Εκλογές 2023: Τι περιλαμβάνει το σχέδιο «Δήμητρα» του Γιάνη Βαρουφάκη για πληρωμές... χωρίς τράπεζες
Την ώρα που κυριαρχεί στη δημόσια συζήτηση η πιθανότητα σχηματισμού κυβέρνησης ηττημένων από ΣΥΡΙΖΑ - ΠΑΣΟΚ - ΜέΡΑ 25, ο άλλοτε υπουργός Οικονομικών παρουσίασε το σχέδιό του για έναν εναλλακτικό τρόπο πληρωμών, σε περίπτωση που κλείσουν οι τράπεζες
Μέσα από τον τηλεοπτικό αέρα του Open ο κ. Βαρουφάκης παρουσίασε το σχέδιό του για έναν εναλλακτικό τρόπο πληρωμών, σε περίπτωση που κλείσουν οι τράπεζες.
Ο κ. Βαρουφάκης ξεκαθάρισε ότι το κόμμα του έχει ευρωπαϊκό προσανατολισμό και ότι στόχος του είναι η παραμονή στο ευρώ, αλλά είπε ότι σε περίπτωση που το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα έχει πρόβλημα, η Ελλάδα θα πρέπει να έχει εναλλακτικές λύσεις, όπως έχουν και άλλες χώρες.
Στο πλαίσιο αυτό αναφέρθηκε στο σχέδιο «Δήμητρα» που έχει αναπτύξει το ΜέΡΑ25, το οποίο βασίζεται σε μονάδες πίστωσης που θα διακινούνται μέσα από το TAXIS και τις οποίες οι πολίτες θα μπορούν να χρησιμοποιούν για πληρωμές φόρων αλλά και άλλες πληρωμές χωρίς προμήθειες.
Το «Δήμητρα» σύμφωνα με το ΜέΡΑ25 είναι ένα Σύστημα Δημοσιονομικών Συναλλαγών Ιδιωτών-Δημοσίου «ΔΗΜΗΤΡΑ», μέσα από το οποίο, υπό κανονικές συνθήκες, θα παρέχονται μεταβιβάσιμες ψηφιακές δημοσιονομικές μονάδες (που αποσβένουν μελλοντικούς φόρους ύψους 10% των ετήσιων εσόδων της Γενικής Κυβέρνησης) σε ευάλωτους πολίτες για αγορές βασικών αγαθών (τρόφιμα, ενέργεια, μεταφορικά κόστη, εξοπλισμός κλπ) και ενίσχυση της ρευστότητας στην αγορά. Το σύστημα θα χρησιμοποιείται επίσης για δωρεάν πληρωμές, χωρίς μεσολάβηση των τραπεζών.
Σε περίπτωση όμως που υπάρξει νομισματικό ή άλλο πρόβλημα, η «Δήμητρα» θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως σύστημα πληρωμών και νομισματικό σύστημα.
Ερωτηθείς για το κλείσιμο των τραπεζών το 2015, επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και υπουργίας του, ο κ. Βαρουφάκης υποστήριξε στο Open ότι: «Ποιος έκλεισε τις τράπεζες το ’15; Ο κ. Ντράγκι για να εκβιάσει μία κυβέρνηση να δεχτεί αυτό που γίνεται σήμερα με το Χρηματιστήριο Ενέργειας. Αν αυτή τη στιγμή πετάνε κόσμο από τα σπίτια τους, έρχονται τα αρπακτικά ταμεία τα παίρνουν με το 3% της αξίας τους και βγάζουν τις προσόδους στα Cayman Islands, είναι επειδή ο Ντράγκι έκλεισε τις τράπεζες για να επιβάλει στην κυβέρνηση, τότε, του ΣΥΡΙΖΑ να κάνουν αυτό το πράγμα».
Επέμεινε, δε, ότι «ένας υπουργός Οικονομικών, μία κυβέρνηση πρέπει να έχει σχέδιο για το τι θα γίνει αν καταρρεύσουν οι τράπεζες, όπως έγινε με την Credit Suisse. Εσείς πιστεύετε ότι οι καταθέσεις των Ελλήνων στις ελληνικές τράπεζες είναι ασφαλείς; Δεν είναι. Νομικά, το ελληνικό Δημόσιο έχει υποχρέωση να σου εξασφαλίσει, να σου εγγυάται τις καταθέσεις μέχρι 100.000. Το ελληνικό Δημόσιο δεν έχει τα χρήματα. Εάν καταρρεύσει το τραπεζικό σύστημα, όπως πήγε να γίνει στην Καλιφόρνια, όπως έγινε με την Credit Suisse, το ελληνικό κράτος δεν έχει τις δυνατότητες -που είχε η Κεντρική Τράπεζα της Αμερικής, της Ελβετίας- για να παρέμβει και να σου δώσει τις 100.000». Ερωτηθείς εάν σε αυτή την περίπτωση θα πάμε στη δραχμή, απάντησε: «Ελπίζουμε πως όχι».
Κλείσιμο
Από την άλλη πλευρά μιλώντας στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΜέΡΑ 25 ανέλυσε και το πρόγραμμα «Δήμητρα» του κόμματός του, που είχε κατατεθεί ως πρόταση νόμου το 2020 στη Βουλή. Ο ίδιος υποστήριξε ότι δεν επιθυμεί να επιστρέψει η χώρα στη δραχμή, ωστόσο, όπως είπε, πρέπει να υπάρχει ένα έτοιμο σχέδιο σε αυτή την περίπτωση. Μάλιστα, κάλεσε τους συντρόφους του, σε περίπτωση που ερωτηθούν γι' αυτό, να απαντήσουν με ερώτημα αν νομίζουν ότι το Βερολίνο, για παράδειγμα, δεν έχει αντίστοιχο εναλλακτικό σχέδιο για επιστροφή στο μάρκο, αν καταρρεύσει το ευρωπαϊκό νόμισμα. Δίνοντας το παράδειγμα της Ελβετίας, είπε ότι καμία τράπεζα στον κόσμο δεν μπορεί να εγγυηθεί απολύτως την ασφάλεια των καταθέσεων και σε αυτή την περίπτωση πρέπει να υπάρχει ένα κυβερνητικό εναλλακτικό σχέδιο, όπως έχει ετοιμάσει το κόμμα του.
Τι είναι το σχέδιο «Δήμητρα»
Ας δούμε όμως τι είχε πει για το σχέδιο «Δήμητρα» ο Γιάννης Βαρουφάκης σε δημόσια παρουσίασή του στις 16 Απριλίου 2022 .
Υπό κανονικές συνθήκες, το σύστημα «Δήμητρα» θα χρησιμεύει για μεταβίβαση εισοδηματικών ενισχύσεων και ως εναλλακτικό σύστημα δωρεάν πληρωμών, αλλά σε περίπτωση κρίσης θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως γενικευμένο σύστημα πληρωμών.
Δείτε το σχετικό απόσπασμα από το 38:15 έως και το 41:10
- Πρώτον υποχρέωση αποδοχής μονάδων «Δήμητρας».
- Δεύτερον με πράξη νομοθετικού περιεχομένου εθνικοποίηση τραπεζών, συντεταγμένη χρεοκοπία της Τραπέζης της Ελλάδος εντός δύο ωρών και ίδρυση ελληνικής νομισματικής αρχής.
- Τρίτον εκτύπωση μονάδων Δήμητρας σε χάρτινη μορφή με δήμευση των πιεστηρίων των Εθνικών Λαχείων.
Τι θα συμβεί σε περίπτωση κρίσης
Οι τράπεζες κλείνουν για ένα τριήμερο και μετατρέπουν τα τραπεζικά τους συστήματα σε μονάδες Δήμητρα. Τα χάρτινα ευρώ γίνονται το ξένο συνάλλαγμα της χώρας. Με ένα νόμο στη Βουλή όλα τα ιδιωτικά και δημόσια χρέη μετατρέπονται σε μονάδες Δήμητρα και τότε αρχίζει η μεγάλη διαπραγμάτευση γιατί, όπως ανέφερε ο κ. Βαρουφάκης, όλοι «θα ξέρουν ουκ αν λάβεις ευρώ από κάποιον που δεν έχει ευρώ. Αυτό είναι το σχέδιο εάν χρειαστεί να βγούμε έξω από το ευρώ. Στόχος μας δεν είναι να βγούμε, αλλά να έχουμε την έξοδο», είχε επισημάνει ο κ. Βαρουφάκης.
Την ίδια στιγμή όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του ΜέΡΑ 25 το σύστημα «ΔΗΜΗΤΡΑ» έρχεται να δώσει λύση σε ένα πλέγμα προβλημάτων και περιορισμών που αντιμετωπίζει το Ελληνικό Δημόσιο, προσφέροντάς του βαθμούς δημοσιονομικής ελευθερίας, εξασφαλίζοντας παράλληλα και σημαντικές φοροαπαλλαγές στους πολίτες, καθώς και δωρεάν συναλλαγές με το Δημόσιο αλλά και μεταξύ των ιδιωτών.
Το σύστημα ΔΗΜΗΤΡΑ δίνει τη δυνατότητα στο Δημόσιο να ασκήσει κοινωνική πολιτική, ακριβώς επειδή παρέχει βαθμούς δημοσιονομικής ελευθερίας. Συγκεκριμένα, προτείνουμε στην Πρόταση Νόμου που καταθέσαμε στη Βουλή, στο πλαίσιο του Συστήματος Δημοσιονομικών Συναλλαγών Ιδιωτών-Δημοσίου «ΔΗΜΗΤΡΑ», παροχή μεταβιβάσιμων ψηφιακών δημοσιονομικών μονάδων (που αποσβένουν μελλοντικούς φόρους ύψους 10% των ετήσιων εσόδων της Γενικής Κυβέρνησης) σε ευάλωτους πολίτες για αγορές βασικών αγαθών (τρόφιμα, ενέργεια, μεταφορικά κόστη, εξοπλισμός κλπ) και ενίσχυση της ρευστότητας στην αγορά.
Αμοιβαία οφέλη από τις συναλλαγές με το Δημόσιο και μεταξύ ιδιωτών: Σύστημα Δημοσιονομικών Συναλλαγών Ιδιωτών-Δημοσίου «ΔΗΜΗΤΡΑ»
Με το προτεινόμενο νέο σύστημα δημοσιονομικών συναλλαγών εξασφαλίζεται η δυνατότητα:
● άμεσης ακύρωσης των αμοιβαίων ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου σε ιδιώτες, όπως και των οφειλών των ιδιωτών προς το Δημόσιο ή και μεταξύ τους,
● αμοιβαίων ωφελειών Δημοσίου και ιδιωτών, στον βαθμό που το Δημόσιο θα είναι σε θέση να δανείζεται απευθείας από τους πολίτες, με αντάλλαγμα σημαντικές φοροαπαλλαγές),
και
● δωρεάν συναλλαγών μεταξύ ιδιωτών και, με αυτόν τον τρόπο, άσκηση πίεσης στις τράπεζες, να μειώσουν το κόστος των συναλλαγών.
Για την υλοποίηση αυτής της πολιτικής:
● Ιδρύεται, και εντάσσεται στη νέα Γενική Γραμματεία Φορολογικού Λογισμικού του Υπουργείου Οικονομικών το Σύστημα Δημοσιονομικών Συναλλαγών Ιδιωτών-Δημοσίου (ΣΔΗΣΙΔ-ΔΗΜΗΤΡΑ).
● Για κάθε ΑΦΜ (νομικού ή φυσικού προσώπου), το ΣΔΗΣΙΔ-ΔΗΜΗΤΡΑ δημιουργεί αυτομάτως έναν Λογαριασμό Δημοσιονομικής Πίστωσης (ΛΔΠ) και παρέχει στον κάτοχό του σχετικό κλειδάριθμο ασφάλειας (PIN).
● Οι ιδιώτες δύνανται να αποπληρώνουν φόρους ή εισφορές στο Ελληνικό Δημόσιο, μεταφέροντας σε αυτό ποσά από τον προσωπικό τους ΛΔΠ, κάνοντας χρήση του κλειδάριθμου ασφάλειας (PIN).
● Οι ιδιώτες δύνανται να μεταφέρουν, κατά το δοκούν, ποσά από τον προσωπικό τους ΛΔΠ σε ΛΠΔ άλλων ιδιωτών, κάνοντας χρήση του κλειδάριθμου ασφάλειας (PIN).
● Το Ελληνικό Δημόσιο δύναται να πιστώσει συγκεκριμένο ποσό σε ΛΔΠ (π.χ. έκτακτη ενίσχυση).
● Στην περίπτωση ληξιπρόθεσμης οφειλής του Ελληνικού Δημοσίου προς ιδιώτη, ο ιδιώτης μπορεί, αν το επιλέξει, να πληρωθεί άμεσα μέσω πίστωσης του σχετικού ΛΔΠ. Σε αντίθετη περίπτωση, δικαιούται να αναμένει να πληρωθεί με τον συμβατικό τρόπο.
● Αν ιδιώτες μεταφέρουν χρηματικά ποσά στον ΛΔΠ τους, χωρίς να τα χρησιμοποιήσουν για τουλάχιστον δώδεκα μήνες, αυτά τα ποσά μπορούν να αποσβέσουν φόρους μεγαλύτερους σε αξία από τα ποσά αυτά, σε ποσοστό που ορίζει το Υπουργείο Οικονομικών, και το οποίο αντιστοιχεί στο ποσοστό φοροαπαλλαγής λόγω, ουσιαστικά, εθελοντικής προπληρωμής φόρου.
FAQ
Τι είναι οι μεταβιβάσιμες ψηφιακές δημοσιονομικές μονάδες;
Πρόκειται για ψηφιακούς τίτλους έκδοσης του δημοσίου που αποσβένουν φόρους.
Πρόκειται για παράλληλο ψηφιακό νόμισμα;
Δεν πρόκειται επ’ουδενί για νόμισμα αλλά για τίτλους του δημοσίου που έχουν το χαρακτηριστικό να αποπληρώνουν φόρους, και για αυτό χρήσιμους σε όσους έχουν υποχρεώσεις προς την εφορία, δηλαδή σε όλους.
Ζημιώνεται το κράτος από τη δημιουργία των ψηφιακών δημοσιονομικών μονάδων; Αν ναι, πώς θα καλύψει αυτή τη ζημία;
Το κράτος δεν ζημιώνεται σε τελική ανάλυση με αυτόν τον μηχανισμό, επειδή στην πραγματικότητα του προσδίδει βαθμούς δημοσιονομικής ελευθερίας για στοχευμένες παρεμβάσεις που συγκρατούν την ύφεση και δημιουργούν οικονομική δραστηριότητα.
Πώς θα διατίθενται οι ρευστές ψηφιακές μονάδες στους πολίτες;
Ηλεκτρονικά, μέσω του προσωπικού λογαριασμού που διατηρεί ο καθένας μας στο ΤAXIS και αντίστοιχων χρεωστικών καρτών.
Οι επιχειρήσεις πώς θα μπορούν να χρησιμοποιούν τα έσοδα από τις ψηφιακές μονάδες;
Αποπληρώνοντας φόρους και ανταλλάσσοντας τες με προμηθευτές τους που επίσης έχουν φορολογικές υποχρεώσεις.
