Εκλογές 2023: Πώς βάφτηκε γαλάζια η Κρήτη - Η περιοδεία Μητσοτάκη και οι στόχοι για τη νέα κάλπη
30.05.202313:07
Η περιοχή βάφτηκε για πρώτη φορά ολόκληρη στα χρώματα της ΝΔ - Το στοίχημα που κέρδισε ο Μητσοτάκης με τον ΒΟΑΚ, η κατάρρευση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ και η επάνοδος του ΠΑΣΟΚ
Με την προεκλογική περίοδο να ξεκινά χθες και επισήμως από το Περιστέρι, ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατέστησε σαφή τον πολιτικό του στόχο για τις επικείμενες εκλογές: να έχει η ΝΔ ένα ποσοστό που θα της δίνει, όχι μόνο καθαρή νίκη, αλλά και αυτοδυναμία, προκειμένου να μπορεί να πάρει τις κρίσιμες αποφάσεις και να εφαρμόσει το πολιτικό της πρόγραμμα χωρίς τους περιορισμούς της διαχείρισης κρίσεων.
Σήμερα ο κ. Μητσοτάκης ξεκινά διήμερη επίσκεψη στην Κρήτη. Λίγο πριν τις 12:30 έφτασε στην Σητεία αφού η αρχή γίνεται από την περιφερειακή ενότητα Λασιθίου. Θα βρεθεί στη συνέχεια στον Μακρύ Γιαλό, την Ιεράπετρα και τον Άγιο Νικόλαο και θα καταλήξει στην πλατεία Αγίου Τίτου στοΗράκλειο.
Αύριο, το πρόγραμμα περιλαμβάνει εξορμήσεις σε Ρέθυμνο και Χανιά, ενώ για την Παρασκευή προγραμματίστηκε περιοδεία στη Β’ Πειραιώς, ένα ακόμα προπύργιο του ΣΥΡΙΖΑ που βάφτηκε «γαλάζιο».
Οι εν λόγω περιοδείες είναι σημαντικές για τον κ. Μητσοτάκη, καθώς πέρα από το να ευχαριστήσει πολίτες που ενδεχομένως ψήφισαν για πρώτη φορά ΝΔ, ο πρόεδρος του κόμματος θέλει να διασφαλίσει μια ψήφο που δεν έχει παραταξιακά χαρακτηριστικά.
Πώς ο χάρτης της Κρήτης βάφτηκε γαλάζιος
Εν τω μεταξύ, μια μεγάλη ανατροπή των πολιτικών συσχετισμών συντελέστηκε κατά τις πρόσφατες εκλογές στην Κρήτη, δίνοντας ιστορικό και αδιαφιλονίκητο προβάδισμα στη Νέα Δημοκρατία,τη στιγμή της θεαματικής κατάρρευσης του ΣΥΡΙΖΑ και στις τέσσερις εκλογικές περιφέρειες του νησιού, κάτι που σηματοδότησε την «επιστροφή» του ΠΑΣΟΚ.
Στις εκλογικές αναμετρήσεις μετά το 2000, η Ν.Δ. είχε καταφέρει μόνο μία φορά να κερδίσει την πρωτιά σε έναν και μοναδικό νομό της Κρήτης - το Ρέθυμνο, στις εκλογές του 2007. Σε όλες τις άλλες, το νησί βαφόταν είτε «πράσινο», είτε «ροζ». Την περασμένη Κυριακή, για πρώτη φορά «η μάχη της Κρήτης» κατέληξε με τον χάρτη να βάφεται στα μπλε.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν πρώτο κόμμα και στις τέσσερις εκλογικές περιφέρειες της Κρήτης από τις εκλογές του Ιουνίου του 2012 ως τις εκλογές του Ιουλίου του 2019: Πλέον η Ν.Δ. είναι πρώτο κόμμα παντού - με τη διαφορά της από τον ΣΥΡΙΖΑ να ξεκινά από τις 12,5 μονάδες στο Ηράκλειο και να φτάνει στις 22,2 μονάδες στο Λασίθι!
Η Ν.Δ. αύξησε εντυπωσιακά τις ψήφους της σε Ηράκλειο, Λασίθι και Χανιά - όπου έλαβε 41,1%, οριακά μεγαλύτερο από το πανελλαδικό της ποσοστό. Στο Ρέθυμνο -όπου είχε χάσει οριακά την πρωτιά το 2019- πήρε 37,1% και περίπου 1.000 ψήφους περισσότερες από το 2019, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε περίπου 7.000 ψήφους και το ΠΑΣΟΚ πήρε περίπου 6.000 περισσότερες, εξασφαλίζοντας και τη μία έδρα του νομού. Η οδυνηρή ήττα του ΣΥΡΙΖΑ πανελλαδικά είχε ισχυρό «αποτύπωμα» τελικά και στην Κρήτη. Η κυριαρχία της Νέας Δημοκρατίας και η άνοδος του ΠΑΣΟΚ «εκτόπισαν» τον ΣΥΡΙΖΑ από τις διεδρικές περιφέρειες του Ρεθύμνου και του Λασιθίου.
Ο κ. Πολάκης επανεκλέχτηκε άνετα στα Χανιά απέναντι στον «αιώνιο αντίπαλό του» Γιώργο Σταθάκη, όμως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν εξέλεξε βουλευτή στο Ρέθυμνο (έμεινε εκτός Βουλής ο πρώην υπουργός Ανδρέας Ξανθός) και στο Λασίθι (έμεινε εκτός Βουλής ο Μανώλης Θραψανιώτης), ενώ στο Ηράκλειο έχασε 20 μονάδες και μία έδρα.
Τα έργα υποδομής
Η αντίστροφη μέτρηση για τη «μάχη της Κρήτης» ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2019, μετά την εκλογή Μητσοτάκη ως πρωθυπουργού: Ο Βόρειος Οδικός Αξονας Κρήτης, ο «στοιχειωμένος» εθνικός δρόμος του νησιού, ήταν μία από τις βασικές του προτεραιότητες. Επέδειξε ισχυρό ενδιαφέρον για τη σύμβαση από τους πρώτους μήνες της κυβερνητικής του θητείας. Πρόκειται για ένα εμβληματικό έργο, για το οποίο αναμένεται ότι θα δαπανηθούν ευρωπαϊκοί και ιδιωτικοί πόροι που θα ξεπεράσουν τα 2,5 δισ. ευρώ. Το κλίμα άλλαξε και από τη δρομολόγηση πολλών τοπικών και αναγκαίων έργων που αποτελούσαν αίτημα των κατοίκων επί χρόνια, όπως και από τη στήριξη της ξενοδοχειακής, επιχειρηματικής και αγροτικής δραστηριότητας, των μικρομεσαίων και των εργαζομένων κατά την «επέλαση» της πανδημίας.
Από την άλλη πλευρά, στελέχη της Πειραιώς υπογραμμίζουν ότι ο πολύς κόσμος «ταυτίστηκε» με τη λογική διεύρυνσης του Κυριάκου Μητσοτάκη - παρότι η Κρήτη έδινε «παραδοσιακά» μικρότερα ποσοστά στη Νέα Δημοκρατία.
«Οι Κρητικοί είπαν τέλος στον πολακισμό», υποστηρίζει κορυφαίο στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας, προβλέποντας ότι είναι πλέον εφικτός ο στόχος για την περαιτέρω διεύρυνση της κυριαρχίας της στις επαναληπτικές εκλογές. Δεν είναι άλλωστε τυχαία η επιλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη να ξεκινήσει τον νέο κύκλο περιοδειών στην περιφέρεια από την Κρήτη, την προσεχή Τρίτη. Συνοδευόμενος από τον γραμματέα της Κ.Ε. της Ν.Δ. Παύλο Μαρινάκη (έναν από τους πρωταγωνιστές της ανατροπής στην Κρήτη), άλλα στελέχη και τους (υποψήφιους και τους εκλεγμένους) βουλευτές θα ξεκινήσει τη διαδρομή από τη Σητεία, το βράδυ της ίδιας ημέρας θα μιλήσει σε ανοιχτή κομματική εκδήλωση στο Ηράκλειο, ενώ την Τετάρτη το μεσημέρι θα περιοδεύσει στο Ρέθυμνο και θα κλείσει με ομιλία το βράδυ στα πατρογονικά εδάφη των Χανίων.
Και σε αυτό τον γύρο, η ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας προσέρχεται στην Κρήτη για να θυμίσει το κυβερνητικό παρελθόν του ΣΥΡΙΖΑ «με τις αυταπάτες και τις ψευδαισθήσεις», να αποτρέψει με το μήνυμά της «έστω και το απειροελάχιστο πισωγύρισμα» και να χτίσει την «προοπτική της ισχυρής αυτοδυναμίας», ειδικά τώρα που το ΠΑΣΟΚ ξεκαθαρίζει ότι δεν πρόκειται να συνεργαστεί με τη «γαλάζια παράταξη», επιδιώκοντας να γίνει ο ισχυρός πόλος στην αντιπολίτευση.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης σε προεκλογικό γλέντι στο Ηράκλειο
Ανατροπές στο Ηράκλειο
Στην «καρδιά» της Κρήτης, στην ογκωδέστερη πληθυσμιακά περιοχή του νησιού, οι κάτοικοι έζησαν μια συγκλονιστική εκλογική βραδιά, που κατέληξε στη μεγάλη ιστορική ανατροπή, με καθαρή νικήτρια τη Νέα Δημοκρατία, σαφώς ηττημένο τον ΣΥΡΙΖΑ και αναμφίβολα ενισχυμένο το ΠΑΣΟΚ υπό τον συντοπίτη τους Νίκο Ανδρουλάκη. Η Νέα Δημοκρατία κατέγραψε πρωτιά με 35,47% και 63.310 ψήφους, από 30,15% και 51.579 ψήφους που έλαβε το 2019. Ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία κατακρημνίστηκε από την «πρωτοκαθεδρία» του 2019: από 43,22% (και 73.940 ψήφους) τότε, έκανε βουτιά στο 22,93% (έλαβε μόλις 40.937 ψήφους) και έχασε μία έδρα, εκλέγοντας δύο βουλευτές. Το ΠΑΣΟΚ ακολούθησε αντίστροφη πορεία από τον ΣΥΡΙΖΑ, με αποτέλεσμα να εκλέξει, όχι έναν, όπως ανέμενε, αλλά δύο βουλευτές. Από το 11,38% (και τις 19.471 ψήφους) σκαρφάλωσε στο 21,81% (διπλασιάζοντας τους σταυρούς) και έβαλε σύμφωνα με στελέχη του πλώρη και για τρίτη έδρα στις επαναληπτικές εκλογές με το σύνθημα «επιστρέψτε στο σπίτι σας» προς τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ.
Βασικό κλειδί για τη νίκη της Νέας Δημοκρατίας στο Ηράκλειο θεωρείται το άκρως ανταγωνιστικό ψηφοδέλτιο που συγκροτήθηκε από την Πειραιώς. Ισχυρός παίκτης στην περιοχή ήταν και παρέμεινε ο υπουργός και βουλευτής Λευτέρης Αυγενάκης που εκλέχτηκε εκ νέου πρώτος και με πάνω από 25 χιλιάδες ψήφους. Η είσοδος στο ψηφοδέλτιο του Κωνσταντίνου Κεφαλογιάννη (από τη νεότερη γενιά των Κεφαλογιάννηδων του Ηρακλείου) έκανε πιο ανταγωνιστικό το παιχνίδι, συσπειρώνοντας ευρύτερες δυνάμεις γύρω από την τοπική «γαλάζια μάχη». Ο κ. Κεφαλογιάννης εκλέχτηκε δεύτερος και τρίτος ο Μάξιμος Σενετάκης, εξασφαλίζοντας μαζί με τον πρώτο κ. Αυγενάκη τρεις έδρες για τη Νέα Δημοκρατία - το 2019 ως δεύτερο κόμμα στο Ηράκλειο είχε εκλέξει δύο βουλευτές.
Ο ΣΥΡΙΖΑ κράτησε αντιθέτως δύο έδρες από τις τρεις και εξέλεξε τους σχεδόν «ισοδύναμους» σε ψήφους Χάρη Μαμουλάκη και Σωκράτη Βαρδάκη. Η κατάρρευση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ βασίστηκε αφενός στο συνολικότερο κλίμα και αφετέρου στο ότι λειτούργησε αποσυσπειρωτικά η «βεντέτα» που πήγε να ξεκινήσει στο Ηράκλειο (σύμφωνα με αντίπαλα στελέχη) μεταξύ του πολακικού υποψήφιου βουλευτή Βασίλη Σμπώκου (δεν εκλέχτηκε) με τον μέχρι πρόσφατα βουλευτή και προεδρικό Ν. Ηγουμενίδη.
Το ΠΑΣΟΚ πάλι άρχισε να ζει «καλύτερες μέρες» με την εκλογή στην ηγεσία του Νίκου Ανδρουλάκη - η εντοπιότητα συνέβαλε στην ανοδική τάση του άλλοτε κραταιού κόμματος, όπως και η δυναμική του ψηφοδελτίου, καθώς συμμετείχαν όλες οι τάσεις (και η παπανδρεϊκή, που είναι σημαντική στο Ηράκλειο). Ρόλο έπαιξε προφανέστατα ότι στο Ηράκλειο έθεσε υποψηφιότητα για την είσοδό του στη Βουλή και ο Νίκος Ανδρουλάκης - παρότι δεν θα κρατήσει την έδρα. Ακολουθούν με ελάχιστη διαφορά στις δύο επόμενες θέσεις (το ΠΑΣΟΚ παίρνει τώρα δύο έδρες) η επιχειρηματίας Ελένη Βατσινά και ο Φρέντυ Παρασύρης. Εν όψει των εκλογών του Ιουνίου, στο ΠΑΣΟΚ επιδιώκουν να περάσουν στη δεύτερη θέση.
Στην οκταεδρική περιφέρεια του Ηρακλείου αύξησε το ποσοστό του το ΚΚΕ και εκλέχτηκε βουλευτής ο Μανώλης Συντυχάκης, ενώ τα άλλα κόμματα κατέγραψαν χαμηλές πτήσεις.
Εμφύλιος στον ΣΥΡΙΖΑ Ρεθύμνου
Η μονομαχία το 2019 στη διεδρική του Ρεθύμνου αφορούσε τη Νέα Δημοκρατία και τον ΣΥΡΙΖΑ - και αποδείχθηκε σκληρή, αφού τότε η Ν.Δ. έχασε την πρωτιά στο Ρέθυμνο (ενώ κυριαρχούσε στη χώρα) με διαφορά μόλις 270 ψήφων και ποσοστό 36,55%!
Την περασμένη Κυριακή οι προβολείς στράφηκαν στη μονομαχία του ΣΥΡΙΖΑ με το ΠΑΣΟΚ, που είχε καταρχάς νικήτρια τη Ν.Δ. - αφού η «γαλάζια παράταξη» ανέβηκε στο 37% και πλέον (με πάνω από 18 χιλιάδες ψήφους). Το ΠΑΣΟΚ σκαρφάλωσε στο 21,47% (με 10,5 χιλιάδες ψήφους και πάνω) από το μονοψήφιο 9,82% που είχε καταγράψει το 2019, εκλέγοντας βουλευτή το ισχυρό τοπικό στέλεχος Μανώλη Χνάρη - η κάθοδος του γνωστού αθλητικογράφου με τη σημαία του ΠΑΣΟΚ Βασίλη Σκουντή εκτιμάται πάντως ότι διεύρυνε τη δυναμική του κόμματος.
Στον τοπικό ΣΥΡΙΖΑ ήρθαν τα πάνω κάτω, αφού έμεινε χωρίς εκπρόσωπο στη Βουλή, αποτέλεσμα που αποδίδεται στον αντίκτυπο της κόντρας που ξεκίνησε ο Θόδωρος Δουλεμπέκης (υποψήφιος βουλευτής, από τους βασικούς υποστηρικτές της επιστροφής Πολάκη στα ψηφοδέλτια του διπλανού νομού) με τον μετριοπαθή, πρώην υπουργό και βουλευτή Ανδρέα Ξανθό. Επικράτησε τελικά ο κ. Ξανθός κατά περίπου 1.000 ψήφους του κ. Δουλουμπέκη (προερχόμενος από το ΠΑΣΟΚ), αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε τη βουλευτική έδρα στο Ρέθυμνο.
Στο Λασίθι η μεγαλύτερη διαφορά
Το κοντέρ έσπασε υπέρ των προσδοκιών της Νέας Δημοκρατίας στο Λασίθι, όπου εκτοπίζοντας από την πρώτη θέση τον ΣΥΡΙΖΑ συγκέντρωσε ποσοστό 39,98% (και πάνω από 17 χιλιάδες ψήφους), ενώ το 2019 είχε 34,2% (και 14.276 ψήφους). Το ΠΑΣΟΚ στη συνέχεια εκτόπισε από τη δεύτερη θέση τον ΣΥΡΙΖΑ και έκανε το άλμα στο 21,47% κερδίζοντας τη δεύτερη έδρα στη διεδρική περιφέρεια του Λασιθίου. Ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε φόρα προς τα κάτω και έφτασε στο 17,76%, από το 34,57%, χάνοντας τις μισές ψήφους του 2019.
Η απόλυτη ανατροπή -οι καλά γνωρίζοντες τα πασοκικά δρώμενα δεν την απέκλειαν πάντως- έφερε στη Βουλή τη νεοεισερχόμενη στο ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ Κατερίνα Σπυριδάκη, η οποία «κέρδισε» από τη σκληρή κόντρα των δύο συνυποψηφίων της, του Μ. Κλώντζα και του Ν. Κουρουπάκη. Σημαντικό ρόλο έπαιξε για το άλμα του ΠΑΣΟΚ στην περιοχή, ότι από το Οροπέδιο Λασιθίου έλκει κατά το ήμισυ την καταγωγή του ο Νίκος Ανδρουλάκης - στο χωριό που είναι η γενέτειρα της μητέρας του πέρασε το Πάσχα ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ και όχι τυχαία.
Από τη Νέα Δημοκρατία επανεκλέχτηκε ο Γιάννης Πλακιωτάκης, που σαφώς διατηρεί σημαντικές δυνάμεις στο Λασίθι.
Double score στα Χανιά
Για τον Κυριάκο Μητσοτάκη ήταν προσωπικό το στοίχημα να πρωτεύσει και με διαφορά το κόμμα του στα Χανιά. Η Νέα Δημοκρατία έλαβε ποσοστό της τάξης του 41,16% και ο ΣΥΡΙΖΑ καταποντίστηκε καταλήγοντας στο 20,64% - το 2019 είχαν αντίστοιχα 34,05% και 28.842 ψήφους και 37,35% και 31.644 σταυρούς. Το ΠΑΣΟΚ ανέβηκε αλλά όχι θεαματικά σε σχέση με τις επιδόσεις του στην υπόλοιπη Κρήτη, αφού από το ισχνό 6,54% του 2019 έφτασε στο διψήφιο 10,92% (βέβαια, σχεδόν διπλασίασε τη δύναμή του).
Λόγω του εκλογικού νόμου, όμως, το ΠΑΣΟΚ δεν έβγαλε έδρα -αντιθέτως εξέλεξε βουλευτή το ΚΚΕ, που δεν αποκλείεται ως τέταρτο κόμμα να τη χάσει στις επαναληπτικές εκλογές- ενδέχεται δε, στο ακραίο σενάριο (κι εφόσον η Ν.Δ. αυξήσει αρκετά τις δυνάμεις της) να πάρει και τις 4 έδρες της περιφέρειας.
Ηταν αρκετά τα «ατού» της Ν.Δ. στα Χανιά αυτή τη φορά για την αξιοσημείωτη άνοδο των δυνάμεών της στη γενέτειρα της οικογένειας Μητσοτάκη. Εκτός από την Ντόρα Μπακογιάννη που έδωσε σκληρή και «διαρκή» μάχη επί πολλούς μήνες, κατέγραψε μεγάλη δυναμική με την κάθοδό της η κυρία Σέβη Βολουδάκη, η χήρα του αείμνηστου βουλευτή Μανούσου Βολουδάκη, που έχασε τη μάχη με τον καρκίνο πρόσφατα.
Ντόρα Μπακογιάνη και Σέβη Βολουδάκη καταλαμβάνουν τις δύο έδρες, ενώ εφόσον η Ν.Δ. εξασφαλίσει τρεις έδρες στον δεύτερο γύρο, όπως αναμένεται, θα την καταλάβει ο Αλέξανδρος Μαρκογιαννάκης (από τη νεότερη γενιά της γνωστής πολιτικής οικογένειας των Χανίων). Η συμμετοχή του στο ψηφοδέλτιο λέγεται ότι ανέβασε τη συσπείρωση και έφερε παραπάνω ψήφους στην έδρα της Ν.Δ.
Η «περιπέτεια» του ΣΥΡΙΖΑ με το βγες-μπες του Παύλου Πολάκη στα ψηφοδέλτια, μπορεί να ευνόησε την επανεκλογή του, όχι όμως -λένε τοπικά στελέχη- την αναβάθμιση της γενικότερης εικόνας του κόμματός τους. Ο Παύλος Πολάκης, που επιχείρησε ανεπιτυχώς να συμβάλει στην εκλογή βουλευτών του κλίματός του σε άλλες περιοχές της Κρήτης, κατάφερε να εξασφαλίσει εκ νέου την είσοδό του στη Βουλή, αφήνοντας εκτός τον μετριοπαθή, πρώην υπουργό Γιώργο Σταθάκη, ο οποίος πάντως δεν «φημίζεται» για τον οργανωτικό μηχανισμό του στα Χανιά.
Αν το ΠΑΣΟΚ αγγίξει τις προϋποθέσεις της ενισχυμένης αναλογικής και την αύξηση του ποσοστού του, τότε στη Βουλή θα μπει η πρώτη στη λίστα Ευαγγελία Κουρουπάκη, πρώην βουλευτής, που έδωσε μάχη εναντίον του εξαδέλφου της Ν. Κουρουπάκη, που ήρθε δεύτερος.
Οδηγός εκλογών 2023: Πώς ψηφίζω - Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για την ΝΕΑ εκλογική αναμέτρηση
Εκλογές 2023: Όλες οι ειδήσεις για την ΝΕΑ εκλογική αναμέτρηση, τον προεκλογικό αγώνα των κομμάτων, τις δημοσκοπήσεις, τα αποτελέσματα των εκλογών, τα exit polls.