Στον εισαγγελέα Καμμένος και Αποστολάκης για τα σαπάκια των $500 εκατ. μετά από 9 χρόνια

Στο μικροσκόπιο των εισαγγελικών αρχών βρίσκεται το σκάνδαλο των 500 εκατ. δολαρίων για την αναβάθμιση 5 αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας P-3Β Orion του Πολεμικού Ναυτικού, με πρωταγωνιστή τον πρόεδρο των ΑΝΕΛ και τότε υπουργό Εθνικής Αμυνας (2015- 2019) Πάνο Καμμένο. Η Εισαγγελία διερευνά την πιθανή διάπραξη τριών κακουργημάτων, μεταξύ των οποίων και το αδίκημα της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες (ξέπλυμα μαύρου χρήματος).

Οι εισαγγελείς καλούνται να ερευνήσουν το σκάνδαλο των 500 εκατ. δολαρίων για την αναβάθμιση των 5 αεροσκαφών P-3Β του Πολεμικού Ναυτικού με απευθείας ανάθεση, η οποία έπρεπε να έχει ήδη ολοκληρωθεί εδώ και χρόνια, αλλά ακόμα, έως τώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, παραμένει γράμμα κενό.

Ο 59χρονος Πάνος Καμμένος, ο οποίος διετέλεσε ΥΕΘΑ από 27 Ιανουαρίου 2015 έως 14 Ιανουαρίου 2019, είχε επιδείξει στο ξεκίνημα της θητείας του στον υπουργικό θώκο το 2015, έντονο ενδιαφέρον για την αναβάθμιση των πεπαλαιωμένων P-3Β Orion. Και είχε επιδείξει ενδιαφέρον σε μια χρονική περίοδο που η οικονομία της χώρας μαστιζόταν από τις ασφυκτικές πιέσεις των μνημονιακών υποχρεώσεων και ο κρατικός κορβανάς ήταν άδειος. Ηταν ο άνθρωπος που είχε προτείνει και υποστηρίξει με πάθος και ζέση την άμεση αναβάθμιση των αεροσκαφών P-3Β.

Η μήνυση

Την εισαγγελική διερεύνηση προκάλεσε ο απόστρατος αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού Παναγιώτης Σταμάτης, ο οποίος κατέθεσε στην εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη μηνυτήρια αναφορά για τη μη πραγματοποιηθείσα εδώ και εννέα χρόνια σύμβαση του ΥΠΕΘΑ με την εταιρεία Lockheed Martin για τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση 5 αεροσκαφών P-3Β του Π.Ν. ύψους 499.843.145 δολαρίων.

Η μήνυση στρέφεται κατά παντός συμμετόχου και εμπλεκομένου, με κοινή δράση και κοινό δόλο, αρμόδιου υπηρεσιακού παράγοντα και εξωθεσμικού συναυτουργού ή ηθικού αυτουργού και κατά παντός άλλου προσώπου σε βάρος του οποίου προκύπτουν αποχρώσες ενδείξεις ενοχής για τις κακουργηματικού χαρακτήρα αξιόποινες πράξεις των α) απιστίας, β) δωροδοκίας αξιωματούχων και γ) νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες.

Κατά κύριο λόγο τα βέλη της μήνυσης «κατευθύνονται» στον κ. Καμμένο και εκ των πραγμάτων και κατά όσων συμμετείχαν στην κρίσιμη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ κατά την οποία ελήφθη και οριστικοποιήθηκε η διακρατική συμφωνία Letter of Acceptance (LOA) για τον εκσυγχρονισμό των αεροσκαφών από τη Lockheed.

Στην επίμαχη αυτή συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ, εκτός του κ. Καμμένου, συμμετείχαν ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας, ο πρώην αντιναύαρχος, βουλευτής, αλλά και πρώην υπουργός Εθνικής Αμυνας στη δεύτερη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ Ευάγγελος Αποστολάκης ως ο πλέον αρμόδιος, αφού τα αεροπλάνα αυτά είναι στο Πολεμικό Ναυτικό και ο ίδιος ήταν Α/ΓΕΝ και ο πρώην ΓΕΕΘΑ στρατηγός Μιχαήλ Κωσταράκος.

Φυσικά η δικογραφία θα πάρει τον δρόμο προς τη Βουλή λόγω της φερόμενης εμπλοκής των κυρίων Τσίπρα και Αποστολάκη, ενώ ως προς τα μη πολιτικά πρόσωπα θα διαχωριστεί και θα ερευνηθεί από την Εισαγγελία.

Σήμερα τα αεροσκάφη είναι παροπλισμένα στις εγκαταστάσεις της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ) στην Τανάγρα και στην αεροπορική βάση της Ελευσίνας, χωρίς να γνωρίζει κανείς τι τύχη θα έχουν.

Η σύμβαση αναβάθμισης των αεροσκαφών υπεγράφη τον Μάρτιο του 2015, όταν σχεδόν είχαν εξαντληθεί όλα τα ταμειακά διαθέσιμα του Δημοσίου κατά τη διακυβέρνηση της χώρας από τη συνεργασία των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ την περίοδο των μνημονίων. Τότε, ο κ. Καμμένος προέβαλε με επιμονή ότι το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των P-3Β είναι απαραίτητο και αναγκαίο για την εθνική άμυνα της χώρας, αλλά και οικονομικά επωφελές σε σχέση με άλλες λύσεις.

Ετσι, στη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ της 15ης Μαρτίου 2015 εγκρίθηκε το σχέδιο διακρατικής συμφωνίας (LOA) για τον εκσυγχρονισμό των επίμαχων πεπαλαιωμένων αεροσκαφών ηλικίας 49 ετών. Ενδεικτικό του πνεύματος που επικρατούσε την επίμαχη κρίσιμη χρονική στιγμή στο ΥΕΘΑ ήταν η εκτίμηση ότι τα αεροσκάφη P-3B «είναι σήμερα (σ.σ.: το 2015) ηλικίας 25 ετών», αγνοώντας ή αποκρύβοντας εντελώς τυχαία ότι είχαν στην πλάτη τους τότε 49 χρόνια.

Ωστόσο, σε χρόνο ρεκόρ για τα ελληνικά δεδομένα και με διαδικασίες fast-track, δηλαδή προτού καν συμπληρωθούν 20 ημέρες από την έγκριση του ΚΥΣΕΑ, το ΥΕΘΑ έσπευσε να ενεργοποιήσει τη σύμβαση καταβάλλοντας προκαταβολή 45 εκατ. δολαρίων στην ανάδοχο εταιρεία.

Η Lockheed ανέλαβε την υποχρέωση να ολοκληρώσει την αναβάθμιση έως το 2020, κάτι που μέχρι στιγμής δεν έχει υλοποιηθεί, παρά το γεγονός ότι η τελευταία δόση καταβλήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2020, επισημαίνει το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ενώσεως Αποστράτων Αξιωματικών Ναυτικού κ. Σταμάτης.

Το «ΘΕΜΑ» είχε αναδείξει το σκάνδαλο το 2015

Από την πρώτη στιγμή (Απρίλιο 2015) το «ΘΕΜΑ» και το protothema.gr με σειρά δημοσιευμάτων έφεραν στο φως την ανεξήγητη τότε κυβερνητική απόφαση να εκσυγχρονιστούν τα παροπλισμένα εδώ και μια δεκαετία P-3Β, όμως παρ’ όλα αυτά οι εισαγγελικές αρχές κώφευσαν.

Τα μεταχειρισμένα Ρ-3Β αποτέλεσαν δωρεά αμερικανικής βοήθειας (1991-1992) και εντάχθηκαν στο Π.Ν., ενώ παροπλίστηκαν το 2009, καθώς μεταξύ των άλλων είχαν συμπληρώσει τις προβλεπόμενες ώρες πτήσεων.

Μάλιστα, το «ΘΕΜΑ» είχε αποκαλύψει την επιστολή του αποβιώσαντος μεταγενέστερα Ντένη Πλέσσα, αντιπροέδρου της Lockheed και επικεφαλής του γραφείου της αμερικανικής εταιρείας οπλικών συστημάτων στην Αθήνα, με την οποία καθίστατο σαφές ότι ο εκσυγχρονισμός των αεροσκαφών P-3B με εκτιμώμενο κόστος 500 εκατ. δολάρια, εθεωρείτο από την ίδια τη Lockheed «μη οικονομικά αποδεκτός» και «μη τεχνικοοικονομικά συμφέρουσα λύση». Με απόλυτη σαφήνεια και με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο, η Lockheed στην επιστολή της προειδοποιούσε ότι η ανακατασκευή των υφιστάμενων P-3Β θα κοστίσει στο Ελληνικό Δημόσιο ακριβότερα από άλλες λύσεις.

Ενδεικτικά, ο Ντένης Πλέσσας τον Μάιο του 2013 με επιστολή του προς τη Διεύθυνση Εξοπλισμών του ΓΕΝ προειδοποιούσε ότι «η ενεργοποίηση των P-3B δεν αποτελεί την ενδεδειγμένη επιλογή χαμηλού κόστους και ρίσκου βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα» και ότι η διαδικασία αναβάθμισης των υπέργηρων P-3B του Π.Ν. που βρίσκονται σε ακινησία σχεδόν επί μία δεκαετία «ενέχει μεγάλο ρίσκο».

Συγκεκριμένα, είχε προτείνει ο Ντένης Πλέσσας αντί της ανακατασκευής των P-3B να ληφθεί απόφαση για προμήθεια των νεότερων αεροσκαφών P-3C, επισημαίνοντας ότι η λύση αυτή θα κοστίσει στο Ελληνικό Δημόσιο λιγότερα χρήματα, ενώ παράλληλα ικανοποιεί πλήρως τις μακροπρόθεσμες ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων και καλύπτει τις βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις του Π.Ν. με αεροσκάφη «πολύ πιο σύγχρονα από τα υφιστάμενα».

Πέρα από όλα αυτά, μέσα από τις στήλες του «ΘΕΜΑτος» είχε καταγραφεί η έντονη εντύπωση που είχε προκαλέσει το 2015 το γεγονός ότι η αναβάθμιση των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας δεν συζητήθηκε στη Βουλή από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, παρά το γεγονός ότι το κόστος του προγράμματος αυξήθηκε κατά 30% λόγω της αλλαγής της ισοτιμίας ευρώ/δολαρίου μέσα σε λίγους μήνες. Με άλλα λόγια, ενώ στις 30 Οκτωβρίου του 2014 η ισοτιμία ήταν στο 1:1,27, η ενεργοποίηση της σύμβασης και της LOA έγινε με την ισοτιμία στο 1:1,08.

Το διάστημα εκείνο είχε επισημανθεί ότι η υλοποίηση του όλου προγράμματος αναβάθμισης των αεροσκαφών επί της ουσίας έγινε εν κρυπτώ. Και αυτό γιατί επίσημη ανακοίνωση -όπως πάγια συνηθίζεται- με τα βασικά χαρακτηριστικά του προγράμματος δεν υπήρξε. Ούτε όμως υπήρξε ανακοίνωση τόσο για την απόφαση που έλαβε το ΚΥΣΕΑ στις 15 Μαρτίου 2015 όταν ενέκρινε την αναβάθμιση των 5 αεροσκαφών με εκτιμώμενο κόστος τα 500 εκατ. δολάρια, όσο και για την ενεργοποίηση της σύμβασης με την εκταμίευση της προκαταβολής των 45 εκατ. δολαρίων.

Την επίμαχη περίοδο του Απριλίου του 2015 ο τότε ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Χρυσόγονος, καρφώνοντας εμμέσως πλην σαφώς τον κ. Καμμένο, είχε κάνει λόγο για την αναγκαιότητα περαιτέρω εξηγήσεων από την τότε κυβέρνηση και τον υπουργό Εθνικής Αμυνας σχετικά με το «γιατί είναι κατεπείγουσα αυτή η δαπάνη ανακατασκευής των πολεμικών αεροπλάνων ύψους 500 εκατ. δολαρίων». Χαρακτηριστικά είχε τονίσει ότι έπρεπε να γίνει συζήτηση στη Βουλή προκειμένου να δοθούν αναλυτικές εξηγήσεις για το πού είναι το κατεπείγον του θέματος, καθώς «εγείρονται πολλά ερωτήματα ως προς το γιατί πρέπει αυτή η κίνηση να θεωρείται πρώτη προτεραιότητα για την ελληνική κυβέρνηση αυτή τη στιγμή».

«Είναι σαφές πάντως», είχε τονίσει ο κ. Χρυσόγονος, ότι «την πολιτική ευθύνη την έχει ο υπουργός Αμυνας, ειδικά τη στιγμή που είναι και κυβερνητικός εταίρος».

Ερωτηματικά ως προς τον κ. Καμμένο

Ο απόστρατος αξιωματικός του Π.Ν. κ. Σταμάτης, στη μήνυσή του θέτει ορισμένα ερωτήματα προς τους εισαγγελείς που θα διενεργήσουν την έρευνα. Ερωτήματα που αφορούν τις ενέργειες του κ. Καμμένου. Ενδεικτικά, ο απόστρατος αξιωματικός του Π.Ν. ερωτά:

«Σε μια χρονική περίοδο (2015) που τα ταμειακά διαθέσιμα του Δημοσίου έχουν σχεδόν εξαντληθεί και στην κυβέρνηση αμφιταλαντεύονται από το δίλημμα αν θα πληρωθούν μισθοί και συντάξεις ή οι δόσεις προς τους δανειστές, σε μια περίοδο τρομακτικής οικονομικής στενότητας, που το Ελληνικό Δημόσιο αναζητά εναγωνίως κονδύλια για να πληρώσει μισθούς και συντάξεις δεσμεύοντας καταθέσεις ΔΕΚΟ, ή και τα διαθέσιμα των περιφερειών, τη δεδομένη στιγμή που έψαχνε η κυβέρνηση να βρει 200 εκατομμύρια για την ανθρωπιστική κρίση και τους ανθρώπους που βρισκόντουσαν στα όρια της απόλυτης φτώχειας, κάποιοι αποφάσισαν να πετάξουν 500 εκατομμύρια σε μια προφανώς μη αναγκαία και επιβλαβή συμφωνία εκσυγχρονισμού υπέργηρων αεροσκαφών».

Στην 31 σελίδων μηνυτήρια αναφορά του ο πρώην αξιωματικός του Π.Ν., αφού προηγουμένως παραθέτει σωρεία στοιχείων, υπογραμμίζει: «Οπως λοιπόν αποδεικνύεται πλέον περίτρανα, ούτε επιτακτική ανάγκη ήταν ο εκσυγχρονισμός των P-3Β, ούτε ήταν η καλύτερη επιλογή» και προσθέτει: «Η συγκεκριμένη απόφαση και η εκταμίευση λήφθηκαν μέσα σε συνθήκες οιονεί δημοσιονομικής χρεοκοπίας και οξείας οικονομικής κρίσης των πολιτών, σε μία περίοδο που οι πολίτες μάτωναν για να κλείσουν τα ελλείμματα».

Ο κ. Σταμάτης, απευθυνόμενος στην κυρία Αδειλίνη, υπογραμμίζει: «Θα πρέπει να αποδοθούν οι ευθύνες για την εξόφθαλμα και αποδεδειγμένα πλέον επιβλαβή για το Ελληνικό Δημόσιο σύμβαση με ανάδοχο την εταιρεία Lockheed για την εκτέλεση των εργασιών εκσυγχρονισμού και την αναβάθμιση των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας P3 του ΠΝ» και συνεχίζει: «Υπήρξε αδιαμφισβήτητα επιβλαβής η σύμβαση, αφού αν και έχει από το 2020 εξοφληθεί πλήρως, ούτε ένα αεροσκάφος σήμερα, το 2024, δεν είναι επιχειρησιακά έτοιμο να πετάξει!».

Σε άλλο σημείο της μηνυτήριας αναφοράς ο κ. Σταμάτης υπογραμμίζει:

«Στη συγκεκριμένη περίπτωση, άγνωστοι σε εμένα αξιωματούχοι, που συνέταξαν και συνυπέγραψαν τα ανωτέρω έγγραφα με σκοπό την κατάρτιση της επιβλαβούς σύμβασης, εις πλήρη γνώση τους ότι αδικαιοπραγούσαν, τέλεσαν τα αδικήματα και μάλιστα με εγγύτατο νομικό χαρακτηρισμό, τόσο κατά την αντικειμενική, όσο και κατά την υποκειμενική τους υπόσταση».