Ευρωεκλογές 2024: Κοντά στον στόχο η ΝΔ - Ο φόβος της αποχής, στο 10% οι αναποφάσιστοι, ντέρμπι για τη δεύτερη θέση
Σε πέντε δημοσκοπήσεις που έγιναν μετά το Πάσχα η Νέα Δημοκρατία εμφανίζεται να έχει δυναμική υπέρβασης του πήχη του 33,12%, που είναι το ποσοστό το οποίο συγκέντρωσε στις τελευταίες ευρωεκλογές - Πώς διαμορφώνεται το σκηνικό για τα κόμματα της αντιπολίτευσης - Ποιοι παλεύουν για το όριο του 3%
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Στον απόηχο της εντυπωσιακής ομοιοτυπίας που παρουσιάζουν τα ευρήματα του συνόλου των δημοσκοπήσεων, τα επιτελεία του Μεγάρου Μαξίμου και της Πειραιώς επεξεργάζονται με προσοχή τα στοιχεία των μετρήσεων για να εντοπίσουν τυχόν αθέατες όψεις και τρωτά σημεία που μπορεί να μετριάσουν τη διαφαινόμενη εκλογική πρωτοκαθεδρία της Νέας Δημοκρατίας στην επερχόμενη ευρωκάλπη της 9ης Ιουνίου.
Στο πρώτο μεταπασχαλινό δημοσκοπικό κύμα, το οποίο απαρτίστηκε από πέντε διαφορετικές μετρήσεις των διαθέσεων της κοινής γνώμης που είδαν το φως της δημοσιότητας (MRB, Marc, Alco, Pulse, Opinion), η εικόνα του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, καθώς και της κυβερνητικής παράταξης παρουσιάζεται βελτιωμένη, ενώ την ίδια ώρα οι επιδόσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης και των ηγεσιών τους δείχνουν να παραμένουν στάσιμες και καθηλωμένες.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε όλες τις απαντήσεις που λαμβάνονται στα ερωτήματα των δημοσκόπων για την αξιολόγηση των ηγετικών χαρακτηριστικών των πολιτικών αρχηγών, ο κ. Μητσοτάκης δεν κατατάσσεται απλώς πρώτος και με μεγάλη διαφορά, αλλά δεν περνά απαρατήρητο από τους ειδικούς ότι όταν τίθενται αντιπαραθετικά ερωτήματα, το δικό του ποσοστό είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των ποσοστών που συγκεντρώνουν όλοι μαζί οι αρχηγοί.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τη Marc, το 38,2% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι εμπιστεύεται τον επικεφαλής της κυβερνητικής παράταξης, ενώ οι αντίστοιχες επιδόσεις για τον Στέφανο Κασσελάκη είναι 10,1%, για τον Νίκο Ανδρουλάκη 6,6%, για τον Κυριάκο Βελόπουλο 6,4%, για τον Δημήτρη Κουτσούμπα 6,2%, για τη Ζωή Κωνσταντοπούλου 4,2%, για τον Ανδρέα Λοβέρδο 1,9%, για τον Δημήτρη Νατσιό 1,5% και για τον Αλέξη Χαρίτση 1%. Ο νυν πρωθυπουργός, εξάλλου, καταγράφει το υψηλότερο ποσοστό από όλους στις θετικές γνώμες (42,2%) και ταυτόχρονα το χαμηλότερο στις αρνητικές (57%).
Ευνοϊκοί συσχετισμοί
Κλείσιμο
Την ίδια ώρα, οι συσχετισμοί δυνάμεων στην πρόθεση ψήφου διαγράφονται ευνοϊκοί για τη Νέα Δημοκρατία, καθώς όλες οι μετρήσεις την εμφανίζουν να έχει δυναμική υπέρβασης του πήχη του 33,12%, που είναι το ποσοστό το οποίο συγκέντρωσε στις τελευταίες ευρωεκλογές. Οι περισσότεροι αναλυτές, μάλιστα, εκτιμούν ότι αν δεν προκύψουν το επόμενο εικοσαήμερο που απομένει ως την ημέρα της ψηφοφορίας αστάθμητοι παράγοντες και συνεχιστεί η τάση που καταγράφεται στις πιο πρόσφατες έρευνες, τότε είναι πιθανό να κινηθεί υψηλότερα και από την αντίστοιχη επίδοση του 2019.
Η επανάληψη της «γαλάζιας» πρωτιάς προβάλλει ως αδιαμφισβήτητη εξέλιξη και όλα δείχνουν ότι η κυβερνητική παράταξη θα καταγράψει με βεβαιότητα διψήφια διαφορά από το κόμμα το οποίο θα ακολουθεί στη δεύτερη θέση, χωρίς μάλιστα να αποκλείεται μια σχέση double score ανάμεσα στον πρώτο και τον δεύτερο στην κατάταξη. Οπως και να ’χει, στο κυβερνητικό στρατόπεδο θα ήθελαν ιδανικά να κινηθούν στην περιοχή άνω του 35%, ευελπιστώντας ότι θα μπορέσουν έτσι να «κλειδώσουν» οκτώ από τις 21 ελληνικές έδρες στη σύνθεση του Ευρωκοινοβουλίου, όπως είχε συμβεί και το 2019.
Ούριος άνεμος στα κυβερνητικά πανιά φαίνεται να πνέει τελευταία και εξ αφορμής της ανακοπής των ανοδικών τάσεων που είχαν τους προηγούμενους μήνες τα κόμματα που κινούνται δεξιότερα της Νέας Δημοκρατίας. Εξαίρεση είναι δυνατόν να αποτελέσει η Ελληνική Λύση, η οποία εξακολουθεί να κινείται δημοσκοπικά κοντά στην περιοχή του 10% και εφόσον καταφέρει να σταθεροποιηθεί εκεί κοντά, δεν αποκλείεται να προσπεράσει το ΚΚΕ και να βρεθεί στην τέταρτη θέση της γενικής κατάταξης.
Το κόμμα του κ. Βελόπουλου, που ελπίζει βάσιμα να εκλέξει δύο ευρωβουλευτές, είναι ένας από τους πιθανούς προορισμούς των ψηφοφόρων που δήλωναν συμπάθεια προς τους Σπαρτιάτες, η συμμετοχή των οποίων αποκλείστηκε από τον Αρειο Πάγο λόγω της σχέσης της ηγετικής τους ομάδας με τον έγκλειστο στις φυλακές πρώην βουλευτή της Χρυσής Αυγής Ηλία Κασιδιάρη.
Από την ίδια δεξαμενή μπορεί να αντλήσει ψήφους η Φωνή Λογικής της Αφροδίτης Λατινοπούλου, η οποία προσώρας δεν φαίνεται να διαθέτει επαρκή εκλογικά «καύσιμα» για να περάσει το όριο του 3% που αποτελεί την απαραίτητη, πλην όμως μη επαρκή συνθήκη για την εκλογή ευρωβουλευτή. Αναλυτές πιθανολογούν και ενίσχυση του σχηματισμού Πατριώτες του επιχειρηματία Πρόδρομου Εμφιετζόγλου, ο οποίος προς το παρόν στις περισσότερες έρευνες δεν εμφανίζεται ικανός να περάσει το 1%.
Κάλπη ή μπάνια
Με βάση τις τελευταίες μετρήσεις, ο ΣΥΡΙΖΑ του Στέφανου Κασσελάκη πήρε κεφάλι στη σκληρή μάχη που δίνει με το ΠΑΣΟΚ του Νίκου Ανδρουλάκη. Στην παρούσα συγκυρία, η δυναμική φαίνεται να είναι με την Κουμουνδούρου, παρά το γεγονός ότι το πιθανότερο είναι ότι θα ξαναψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ οι μισοί από όσους είχαν ψηφίσει στις περσινές βουλευτικές εκλογές.
Ο κ. Κασσελάκης με τη light καμπάνια που κάνει δείχνει να προσελκύει κάποιους νέους και μη παραδοσιακούς για το κόμμα του ψηφοφόρους, οι περισσότεροι από τους οποίους όμως δεν έχουν μεγάλη βεβαιότητα ψήφου και άρα δεν αποκλείεται στο δίλημμα «κάλπη ή μπάνιο» να επιλέξουν το δεύτερο και να προστεθούν σε εκείνους που θα απέχουν από την εκλογική διαδικασία.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι που συμμετέχουν στις «γαλάζιες» εξορμήσεις στην περιφέρεια μεταφέρουν την εικόνα ότι «δεν βρίσκουμε πουθενά πολίτες οι οποίοι να εκφράζουν πρόθεση να ψηφίσουν Κασσελάκη». Και υπό αυτό το πρίσμα θεωρούν «υπερβολικές» τις εκτιμήσεις ορισμένων αναλυτών που δεν αποκλείουν να κινηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ προς το 20%. Από την άλλη, πάντως, βρίσκουν «αναιμική έως και αδιάφορη» την καμπάνια του ΠΑΣΟΚ, υποστηρίζοντας ότι «έτσι εξηγείται η δημοσκοπική στασιμότητα της Χαριλάου Τρικούπη».
Αναγνωρίζουν, ωστόσο, ότι, παρά τη σχετική υπεροχή του ΣΥΡΙΖΑ, η μάχη για την εκλογική πρωτοκαθεδρία στην Κεντροαριστερά δεν έχει κριθεί οριστικά. Η πεποίθησή τους αυτή βασίζεται στο γεγονός ότι οι «πράσινοι» ψηφοφόροι δείχνουν να είναι πιο αποφασισμένοι να προσέλθουν για να ψηφίσουν. Παρά ταύτα, μάλιστα, ούτε οι μεν ούτε οι δε είναι ικανοποιημένοι με τα κόμματά τους.
Στο ερώτημα, για παράδειγμα, για το ποιο κάνει την καλύτερη αντιπολίτευση, μόνο το 45% των ΣΥΡΙΖΑίων υποδεικνύει το δικό τους κόμμα, ενώ ένας στους τρεις απαντά «κανένα». Αντιστοίχως, το 38% των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ δήλωσαν «κανένα» και το 41% εξ αυτών έδωσαν αυτόν τον τίτλο στο δικό τους κόμμα.
Σημαντικός παράγων, ωστόσο, τόσο για την έκβαση της σύγκρουσης ΣΥΡΙΖΑ - ΠΑΣΟΚ όσο και γενικότερα για την τελική διαμόρφωση του σκηνικού που θα αναδειχθεί από την ευρωκάλπη, αναμένεται να είναι η τελική επιλογή που θα κάνουν όλοι όσοι εξακολουθούν να δηλώνουν ότι δεν έχουν αποφασίσει τι θα ψηφίσουν. Οι αναποφάσιστοι, οι οποίοι απ’ όλες τις μετρήσεις υπολογίζεται ότι είναι λίγο πάνω από το 10%, είναι πλειοψηφικά γυναίκες και πολίτες μέσης ηλικίας με κεντρώα και κεντροαριστερή ιδεολογική τοποθέτηση που όμως στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές είχαν ψηφίσει Νέα Δημοκρατία.
Ειδικότερα, το 39% των αναποφάσιστων είναι ψηφοφόροι της Ν.Δ., το 15,3% προέρχεται από τον ΣΥΡΙΖΑ, το 12,4% από το ΠΑΣΟΚ και το 7,3% το ΚΚΕ. Σε επίπεδο αυτοτοποθέτησης, το 42,9% των αναποφάσιστων προέρχεται από το Κέντρο και την Κεντροαριστερά. Επίσης, οι 6 στους 10 είναι γυναίκες, ενώ το 47% είναι στις ηλικίες από 45 έως 65 ετών και μόνο ο ένας στους πέντε είναι στην ομάδα από 17 έως 34 ετών.
Σε σχέση με τις ηλικίες και το εύρημα που επικαλέστηκε ο επικεφαλής της MRB Δημήτρης Μαύρος, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έρχεται πρώτος με 19,2% στις ηλικίες 17-34 ετών και ακολουθεί το ΠΑΣΟΚ με 14,7%, ενώ η Ν.Δ. είναι τρίτη με 14,5%, κυβερνητικά στελέχη εκφράζουν αμφιβολίες για την εγκυρότητα του συγκεκριμένου στοιχείου το οποίο, όπως λένε, δεν επιβεβαιώνεται από καμία άλλη μέτρηση. Προσθέτουν, μάλιστα, ότι και κατά το παρελθόν κυκλοφορούσαν προεκλογικά φήμες ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ σαρώνει στους νέους», αλλά στην κάλπη, τουλάχιστον τα τελευταία χρόνια, δεν έχει επιβεβαιωθεί κάτι τέτοιο.
Τι φοβίζει τους δημοσκόπους
Δεν είναι λίγοι, εξάλλου, οι αναλυτές οι οποίοι είναι επιφυλακτικοί απέναντι στις εκτιμήσεις που γίνονται με βάση την αναλογική κατανομή των αναποφάσιστωνκαι την υπόθεση ότι θα εκφραστούν όπως και το υπόλοιπο εκλογικό σώμα. «Ειδικά σε περιβάλλον ευρωεκλογών είναι δύσκολο να επιβεβαιωθεί μια τέτοια υπόθεση, καθώς η προϊστορία δείχνει ότι σχεδόν ένας στους πέντε ψηφοφόρους επιλέγει για διάφορους λόγους μικρότερα κόμματα που κινούνται στη σφαίρα του 1%», αναφέρει στο «ΘΕΜΑ» έγκυρος εκλογολόγος. Ο ίδιος επισημαίνει ακόμη ότι καμία από τις δημοσκοπήσεις που έχουν γίνει δεν έχει καταγράψει σε όλο το εύρος της αυτή την τάση κατακερματισμού της ψήφου και αποδυνάμωσης των μεγάλων κομμάτων, που παραδοσιακά παρατηρείται στις ευρωεκλογές.
Για τους περισσότερους δημοσκόπους και εκλογικούς αναλυτές, ωστόσο, ο σημαντικότερος προβληματισμός προέρχεται από τη δυσκολία τους να προβλέψουν το ποσοστό συμμετοχής των ψηφοφόρων στις κάλπες. «Ξέρουμε ότι η αποχή θα ξεπεράσει κατά πάσα πιθανότητα το 50% των εγγεγραμμένων πολιτών στους εκλογικούς καταλόγους. Δεν μπορούμε, όμως, να ξέρουμε με ακρίβεια ποιοι είναι εκείνοι οι οποίοι δεν θα συμμετάσχουν στην εκλογική διαδικασία», παρατηρεί αναλυτής.
Ο ίδιος παραπέμπει στο προηγούμενο της αναμέτρησης του περασμένου Οκτωβρίου για τον Δήμο Αθηναίων ανάμεσα στον Κώστα Μπακογιάννη και στον Χάρη Δούκα και τον ρόλο που έπαιξε η αποχή στη νίκη του δεύτερου και στην ανατροπή της μεγάλης διαφοράς που τους χώριζε στον πρώτο γύρο. Στον μεγαλύτερο δήμο της χώρας, την πρώτη Κυριακή προσήλθε το 32,32% των εγγεγραμμένων, ποσοστό που υποχώρησε στο 26,73% μία εβδομάδα αργότερα.
Ο απερχόμενος «γαλάζιος» δήμαρχος έλαβε στον πρώτο γύρο 57.802 ψήφους και έπεσε στον δεύτερο γύρο στους 50.397, ενώ ο αντίπαλός του, που ξεκίνησε με 19.842 ψήφους, έκοψε εντέλει πρώτος το νήμα, καθώς τη δεύτερη Κυριακή η δύναμή του εκτινάχθηκε στις 64.062 ψήφους.
«Αν και δεν υπάρχουν ευθείες αναλογίες με τις ευρωεκλογές, η πιθανότητα ανατροπής των προδιαγεγραμμένων τάσεων δεν είναι αμελητέα», σημειώνει άλλος αναλυτής και καταλήγει: «Δεν μπορεί, άλλωστε, να αγνοηθεί ότι κανένας δημοσκόπος δεν είχε προβλέψει την απροσδόκητη νίκη του Δούκα που στηρίχθηκε και στη μεγάλη και ασύμμετρη αύξηση της αποχής».
Οι κίνδυνοι επανάληψης ενός τέτοιου φαινομένου, λόγω χαλαρότητας, αδιαφορίας ή διάθεσης για ανέξοδη διαμαρτυρία, είναι σε γνώση της κυβερνητικής ηγεσίας. Και γι’ αυτό, όπως λένε συνεργάτες του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης «δίνει έμπρακτα το σύνθημα της εγρήγορσης και του μη εφησυχασμού» με το πρόγραμμα των καθημερινών περιοδειών του σε όλη την Επικράτεια.
Προς την ίδια κατεύθυνση κινούνται και άλλες πρωτοβουλίες που λαμβάνει, όπως η επιστολή που ανακοίνωσε ότι θα στείλει στην ευρωπαϊκή ηγεσία για να ζητήσει συντονισμένη δράση κατά των πολυεθνικών εταιρειών που κερδοσκοπούν χωρίς μέτρο, πυροδοτώντας την ακρίβεια που κατά γενική ομολογία είναι το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα το οποίο ταλανίζει τους Ελληνες πολίτες, αλλά και τους υπόλοιπους Ευρωπαίους.
