Το κυβερνητικό σχέδιο για νέες μεταρρυθμίσεις: Αναθεώρηση Συντάγματος με τέσσερις αλλαγές - Πώς θα προχωρήσουν

Κρίσιμες θεσμικές αλλαγές για τον εκσυγχρονισμό του κορυφαίου καταστατικού χάρτη της χώρας περιλαμβάνει η ατζέντα που θα παρουσιάσει η κυβερνητική πλειοψηφία. Ατύπως η διαδικασία θα ξεκινήσει μέσα στο καλοκαίρι για να μπει στη Βουλή στις αρχές του 2025. Στην κορυφή των προτάσεων της Ν.Δ. βρίσκεται η αλλαγή του άρθρου 16 για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων, η καθολική εφαρμογή της επιστολικής ψήφου και στις εθνικές εκλογές, η δυνατότητα του Δημοσίου να επιλέγει απευθείας από την ιδιωτική αγορά στελέχη για επιτελικές θέσεις και η θεσμοθέτηση δημοσιονομικού κόφτη.

Επιστολική

Η κυβέρνηση εμφανίζεται αποφασισμένη να προτείνει την καθολική επέκταση της επιστολικής ψήφου ώστε να ισχύει για τους εκλογείς εντός και εκτός επικράτειας και σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις. Αλλωστε, τα πρώτα συμπεράσματα από την εφαρμογή της στις ευρωεκλογές κρίνονται ιδιαίτερα θετικά από την ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών και από κόμματα της αντιπολίτευσης που δεν στήριξαν τη συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία.

Την κατεύθυνση έδωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης λέγοντας σε συνέντευξη στο ραδιόφωνο των Παραπολιτικών την περασμένη Πέμπτη  πως η κυβέρνηση θα καταθέσει στη Βουλή σχετική ρύθμιση σημειώνοντας πως το Κοινοβούλιο θα κρίνει αν η χρήση της επιστολικής και για τους εντός επικράτειας εκλογείς είναι συμβατή με το Σύνταγμα. Πάντως, σύμφωνα με το Σύνταγμα αλλά και τους εκτελεστικούς νόμους, η καθολική εφαρμογή της επιστολικής ισχύει σήμερα μόνο για τις ευρωεκλογές.

Μπορεί να επεκταθεί και στις εθνικές εκλογές με νόμο που θα συγκεντρώσει τουλάχιστον 200 ψήφους, μόνο όμως για τους Ελληνες του εξωτερικού, καθώς η χρήση της και από τους εντός επικράτειας ψηφοφόρους εγείρει αρκετούς συνταγματικούς προβληματισμούς. Εάν τελικά κριθεί ότι απαιτείται συνταγματική τροποποίηση, το Μέγαρο Μαξίμου αναμένεται να προτείνει την αλλαγή της 4ης παραγράφου του άρθρου 51 του Συντάγματος για να αρθεί κάθε εμπόδιο.

Ιδιωτικά πανεπιστήμια

Η αναθεώρηση του άρθρου 16 αποτελεί διακηρυγμένη θέση της Ν.Δ. και του Κυριάκου Μητσοτάκη. Στο πλαίσιο αυτό η κυβέρνηση έκανε το πρώτο βήμα τον περασμένο Μάρτιο ψηφίζοντας νομοσχέδιο που επιτρέπει σε κορυφαία διεθνή πανεπιστήμια να λειτουργούν στην Ελλάδα ακαδημαϊκά παραρτήματα. Η οριστική λύση ωστόσο για την ίδρυση μη κρατικών ΑΕΙ μπορεί να δοθεί μόνο μέσα από την αναθεώρηση του Συντάγματος, εφόσον βέβαια εξασφαλιστεί η απαραίτητη πολιτική συναίνεση.

Η κυβέρνηση εμφανίζεται αισιόδοξη ότι μπορούν να βρεθούν τουλάχιστον 180 βουλευτές στην παρούσα προτείνουσα Βουλή που θα ανάψουν το πράσινο φως ώστε το άρθρο να τροποποιηθεί με απλή πλειοψηφία 151 από την αναθεωρητική Βουλή που θα προκύψει μετά τις εθνικές εκλογές του 2027. Κομβική σημασία θα έχει η στάση του ΠΑΣΟΚ, που έχει αποδείξει ότι αποτελεί πιο αξιόπιστο παράγοντα για τη συνδιαμόρφωση των απαραίτητων θεσμικών αλλαγών σε σχέση με τις παλινδρομητικές συμπεριφορές του ΣΥΡΙΖΑ.

Αλλωστε, ο κ. Νίκος Ανδρουλάκης έχει ήδη θέσει τους όρους υπό τους οποίους η Χαρ. Τρικούπη θα μπορούσε να συναινέσει στην αναθεώρηση. Προαπαιτούμενο ωστόσο για την άμεση θετική στάση του ΠΑΣΟΚ είναι η παρουσίαση της τελικής διάταξης εκ μέρους της κυβέρνησης.

Παράλληλα, η κυβέρνηση μελετά την τροποποίηση του άρθρου 103 προκειμένου να διατυπώνεται ρητά η δυνατότητα τοποθέτησης στελεχών από την ιδιωτική αγορά σε διευθυντικές θέσεις του Δημοσίου χωρίς να απαιτείται ειδική αιτιολογία. Αφορμή στάθηκε η πρόσφατη απόρριψη από το ΣτΕ σχετικών αποφάσεων για επιλογές ιδιωτών στον ΕΦΚΑ.

Σε περίπτωση που τροποποιηθεί το συγκεκριμένο συνταγματικό απόσπασμα, η κυβέρνηση προτίθεται να επεκτείνει το νέο στοχευμένο σύστημα επιλογής και αξιολόγησης διοικητών κρατικών οργανισμών και νοσοκομείων για την επιλογή στελεχών σε διευθυντικές θέσεις του στενού δημόσιου τομέα όπως για παράδειγμα εφορίες, υπουργεία κ.ά. Στη λίστα των προτεινόμενων προς αναθεώρηση διατάξεων αναμένεται να μπει και το άρθρο 79 προς την κατεύθυνση της θεσμοθέτησης δημοσιονομικού κόφτη.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η πλειοψηφία προσανατολίζεται στη διατύπωση που θα αναφέρει ότι ο Προϋπολογισμός οφείλει να διασφαλίζει τη δημοσιονομική ισορροπία μεταξύ εσόδων και εξόδων. Με τον τρόπο αυτόν το Ελεγκτικό Συνέδριο θα μπορούσε ακόμα και να ακυρώνει δαπάνες στην περίπτωση που κρίνει ότι εκτρέπουν τον Προϋπολογισμό και τη βιώσιμη δημοσιονομική πορεία.

Στην κυβερνητική ατζέντα βρίσκεται και η αναθεώρηση του άρθρου 24 για τη ρητή αναφορά στην προστασία των υδάτινων πόρων, την υποχρεωτική αναδάσωση δημόσιων - ιδιωτικών δασών, την κατοχύρωση περιβαλλοντικού ισοζυγίου σε κάθε κρατική παρέμβαση. Τέλος, μελετάται η δυνατότητα επιβολής διοικητικών προστίμων και από τα ποινικά δικαστήρια προκειμένου να αποφεύγεται η παράλληλη διαδικασία ποινικών και διοικητικών δικαστηρίων.

Τα δύο βήματα

Σύμφωνα με τη θεσμική «χορογραφία», η αναθεώρηση του Συντάγματος γίνεται σε δύο βήματα, μεταξύ των οποίων μεσολαβούν εθνικές εκλογές. Το πρώτο βήμα αφορά την τρέχουσα Βουλή που είναι η «προτείνουσα» και ξεκινά αρχές του 2025, καθώς τότε συμπληρώνονται 5 έτη από την περάτωση της προηγούμενης αναθεώρησης (ολοκληρώθηκε στις 24/12/2019).

Στις αρχές του νέου έτους τουλάχιστον 50 βουλευτές μπορούν να υποβάλουν πρόταση που θα προσδιορίζει τις αναθεωρητέες διατάξεις. Ακολούθως, ο πρόεδρος της Βουλής θα συγκροτήσει διακομματική Επιτροπή Αναθεώρησης του Συντάγματος που θα εξετάσει όσες προτάσεις έχουν κατατεθεί και εντός συγκεκριμένης προθεσμίας θα υποβάλει την έκθεσή της στην Ολομέλεια.

Στη συνέχεια το κυρίαρχο κοινοβουλευτικό όργανο θα αποφασίσει με δύο ονομαστικές ψηφοφορίες που απέχουν μεταξύ τους τουλάχιστον έναν μήνα ποιες από τις προτεινόμενες διατάξεις θα περάσουν στον δεύτερο γύρο, ο οποίος θα διεξαχθεί μετά τις εθνικές εκλογές. Κρίσιμο στοιχείο των δύο φάσεων, της «προτείνουσας» και της «αναθεωρητικής» Βουλής αποτελούν οι πλειοψηφίες που θα σχηματιστούν.

Ειδικότερα, οι διατάξεις που θα συγκεντρώσουν λιγότερες από 151 ψήφους στην προτείνουσα Βουλή απορρίπτονται. Οσες πάρουν τουλάχιστον 151 αλλά λιγότερες από 180, περνούν στην Αναθεωρητική Βουλή, αλλά για την τροποποίησή τους απαιτείται πλειοψηφία 180. Οι διατάξεις που στην τρέχουσα Βουλή ξεπεράσουν τον πήχη των 180, θα μπορούν να αναθεωρηθούν στην επόμενη με απλή πλειοψηφία 151 ψήφων.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: EUROKINISSI

Ειδήσεις σήμερα:

Στο όνομα του Τάιλερ το σπίτι στο Κολωνάκι, πλήρωσε με τραπεζικό έμβασμα 1,76 εκατ. ευρώ (δείτε το συμβόλαιο)

Μητέρα Τσιτσιπά για Μπαντόσα: Είναι ένα κορίτσι χωρίς αυτοπεποίθηση, δεν με ρώτησε κανείς για την επανασύνδεση

Σύρος σκότωσε την 18χρονη κόρη του στην Ολλανδία επειδή είχε Ολλανδό σύντροφο και ήθελε να βγάλει τη μαντίλα