Η επόμενη μέρα στον ΣΥΡΙΖΑ: Τα σενάρια διάσπασης που συζητούν ανοιχτά στην Κουμουνδούρου

Σε αχαρτογράφητα νερά βαδίζει πλέον ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, καθώς παραμονές της εκλογικής διαδικασίας για την ανάδειξη της νέας ηγεσίας του, οι αβεβαιότητες για το μέλλον του πολιτικού φορέα περισσεύουν. Η εσωκομματική συζήτηση έχει σχεδόν μετατοπιστεί από το πρόσωπο του νικητή στην πιθανότητα της διάσπασης, που επιστρέφει όλο και συχνότερα στα χείλη των πρωτοκλασάτων στελεχών της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Η ακραία πόλωση, οι δηλητηριώδεις χαρακτηρισμοί και η αίσθηση της ρεβάνς ανάμεσα στις «φυλές» και τις τάσεις του κόμματος πρωταγωνίστησαν, άλλωστε, στην προεκλογική περίοδο, ενώ η απουσία του Αλέξη Τσίπρα όξυνε πάθη και έριδες, φέρνοντας στην επιφάνεια εσωκομματικούς λογαριασμούς του παρελθόντος. Μολονότι άπαντες φαίνεται να συναισθάνονται ότι το momentum θα απαιτούσε ένα δυναμικό comeback για το κόμμα μετά την πρόσφατη πολιτική του κατάρρευση στις εθνικές εκλογές, εντούτοις τα πρόσωπα εξακολουθούν να κρατούν τα ηνία και μαζί την προοπτική της ενότητας για έναν πολιτικό χώρο που δεν φείδεται διασπάσεων.

Η πρόβα

Με αυτήν την ιστορική... παρακαταθήκη, καθώς και ο ΣΥΡΙΖΑ αποτέλεσε προϊόν ρήξης και μετεξέλιξης του ΚΚΕ Εσωτερικού, το ταμπού της διάσπασης έσπασε δημόσια η Ολγα Γεροβασίλη, απαντώντας μπροστά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο ότι «καμιά φορά δεν είναι κακές οι διασπάσεις».

Μάλιστα, «το 2015 υπήρξε μια διάσπαση στον ΣΥΡΙΖΑ και τα πράγματα προχώρησαν μπροστά», παρατήρησε το κορυφαίο στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, προσθέτοντας με χιούμορ ότι «και οι χωρισμοί πολλές φορές δεν είναι κακό πράγμα».

Με δεδομένο ότι η κυρία Γεροβασίλη εκφράζεται λακωνικά για τα εσωκομματικά του ΣΥΡΙΖΑ και χαίρει οριζόντιας αποδοχής στο κόμμα, η αποστροφή της ήχησε μάλλον ως προειδοποιητικό καμπανάκι, αλλά ταυτόχρονα και ως μια ρεαλιστική προοπτική στο εξής, σε περίπτωση, δηλαδή, που η συγκατοίκηση των μπλοκ στο εσωτερικό του κόμματος καταλήξει αδύνατη, εξέλιξη για την οποία δεν χρειάζεται πολύ μεγάλη απόσταση, για να διανυθεί.

Αντίθετα, η δυσανεξία κυρίως μεσαίων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ για τους εσωκομματικούς τους αντιπάλους είναι κάτι περισσότερο από διάχυτη στα κοινωνικά δίκτυα και κορυφώθηκε με αφορμή σχόλια με υπονοούμενα περί «ηλικιακού ρατσισμού» κατά του ιστορικού στελέχους του Γιάννη Δραγασάκη.

Το γεγονός ότι στο «θερμό επεισόδιο» πρωταγωνίστησαν πρόσωπα που υποστηρίζουν με θέρμη την υποψηφιότητα Κασσελάκη, εισπράττοντας ως απάντηση 99 υπογραφές στελεχών της νέας γενιάς του κόμματος, που έχουν ταχθεί στην πλειοψηφία τους υπέρ της Εφης Αχτσιόγλου αποτέλεσε για τους «Νέστορες» του κόμματος «προβολή στο μέλλον», αν όχι «πρόβα διάσπασης», η οποία ενδέχεται να προκύψει όχι μόνο ως επιθυμία κορυφής, αλλά και ως επιταγή από τα κάτω.

Σαφώς προβληματισμένα, στελέχη της πρώτης γραμμής του κόμματος παρακολουθούν με αγωνία όλα όσα εξελίσσονται με φόντο τη διαδικασία της διαδοχής του Αλέξη Τσίπρα, καθώς παραδέχονται στις κατ’ ίδιαν συζητήσεις τους ότι «η κατάσταση ξέφυγε σε οπαδικές συμπεριφορές, ποδοσφαιροποιώντας τη διαδικασία».

Τα οξυμένα πάθη, ωστόσο, ίσως να αποτελέσουν το αλατοπίπερο σε περίπτωση διαμοιρασμού των ιματίων της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αφού το πρόβλημα για τον ΣΥΡΙΖΑ φαντάζει πρωτίστως ιδεολογικό και αφορά κατεξοχήν την πολιτική ταυτότητα των διεκδικητών της ηγεσίας του.

Υπό αυτήν την προοπτική, η είσοδος του Στέφανου Κασσελάκη στην κούρσα της διαδοχής πυροδότησε σενάρια αποχώρησης στελεχών και διάσπασης, καθώς το ιδεολογικό του στίγμα παραμένει «θολό» και η επικοινωνιακού τύπου καμπάνια του «ξένο σώμα» για μεγάλο μέρος του παραδοσιακού στελεχιακού δυναμικού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά και για την «ορθοδοξία» της ελληνικής εκδοχής της Ριζοσπαστικής Αριστεράς.

Οι προβλέψεις

«Ο Κασσελάκης είναι η επιτομή του επικοινωνιακού πολιτικού. Ενώ στην πρώτη του κουβέντα κατηγόρησε τον Μητσοτάκη ότι είναι άνθρωπος της επικοινωνίας και του Γκρίνμπεργκ, αποδείχτηκε εκ των υστερών ότι ο ίδιος το μόνο πράγμα που κάνει είναι επικοινωνιακές αμερικανιές», επισημαίνει ο Ανδρέας Δρυμιώτης, ειδικός αναλυτής εκλογών, ενώ διερωτάται: «Πώς ταιριάζει με τον ΣΥΡΙΖΑ, τι θα τον κάνει;».

Μιλώντας στο «ΘΕΜΑ» προσθέτει: «Φαντάζεστε τον Κασσελάκη, να είναι 17 Νοέμβρη, και να βγαίνει μπροστά φωνάζοντας: “Φονιάδες των λαών Αμερικάνοι;”». Μας υπενθυμίζει, δε, ότι ο υποψήφιος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. έχει ζήσει στην πράξη το «αμερικάνικο όνειρο», σπουδάζοντας και κερδίζοντας χρήματα στις ΗΠΑ. Κατά τον κ. Δρυμιώτη, ο οποίος προέβλεψε πρώτος την ενδεχόμενη διάσπαση του χώρου εάν ο Στέφανος Κασσελάκης «βγει πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, που το θεωρώ το απίθανο σενάριο, θα φύγουν οι παραδοσιακοί αριστεροί».

Σε μια τέτοια προοπτική, ο ειδικός αναλυτής εκλογών εκτιμά ότι ο κ. Κασσελάκης θα οικοδομήσει έναν πιο κεντροαριστερό ΣΥΡΙΖΑ μαζί με τον Αλέξη Τσίπρα και «θα καλύψει ένα κενό το οποίο αφήνει το ΠΑΣΟΚ», στον χώρο της αντιπολίτευσης.

Επιμένοντας σε έναν μελλοντικό ρόλο για τον απερχόμενο πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Δρυμιώτης υπενθυμίζει πως η νέα ηγεσία θα «πρέπει να έχει εκπροσώπηση στη Βουλή. Ο Τσίπρας είναι ο ιδεωδέστερος γι’ αυτή τη δουλειά. Να είναι πρόεδρος ο Κασσελάκης και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος ο Τσίπρας», όπως σημειώνει.

Στο σενάριο, ωστόσο, επικράτησης της Εφης Αχτσιόγλου, «εκεί, αυτός θα φύγει» θεωρεί για τον κ. Κασσελάκη, υπογραμμίζοντας ότι η όλη διαδικασία τού προσθέτει αίγλη, παρά την «παραφωνία» της αγαστής του συνύπαρξης με τον Παύλο Πολάκη.

Τα σενάρια

Την ίδια ώρα, αν ο Στέφανος Κασσελάκης αναδειχθεί νικητής, «το μεγαλύτερο σοκ θα το υποστούν οι “6 συν 6” παρά οι “53”, οι οποίοι έχουν συνηθίσει στον ρόλο της εσωκομματικής αντιπολίτευσης», εκτιμά στο «ΘΕΜΑ» πρωτοκλασάτο στέλεχος του κόμματος, καθώς οργανωτικά και ηλικιακά ένιωθαν πιο κοντά στη σκυτάλη της διαδοχής του Αλέξη Τσίπρα.

Στην τάση «6 συν 6» ανήκουν στελέχη της νέας γενιάς του κόμματος, προερχόμενα στην πλειονότητά τους από τη Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ, πολλά από τα οποία κατάφεραν να εκλεγούν βουλευτές σε συνθήκες συντριβής του κόμματος στις διπλές εκλογές, όπως οι Αλέξης Χαρίτσης, Νάσος Ηλιόπουλος, Κώστας Μπάρκας κ.ά., συνιστώντας την «ομάδα κρούσης» της υποψηφιότητας Αχτσιόγλου.

Για τους μυημένους του χώρου, η συγκέντρωση 99 υπογραφών υπέρ του Γιάννη Δραγασάκη αποτέλεσε σε έναν βαθμό «επίδειξη δύναμης» της συγκεκριμένης ομάδας, αν και η Εφη Αχτσιόγλου παραμένει σταθερή στις ενωτικές της τοποθετήσεις, επιμένοντας -και παραμονές των εκλογών- πως «εάν εκλεγώ, θα είναι μια ενωτική προεδρία».

Μέχρι στιγμής, άτομα με βαθιά γνώση των διεργασιών εκτιμούν πως δεν υπάρχει καμία οργανωτική προετοιμασία, ούτε και εσωτερική συζήτηση περί αποχωρήσεων μπροστά στο ενδεχόμενο επικράτησης του Στέφανου Κασσελάκη.

Ακόμη περισσότερο, στις τάξεις της μειοψηφίας, δηλαδή των «53», που στήριξαν με πάθος την υποψηφιότητα του Ευκλείδη Τσακαλώτου, ο οποίος έσπευσε με τη σειρά του να χαμηλώσει τους τόνους, λέγοντας πως «ίσως ήταν λάθος που είπα συγγνώμη από όλο τον ΣΥΡΙΖΑ», αποστροφή που πυροδότησε τη διαχρονική κόντρα μεταξύ «ιδιοκτητών» και μη του κόμματος.

Ακόμη και όσα στελέχη δυσφορούν διαχρονικά με τη συνύπαρξή τους κάτω από την ίδια κομματική στέγη με έτερα στελέχη, όπως ο Παύλος Πολάκης, εκτιμούν ότι η όποια συζήτηση περί διάσπασης θέτει εν αμφιβόλω, πέρα από την ενότητα του κόμματος, τον ρόλο του ως αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Συγκεκριμένα, σε περίπτωση διάσπασης του κόμματος, τότε το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ. μπορεί να υποκαταστήσει -λόγω απόλυτων αριθμών- τον ΣΥΡΙΖΑ στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, κλείνοντας οριστικά τον δρόμο στην κυβερνητική προοπτική της Κουμουνδούρου.

Υπό αυτό το πρίσμα, «κανένα κεντρικό στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα πάρει πάνω του μια διάσπαση της αξιωματικής αντιπολίτευσης», κάνοντας δώρο στον Κυριάκο Μητσοτάκη, υποστήριξε, λίγο πριν το άνοιγμα της κάλπης, ο Νάσος Ηλιόπουλος, ένας εκ των πλέον στενών συνεργατών της Εφης Αχτσιόγλου.

Την ίδια ώρα, η εκλογή της Εφης Αχτσιόγλου στην προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. θα σημάνει την τήρηση των κανόνων από όλους, όπως η ίδια έχει πολλές φορές επισημάνει στις τοποθετήσεις της, αφήνοντας να εννοηθεί πως θα υπάρχουν και «καλό» και «κακό» σενάριο, μπροστά στις τυχόν παραφωνίες, με τους συνειρμούς να «φωτογραφίζουν» τον Παύλο Πολάκη.

Αίσθηση, την ίδια ώρα, προκάλεσε το γεγονός ότι το ενδεχόμενο διάσπασης δεν απέκλεισε με τη σειρά του και ο πρώην υπουργός και βουλευτής Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ Ευάγγελος Αποστολάκης, λέγοντας πως «όταν τεθεί ένα πλαίσιο που καθορίζει την προοπτική του ΣΥΡΙΖΑ, του κόμματος, αυτοί που συμφωνούν με αυτό το πλαίσιο που θα είναι και το μέλλον, θα το στηρίξουνε. Αν κάποιοι διαφωνούν, ενδεχομένως να μην είναι στον ΣΥΡΙΖΑ».

Ο ίδιος σχολίασε, σε μια τέτοια προοπτική, πως δεν «είναι και η καταστροφή. Ενδεχομένως να είναι μία κατάσταση που θα οδηγήσει σε κάποιο καλύτερο αποτέλεσμα», για να προσθέσει, πάντως, πως «δεν είναι καλό, δεν το επιδιώκει κανείς».

Επιχειρώντας να «ξορκίσει» σενάρια διάλυσης του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., «δεν θα αρχίσω καινούριο κόμμα. θα αρχίσω καινούριο ΣΥΡΙΖΑ», απάντησε στους εσωκομματικούς επικριτές του ο κ. Κασσελάκης μέσα από το κάλεσμά του προς τους φίλους και τα μέλη του κόμματος, για να προσέλθουν στις κάλπες, επενδύοντας ιδιαίτερα στις εγγραφές νέων μελών.

Ρόλο-κλειδί στην έκβαση της εκλογικής μάχης αναμένεται να διαδραματίσουν, σε όλα τα ενδεχόμενα, οι επόμενοι τρεις υποψήφιοι, Νίκος Παππάς, Ευκλείδης Τσακαλώτος και Στέφανος Τζουμάκας, καθώς πέραν της στήριξης στον δεύτερο γύρο, οι επιλογές τους το επόμενο διάστημα με ορόσημο το συνέδριο που θα ακολουθήσει, θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό την ενότητα, όταν τόσο ο Ευκλείδης Τσακαλώτος όσο και ο Νίκος Παππάς είναι και εν ενεργεία βουλευτές του κόμματος.

Στην περίπτωση του τελευταίου, μια πρώτη όσμωση μεταξύ περίπου 800 στελεχών του πανελλαδικά πραγματοποιήθηκε την περασμένη Πέμπτη μέσω τηλεδιάσκεψης, ενώ αναμένεται να επαναληφθεί και αύριο, Δευτέρα, προκειμένου να συνεκτιμηθούν όλα τα δεδομένα, ώστε οι όποιες αποφάσεις της πλευράς Παππά να προκύψουν συλλογικά και σε πανελλαδική κλίμακα, με δεδομένο μάλιστα ότι την υποψηφιότητά του πλαισίωσαν στη συντριπτική πλειοψηφία τους στελέχη που ανήκαν μέχρι πρότινος στην «προεδρική» τάση, υπό τον Αλέξη Τσίπρα.

Ανάλογες διεργασίες θα πυροδοτηθούν από τη Δευτέρα και μέχρι τον δεύτερο γύρο και στις υπόλοιπες τάσεις, καθώς η αριθμητική της επαναληπτικής αναμέτρησης θα κρίνει πέρα από τον νικητή, την ταυτότητα και την απεύθυνση του κόμματος, το επόμενο διάστημα.

Τα φρένα

Για όσους παραμένουν πιο ψύχραιμοι, στα ενδότερα της Κουμουνδούρου διακρίνονται ακόμη βαλβίδες εξαέρωσης της εσωκομματικής έντασης, ικανές να φρενάρουν μια διάσπαση με το «καλημέρα».

Ξεκινώντας την προεκλογική του καμπάνια, ο Στέφανος Κασσελάκης είχε αφήσει να εννοηθεί πως, σε περίπτωση επικράτησής του, τότε θα πρότεινε στην Εφη Αχτσιόγλου την ηγεσία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του κόμματος, σε ένα μοντέλο διαρχίας, με άλλον επικεφαλής στην κοινωνία και άλλον στη Βουλή, ενώ από πλευράς της, η κυρία Αχτσιόγλου μοιάζει αμετακίνητη από τη θέση της για παρουσία όλων των στελεχών την επόμενη μέρα σε θέσεις που ταιριάζουν στις ικανότητές τους, δηλώνοντας πως «όχι απλώς πρέπει να είμαστε όλοι μαζί, αλλά να κερδίζουμε και κανέναν περισσότερο».

Με τους πρωταγωνιστές της διαδοχής να ομνύουν στην ενότητα του χώρου, ακόμη και για όσους θα είχαν στο πίσω μέρος του μυαλού τους τη διάσπαση ως μέσο επανεκκίνησης του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., αναζητείται μάλλον το τέλειο άλλοθι για να πατηθεί το κουμπί. Αν αυτό τελικά δεν πυροδοτηθεί, η αγαστή συνύπαρξη του «όλου ΣΥΡΙΖΑ» υπό τη νέα ηγεσία θα συνιστά «case study», όπως παραδέχονται ακόμη και όσοι δεν μιλούν άπταιστα αγγλικά, στους κόλπους της αξιωματικής αντιπολίτευσης.