Ο Νίκος Χαρδαλιάς στον Δανίκα: «Η πολλή ανάλυση φέρνει παράλυση...»
Μία εβδομάδα μετά την απόφαση Μητσοτάκη να τον στηρίξει για περιφερειάρχη Αττικής, ο Νίκος Χαρδαλιάς μιλάει για όλα - «Ενας πρέπει να έχει την ευθύνη, να ελέγχει και να ελέγχεται», λέει για την Περιφέρεια
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Αν και από κοντά δεν τον ήξερα, πάντα τον εκτιμούσα. Κάτι από τον χαρακτήρα του, οι αρχές του. Το όνομα Νίκος Χαρδαλιάς ταυτισμένο με λειτουργίες και συμπεριφορές άγνωστες στην πλειονότητα των νεοελλήνων. Δηλαδή αποφασιστικότητα. Δηλαδή αμεσότητα. Δηλαδή αυτόματες αντιδράσεις. Δηλαδή Ανθρωπος ταγμένος στον Σκοπό.
Ποιος είναι αυτός; Η Αυτοδιοίκηση. Πολλά χρόνια στο κουρμπέτι. Οπως και η αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών. Εκεί και το δεύτερο έμφραγμα. «Σε παρακαλώ, μην το γράψεις αυτό». Θα το γράψω. Οπως και ο έλεγχος στρατιωτικών μονάδων. «Ποιο πρόβλημα έχουμε;» ρωτάει ο Κυριάκος. Και αμέσως προκύπτει ως πρώτη και καλύτερη επιλογή το όνομα Νίκος Χαρδαλιάς. Για κάθε «επικίνδυνη αποστολή».
Κάποια στιγμή, όταν η κουβέντα κατέληξε στα δύσκολα, στην ενδοσκόπηση, στα εσωτερικά και ψυχικά, είδα τα μάτια του να κοκκινίζουν. Διακριτικά. Συγκρατημένα. Τα δάκρυα χορεύανε στο βλέμμα του. Χορεύανε χωρίς να κατρακυλήσουν. «Είμαι συναισθηματικός». Σε πιστεύω, του είπα. Και έτσι για μία ακόμα φορά βεβαιώθηκα για την «ερωτική» συνύπαρξη των ετερόκλητων στον ίδιο άνθρωπο. Και μοναχικός και συλλογικός. Και αποφασιστικός και θεσμικός. Και ορμητικός, αλλά και δημοκρατικός. Και κομματικός, αλλά και συναινετικός. Τον καταλαβαίνω.
Αν ο Κυριάκος είχε στη διάθεσή του άλλους δέκα σαν τον Χαρδαλιά, οι μεταρρυθμίσεις και οι εκσυγχρονισμοί θα εκτόξευαν τη χώρα σε άλλο επίπεδο. Και κάτι ακόμα, αυτό τα λέει όλα: «Ποτέ βουλευτής, πάντα άνθρωπος του σκοπού».
Η συζήτηση μαζί του, στη γνωστή γωνιά του κέντρου, όπως έχει ηχογραφηθεί στο iPhone μου.
Σκηνή 1: Κάθε στρέμμα που χάναμε, κάθε σπίτι που καιγόταν, ήταν μια μαχαιριά για όλους μας
-Πρώτα να σε ρωτήσω για την ιστορία με τον COVID, τότε που καθημερινά σε βλέπαμε στην τηλεόραση.
«Ηταν μια περίεργη περίοδος».
-Ποιος εισηγήθηκε στον Κυριάκο να κλείσει αμέσως τα πάντα; Ο Τσιόδρας;
«Είχαν γίνει δύο συσκέψεις στο Μαξίμου σε σχέση με τα μέτρα που έπρεπε να πάρουμε και είχαμε ετοιμάσει ένα γενικό σχέδιο που ήταν εις γνώσιν του προέδρου».
-Ναι, αλλά ποιος του είπε ότι έπρεπε να κλείσει τα πάντα;
Κλείσιμο
«Η συζήτηση έγινε με τον Τσιόδρα, όμως η απόφαση ήταν του προέδρου. Και θυμάμαι χαρακτηριστικά όταν χτύπησε το τηλέφωνο και μου ζήτησε να προχωρήσουμε όλες τις διαδικασίες ώστε να κλείσει όλη η χώρα. Ηταν μια δύσκολη στιγμή, νομίζω, για όλους όσοι ασχολήθηκαν με το κομμάτι αυτό».
-Και κάθε μέρα εμφανιζόσουν στην τηλεόραση μαζί με τον Τσιόδρα και σε έβριζαν όλοι.
«Εντάξει, ήταν άλλη μια αποστολή σκοπού».
-Πώς εξηγείς το γεγονός ότι οι Ελληνες, ενώ έκανες πολύ καλή δουλειά εκεί και στη συνέχεια που πήγαινες στις φωτιές, οι πολίτες, οι περισσότεροι, φώναζαν, έβριζαν; Πώς εξηγείται αυτό;
«Θα μου επιτρέψεις να σου πω ότι δεν ήταν οι περισσότεροι. Ηταν ελάχιστες μειοψηφίες. Και αυτό μπορώ να το πω μετά την αντιμετώπιση της πανδημίας, διότι πραγματικά εισπράττω πολλή αγάπη από τον κόσμο. Ακόμα και κάποιοι άνθρωποι που με δυσκολία αντιλαμβάνονταν τότε τη σημαντικότητα των αποφάσεων αυτών, σήμερα ομολογούν όλοι ότι ήταν σωστές αποφάσεις».
-Εκ των υστέρων όμως. Εγώ λέω για εκείνη τη στιγμή. Τότε με τις φωτιές, τι έγινε;
«Πάντα είχαμε ένα ειδικό σχέδιο για κάθε φωτιά. Σε 784 ημέρες αντιμετωπίσαμε 23.361 φωτιές και δεν χάσαμε ούτε έναν άνθρωπο. Την ίδια στιγμή φλεγόταν όλη η Ευρώπη με δεκάδες νεκρούς. Προφανώς χάσαμε πάρα πολλά στρέμματα. Κάθε στρέμμα που χάναμε, κάθε σπίτι που καιγόταν, ήταν μια μαχαιριά για όλους μας. Αλλά στο τέλος της διαδρομής μετρηθήκαμε και ήμασταν όλοι εκεί». Σκηνή 2: Εξι μερόνυχτα άυπνος
-Τότε ήταν που έπαθες έμφραγμα...
«Εντάξει, ήταν μια δύσκολη συγκυρία για μένα γιατί πιέστηκα πάρα πολύ. Ημουν έξι μέρες άυπνος».
-Πού πήγαινες, τι έκανες;
«Στο Κέντρο Επιχειρήσεων ήμουν. Οταν είσαι εκεί και ακούς όλες τις Δυνάμεις μας, όλους τους ανθρώπους που συμμετέχουν κάτω από δύσκολες συνθήκες, όλο αυτό δημιουργεί μια τεράστια πίεση. Το άγχος να μη χάσεις κανέναν, από μόνο του είναι αρκετό».
-Δεν θα πρέπει όμως, κατά τη γνώμη σου, πέρα από τα κομματικά, να οργανωθεί πολιτική πρόληψης και όχι καταστολής;
«Προφανώς».
-Ας πούμε, γιατί δεν υπάρχει δορυφόρος; Γιατί δεν βάζουμε GPS στα δάση; Υπάρχουν συγκεκριμένες προτάσεις από τους επιστήμονες, γιατί δεν γίνονται αυτά;
«Ολα αυτά έχουν δρομολογηθεί. Με 1,7 δισ. που έχει εξασφαλιστεί, με τον νόμο 4662 που για πρώτη φορά εισάγει τη δυνατότητα να κηρύσσεις περιοχές έκτακτης ανάγκης επαπειλούμενου κινδύνου - όχι μετά τον κίνδυνο που μέχρι τώρα ίσχυε. Οι δήμαρχοι και όλοι μπορούν πλέον να κάνουν προληπτικούς καθαρισμούς».
-Ναι, όμως, δεν τα κάνουν, δεν γίνονται αυτά. Τα λεφτά τα πήραν αργά, λένε αυτοί.
«Υπάρχει μια συζήτηση πάνω σε αυτό, αλλά νομίζω ποτέ άλλοτε η χώρα δεν είχε κάνει μεγαλύτερη πρόοδο από αυτήν που έχουμε κάνει τα τελευταία χρόνια».
-Εχει γίνει πρόοδος, δεν διαφωνώ, αλλά δεν είναι αρκετή. Γιατί τα λεφτά δεν μπήκαν νωρίτερα;
«Είναι θέματα υπουργείων, θέματα οικονομικής, δημοσιονομικής διαχείρισης, δεν μπορώ να σου απαντήσω. Αντιλαμβάνομαι, γιατί έχω κάνει δήμαρχος και ξέρω πόσο δύσκολο είναι».
-Εσύ θα είσαι στην Περιφέρεια τώρα, εγώ πιστεύω ότι την έχεις πάρει από τα αποδυτήρια. Δεν πρέπει να πιάσεις από το αυτί τους δημάρχους; Υπάρχουν δήμαρχοι που κάνουν βλακείες, δεν προσέχουν, αυτοί δεν πρέπει να βγαίνουν στη σέντρα;
«Η αλήθεια είναι στη μέση. Εγώ έχω υπάρξει δήμαρχος και ξέρω και το ένα στόρι και το άλλο. Χρειάζεται ένας συντονισμός ο οποίος θα είναι οριζόντιος για κάθε γειτονιά ξεχωριστά».
-Τι σημαίνει αυτό;
«Πρακτικά σημαίνει ότι πρέπει να έχουν τα μέσα, τους εξοπλισμούς και τα χρήματα, να υπάρχει ένας οδικός χάρτης και κάποιος να παρακολουθεί τι κάνουν, ένα παρατηρητήριο που θα αφορά τη λειτουργία των δήμων».
-Θα φτιάξεις λοιπόν ένα παρατηρητήριο.
«Μαζί με τους δημάρχους θα το φτιάξω».
-Μερικοί δήμαρχοι αποδείχτηκαν ολότελα ακατάλληλοι.
«Κοίταξε, ο κόσμος επιλέγει. Προφανώς το βασικό κριτήριο κάθε πολίτη θα πρέπει να είναι η αποτελεσματικότητα κάθε υποψήφιου δημάρχου. Ποιοι οι ικανοί στο ζήτημα της διαχείρισης των κρίσεων».
-Ως περιφερειάρχης θα ελέγχεις αυστηρά τους δημάρχους;
«Δεν είναι θέμα ελέγχου, είναι θέμα συνεννόησης, θέμα συνεργασίας, θέμα σοβαρότητας για κάθε σχέδιο επιχειρησιακό που αφορά την καθημερινότητα των πολιτών». Σκηνή 3: Δεν κάνουμε εκπτώσεις σε ζητήματα της καθημερινότητας
-Ο απλός πολίτης ένα πράγμα επιθυμεί: να βγαίνει στη σέντρα κάθε ακατάλληλος δήμαρχος. Να, τώρα με το «Κίνημα της Πετσέτας». Είναι, λέει, αρμόδιοι ο εισαγγελέας, ο περιφερειάρχης, ο δήμαρχος, δεν ξέρω κι εγώ ποιος άλλος. Δεν πρέπει να σταματήσει αυτό; Να είναι ένας ο υπεύθυνος; Θα το κάνεις αυτό;
«Προφανώς θα το κάνω και δεν αφορά μόνο τις παραλίες. Χρειάζεται ένα σημείο αναφοράς. Ενας να έχει την ευθύνη για τα πάντα. Και να ελέγχει και να ελέγχεται. Αυτά όμως θα πρέπει να γίνονται σε συνεννόηση με τους αυτοδιοικητικούς. Πιστεύω πολύ στη συνεργασία. Οπως πιστεύω και πάρα πολύ και στη λογοδοσία».
-Η συνεργασία μερικές φορές θυμίζει λίγο ΣΥΡΙΖΑ. Κάτι σαν λέσχη συζητήσεων. Κουβέντες να γίνονται...
«Δεν μιλώ για συμμετοχικές διαδικασίες. Εχω μια άποψη: η πολλή ανάλυση φέρνει παράλυση».
-Μου αρέσει πολύ αυτό που είπες. Εδώ μιλάμε για πρακτικά μέτρα. Κάποιος ταχαεπιχειρηματίας φτιάχνει μια καλύβα, έχει πιάσει την παραλία, του κάνουνε μηνύσεις, τίποτε αυτός, δεν καταλαβαίνει Θεό. Τι θα γίνει με αυτό;
«Ξεπερνάει τους δημάρχους όμως αυτό, ξεπερνάει τον περιφερειάρχη. Αφορά τη δομή του κράτους. Και είμαι σίγουρος ότι η κυβέρνηση έχει αντιληφθεί ότι σε όλες αυτές τις περιπτώσεις πρέπει νομοθετικά να δώσουμε λύση».
-Ποιο μήνυμα στέλνει τώρα ο Νίκος ο Χαρδαλιάς σε αυτούς τους ανθρώπους που δεν μπορούν να βάλουν την πετσέτα κάτω επειδή τους έχουν πιάσει την παραλία; Στέλνει το μήνυμα ότι «θα έρθω τον Οκτώβριο και θα τελειώσει όλο αυτό»;
«Το μήνυμα είναι ότι όλα όσα δεν γίνανε, θα γίνουν μέσα από συγκεκριμένο σχέδιο και γι’ αυτό το θέμα. Και σε συνεννόηση με την κυβέρνηση που πρέπει να πάρει νομοθετικές πρωτοβουλίες».
-Θα τα κατεδαφίσεις αυτά, θα τα κλείσεις ή όχι;
«Ναι, θα υλοποιήσω κάποια απόφαση νομική, είναι δεδομένο».
-Αμέσως.
«Δεν είμαι άνθρωπος των καθυστερήσεων, αν κάτι με χαρακτηρίζει αυτό είναι η αμεσότητα σε σχέση με τις ενέργειες».
-Μα γι’ αυτό σε εκτιμά ο κόσμος.
«Δεν κάνω εκπτώσεις σε ζητήματα που αφορούν την καθημερινότητα των πολιτών».
-Αρα λοιπόν δεσμεύεσαι ότι θα τα κλείσεις την επόμενη μέρα. Σκηνή 4:Την επομένη θα καλέσω και τον Ιωακειμίδη και τον Σγουρό και τον Πρωτούλη να συνεργαστούμε
-Αλλά δεν μου είπες για τους δημάρχους. Μερικοί απ’ αυτούς, δεν ξέρω τα ονόματα τώρα, είναι α-κα-τάλ-λη-λοι. Ο περιφερειάρχης, ο κ. Πατούλης, κοιμόταν στον χιονιά.
«Νομίζω θα έχουμε και νωπή εντολή για όλους τους δημάρχους, και τους 66, από κει και πέρα ο κόσμος με τα κριτήριά του θα έχει πάρει τις αποφάσεις του. Ανάλογα με την ανθρωπογεωγραφία, θα κινηθούμε σε κάθε τομέα ξεχωριστά και θα κινηθούμε άμεσα. Την ξέρω την Αυτοδιοίκηση, την έχω υπηρετήσει. Από το 2002 μέχρι το 2014 δήμαρχος και πέντε χρόνια περιφερειακός σύμβουλος Αττικής».
-Με τον Σγουρό.
«Με τον Γιάννη Σγουρό. Κι επειδή υπάρχει μια ολόκληρη συζήτηση πάνω σε αυτό, δεν αντιλαμβάνομαι γιατί η διάθεση για συνεργασία ή η δυνατότητα που έχεις να λειτουργείς υπερβατικά στην Αυτοδιοίκηση είναι κάτι αρνητικό. Εγώ το βρίσκω πολύ θετικό και την επόμενη μέρα θα καλέσω και τον Γιώργο Ιωακειμίδη, και τον Γιάννη Σγουρό, και τον Γιάννη Πρωτούλη να συνεργαστούμε για τα ζητήματα που αφορούν την Περιφέρεια. Μόνο με συνεργασίες, μόνο με συναντίληψη μπορούμε να προχωρήσουμε μπροστά στη λύση των προβλημάτων».
-Θα κουβεντιάσεις μαζί τους, θα ζητήσεις τη συναίνεσή τους;
«Βεβαίως, το ίδιο έκανα και όταν ήμουν δήμαρχος Βύρωνα. Σε μια περιοχή που ήταν χαρακτηρισμένη αριστερή, υπήρχε ένα σωματείο εργαζομένων δώδεκα χρόνια που η πλειοψηφία ανήκε στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Κι όμως, ακόμα και μέσα από τη συμφωνία ότι διαφωνούμε σε μερικά πράγματα, βάλαμε τις κόκκινες γραμμές μας, βάλαμε το σχέδιό μας και μπορέσαμε και φέραμε αποτελέσματα. Δώδεκα χρόνια, κάθε μέρα, στα εργοτάξια, έξω στον κόσμο, στην κοινωνία, στις γειτονιές. Εχω δυσανεξία στο γραφείο. Οσοι με ξέρουν και με παρακολουθούν όλα αυτά τα χρόνια το έχουν καταλάβει. Τα προβλήματα δεν λύνονται από το γραφείο. Δύο ώρες χρειάζεται το γραφείο. Μετά χρειάζεται να είσαι έξω, μαζί με τον κόσμο. Γιατί η επαφή με τον κόσμο σε βοηθά να γίνεις και καλύτερος άνθρωπος. Και όσο καλύτερος γίνεσαι ως άνθρωπος, τόσο πιο καθαρό μυαλό έχεις για να παίρνεις κρίσιμες αποφάσεις στις κρίσιμες στιγμές». Σκηνή 5: Και θεσμικός και αποτελεσματικός
-Τώρα, με την Αγχίαλο, υπάρχει ένα τεράστιο ζήτημα με τα πυρομαχικά, τις βόμβες που ήταν εκτεθειμένες στις φωτιές. Τι ήταν αυτός ο διοικητής;
«Να περιμένουμε το πόρισμα».
-Εγώ δεν μπορώ να περιμένω, ούτε ο κόσμος. Σου λέει, τι γίνεται εκεί πέρα;
«Εχω μάθει να λειτουργώ θεσμικά σε αυτό το θέμα. Γίνεται συζήτηση για τον διοικητή, αλλά είναι αυτός ο διοικητής που έδωσε εντολή να φύγουν όλοι, να εκκενωθεί όλη η περιοχή και 8 λεπτά μετά εξερράγη η πρώτη βόμβα, είχε το καθαρό μυαλό να το κάνει. Αν έχει ευθύνες σε σχέση με τα προληπτικά μέτρα και την εναπόθεση των βομβών, αυτό θα το δείξει το πόρισμα».
-Δεν έπρεπε να μεταφερθούν οι βόμβες αμέσως, τι λέει το πρωτόκολλο;
«Τα πρωτόκολλα είναι για να εφαρμόζονται, συμφωνούμε. Το αν εφαρμόστηκε το πρωτόκολλο δεν το ξέρω, θέλω να είμαι ειλικρινής».
-Δεν θα γελάνε τώρα οι Τούρκοι που τα βλέπουν αυτά; Δεν τραυματίστηκε έτσι η άμυνα της χώρας;
«Δεν τραυματίστηκε η άμυνα. Υπάρχει εμπιστοσύνη στις Ενοπλες Δυνάμεις. Χωρίς τις Ενοπλες Δυνάμεις η χώρα θα είχε καταρρεύσει, θέλω να το καταλάβεις αυτό. Στην πανδημία, στις φωτιές, στην καθημερινότητά μας, οι Ενοπλες Δυνάμεις είναι εκεί για να βοηθήσουν το κράτος. Υπάρχει απίστευτη εμπιστοσύνη, αλλά έχουν γίνει κάποια λάθη. Είναι για να διορθωθούν, είναι για να μας καταδείξουν ότι πρέπει να κάνουμε το κάτι παραπάνω».
-Αυτός στην Αγχίαλο τι είπε, γιατί δεν μετέφερε τις βόμβες; Δεν μίλησες μαζί του;
«Οχι, δεν μίλησα. Δεν είναι ευθύνη δική μου να μιλήσω μαζί του, υπάρχει ιεραρχία στις Ενοπλες Δυνάμεις, και εγώ την ιεραρχία τη σέβομαι».
-Δεν σου φαίνεται αυτό...
«Οχι, κάνεις λάθος. Είμαι πολύ θεσμικός. Αλλο το να είσαι θεσμικός και άλλο το να είσαι άμεσος και αποτελεσματικός. Εγώ θέλω όλοι να έχουν τον χρόνο τους, αλλά ο χρόνος δεν είναι απεριόριστος. Είναι σημαντικό αυτό, και στη διαχείριση των κρίσεων και στη διαχείριση των καθημερινών προβλημάτων». Σκηνή 6: Fake news οι χάρτες με τα πυρομαχικά
-Με τους χάρτες; Τι έγινε εκεί;
«Είναι μια αστειότητα αυτό που λες. Είναι ένας χάρτης όπου υπάρχει μια αποτύπωση, η οποία φαίνεται και στο Google Maps. Eίναι μια εγκατάσταση η οποία είναι μέσα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, στον αστικό ιστό. Δηλαδή η οπτική επαφή των εγκαταστάσεων είναι από τους περιμετρικούς δρόμους. Οι φωτογραφίες που βγαίνουν δεν είναι ευθύνη του υφυπουργού ή του υπουργού, είναι ευθύνη της υπηρεσίας. Η υπηρεσία ό,τι βγάζει έχει πίξελ πάνω του. Και θα δείτε ότι σε όλα αυτά που αναδείχθηκαν υπάρχουν πίξελ. Λοιπόν, είναι fake news. Και καλό είναι με fake news να μην προσπαθούν -της συγκυρίας ότι ο συγκεκριμένος υφυπουργός ανακοινώθηκε ως νέος υποψήφιος περιφερειάρχης- να περάσουν ένα μήνυμα γκάφας ή οτιδήποτε άλλο».
-Δηλαδή οι χάρτες αυτοί είναι γνωστοί.
«Προφανώς είναι γνωστοί».
-Μα πώς είναι γνωστοί οι χάρτες με τα πυρομαχικά;
«Δεν είναι τα πυρομαχικά. Ηταν μια αποτύπωση των εγκαταστάσεων. Η αποτύπωση των εγκαταστάσεων είναι συγκεκριμένη. Είναι μέσα στον αστικό ιστό. Δεν υπάρχουν στοιχεία επάνω. Προφανώς όλοι οι χάρτες είναι απόρρητοι γιατί έχουν κάποιες λεπτομέρειες πάνω. Αλλά η φωτογραφία που έβγαλε η Διεύθυνση Ενημέρωσης πάνω έχει πίξελ. Λοιπόν ας σταματήσουν τα fake news. Η Διεύθυνση Ενημέρωσης έκανε τη δουλειά της». Σκηνή 7: Θα έρθει το αποτέλεσμα την ώρα που πρέπει
-Πάμε στις φωτιές τώρα, αφού αυτό απασχολεί όλη την Ελλάδα. Υπάρχει υποψία ότι μπορεί να είναι και Τούρκοι; Εσένα, ως πολίτη, σου περνάει από το μυαλό αυτή η υποψία;
«Μου περνάνε διάφορες ιδέες. Ξέρω πάρα πολύ καλά ότι κατά καιρούς οι φωτιές που μπαίνουν δεν είναι προϊόν ατυχημάτων. Αλλες φορές αποδεικνύεται αυτό, άλλες φορές υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις γι’ αυτό. Για το αν υπάρχει μια οργανωμένη προσπάθεια που έχει κέντρα πέρα από τη χώρα, δεν είμαι σε θέση να το πω, δεν είμαι σε θέση να το αποδείξω. Υπάρχουν υπηρεσίες που ασχολούνται με αυτό».
-Σκέψου έναν απλό πολίτη που λέει: Οι εμπρηστές δεν μπαίνουν φυλακή, αλλά ούτε και εκείνους με τα μαγαζιά στις παραλίες δεν τους κλείνουν. Πρόληψη δεν υπάρχει. Τι σόι κράτος είναι αυτό;
«Πρέπει να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη των πολιτών στο κράτος. Το κράτος έχει πολλές αρρυθμίες, έχει παθογένειες δεκαετιών. Αυτά τα τέσσερα χρόνια έχουν γίνει άλματα για το ζήτημα αυτό. Ακούω πολλές φορές την κριτική για το επιτελικό κράτος. Το επιτελικό κράτος είναι εκεί, με τα προβλήματά του, με την ανάγκη να επικαιροποιηθεί».
-Εγώ συμφωνώ με το επιτελικό κράτος, πάμε στα πρακτικά όμως. Φυλακή δεν μπαίνουν αυτοί, δεν πρέπει να τους χώσουν μέσα κατευθείαν ισόβια;
«Αυτά δεν αφορούν τον περιφερειάρχη, δεν αφορούν τους δημάρχους. Αν με ρωτάς ως Νίκο, προφανώς θα πρέπει να αυστηροποιηθούν οι ποινές. Είναι κάτι το οποίο το φωνάζουμε. Δεν ξέρω αν το δικονομικό σύστημα είναι τέτοιο ώστε να είναι έτοιμο να κάνει αυτές τις ρήξεις ή όχι. Αυτό που θέλω όμως να κρατήσεις από τη σημερινή συζήτηση είναι ότι όπως διαχειριζόμαστε μια κρίση, με το check list, με τον οδικό χάρτη, με τα χρονοδιαγράμματα, με τον ίδιο τρόπο θα πρέπει να απαντήσουμε στα προβλήματα των πολιτών της Περιφέρειας. Και έτσι θα πορευτώ, με συνεργασία, με συνεννόηση μαζί με τους δημάρχους».
-Αυτό το «μαζί με τους δημάρχους» με φοβίζει πολύ.
«Να μη σε φοβίζει. Οταν βάζεις τον δρόμο, τα όρια και το σχέδιο, όλοι ακολουθούν. Αυτό που χρειάζεται είναι να κάνεις το απαραίτητο follow up για να είσαι σίγουρος ότι θα έρθει το αποτέλεσμα την ώρα που πρέπει». Σκηνή 8: Ενας θα είναι υπεύθυνος και ένας θα λογοδοτεί
-Ποιες είναι οι ευθύνες του περιφερειάρχη; Για να καταλάβει κανείς ποια είναι η διαφορά μεταξύ περιφερειάρχη και δημάρχου. Πέφτει χιόνι, εγκλωβίζονται άνθρωποι. Ποια είναι η ευθύνη της Περιφέρειας;
«Ολο το κομμάτι που αφορά τους κεντρικούς οδικούς άξονες είναι ευθύνη της Περιφέρειας. Ομως οι συλλεκτήριοι προς τους οδικούς άξονες είναι ευθύνη των δήμων».
-Δεν είναι μπερδεμένο αυτό;
«Προφανώς. Ολη αυτή η κατάσταση πρέπει να μαζευτεί και πρέπει να γίνει άμεσα. Είναι τα πρώτα βήματα, σε συνεννόηση με τα αρμόδια υπουργεία, να καταλήξουμε ότι ένας θα είναι υπεύθυνος και ένας θα λογοδοτεί».
-Πες ότι έχουμε Φεβρουάριο. Πέφτει πολύ χιόνι, εγκλωβίζονται άνθρωποι. Τι θα πεις εσύ; Οτι έχω την ευθύνη εγώ ο Χαρδαλιάς ή ότι έχει την ευθύνη ο Μπακογιάννης;
«Θα ήθελα να έχω την ευθύνη εγώ για να μπορώ να κρίνομαι εγώ».
-Θα την αναλάβεις την ευθύνη;
«Ο περιφερειάρχης πρέπει να είναι εκεί για να συντονίσει όλους τους εμπλεκόμενους. Η Πολιτική Προστασία έχει την ευθύνη στο ζήτημα της διαχείρισης των φυσικών καταστροφών ή των εκτάκτων αναγκών. Στο κομμάτι που αφορά εμένα, προφανώς δεν υπάρχει περίπτωση να μην αναλάβω οποιαδήποτε ευθύνη».
-Εκεί δεν υπάρχει πρόβλημα πάλι; Πολιτική Προστασία, δήμαρχος, περιφερειάρχης...
«Υπάρχει γιατί θέλει μια επικαιροποίηση το πλάνο αυτό. Διότι ζητάνε από τους δημάρχους πράγματα τα οποία δεν έχουν τα μέσα να κάνουν. Δηλαδή, για παράδειγμα, για να μπορέσει ο ΔΕΔΔΗΕ να περάσει και να αποκαταστήσει μια βλάβη, είναι προϋπόθεση οι δήμοι να έχουν ανοίξει τους δρόμους. Οταν έχεις έναν δήμο που έχει ένα μηχάνημα και έχεις 35 δρόμους κλειστούς, πώς μπορεί να γίνει ταυτόχρονα αυτό; Χωρίς να θέλω να δικαιολογήσω τους δημάρχους, αυτή είναι η πραγματικότητα. Αρα πάμε να δούμε ποιο είναι το σύστημα. Το σύστημα είναι ότι όποιος αναλαμβάνει κάτι πρέπει να είναι ένας. Ο ΔΕΔΔΗΕ πρέπει να αποκαταστήσει τη βλάβη; Θα ανοίξει τον δρόμο, θα προχωρήσει, θα αποκαταστήσει τη βλάβη και θα συνεχίσει. Σκέψεις λέω τώρα, προφανώς και θα μιλήσουμε για να μπορούμε να φέρουμε αποτέλεσμα. Οταν μπλέκονται παραπάνω από έναν, αρχίζει και ξεχειλώνει όλο αυτό». Σκηνή 9: Ο παππούς μου μού έλεγε ότι η ζωή είναι μια σκάλα
-Το όνομα Χαρδαλιάς έχει συνδεθεί με το «Mission Impossible» και τον Τομ Κρουζ.
«Είναι λίγο υπερβολικό αυτό».
-Το λέω επειδή ασχολούμαι με το σινεμά. Ο Τομ Κρουζ του Κυριάκου είναι ο Νίκος Χαρδαλιάς.
«Είμαι ένας άνθρωπος στο πλευρό του πρωθυπουργού, είμαι άνθρωπος του σκοπού, δεν είμαι όμως άνθρωπος που βάζει αυτοσκοπούς. Η φιλοδοξία μου είναι να είμαι χρήσιμος και μάλιστα είχα πει και στον πρωθυπουργό όποτε αισθανθεί ότι δεν είμαι χρήσιμος, να με αποδεσμεύσει. Οταν ξεκίνησα εκείνα τα πρώτα μου βήματα στην πόλη μου, στον Βύρωνα, αντιμετώπιζα την ενασχόληση με τα κοινά σαν μια σκάλα η οποία έχει μικρά σκαλιά. Ο μακαρίτης ο παππούς μου μού έλεγε ότι η ζωή είναι μια σκάλα όπου πρέπει σκαλάκι-σκαλάκι να ανεβαίνεις τα πάντα. Πολλές φορές θα αισθανθείς ότι μπορείς να περάσεις και δύο και τρία σκαλιά μαζί. Υπάρχει πάντα κίνδυνος να γλιστρήσεις. Οπότε εγώ στη ζωή μου ό,τι έκανα το έκανα σκαλί-σκαλί. Προφανώς όλη αυτή η ενασχόλησή μου με την Πολιτική Προστασία προέκυψε από την επαφή και τη φιλία που είχα με τον πρωθυπουργό όταν ήταν βουλευτής και πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής. Εγώ τότε ήμουν πρόεδρος στο ΣΠΑΥ». Σκηνή 10: Θα λυθεί το θέμα των σκουπιδιών την επόμενη 5ετία οριστικά και αμετάκλητα
-Εδώ μαθαίνω ότι ο Λυκαβηττός είναι γεμάτος σκουπίδια. Ποιος έχει ευθύνη γι’ αυτό, ο δήμος;
«Το ζήτημα της καθαριότητας αφορά αποκλειστικά τους δήμους».
-Ποια είναι η αρμοδιότητα του περιφερειάρχη εν τοιαύτη περιπτώσει; Για να καταλάβει κανείς, γιατί είμαστε μπερδεμένοι.
«Το μεγάλο ζήτημα που αφορά το σύνολο της διαχείρισης των σκουπιδιών προφανώς είναι της Περιφέρειας».
-Δεν πρέπει να γίνει ένα εργοστάσιο μεγάλο για τα σκουπίδια; Ο,τι γίνεται σε όλη την Ευρώπη;
«Αν θα πρέπει να είναι ένα ή περισσότερα είναι κάτι που χρειάζομαι χρόνο να μπορέσω να το δω. Ο στόχος μου είναι να λύσω το θέμα των σκουπιδιών την επόμενη πενταετία οριστικά και αμετάκλητα». Επίλογος: Να μη ζεις με φοβικά σύνδρομα, να ζεις τη ζωή σου όσο πιο δυνατά μπορείς κάθε μέρα
-Για να μιλήσουμε και για την προσωπική σου ζωή, ποιος είναι ο Χαρδαλιάς;
«Ενας απλός άνθρωπος που γεννήθηκε στον Βύρωνα, που μένει στον Βύρωνα με την οικογένειά του. Η ζωή μου είναι απλή, έχω δύο κόρες. Εχω παντρευτεί δύο φορές, με την πρώην σύζυγο έχω εξαιρετικές σχέσεις. Η οικογένειά μου είναι το απάγκιο μου, το λιμανάκι μου. Είναι στο τέλος της κάθε μέρας το σημείο αναφοράς μου για να γίνω πιο ήρεμος ως άνθρωπος, να μπορώ να πάρω ανάσες».
-Κατάγεσαι από την Ευρυτανία;
«Μισός Ευρυτάνας, μισός Σμυρνιός. Οι παππούδες μου, από τον πατέρα μου, από τα Αγραφα και από τη Σμύρνη η γιαγιά η Αλεξάνδρα».
-Εχεις δύο κόρες, είπες;
«Την Ιωάννα και τη Δήμητρα. Η Ιωάννα είναι 22, είναι τελειόφοιτος της Νομικής, και η μικρή μας η Δημητρούλα τώρα θα πάει στην Στ’ Δημοτικού. Εχουν απίστευτη αγάπη μεταξύ τους και είμαι πάρα πολύ ευτυχισμένος».
-Η σύζυγος τι κάνει;
«Η σύζυγος, η Παναγιώτα, είναι παλιά πρωταθλήτρια στίβου, στα 800 στιπλ αν θυμάμαι καλά. Απόφοιτος των ΤΕΦΑΑ με μεταπτυχιακά στη σωματική βελτίωση στο Δημοκρίτειο. Μια εξαιρετική προσωπικότητα, η οποία με συμπληρώνει, με στηρίζει, με βοηθάει κάθε μέρα να γίνομαι καλύτερος».
-Πόσα χρόνια είστε μαζί;
«Είμαστε 12 χρόνια παντρεμένοι, 14 χρόνια μαζί».
-Υπάρχει κάποιο μελανό σημείο στην προσωπική σου ζωή, κάτι για το οποίο έχεις μετανιώσει, κάποια βλακεία που έχεις κάνει;
«Μικρές και μεγάλες βλακείες έχουμε κάνει όλοι. Αλλά νομίζω ότι πολλές φορές και τα μικρά και τα μεγάλα μας λάθη μάς βοηθάνε, πρώτον, να μη τα επαναλάβουμε και, δεύτερον, να γινόμαστε καλύτεροι, να διορθώνουμε καταστάσεις».
-Πιστεύεις στον γάμο, δηλαδή. Δεν πιστεύεις ότι ο άνδρας είναι πολυγαμικός; Το ίδιο και η γυναίκα;
«Αυτό νομίζω είναι ψευτοδίλημμα. Αφορά τις διαπροσωπικές σχέσεις κάθε ζευγαριού ξεχωριστά. Δεν νομίζω ότι είναι οριζόντιο αυτό. Αν ο/η άλλος/η άλλη αισθάνεται μέσα στη σχέση του/της ασφαλής, όμορφα, δεν έχει κενά, δεν έχει την ανάγκη να τα καλύψει κάπου αλλού. Και είναι κάτι που εγώ το βιώνω. Το βιώνω τα τελευταία χρόνια, έχοντας μια οικογένεια, έχοντας μια σύζυγο που είναι δίπλα μου».
-Ο θάνατος σε τρομάζει;
«Οχι, ο θάνατος δεν με τρομάζει. Δεν υπάρχουν πράγματα που φοβάμαι».
-Το έμφραγμα δεν σε τρόμαξε λίγο;
«Δεν με τρόμαξε ποτέ. Το αισθάνθηκα ότι κάτι γίνεται και πήγα μόνος μου. Το θέμα είναι να μη ζεις με φοβικά σύνδρομα, να ζεις τη ζωή σου όσο πιο δυνατά μπορείς κάθε μέρα. Και εγώ δένομαι με τις στιγμές, δένομαι με τους ανθρώπους».
-Ποια ήταν η πιο δύσκολη στιγμή;
«Δυσκολότερη στιγμή μου ήταν στις 4 Αυγούστου του ’21, στις 2 και τέταρτο το πρωί, που όντας ήδη δύο μέρες άυπνος αντιμετώπισα 13 εκκενώσεις σε επτά διαφορετικά πεδία σε όλη τη χώρα, με τα τρία πεδία να είναι μέσα στον αστικό ιστό της πρωτεύουσας. Υπήρξαν στιγμές που αισθάνθηκα ότι έπρεπε να κάνω μια ενδοσκόπηση, ίσως θα έπρεπε να αλλάξω κάποια πράγματα. Νομίζω όμως ότι έχω ζήσει μια γεμάτη ζωή. Και με ανθρώπους που με συμβούλευαν και με αγκάλιασαν. Και νομίζω ότι αν κάτι έχω κρατήσει από όλα αυτά είναι το ότι μπόρεσα σε όλους να είμαι χρήσιμος και να προσπαθώ να τους κάνω υπερήφανους για την εμπιστοσύνη που μου δείχνουν».
Φεύγοντας μου αφηγήθηκε ένα περιστατικό από τη φοιτητική του πορεία στο Πανεπιστήμιο του Κεντ. Οπου ένας από τους καθηγητές του, ο ΜακΛέλαν, της μαρξιστικής φιλοσοφίας, του είχε πει ότι τον αντίπαλό σου πρέπει να τον αντιμετωπίζεις όπως μια παρτίδα σκάκι. Πρέπει να βλέπεις όλα τα πιόνια. Και τα δικά σου και τα δικά του. Αν ένα χάσεις, τότε όλα θα τα χάσεις. «Η λειτουργία είναι όπως κάθε πιλότου πριν από την απογείωση. Πρέπει κάθε φορά να τηρείς όλες τις λειτουργίες του Check List. Ολες. Ετσι θα τους πάω στην Περιφέρεια».
