Νίκος Μαραντζίδης: Ο νέος «καπετάνιος» του ΣΥΡΙΖΑ είναι και κομμουνιστής και... κομμουνιστοφάγος
05.06.2023
08:18
Ποιος είναι ο πολιτικός επιστήμονας που με την πλούσια βιβλιογραφία του για τον Εμφύλιο αποτελεί κόκκινο πανί για την κομμουνιστική Αριστερά που τον αποκαλεί «ταγματασφαλίτη» - Ο όψιμος εναγκαλισμός του με τον ΣΥΡΙΖΑ, τον οποίο κάποτε ο ίδιος λοιδορούσε, και τα ομαδικά πυρά των Συριζαίων εναντίον του
Η μεγαλύτερη ίσως απορία αφορά τη χρονική συγκυρία την οποία επέλεξε ο Νίκος Μαραντζίδης για να εμπλακεί ενεργά, κατευθείαν στην πρώτη γραμμή της πλέον κρίσιμης εκλογικής μάχης για την εφεξής μοίρα του ΣΥΡΙΖΑ.
Γιατί άραγε ο πασίγνωστος -και δη ως αντικομμουνιστής- καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας αποφάσισε τώρα να αναλάβει καθήκοντα «αρχικαπετάνιου» στη νεοσύστατη Εκλογική Επιτροπή του Αλέξη Τσίπρα;
Η προσδοκία ότι με τη δική του συμβολή ο ΣΥΡΙΖΑ θα ανατρέψει τα προγνωστικά και θα αναστρέψει το ρεύμα που διαμορφώθηκε μετά την εκλογική πανωλεθρία στις κάλπες της 21ης Μαΐου πιθανόν να ερεθίζει τη φιλοδοξία ενός ανθρώπου που έχει περάσει ολόκληρη τη ζωή του μελετώντας την Πολιτική Ιστορία, χαμένος επί μέρες μέσα σε βιβλιοθήκες και αρχεία. Το να γίνει αυτός ο «σωτήρας» του Αλέξη Τσίπρα αποτελεί, ομολογουμένως, τεράστια πρόκληση για τον Νίκο Μαραντζίδη.
Από την άλλη, σε μια πολύ πιο πεζή εκδοχή, η απόφασή του και, κυρίως, η επιλογή του timing δεν απέχει πολύ από την προδιαγεγραμμένη αυτοκαταστροφή. Θυμίζει σύμβουλο επενδύσεων ο οποίος συνιστά στους πελάτες του να απέχουν από την αγορά, ενώ ταυτόχρονα τοποθετεί ο ίδιος ό,τι έχει και δεν έχει σε μετοχές που βρίσκονται στο limit up. Παρόλο που αυτός καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον γνωρίζει ότι το κραχ είναι σχεδόν αναπόφευκτο.
Εν πάση περιπτώσει, για τον Νίκο Μαραντζίδη, τον διακεκριμένο και παραγωγικό πολιτικό επιστήμονα, τον γιο πάμπτωχων προσφύγων από τον Πόντο, ένα γνήσιο παιδί της Θεσσαλονίκης -και διά βίου αθεράπευτα οπαδό του ΠΑΟΚ- η συστράτευσή του με το στενότερο επιτελείο του Αλέξη Τσίπρα προκάλεσε έκπληξη. Ακόμη και για όσους παρακολουθούσαν την αριστερόστροφη τροχιά που έδινε ο Μαραντζίδης στην αρθρογραφία του, εδώ και περίπου πέντε χρόνια, η θέση του στην Εκλογική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ένας αιφνιδιασμός. Αν μη τι άλλο, διότι στον κατάλογο των δεκάδων πολιτικοϊστορικών δοκιμίων, των βιβλίων και των επιστημονικών μελετών που έχει εκδώσει την τελευταία εικοσαετία, δεν υπάρχει ούτε ένα έργο που να μην αφορά σε κάποια πτυχή του Εμφυλίου.
Ούτε ένα που να μην ερέθισε την κομμουνιστική Αριστερά -ή και την Αριστερά γενικώς- ξεσηκώνοντας εναντίον του θύελλα οργίλων κατακρίσεων και ύβρεων. Στην προσπάθειά του να ασκήσει με νηφαλιότητα και αμεροληψία το καθήκον του ως ερευνητής της πλέον αμφιλεγόμενης και τραυματικής περιόδου της σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας, ο Μαραντζίδης κατέληξε να αντιμετωπίζεται ως ένας από τους κατεξοχήν εκφραστές του ακραιφνούς αντικομμουνισμού. Με κόκκινο πανί για την κόκκινη ορθοδοξία, το δίτομο, εκλαϊκευτικό και ιδιαίτερα επιτυχημένο έργο «Εμφύλια Πάθη» (εκδ. Μεταίχμιο, 2015), το οποίο ο Νίκος Μαραντζίδης συνυπέγραψε με τον Στάθη Καλύβα.
Απέναντι στο ΚΚΕ
Ο Νίκος Μαραντζίδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη τον Αύγουστο του 1966. Από τα 57 χρόνια του βίου του έχει αφιερώσει τουλάχιστον τα 32 στην επιστημονική μελέτη του κομμουνισμού, ανατέμνοντας σχεδόν κάθε πτυχή του: ως φαινόμενο, ως ιδεολογία και όραμα, ως σύστημα κοινωνικής οργάνωσης, ως εξουσία πολιτική και στρατιωτική, οπωσδήποτε ως ένα καθεστώς που θα μπορούσε να έχει επιβληθεί στην Ελλάδα με τον Εμφύλιο κατά την περίοδο 1943-1949. Ο ίδιος περιεργάστηκε τον κομμουνισμό ακόμη και ως μια μορφή θρησκείας, ακολουθώντας τα αντίστοιχα διεθνή σύγχρονα ρεύματα σκέψης. Με τον κομμουνισμό, λοιπόν, καταγίνεται παγίως και διαχρονικά ο Νίκος Μαραντζίδης, υπό τις ιδιότητές του ως πολιτικού επιστήμονα, ερευνητή και συγγραφέα, όπως όμως έχει εξομολογηθεί ο ίδιος, ο κομμουνισμός τον απασχολεί επίσης σε ένα βαθύτερο προσωπικό επίπεδο: «Μάλλον κι εγώ δεν έκλεισα τελείως τους συναισθηματικούς λογαριασμούς μου με τον κομμουνισμό», γράφει με μια κάπως εφηβική συστολή στην εισαγωγή του τελευταίου βιβλίου του («Στη σκιά του Στάλιν», εκδ. Αλεξάνδρεια, 2023).
Εξηγώντας περαιτέρω στο ίδιο κείμενο ότι «μπορεί να ξαφνιάζω μερικούς, αλλά ομολογώ πως ο κομμουνισμός ποτέ δεν έπαψε να ασκεί κάποια γοητεία πάνω μου, κι αυτό όχι τόσο γιατί ένα κομμάτι του εαυτού μου παρέμεινε “αιώνια εφηβικό” -και άμυαλο που θα έλεγε η μάνα μου αν ήταν ανάμεσά μας τώρα- όσο κυρίως επειδή συνεχίζει να με συγκινεί η ιδέα ενός κόσμου χωρίς φτώχεια και ανισότητες».
Παρ’ όλα αυτά, την επαύριο των εκλογών της 21ης Μαΐου, στο άρθρο γνώμης που έγραψε για την «Καθημερινή», το μοναδικό μέλημά του ήταν να υποστηρίξει ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να συνεχίσει να υπάρχει. Πρέπει να αποκτήσει εκ νέου έναν πρωταγωνιστικό ρόλο και να είναι εκεί γι’ αυτούς που τον έχουν ανάγκη: τους ανθρώπους που υποφέρουν από τη φτώχεια και την αδικία, με λίγα λόγια να είναι εκεί για τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη έναν πιο δίκαιο κόσμο. Διαφορετικά, ο κόσμος μας θα χειροτερέψει κι άλλο».
Στο βιβλίο του, ο πολιτικός επιστήμονας Μαραντζίδης υποδεικνύει τον κομμουνισμό -αορίστως- ως πηγή συγκίνησης γύρω από «την ιδέα ενός κόσμου χωρίς φτώχεια και ανισότητες». Στην αρθρογραφία του όμως, ο πολιτικός -σχολιαστής προς το παρόν- Μαραντζίδης αγνοεί τον κομμουνισμό και επενδύει τις αγωνίες του για το μέλλον της ανθρωπότητας στον ΣΥΡΙΖΑ.
Πιθανώς, μετά τη συντριβή του στις εκλογές της 21ης Μαΐου ούτε ο Αλέξης Τσίπρας αυτοπροσώπως δεν θα αποτολμούσε τέτοια μεγαλοστομία. Οταν όμως ένας διαπρεπέστατος καθηγητής πανεπιστημίου εκφράζει τον φόβο ότι ο κόσμος μας θα χειροτερέψει κι άλλο αν δεν τον διασώσει ο ΣΥΡΙΖΑ με την πολιτική ισχύ του, τότε οποιοσδήποτε στη θέση του κ. Τσίπρα θα προέβαινε, χωρίς δεύτερη σκέψη, στην αυτονόητη κίνηση: θα προσλάμβανε αμέσως τον επιστήμονα που διατυπώνει αυτή την εσχατολογική/μεσσιανική κρίση. Οπερ και εγένετο, με τον Μαραντζίδη στην Εκλογική Επιτροπή παρά τω Αλέξη και την κομμουνιστική Αριστερά καθαυτή να αντιδρά εν εξάλλω.
Βεβαίως, ο ίδιος δεν βοήθησε ιδιαίτερα με τον κατευνασμό των παθών, λόγω της σύγχυσης των οραματικών προσδοκιών του από την Αριστερά - στα επιστημονικά συγγράμματά του αν μη τι άλλο. Ο ίδιος εμφανίζεται επίσης κάπως αναποφάσιστος σχετικά με το αν οι λογαριασμοί του με τον κομμουνισμό έχουν κλείσει ή όχι, το βέβαιο είναι ότι από την αντίπερα όχθη σίγουρα αυτοί οι λογαριασμοί παραμένουν ανοιxτοί - και, μάλιστα, με πάθος και θυμό που αναζωπυρώθηκαν αγγίζοντας τα όρια του ομαδικού παροξυσμού τις τελευταίες ημέρες. Μένεα πνέει ξανά η ελληνική κομμουνιστική Αριστερά κατά του Μαραντζίδη γι’ αυτή την όψιμη, προεκλογική και κατεπείγουσα συμμαχία με τον Τσίπρα.
Οπως είναι φυσικό, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πλημμύρισαν από εξ αριστερών χολή με στόχο τον καθηγητή και υπάρχει πλήθος σχετικών αναρτήσεων που τον λιθοβολούν. Σαν συμπύκνωση όμως της άποψης που έχει ο εγχώριος κομμουνιστικός κόσμος για τον «καπετάνιο» της Εκλογικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, θα μπορούσαν να παρατεθούν εδώ μερικοί μόνο από τους μύδρους που εξαπέλυσε σε άρθρο του στο imerodromos.gr ο Νίκος Μπογιόπουλος. Ο γνωστός κομμουνιστής δημοσιογράφος και συγγραφέας αποκαλεί τον Μαραντζίδη «ταγματασφαλίτη, που πέρασε από τη “δικαιολόγηση” των Ταγμάτων Ασφαλείας στην επικοινωνιακή ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ», «σαβούρα του έσχατου αντικομμουνισμού», «σεσημασμένο αντικομμουνιστή», «ξεπλυματία του δωσιλογισμού» κ.ο.κ. Η δε τελική κρίση του για την έκτακτη κολεγιά του με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι «η έκφραση “ο πάτος δεν έχει πάτο” αδυνατεί να περιγράψει τον κατήφορο».
Η έξαψη του κομμουνιστικού/αντικομμουνιστικού μένους με επίκεντρο τη μορφή του Μαραντζίδη έρχεται το καλοκαίρι του 2023 ως déjà vu ενός θλιβερού γεγονότος που συνέβη τον Ιούλιο του 2014 στη Θεσσαλονίκη. Τότε, μια ομάδα 10 νεαρών επέδραμαν σε καφετέρια όπου βρισκόταν, τον περικύκλωσαν και οι τρεις από αυτούς τον ξυλοκόπησαν άγρια. Προηγουμένως είχαν φροντίσει να ελέγξουν την ταυτότητά του, ρωτώντας τον «εσύ είσαι ο Μαραντζίδης που γράφει εναντίον της Αριστεράς;». Ο ίδιος κατένευσε και κάλεσε τους εξαγριωμένους φρουρούς της ορθόδοξης αριστεροσύνης να λύσουν τις όποιες διαφορές με διάλογο. Εκείνοι απάντησαν με γροθιές και κλωτσιές, στέλνοντάς τον στο νοσοκομείο με κακώσεις στο σώμα και το κεφάλι.
Γιατί άραγε ο πασίγνωστος -και δη ως αντικομμουνιστής- καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας αποφάσισε τώρα να αναλάβει καθήκοντα «αρχικαπετάνιου» στη νεοσύστατη Εκλογική Επιτροπή του Αλέξη Τσίπρα;
Η προσδοκία ότι με τη δική του συμβολή ο ΣΥΡΙΖΑ θα ανατρέψει τα προγνωστικά και θα αναστρέψει το ρεύμα που διαμορφώθηκε μετά την εκλογική πανωλεθρία στις κάλπες της 21ης Μαΐου πιθανόν να ερεθίζει τη φιλοδοξία ενός ανθρώπου που έχει περάσει ολόκληρη τη ζωή του μελετώντας την Πολιτική Ιστορία, χαμένος επί μέρες μέσα σε βιβλιοθήκες και αρχεία. Το να γίνει αυτός ο «σωτήρας» του Αλέξη Τσίπρα αποτελεί, ομολογουμένως, τεράστια πρόκληση για τον Νίκο Μαραντζίδη.
Από την άλλη, σε μια πολύ πιο πεζή εκδοχή, η απόφασή του και, κυρίως, η επιλογή του timing δεν απέχει πολύ από την προδιαγεγραμμένη αυτοκαταστροφή. Θυμίζει σύμβουλο επενδύσεων ο οποίος συνιστά στους πελάτες του να απέχουν από την αγορά, ενώ ταυτόχρονα τοποθετεί ο ίδιος ό,τι έχει και δεν έχει σε μετοχές που βρίσκονται στο limit up. Παρόλο που αυτός καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον γνωρίζει ότι το κραχ είναι σχεδόν αναπόφευκτο.
Εν πάση περιπτώσει, για τον Νίκο Μαραντζίδη, τον διακεκριμένο και παραγωγικό πολιτικό επιστήμονα, τον γιο πάμπτωχων προσφύγων από τον Πόντο, ένα γνήσιο παιδί της Θεσσαλονίκης -και διά βίου αθεράπευτα οπαδό του ΠΑΟΚ- η συστράτευσή του με το στενότερο επιτελείο του Αλέξη Τσίπρα προκάλεσε έκπληξη. Ακόμη και για όσους παρακολουθούσαν την αριστερόστροφη τροχιά που έδινε ο Μαραντζίδης στην αρθρογραφία του, εδώ και περίπου πέντε χρόνια, η θέση του στην Εκλογική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ένας αιφνιδιασμός. Αν μη τι άλλο, διότι στον κατάλογο των δεκάδων πολιτικοϊστορικών δοκιμίων, των βιβλίων και των επιστημονικών μελετών που έχει εκδώσει την τελευταία εικοσαετία, δεν υπάρχει ούτε ένα έργο που να μην αφορά σε κάποια πτυχή του Εμφυλίου.
Ούτε ένα που να μην ερέθισε την κομμουνιστική Αριστερά -ή και την Αριστερά γενικώς- ξεσηκώνοντας εναντίον του θύελλα οργίλων κατακρίσεων και ύβρεων. Στην προσπάθειά του να ασκήσει με νηφαλιότητα και αμεροληψία το καθήκον του ως ερευνητής της πλέον αμφιλεγόμενης και τραυματικής περιόδου της σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας, ο Μαραντζίδης κατέληξε να αντιμετωπίζεται ως ένας από τους κατεξοχήν εκφραστές του ακραιφνούς αντικομμουνισμού. Με κόκκινο πανί για την κόκκινη ορθοδοξία, το δίτομο, εκλαϊκευτικό και ιδιαίτερα επιτυχημένο έργο «Εμφύλια Πάθη» (εκδ. Μεταίχμιο, 2015), το οποίο ο Νίκος Μαραντζίδης συνυπέγραψε με τον Στάθη Καλύβα.
Απέναντι στο ΚΚΕ
Ο Νίκος Μαραντζίδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη τον Αύγουστο του 1966. Από τα 57 χρόνια του βίου του έχει αφιερώσει τουλάχιστον τα 32 στην επιστημονική μελέτη του κομμουνισμού, ανατέμνοντας σχεδόν κάθε πτυχή του: ως φαινόμενο, ως ιδεολογία και όραμα, ως σύστημα κοινωνικής οργάνωσης, ως εξουσία πολιτική και στρατιωτική, οπωσδήποτε ως ένα καθεστώς που θα μπορούσε να έχει επιβληθεί στην Ελλάδα με τον Εμφύλιο κατά την περίοδο 1943-1949. Ο ίδιος περιεργάστηκε τον κομμουνισμό ακόμη και ως μια μορφή θρησκείας, ακολουθώντας τα αντίστοιχα διεθνή σύγχρονα ρεύματα σκέψης. Με τον κομμουνισμό, λοιπόν, καταγίνεται παγίως και διαχρονικά ο Νίκος Μαραντζίδης, υπό τις ιδιότητές του ως πολιτικού επιστήμονα, ερευνητή και συγγραφέα, όπως όμως έχει εξομολογηθεί ο ίδιος, ο κομμουνισμός τον απασχολεί επίσης σε ένα βαθύτερο προσωπικό επίπεδο: «Μάλλον κι εγώ δεν έκλεισα τελείως τους συναισθηματικούς λογαριασμούς μου με τον κομμουνισμό», γράφει με μια κάπως εφηβική συστολή στην εισαγωγή του τελευταίου βιβλίου του («Στη σκιά του Στάλιν», εκδ. Αλεξάνδρεια, 2023).
Εξηγώντας περαιτέρω στο ίδιο κείμενο ότι «μπορεί να ξαφνιάζω μερικούς, αλλά ομολογώ πως ο κομμουνισμός ποτέ δεν έπαψε να ασκεί κάποια γοητεία πάνω μου, κι αυτό όχι τόσο γιατί ένα κομμάτι του εαυτού μου παρέμεινε “αιώνια εφηβικό” -και άμυαλο που θα έλεγε η μάνα μου αν ήταν ανάμεσά μας τώρα- όσο κυρίως επειδή συνεχίζει να με συγκινεί η ιδέα ενός κόσμου χωρίς φτώχεια και ανισότητες».
Παρ’ όλα αυτά, την επαύριο των εκλογών της 21ης Μαΐου, στο άρθρο γνώμης που έγραψε για την «Καθημερινή», το μοναδικό μέλημά του ήταν να υποστηρίξει ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να συνεχίσει να υπάρχει. Πρέπει να αποκτήσει εκ νέου έναν πρωταγωνιστικό ρόλο και να είναι εκεί γι’ αυτούς που τον έχουν ανάγκη: τους ανθρώπους που υποφέρουν από τη φτώχεια και την αδικία, με λίγα λόγια να είναι εκεί για τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη έναν πιο δίκαιο κόσμο. Διαφορετικά, ο κόσμος μας θα χειροτερέψει κι άλλο».
Στο βιβλίο του, ο πολιτικός επιστήμονας Μαραντζίδης υποδεικνύει τον κομμουνισμό -αορίστως- ως πηγή συγκίνησης γύρω από «την ιδέα ενός κόσμου χωρίς φτώχεια και ανισότητες». Στην αρθρογραφία του όμως, ο πολιτικός -σχολιαστής προς το παρόν- Μαραντζίδης αγνοεί τον κομμουνισμό και επενδύει τις αγωνίες του για το μέλλον της ανθρωπότητας στον ΣΥΡΙΖΑ.
Πιθανώς, μετά τη συντριβή του στις εκλογές της 21ης Μαΐου ούτε ο Αλέξης Τσίπρας αυτοπροσώπως δεν θα αποτολμούσε τέτοια μεγαλοστομία. Οταν όμως ένας διαπρεπέστατος καθηγητής πανεπιστημίου εκφράζει τον φόβο ότι ο κόσμος μας θα χειροτερέψει κι άλλο αν δεν τον διασώσει ο ΣΥΡΙΖΑ με την πολιτική ισχύ του, τότε οποιοσδήποτε στη θέση του κ. Τσίπρα θα προέβαινε, χωρίς δεύτερη σκέψη, στην αυτονόητη κίνηση: θα προσλάμβανε αμέσως τον επιστήμονα που διατυπώνει αυτή την εσχατολογική/μεσσιανική κρίση. Οπερ και εγένετο, με τον Μαραντζίδη στην Εκλογική Επιτροπή παρά τω Αλέξη και την κομμουνιστική Αριστερά καθαυτή να αντιδρά εν εξάλλω.
Βεβαίως, ο ίδιος δεν βοήθησε ιδιαίτερα με τον κατευνασμό των παθών, λόγω της σύγχυσης των οραματικών προσδοκιών του από την Αριστερά - στα επιστημονικά συγγράμματά του αν μη τι άλλο. Ο ίδιος εμφανίζεται επίσης κάπως αναποφάσιστος σχετικά με το αν οι λογαριασμοί του με τον κομμουνισμό έχουν κλείσει ή όχι, το βέβαιο είναι ότι από την αντίπερα όχθη σίγουρα αυτοί οι λογαριασμοί παραμένουν ανοιxτοί - και, μάλιστα, με πάθος και θυμό που αναζωπυρώθηκαν αγγίζοντας τα όρια του ομαδικού παροξυσμού τις τελευταίες ημέρες. Μένεα πνέει ξανά η ελληνική κομμουνιστική Αριστερά κατά του Μαραντζίδη γι’ αυτή την όψιμη, προεκλογική και κατεπείγουσα συμμαχία με τον Τσίπρα.
Οπως είναι φυσικό, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πλημμύρισαν από εξ αριστερών χολή με στόχο τον καθηγητή και υπάρχει πλήθος σχετικών αναρτήσεων που τον λιθοβολούν. Σαν συμπύκνωση όμως της άποψης που έχει ο εγχώριος κομμουνιστικός κόσμος για τον «καπετάνιο» της Εκλογικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, θα μπορούσαν να παρατεθούν εδώ μερικοί μόνο από τους μύδρους που εξαπέλυσε σε άρθρο του στο imerodromos.gr ο Νίκος Μπογιόπουλος. Ο γνωστός κομμουνιστής δημοσιογράφος και συγγραφέας αποκαλεί τον Μαραντζίδη «ταγματασφαλίτη, που πέρασε από τη “δικαιολόγηση” των Ταγμάτων Ασφαλείας στην επικοινωνιακή ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ», «σαβούρα του έσχατου αντικομμουνισμού», «σεσημασμένο αντικομμουνιστή», «ξεπλυματία του δωσιλογισμού» κ.ο.κ. Η δε τελική κρίση του για την έκτακτη κολεγιά του με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι «η έκφραση “ο πάτος δεν έχει πάτο” αδυνατεί να περιγράψει τον κατήφορο».
Η έξαψη του κομμουνιστικού/αντικομμουνιστικού μένους με επίκεντρο τη μορφή του Μαραντζίδη έρχεται το καλοκαίρι του 2023 ως déjà vu ενός θλιβερού γεγονότος που συνέβη τον Ιούλιο του 2014 στη Θεσσαλονίκη. Τότε, μια ομάδα 10 νεαρών επέδραμαν σε καφετέρια όπου βρισκόταν, τον περικύκλωσαν και οι τρεις από αυτούς τον ξυλοκόπησαν άγρια. Προηγουμένως είχαν φροντίσει να ελέγξουν την ταυτότητά του, ρωτώντας τον «εσύ είσαι ο Μαραντζίδης που γράφει εναντίον της Αριστεράς;». Ο ίδιος κατένευσε και κάλεσε τους εξαγριωμένους φρουρούς της ορθόδοξης αριστεροσύνης να λύσουν τις όποιες διαφορές με διάλογο. Εκείνοι απάντησαν με γροθιές και κλωτσιές, στέλνοντάς τον στο νοσοκομείο με κακώσεις στο σώμα και το κεφάλι.
Από τον «Ρήγα» στον Αλέξη
Σύμφωνα με τους τίτλους των επίσημων οργάνων δημοσιότητας του ΚΚΕ («Ριζοσπάστης», 902.gr κ.λπ), ο Μαραντζίδης είναι, οριστικά και αμετάκλητα, «εμμονικός αντικομμουνιστής». Και, όλως παραδόξως, το μίσος εναντίον του λειτουργεί συγκολλητικά, σε μια αναπάντεχη ένωση στελεχών και οπαδών της κομμουνιστικής Αριστεράς από τη μία πλευρά με την πιο σκληροπυρηνικά αριστερή τάση εντός ΣΥΡΙΖΑ, από την άλλη. Με άλλα λόγια, η προσθήκη του στο προεκλογικό επιτελείο του Αλέξη Τσίπρα εξόργισε αδιακρίτως οποιονδήποτε αυτοπροσδιορίζεται ως γνήσιος αριστερός στη σημερινή Ελλάδα. Τη θέση του επιβάρυνε επίσης η παρουσία του στον ΣKAΪ ως αναλυτής δημοσκοπήσεων, τις οποίες διηύθυνε ο ίδιος. Κατά κανόνα, τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών δυσαρεστούσαν σφόδρα την Αριστερά, εξ ου και τον λιθοβολούσε παντί τρόπω.
Επιπλέον, η σύγχυση σχετικά με το ακριβές ιδεολογικό στίγμα του Μαραντζίδη θολώνει ακόμη περισσότερο, μια και ο ίδιος έχει δηλώσει, όντως, «αντικομμουνιστής - όπως είμαι και αντιφασίστας. Είμαι αντίθετος σε κάθε ολοκληρωτισμό». Ως νεολαίος ήταν «Ρηγάς», δηλαδή μέλος της νεολαίας του ΚΚΕ Εσωτερικού «Ρήγας Φεραίος», κατόπιν έδωσε την εντύπωση ότι είναι δριμύς επικριτής του κομμουνισμού, κυρίως μέσα από τα επιστημονικά δοκίμιά του με εμφυλιακή θεματολογία. Παράλληλα, συνέγραφε αιχμηρά άρθρα γνώμης για την πολιτεία του Αλέξη Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ, προωθώντας διακριτικά την εναλλακτική λύση του Ποταμιού, με το οποίο είχε συμπλεύσει για ένα διάστημα. Ηταν η φάση όπου αυτοπροσδιοριζόταν πολιτικώς -ό,τι κι αν σήμαινε αυτό- ως «κεντρώος σοσιαλφιλελεύθερος» (sic). Σε επόμενο πλάνο και σε κάποια άδηλη χρονική στιγμή, όλως αιφνιδίως, η αντι-συριζαϊκή στάση εξαφανίστηκε. Τότε αναδύθηκε σταδιακά αλλά σταθερά ο σημερινός Μαραντζίδης, ο υποστηρικτής και υπερασπιστής (σε βάθος χρόνου, ποιος ξέρει, ίσως και υπασπιστής) του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ.
Χαρακτηριστικά αποσπάσματα του μαραντζίδειου λόγου από τα κομβικά σημεία της διαδρομής που χάραξε ο εκ Θεσσαλονίκης καθηγητής ανάμεσα στις διαδοχικές μεταμορφώσεις του αλιεύονται εύκολα από το συγγραφικό έργο όσο και από την επικαιρική αρθρογραφία του.
Στις 5/4/2015, κατά τους πρώτους μήνες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. στην εξουσία, ο Νίκος Μαραντζίδης παρατηρούσε ότι «η ματαιοδοξία και η ιδεοληψία, η ανευθυνότητα και η αμετροέπεια αποτελούν μερικά από τα βασικά, πολύ φοβούμαι, συστατικά της σημερινής συγκυβέρνησης. Ο πραγματικός πολιτικός καταφέρνει να συνδυάζει τις πεποιθήσεις του με την αντικειμενική ανάγνωση της πραγματικότητας. Αποφεύγει τη Σκύλλα του κυνισμού και της αδράνειας και δεν πέφτει στη Χάρυβδη της ιδεοληψίας και του ναρκισσιστικού φανατισμού που τον απομακρύνει από τη ρεαλιστική θεώρηση των πραγμάτων. Αν η νέα αριστερή διακυβέρνηση ρίξει τη χώρα στα βράχια, ποια ακριβώς θα είναι η χρησιμότητα της ιδεολογικής πυξίδας της, που κρατά με τόσο ζήλο στα χέρια;».
Στις 19/4/2015 ο Ν. Μαραντζίδης εξομολογούνταν: «Αρχίζω να φοβάμαι πως η παράδοση της ελληνικής Αριστεράς που μένει παραδομένη στον ανορθολογικό βολονταρισμό της χωρίς να κατανοεί το εξωτερικό περιβάλλον και τις ευρύτερες συνθήκες συνεχίζει να διαιωνίζεται με την κυβέρνηση Τσίπρα».
Στις 10/7/2015, σε κείμενο με τίτλο «Η αντιμνημονιακή “Βάρκιζα”», ο Μαραντζίδης επισήμαινε ότι «το ανησυχητικό βρίσκεται στην πεποίθηση των ηττημένων (σ.σ.: στα Δεκεμβριανά του 1944, δηλαδή το ΚΚΕ) που παρουσίαζαν τη συμφωνία σαν να επρόκειτο για έναν τακτικό ελιγμό που θα επέτρεπε μια νικηφόρα δυναμική επάνοδο όταν οι συνθήκες θα άλλαζαν. Εδώ ακριβώς βρίσκεται ο κίνδυνος για τον Τσίπρα. Να θεωρήσει πως η συμφωνία που θα υπογράψει είναι απλώς λίγος κερδισμένος χρόνος μέχρι την επόμενη αναμέτρηση εκτιμώντας πως είναι δυνατόν η συμφωνία να ανατραπεί στην πράξη. Αν ο Τσίπρας σκεφτεί έτσι, τον περιμένει μια νέα συντριπτική ήττα, ένας νέος “Γράμμος”, όχι βέβαια στα πεδία των στρατιωτικών μαχών αλλά σε αυτά της πολιτικής και των διεθνών θεσμών».
Στις 20/12/2015 ο Μαραντζίδης ειρωνευόταν τον πρώην πρωθυπουργό, τοποθετώντας τον στο ίδιο τρένο με τρία σοβιετικά αρχέτυπα, σύμφωνα με το σχετικό ανέκδοτο: «Την κρίσιμη στιγμή ο Τσίπρας έκανε πίσω. Αποδείχτηκε πως δεν ήθελε να γίνει Λένιν ή κι αν το είχε ονειρευτεί κάποια στιγμή, δείλιασε και έκανε πίσω. Γιατί το έκανε αυτό, ο Τσίπρας; Γιατί συνθηκολόγησε και αποδέχτηκε την ταπείνωση της υπογραφής ενός τρίτου μνημονίου; Σίγουρα αντιλήφθηκε πως αν επέμενε, η εξουσία του θα κατέρρεε μέσα σε μερικές εβδομάδες (αν όχι μέρες). Σαν το παλιό σοβιετικό ανέκδοτο: ο Λένιν, ο Στάλιν, ο Χρουστσόφ κι ο Μπρέζνιεφ ταξιδεύουν στο ίδιο κουπέ ενός τρένου. Ξαφνικά το τρένο σταματά στη μέση του πουθενά. Αρχίζουν ένας ένας με τη σειρά να ρίχνουν ιδέες για το τι φταίει και τι πρέπει να γίνει. Κι όταν φτάνει η σειρά του Μπρέζνιεφ, λέει: “μη σκοτίζεστε, σύντροφοι, ας τραβήξουμε τις κουρτίνες κι ας κάνουμε πως συνεχίζουμε να κινούμαστε”».
Εντούτοις, κανένα κείμενο από όσα φέρουν την υπογραφή του δεν έχει ξεσηκώσει πιο έντονα πάθη από το άρθρο του με τίτλο «Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ τροφοδοτεί την κάλπη της Χρυσής Αυγής» («Καθημερινή», 18/12/2016), στο οποίο κατηγορούσε ευθέως το τότε κυβερνών κόμμα για συναλλαγές με το ναζιστικό μόρφωμα των Μιχαλολιάκου, Κασιδιάρη κτλ.: «Το τελευταίο διάστημα οι κυβερνητικοί δείχνουν να αντιμετωπίζουν τη Χ.Α. ως ένα κόμμα σχεδόν όπως όλα τα άλλα. Ετσι όμως η Χ.Α. νομιμοποιείται στη συνείδηση του μέσου ψηφοφόρου και βοηθείται η διείσδυσή της σε νέα ακροατήρια».
Μερικές εβδομάδες πριν, στις 9/10/2016, ο Νίκος Μαραντζίδης είχε σχεδόν προεξοφλήσει το πολιτικό τέλος του Αλέξη Τσίπρα ως εξής: «Ετσι ξαφνικά ο χαρισματικός, νέος, άφθαρτος, γοητευτικός, ελπιδοφόρος ηγέτης Τσίπρας έπαψε να είναι τόσο γοητευτικός και χαρισματικός. Ο πρωθυπουργός δυσκολεύεται να πείσει σήμερα την πλειονότητα της κοινής γνώμης πως ο δρόμος που ακολουθεί είναι ο σωστός και πως θα βγάλει τη χώρα από τη κρίση».
Μια επιστημονική κωλοτούμπα
Για αιτίες δυσδιάκριτες και ασαφείς, για λόγους που μόνο ο ίδιος γνωρίζει, κάπως σαν να λούστηκε αίφνης από το φως το αληθινό και να ανέβλεψε, ο Νίκος Μαραντζίδης πραγματοποίησε έναν ελιγμό ιδεολογικής αναστροφής - θεαματικό και παράτολμο όσο ο περίφημος εκείνος του ΔΣΕ ανάμεσα στο Βίτσι και τον Γράμμο το 1948. Ωστόσο, θα πρέπει να τονιστεί με τη μέγιστη έμφαση ότι η μεταστροφή του Μαραντζίδη δεν επηρέασε ούτε κατ’ ελάχιστον την επιστημονική νηφαλιότητά του. Ως προς τις πολιτικές απόψεις του, όμως, έφερε κυριολεκτικά τα πάνω κάτω. Στις 24/1/2021 έφτασε να συγκρίνει τον Τσίπρα με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τον Ανδρέα Παπανδρέου και τον Κωνσταντίνο Καραμανλή: «Το κοινό στοιχείο και των τριών είναι ότι αγαπήθηκαν και μισήθηκαν έντονα. Είχαν φανατικούς οπαδούς και ορκισμένους εχθρούς. Γεννούσαν πάθη με μοναδικό τρόπο. Ηταν χαρισματικοί ηγέτες, αλλά και αμφιλεγόμενες περιπτώσεις διακυβέρνησης. Το ίδιο και ο Τσίπρας βεβαίως.
Μπορεί δηλαδή το εκλογικό σώμα να εμπιστευτεί ξανά τον Τσίπρα ή η σχέση αυτή πέρασε για πάντα στο παρελθόν; Η απάντηση είναι απλή: Ναι, μπορεί! Οχι απαραιτήτως φέτος ή του χρόνου, αλλά σε βάθος χρόνου, ναι, μπορεί. Στην πολιτική ποτέ μη λες ποτέ. Ποτέ μην ξεγράφεις τους πεισματάρηδες, φιλόδοξους και ανθεκτικούς ηγέτες. Και ο Τσίπρας ανήκει σε αυτήν την κατηγορία ηγετών. Αυτό που αναζητά για να επανέλθει είναι χρόνο και τύχη. Αν θα τα βρει είναι άλλο ζήτημα. Ο Βενιζέλος επανήλθε σε οκτώ χρόνια, ο Καραμανλής σε έντεκα και ο Παπανδρέου σε τέσσερα. Και οι τρεις προηγούμενοι ήταν διαφορετικοί όταν επέστρεψαν. Και από πολλές πλευρές ήταν καλύτεροι και πιο ώριμοι συγκριτικά με την προηγούμενη διακυβέρνησή τους».
Και στις 11/7/2021, κατά τον Μαραντζίδη υπήρξε «Βίκινγκ», έχασε τη μυθική και ανίκητη ρώμη του, αλλά μπορεί να την ανακτήσει, ακολουθώντας τα χνάρια του Κωνσταντίνου Καραμανλή: «Θα θέλει ο Τσίπρας να παραμείνει στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ μετά μια ήττα; Κανείς δεν ξέρει. Το κρίσιμο ερώτημα, λοιπόν, είναι τι θα θέλει να κάνει ο Τσίπρας. Κατά το παρελθόν, ο ίδιος έχει επιδείξει εντυπωσιακή αποφασιστικότητα και ισχυρή βούληση. Θυμόμαστε όλοι το 2015, όταν έκανε την αποφασιστική στροφή προς τον “ιστορικό συμβιβασμό”, το τρίτο μνημόνιο. Κι αργότερα, όταν αποφάσισε να προχωρήσει στην ιστορικής σημασίας Συμφωνία των Πρεσπών. Γενικότερα, ο Τσίπρας είχε κρίσιμη συμβολή στη μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ. Ενας φίλος μου έλεγε, παλιότερα, πως ο ΣΥΡΙΖΑ του 2012 ήταν σαν τους Βίκινγκς: νεανικός, ορμητικός και ανατρεπτικός. Και γι’ αυτό προξενούσε φόβο. Αν τότε όμως ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν σαν τους Βίκινγκς, σήμερα είναι ήσυχος σαν τους Δανούς! Την αποφασιστικότητα του Τσίπρα τη δοκίμασαν τόσο πρώην σύντροφοί του όσο και οι κυβερνητικοί εταίροι του όταν διαφώνησαν μαζί του. Γιατί ο Τσίπρας δεν διστάζει να αφήσει πίσω του ακόμη και τους φίλους του, αν χρειαστεί. Οπως θα ’λεγε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής: στεγνώνει την ψυχή του για να κυβερνήσει».
Εξόφληση χρέους
Η όψιμη μεταστροφή και ο εναγκαλισμός του με τον ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει αδιόρατα περιτυλιγμένη σε μια αύρα εκπλήρωσης κάποιας προσωπικής οφειλής. Κι επειδή αυτή η αλλαγή δεν επηρεάζει -μέχρι στιγμής τουλάχιστον- την επιστημονική υπόστασή του, οποιαδήποτε απόπειρα ερμηνείας εστιάζει στη σχέση, στους «λογαριασμούς», όπως ο ίδιος τους αποκαλεί, με την Aριστερά. Καταφανώς όχι πια την κομμουνιστική, αλλά την εκδοχή που διακονεί ο ΣΥΡΙΖΑ και, ακόμη πιο συγκεκριμένα, ο πρόεδρός του. Η οφειλή αυτή, ενδεχομένως και μια ορισμένη ενοχή, του Μαραντζίδη ίσως αφορά στη σχέση με τους Ποντίους Μακεδόνες προγόνους του, με τον -«ορκισμένο σοσιαλιστή», όπως ο ίδιος τον αποκαλεί- πατέρα του, με τον αφοσιωμένο σταλινικό, κομμουνιστή, εξόριστο στην Ικαρία παππού του. Ο Μαραντζίδης μέσω ΣΥΡΙΖΑ ανοίγει διάλογο, ως σύντροφος πια, με τους συγγενείς του που ήταν ανέκαθεν οργανωμένοι στο ΚΚΕ - ή και με τη σύντροφο της ζωής του, τη δικηγόρο Μαρία Κυριακίδου, η οποία συνδέεται επίσης στενά με τον ΣΥΡΙΖΑ. Τώρα, με τον πολιτικά αναγεννημένο εαυτό του, φαίνεται πως επιτέλους εξιλεώνεται απέναντι στις αριστερές καταβολές του, αλλά και τη νεανική στοίχισή του στις τάξεις του «κόκκινο σφυροδρέπανου. Από το οποίο όμως», όπως έγραφε ο Μαραντζίδης τον Νοέμβριο του 2021, «πριν συμπληρώσω καν τα 20 μου χρόνια, οι δρόμοι μου με απομάκρυναν από τον κομμουνισμό, τη μεγαλύτερη κοσμική θρησκεία του 20ού αιώνα».
Παρ’ όλα αυτά, όποιο και εάν είναι το κίνητρό του, η παρουσία του στην προκεχωρημένη γραμμή της μάχης για την πολιτική διάσωση του Αλέξη Τσίπρα, αναμφίβολα, φέρει γνωρίσματα ενός απονενοημένου, ρομαντικού ηρωισμού, την αυτοθυσία του οποίου δεν σκιάζουν καν οι φήμες ότι στον πραγματικό κόσμο του κομματικού παρασκηνίου ο κ. Τσίπρας φέρεται να πτοήθηκε από τη σύσσωμη εναντίωση των εν ΣΥΡΙΖΑ συντρόφων του για την επιλογή του Νίκου Μαραντζίδη, ο οποίος και παραγκωνίστηκε με συνοπτικές διαδικασίες, εξουδετερώθηκε πλήρως, προτού καν αναλάβει καθήκοντα «καπετάνιου» της προεκλογικής εκστρατείας εν όψει της τελικής μάχης για την πολιτική σταδιοδρομία του Αλέξη Τσίπρα.
Ειδήσεις σήμερα:
Νίκος Μαραντζίδης: Ο νέος «καπετάνιος» του ΣΥΡΙΖΑ είναι και κομμουνιστής και... κομμουνιστοφάγος
Εκλογές 2023: «Επιχείρηση Ροδόπη» στη ΝΔ- Τα πυρά στον ΣΥΡΙΖΑ και η επίσκεψη Μητσοτάκη πριν τις εκλογές
Σάμος: Βόας προκάλεσε πανικό στο Καρλόβασι - Άγνωστο πώς βρέθηκε εκεί
----------------
Εκλογές 2023
Οδηγός εκλογών 2023: Πώς ψηφίζω - Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για την ΝΕΑ εκλογική αναμέτρηση
Εκλογές 2023: Όλες οι ειδήσεις για την ΝΕΑ εκλογική αναμέτρηση, τον προεκλογικό αγώνα των κομμάτων, τις δημοσκοπήσεις, τα αποτελέσματα των εκλογών, τα exit polls.
Αποτελέσματα εκλογών 2023: Δείτε LIVE μέσω διαδραστικού χάρτη όλα τα αποτελέσματα της επικράτειας
Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr