Μητσοτάκης: Σύσκεψη για την εξέλιξη της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ελλάδα
16.01.202411:39
Τέσσερα σενάρια για τις πιθανές εναλλακτικές εικόνες του μέλλοντος της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ελλάδα του 2030
Σύσκεψη υπό τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για την παρουσίαση της μελέτης «Generative AI Greece 2030: Τα ενδεχόμενα μέλλοντα της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ελλάδα», πραγματοποιήθηκε το πρωί στο Μέγαρο Μαξίμου.
Η μελέτη εκπονήθηκε το φθινόπωρο του 2023 από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών και το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», με την υποστήριξη της Ειδικής Γραμματείας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού. Αποτελεί την πρώτη εμπειρική ερευνητική προσέγγιση στρατηγικής προόρασης (strategic foresight) για τη χρήση της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης (Generative Artificial Intelligence) στην Ελλάδα. Στόχος της μελέτης είναι η διαμόρφωση ενός πλαισίου στρατηγικών πρωτοβουλιών και συστάσεων πολιτικής, όπως προέκυψαν μέσα από τα ευρήματα, όσον αφορά στον αντίκτυπο του εγχώριου οικοσυστήματος της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης, με χρονικό ορίζοντα το 2030.
Η μελέτη αποτελεί μία ακόμη πρωτοβουλία στο πλαίσιο ανάδειξης της Τεχνητής Νοημοσύνης σε εθνική προτεραιότητα, όπως έχει ανακοινώσει ο Πρωθυπουργός, με αφορμή τη σύσταση της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Τεχνητή Νοημοσύνη, που θα παράξει και την Εθνική Στρατηγική για την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Τη μελέτη παρουσίασαν στον Πρωθυπουργό ο Ειδικός Γραμματέας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού, Γιάννης Μαστρογεωργίου, ο Αντιπρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής και Τεχνοηθικής και μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Τεχνητή Νοημοσύνη, Χαράλαμπος Τσέκερης και ο Διευθυντής Έρευνας στο Ινστιτούτο Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» και μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Τεχνητή Νοημοσύνη, Ευάγγελος Καρκαλέτσης.
Στη σύσκεψη συμμετείχαν επίσης ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, ο Υπουργός Επικρατείας Σταύρος Παπασταύρου, ο Υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος και ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης.
Η μελέτη Generative AI Greece 2030 "Τα ενδεχόμενα μέλλοντα της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ελλάδα"
Η πρώτη εμπειρική ερευνητική προσέγγιση στρατηγικής προόρασης (strategic foresight) για τη χρήση της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνη (Generative Artificial Intelligence - ΠΤΝ) στην Ελλάδα υλοποιήθηκε από την Ειδική Γραμματεία Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού, σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (EKKE) και το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» (ΕΚΕΦΕ «Δ»).
Η έρευνα παρουσιάζει τάσεις, δυνατότητες, προκλήσεις, αβεβαιότητες και πιθανές επιλογές που θα διαμορφώσουν το μέλλον του οικοσυστήματος της ΠΤΝ στη χώρα. Παρέχει ένα πλαίσιο προτεινόμενων στρατηγικών πρωτοβουλιών και συστάσεων πολιτικής. Κύριος στόχος της είναι να αντλήσει από τη συλλογική γνώση και τις προορατικές (foresight) αντιλήψεις ειδικών/εμπειρογνωμόνων όσον αφορά στον αντίκτυπο του εγχώριου οικοσυστήματος της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης (ΠΤΝ), με χρονικό ορίζοντα το 2030. Πιο συγκεκριμένα, κατόπιν διεξοδικής προκαταρκτικής έρευνας (desk research), συστηματικής βιβλιογραφικής επισκόπησης και πολυμεθοδικής ανίχνευσης του ορίζοντα (horizon scanning), πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις με τη χρήση ερωτηματολογίων. Οι πληροφορητές είναι ένα πλούσιο και κατά το δυνατόν συμπεριληπτικό σύνολο 30 ειδικών, οι οποίοι εκπροσωπούν διάφορους εμπλεκόμενους φορείς (δημόσια διοίκηση, ερευνητική-ακαδημαϊκή κοινότητα, επιχειρήσεις-ιδιωτικός τομέας, και κοινωνία πολιτών, επαγγελματικοί και επιστημονικοί φορείς) και ασχολούνται συστηματικά με την ΠΤΝ, προκειμένου να αξιολογήσουμε μια σειρά υποθέσεων και δηλώσεων σχετικά με το μέλλον (ή μάλλον τα ενδεχόμενα μέλλοντα) της ΠΤΝ στη χώρα μέχρι το 2030. Η έρευνα παρουσιάζει τέσσερα σενάρια για τις πιθανές εναλλακτικές εικόνες του μέλλοντος της ΠΤΝ στην Ελλάδα του 2030. Το πρώτο φέρει την ονομασία “τεχνοκοινωνική επιτάχυνση”, όπου ο κόσμος περιγράφεται ως ευπροσάρμοστος και απελευθερωμένος από τεχνοφοβικές αγκυλώσεις, ενώ η αειφορία και η αξία του οικοσυστήματος της ΠΤΝ βρίσκονται σε υψηλό επίπεδο, μαζί με ένα αρκετά ανθεκτικό φιλελεύθερο πολιτικό σύστημα. Στο δεύτερο σενάριο, τον “τεχνο-νάνο”, κυριαρχεί μεν η ανοιχτή οικονομία και μια δέσμη ευνοϊκών πολιτικών προθέσεων, ωστόσο το οικοσύστημα της ΠΤΝ χάνει τη δυναμική του και δεν αποτελεί προτεραιότητα, λόγω υπερβολικών ρυθμίσεων και αυστηρών γραφειοκρατικών κανονισμών. Το τρίτο σενάριο περιγράφεται με τον όρο “τεχνοκοινωνική βραδυπορία” και αντιπροσωπεύει ένα καχεκτικό ή υπανάπτυκτο οικοσύστημα ΠΤΝ, σε έναν κλειστό και τεχνοφοβικό κόσμο, παράλληλα με μια σημαντική ένδεια ηθικών και ρυθμιστικών πλαισίων, δημοσίων πολιτικών και θεσμικών παρεμβάσεων. Το τέταρτο σενάριο απεικονίζει έναν “τεχνο-γίγαντα” με γυάλινα πόδια και αντιπροσωπεύει ένα οικοσύστημα ΠΤΝ που αντανακλά μεν την παγκόσμια τεχνολογική έκρηξη, αλλά μέσα σε ένα κοινωνικοπολιτισμικό και πολιτικό περιβάλλον που αδυνατεί να μετατρέψει την ταχύτητα σε προσαρμογή, να ενσωματώσει τις σύγχρονες τεχνο-εξελίξεις και να αξιοποιήσει τις δυνατότητες και ευκαιρίες που αυτές προσφέρουν. Η παγκόσμια γεωπολιτική και γεωοικονομική τάξη καθίσταται ολοένα και πιο αβέβαιη, πολύπλοκη και ασταθής. Η ΠΤΝ φαίνεται να ενισχύει αυτά τα συστημικά χαρακτηριστικά και αναδεικνύει την ανάγκη για έναν “εκθετικό” και “μελλοντοστραφή” τρόπο σκέψης. Δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για το τι μας επιφυλάσσει το μέλλον, ούτε μπορούμε να αποφύγουμε τις διαρκείς διαταράξεις σε μια εποχή “μονιμοκρίσης”. Αλλά εναπόκειται σε εμάς να αξιοποιήσουμε αυτή τη γενικευμένη αβεβαιότητα/πολυπλοκότητα, να θέσουμε μακροπρόθεσμους στόχους, να προσαρμόσουμε θεσμούς και νοοτροπίες, να είμαστε κατάλληλα προετοιμασμένοι, και να εργαστούμε για το πλέον ευνοϊκό σενάριο -δηλαδή το σενάριο της “τεχνοκοινωνικής επιτάχυνσης”- με στόχο την ενίσχυση της ικανότητας της χώρας για βιώσιμη ανάπτυξη και ανθεκτική ευημερία, βάσει δυναμικών διαγνώσεων ως προς τις τάσεις, τις αβεβαιότητες και τις ευκαιρίες που αναδύονται γύρω μας.