κερδίζονται όταν έχει καταμετρηθεί και η τελευταία ψήφος».
«Είναι καλό ότι μπαίνουμε στην καμπάνια με καλό αέρα, αλλά αυτό δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να μας οδηγήσει σε εφησυχασμό», προειδοποίησε επίσης ο πρωθυπουργός τα «γαλάζια» στελέχη. Οι προειδοποιήσεις αυτές είναι απότοκες της διαπίστωσης που κάνουν ορισμένοι ότι η ενδεχόμενη προεξόφληση του εκλογικού αποτελέσματος μπορεί να στερήσει τη δυναμική που θα οδηγήσει την κυβερνητική παράταξη στην αυτοδυναμία.
Υπό αυτές τις συνθήκες, κυβερνητικοί αξιωματούχοι επιμένουν ότι το προσεχές διάστημα η επικοινωνιακή στόχευση του εκλογικού επιτελείου της Ν.Δ. πρέπει να κατατείνει στη διαρκή επισήμανση ότι «δεν έχουμε μπροστά μας δύο εκλογικές αναμετρήσεις, έχουμε μία εθνική κάλπη, η οποία θα βγάλει την επόμενη κυβέρνηση». Με τον τρόπο αυτό εκτιμούν ότι θα αποτρέψουν τη λεγόμενη «χαλαρή ψήφο» της πρώτης κάλπης, η οποία μπορεί να εκφραστεί είτε με αποχή, αφού θα υπάρχει η αίσθηση ότι μπορούν να πάνε στην επαναληπτική εκλογή, είτε με προτίμηση σε κάποιον μικρότερο σχηματισμό, επειδή θα έχουν κατά νου ότι η κυβέρνηση θα προκύψει από τη δεύτερη κάλπη.
Επιχειρηματολογώντας υπέρ της ιδιαίτερης σημασίας που έχει η καλύτερη δυνατή επίδοση της Ν.Δ. στην πρώτη κάλπη, στελέχη του κυβερνητικού επιτελείου θεωρούν ότι ο «γαλάζιος» στόχος είναι εφικτός με την προσέλκυση μέρους από τους πολίτες που δηλώνουν ότι δεν έχουν αποφασίσει ακόμη τι θα ψηφίσουν. «Το ποσοστό των αναποφάσιστων κυμαίνεται, ανάλογα με τη δημοσκόπηση, μεταξύ 10%-12%», σημειώνει αξιωματούχος. «Αν η Ν.Δ. αποσπάσει από αυτή τη δεξαμενή το 30%-40%, τότε το προβάδισμα που μπορεί να έχει η κυβερνητική παράταξη ίσως φτάσει πολύ κοντά ή και υψηλότερα από τη διαφορά των εκλογών του 2019, που ήταν 8,35%».
Το προβάδισμα και η αυτοδυναμία
Από τις τρεις δημοσκοπήσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας την τελευταία εβδομάδα προκύπτει ότι το κυβερνών κόμμα απέχει μεν από τον στόχο της αυτοδυναμίας, πλην όμως βρίσκεται τόσο κοντά που μπορεί βασίμως να προσδοκά ότι είναι πολύ πιθανό να τον επιτύχει στη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση. Ειδικότερα:
1. Η Metron Analysis, σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνάς της που μετέδωσε το MEGA, εκτιμά ότι η Ν.Δ. συγκεντρώνει ποσοστό 36,4% και προηγείται του ΣΥΡΙΖΑ κατά 8,9 ποσοστιαίες μονάδες. Με τη συγκεκριμένη μέτρηση φαίνεται ότι το εισιτήριο για την είσοδο στην επόμενη Βουλή μπορεί να πάρουν συνολικά επτά σχηματισμοί. Ανάμεσά τους το μόρφωμα Ελληνες, που διευθύνει από τις φυλακές ο έγκλειστος πρώην βουλευτής της Χρυσής Αυγής Ηλίας Κασιδιάρης, η συμμετοχή του οποίου, όμως, στις κάλπες θα απαγορευτεί νομοθετικά. Η Ν.Δ. με αυτή την επίδοση θα εκλέξει 117 βουλευτές κατ’ εφαρμογήν της απλής αναλογικής που ψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ, ενώ οι έδρες της θα ανέβουν αυτομάτως στις 142 με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής που ψηφίστηκε επί των ημερών της σημερινής κυβέρνησης.
2.Στην έρευνα της εταιρείας Alco, που προβλήθηκε στον ALPHA, η αναλογική κατανομή των αναποφάσιστων, την οποία έκανε έμπειρος εκλογικός αναλυτής για λογαριασμό του «ΘΕΜΑτος» οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η δύναμη που συγκεντρώνει η Ν.Δ. αντιστοιχεί σε ποσοστό της τάξης του 36,8%, το οποίο της εξασφαλίζει προβάδισμα 8,2 μονάδων έναντι του ΣΥΡΙΖΑ. Επειδή, όμως, σύμφωνα και με αυτό το σενάριο, η επόμενη κοινοβουλευτική σύνθεση μπορεί να είναι επτακομματική, καθώς και σε αυτή τη μέτρηση η αναγωγή φέρνει το κόμμα του Κασιδιάρη πάνω από το 3%, το νυν κυβερνών κόμμα εκλέγει 114 βουλευτές με την απλή αναλογική και 141 με την ενισχυμένη αναλογική.
3.Τέλος, στη δημοσκόπηση που διενήργησε η εταιρεία Opinion Poll για λογαριασμό του ιστότοπου The Toc, η αναλογική κατανομή των αναποφάσιστων δίνει την πιθανή εκλογική δύναμη της Ν.Δ. στο 38,6%, ποσοστό που ανεβάζει το «γαλάζιο» προβάδισμα στις 9,3 μονάδες. Σε αυτή τη μέτρηση, στην οποία εκτιμάται ότι η επόμενη κοινοβουλευτική σύνθεση θα απαρτίζεται από έξι κόμματα, το κυβερνών κόμμα λαμβάνει 125 έδρες με την κατανομή που γίνεται με την απλή αναλογική που ψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ και περνάει τον πήχη της αυτοδυναμίας, καθώς με το ίδιο ακριβώς ποσοστό το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής εξασφαλίζει 152 έδρες.
Το «blame game» της πρώτης Κυριακής
Αν, πάντως, τα συγκεκριμένα δημοσκοπικά δεδομένα επιβεβαιωθούν στην κάλπη, οι περισσότεροι εκλογικοί αναλυτές εκτιμούν ότι ήδη από το βράδυ της Κυριακής που θα ψηφίσουμε θα ξεκινήσει σκληρό «blame game» για το ποιος θα χρεωθεί την ευθύνη να οδηγηθεί η χώρα σε επαναληπτική εκλογή περίπου πέντε εβδομάδες αργότερα.
Τα ευρήματα όλων των μετρήσεων οδηγούν στο συμπέρασμα ότι δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης χωρίς το πρώτο κόμμα και με σύμπραξη των δυνάμεων της αντιπολίτευσης είναι αδύνατη, από τη στιγμή που στο άθροισμα δεν μπορεί να συμπεριληφθεί το ΚΚΕ, το οποίο αποκλείει ακόμη και να δώσει ανοχή σε τρικομματικό σχήμα ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και ΜέΡΑ25. Από τα στοιχεία της Metron Analysis, τα τρία κόμματα μπορούν να συγκεντρώσουν μάξιμουμ 139 έδρες, που με βάση την Alco μπορεί να γίνουν 140 και με την Opinion 143.
Στον αντίποδα, και από τις τρεις συγκεκριμένες μετρήσεις προκύπτει ότι το άθροισμα των βουλευτών που θα εκλέξουν στην κάλπη της απλής αναλογικής η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ ξεπερνά τον πήχη της αυτοδυναμίας, καθώς με τα ευρήματα της Metron Analysis θα διαθέτουν 157 έδρες, με βάση την Alco θα φτάνουν τις 154 και με την Opinion μπορεί να έχουν πλειοψηφία 163 βουλευτών.
Υπό αυτές τις συνθήκες, το ερώτημα που ευλόγως θα τεθεί είναι αν τα δύο κόμματα, τα οποία, υπό εντελώς άλλες συνθήκες, συγκυβέρνησαν την περίοδο 2012-2014, μπορούν να επαναλάβουν κάτι ανάλογο εννέα χρόνια μετά. Οσο δύσκολη μπορεί να αποδειχθεί η προσπάθεια για να βρεθεί κοινός τόπος, ιδίως μετά την ένταση στη σχέση των δύο κομμάτων που προκλήθηκε από την υπόθεση των παρακολουθήσεων, άλλο τόσο δύσκολο είναι να οδηγηθεί η χώρα σε επαναληπτική εκλογή, από την οποία μπορεί επίσης να μην προκύψει και πάλι αυτοδυναμία αν η Ν.Δ. δεν ανεβάσει τα ποσοστά της. Ακόμη και με την πιο ευνοϊκή για εκείνη μέτρηση της Opinion, η κυβερνητική παράταξη θα διαθέτει εύθραυστη μονοκομματική πλειοψηφία αφού ακόμη και αν υπερβεί το 38% θα διαθέτει μόλις 152 βουλευτές.
Πέρα, πάντως, από την πειστικότητα ή μη της επιχειρηματολογίας την οποία θα αναπτύξουν και οι δύο πλευρές, που θα λάβουν την πρώτη και την τρίτη διερευνητική εντολή για σχηματισμό κυβέρνησης, αναλυτές επισημαίνουν ότι το κρίσιμο στοιχείο είναι κατά πόσο η ετυμηγορία της κάλπης θα είναι ευνοϊκή για συγκυβέρνηση. Σημειώνουν χαρακτηριστικά ότι «η διαπραγματευτική δύναμη του καθενός θα εξαρτάται από την επίδοση της πρώτης κάλπης». Ειδικότερα, παρατηρούν ότι «αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης διατηρεί την πρωτοβουλία των κινήσεων και είναι εξαρχής κοντά στην αυτοδυναμία, θα είναι εκείνος ρυθμιστής του παιχνιδιού».
Στον αντίποδα, συμπληρώνουν, «αν ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει πετύχει τους δικούς του εκλογικούς στόχους, θα είναι μέσα στο παιχνίδι». Και οι δύο, πάντως, θα έχουν την πίεση των στελεχών τους, καθώς σε περίπτωση επαναληπτικής εκλογής η μεν Ν.Δ. θα αυξήσει τον αριθμό των βουλευτών της, το δε ΠΑΣΟΚ, εκτός από την πίεση της εκλογικής του δύναμης που θα αισθανθεί από τους ψηφοφόρους του οι οποίοι είναι κατά της κυβερνητικής αστάθειας και της ακυβερνησίας, θα καταγράψει αξιοσημείωτες απώλειες εδρών.
Το χαρτί της οικονομίας
Με βασική στόχευση να επικοινωνήσει το μήνυμα ότι «στην πρώτη τετραετία τηρήσαμε τη δέσμευση για γενναία μείωση των φόρων, στη δεύτερη δεσμευόμαστε για αύξηση των εισοδημάτων», ο πρωθυπουργός μπαίνει από σήμερα πιο δυναμικά στην προεκλογική μάχη, εγκαινιάζοντας μια σειρά από θεματικές συνεντεύξεις, αρχής γενομένης από τα θέματα της οικονομίας την οποία η κυβερνητική ηγεσία θεωρεί ότι είναι το ισχυρό χαρτί που θα παίξει στην προεκλογική μάχη.
Στις 12:30 σήμερα το μεσημέρι ο πρωθυπουργός θα απαντήσει σε ερωτήματα των διαπιστευμένων πολιτικών συντακτών και των ανταποκριτών του ξένου Τύπου για την οικονομία, την ανάπτυξη και την αγορά εργασίας. Θα ακολουθήσουν το επόμενο διάστημα ανάλογες συνεντεύξεις για τα θέματα της παιδείας, της υγείας κ.ά.
Ο κ. Μητσοτάκης θα είναι το κεντρικό πρόσωπο στην καμπάνια του κυβερνώντος κόμματος και για τον σκοπό αυτό, όπως αναφέρουν πληροφορίες, δεν προτίθεται να ανακοινώσει ειδικό εκπρόσωπο Τύπου της Ν.Δ. για την προεκλογική περίοδο, όπως έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ με την κυρία Πόπη Τσαπανίδου. Το κυβερνών κόμμα θα εξακολουθήσει να εκπροσωπεί ο κ. Γιάννης Οικονόμου μέχρι τις τελευταίες δύο εβδομάδες πριν από τις κάλπες, ο οποίος θα έχει περιορισμό εμφανίσεων στα μέσα ενημέρωσης. Τη σκυτάλη γι’ αυτό το εναπομείναν διάστημα αναμένεται να πάρει ο υπουργός Ακης Σκέρτσος, που δεν θα είναι υποψήφιος στις εκλογές.