Λεωνίδας Κύρκος: 13 χρόνια από τον θάνατό του - Τι έλεγε για την Αριστερά, τον Παπανδρέου, τον Φλωράκη

Δεκατρία χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τον θάνατο μίας ηγετικής φυσιογνωμίας της Αριστεράς στην Ελλάδα, του Λεωνίδα Κύρκου.

Ο Λεωνίδας Κύρκος γεννήθηκε στο Ηράκλειο το 1924 και πέθανε στις 28 Αυγούστου του 2011 και σε μία από τις τελευταίες του συνεντεύξεις (στο Αχελώος tv), είχε μιλήσει για την μεταπολεμική πολιτική ιστορία της χώρας, ενώ είχε αναφερθεί και σε πολιτικούς φίλους και αντιπάλους, προσωπικότητες της σύγχρονης Ελλάδας, όπως τον Γεώργιο Παπανδρέου, τον Χαρίλαο Φλωράκη, τον Ανδρέα Παπανδρέου και τον Κώστα Σημίτη.

Για τον Γεώργιο Παπανδρέου

“Ο Γεώργιος Παπανδρέου ήταν βαθύτατα αντικομουνιστής και για αυτό όταν έγινε κυβέρνηση στηριγμένος από την ΕΔΑ δεν πραγματοποίησε καμία από τις δεσμεύσεις του. Η πρώτη εξαγγελία του ήταν ότι θα άνοιγε τις φυλακές να βγουν οι άνθρωποι που άδικα φυλακίστηκαν, έπειτα ότι θα ανοίξει τα στρατόπεδα να γυρίσουν οι εκτοπισμένοι, ότι θα καταργήσει τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων… Ηταν μια εποχή που για να πιάσεις δουλειά ακόμη και για νεκροθάφτης, έπρεπε να έχεις πιστοποιητικά ότι είσαι υγιών εθνικών φρονημάτων, και ρωτούσε ο κακομοίρης ρε παιδιά εγώ τσαπίζω τον τάφο τι το θέλετε το πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων;

Ο Παπανδρέου με ρωτούσε πώς καταφέρνουμε, ενώ μας κυνηγούν όλοι, ο κόσμος να δείχνει σεβασμό στον ορισμό αριστερός και να έχει παράλληλα και την γνώμη ότι αυτός θα πει κάτι σωστό.

Για τον Ανδρέα Παπανδρέου

“Είχαμε εγκάρδιες σχέσεις με την οικογένεια Παπανδρέου. Με τον Ανδρέα δηλητηριάστηκαν οι σχέσεις μας, όταν στην Βουλή την δεκαετία του ’80 μας αποκάλεσε “αριστερούς του σαλονιού” και με ανάγκασε, σε ένα δαιμονισμένο κλίμα, να του πω ότι δεν έχει δικαίωμα να ομιλεί ενώ ήταν απών από τους αγώνες του κόσμου στα δύσκολα χρόνια”.

Για τον Χαρίλαο Φλωράκη

“Έτρεφα θερμά αισθήματα για το πρόσωπο του, δεν ξέρω εάν και ίδιος αισθάνονταν το ίδιο και για εμένα, δεν το κατάλαβα ποτέ μέχρι το τέλος.

Είχε αναπτυχθεί μια εγκάρδια σχέση πήγαινα σπίτι του μια φορά την εβδομάδα αλλά μετά το ’93 οι σχέσεις διεκόπησαν πράγμα που με στενοχώρησε. Ήταν άρρωστος και όταν πήγα στο Νοσοκομείο να τον δω. Άνοιξε τα μάτια του και με είδε, και έκανε σαν μην χάρηκε που ήμουν εκεί, ξεχνώντας τι μας χωρίζει κατά καιρούς, και μας χώριζαν και πράγματα αδικαιολόγητα. Εγώ περίμενα να χαρεί, περάσαμε πολλά στην ζωή”.

Για τον Κώστα Σημίτη

“Στον άνθρωπο Σημίτη είχα μια σημαντική εμπιστοσύνη παρότι πολλοί υποστηρίζουν ότι δεν έπραξε τα απαιτούμενα όταν ήταν πρωθυπουργός “.

Για την Αριστερά

“Οι σύντροφοι μου αγωνίστηκαν πραγματικά, έζησαν όλες τις περιπέτειες και τις δυσκολίες για να υπερασπιστούν τις ιδέες και αξίες τους.
Καταφέραμε να γίνουμε το κριτήριο της αληθείας στην κοινωνία , γιατί χιλιάδες άνθρωποι δώσανε την ζωή τους για να μην ψευτίσουν, για να κρατήσουν τον λόγο που είχαν δώσει και τον δεσμό που είχαν αναπτύξει με τον λαό.

Ο Λεωνίδας Κύρκος γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1924. Γιος του -επίσης πολιτικού- Μιχάλη Κύρκου που καταγόταν από το Σαμάκοβο της Θράκης και της Ιωάννας Θαλασσινού που καταγόταν από το Ηράκλειο Κρήτης. Τρίτος γιος της οικογένειας, τελείωσε το Γυμνάσιο στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση μέσα από τις γραμμές της ΕΠΟΝ και το 1943 έγινε μέλος του ΚΚΕ. Φοίτησε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά λόγω των πολιτικών φρονημάτων και των διώξεων που υπέστη δεν ολοκλήρωσε ποτέ τις σπουδές του. Στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου συνελήφθη κατ' επανάληψη, ενώ το 1949 καταδικάστηκε σε θάνατο από το έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών. Αποφυλακίστηκε το 1953.

Το όνομά του είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την εφημερίδα "Αυγή", την οποία υπηρέτησε αρχικά ως συντάκτης -από το 1953-, για να οριστεί στη συνέχεια διευθυντής -την περίοδο 1959 - 1962- και αργότερα να γίνει εκδότης της την περίοδο 1962 - 1967. Ηγετικό στέλεχος της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ), μέλος της Διοικούσας Επιτροπής (από το 1957) και αργότερα της Εκτελεστικής Επιτροπής και της Γραμματείας της. Εξελέγη πρώτη φορά βουλευτής Ηρακλείου το 1961 και βουλευτής Αθηνών στις εκλογές του 1963 και του 1964. Στο 8ο Συνέδριο του ΚΚΕ (Αύγουστος 1961) εξελέγη μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του.

Την περίοδο της δικτατορίας συνελήφθη ξανά και έμεινε έγκλειστος ώς τον Μάρτη του 1972. Με τη διάσπαση του ΚΚΕ -στη 12η ολομέλεια 1968- συντάχθηκε με την ανανεωτική πτέρυγα και έκτοτε υπήρξε ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ Εσ. Μετά την αποφυλάκισή του δούλεψε στην παράνομη οργάνωση του ΚΚΕ Εσ.

Στη διάρκεια της μεταπολίτευσης εξελέγη βουλευτής με την «Ενωμένη Αριστερά» το 1974, με τη «Συμμαχία» το 1977, καθώς και στις βουλευτικές εκλογές του 1985, ενώ το 1981 και το 1984 εκλέχθηκε ευρωβουλευτής - για να παραιτηθεί το 1985 υπέρ του Κώστα Φιλίνη. Διετέλεσε πρόεδρος του ΚΚΕ Εσ. και αργότερα της Ελληνικής Αριστεράς (ΕΑΡ). Πρωτοστάτησε στη δημιουργία του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου το 1989 και διετέλεσε γραμματέας του ώς το 1991. Στις εκλογές του Νοεμβρίου και του Ιουνίου του 1989 εξελέγη βουλευτής Α' Αθηνών και στις εκλογές του Απριλίου του 1990 βουλευτής Α' Θεσσαλονίκης. Το 1993 παραιτήθηκε από όλα τα κομματικά αξιώματα, ενώ πέρυσι, το 2010, στήριξε και συνέβαλε στην ίδρυση της Δημοκρατικής Αριστεράς.

Ο Λεωνίδας Κύρκος συνέγραψε τα βιβλία: Ποια αριστερά; Μια συζήτηση με τους Πέτρο Καβάσαλη, Κώστα Σπυρόπουλο (Οδυσσέας 1987), Το αδιέξοδο βήμα του εθνικισμού. Σκέψεις για το Μακεδονικό (Θεμέλιο 1993), Ανατρεπτικά. Απέναντι στο χθες και το αύριο (Προσκήνιο 1995), Στιγμές από την προσωπική μου διαδρομή (Εστία 2007), Στιγμές ΙΙ (Εστία 2008), Στιγμές ΙΙΙ (Εστία 2009), Εκ Βαθέων (Επίκεντρο 2009).

Στο πλαίσιο των κομματικών εκδόσεων του ΚΚΕ Εσ. έχουν κυκλοφορήσει τα εξής έντυπα του Λ. Κύρκου: Δημοκρατική Συμμαχία (συλλογικό), (Παπαζήσης 1976), Το ΚΚΕ Εσ. και το αύριο της Ελλάδας. Για να βγούμε από την κρίση, για τη δημοκρατική αναγέννηση και τον σοσιαλισμό (ΚΟ.ΘΕ,Π., 1976), Το ΚΚΕεσ. και η Εθνική Αντίσταση. Αγόρευση στη Βουλή (ΚΚΕ Εσ. 1977), Λ. Κύρκος, Γρ. Γιάνναρος, Μ. Συριανού, Η ένταξή μας στην ΕΟΚ (Θεμέλιο 1978), Ποιος θέλει να δολοφονήσει το Πολυτεχνείο; Η ομιλία του Λεωνίδα Κύρκου στη Βουλή (22/11/1980) μετά την επίθεση των ΜΑΤ στην πορεία του Πολυτεχνείου (ΚΚΕ Εσ., 1980), ΕΟΚ, ΝΑΤΟ, Πολυτεχνείο. Τρεις παραλλαγές σε ένα θέμα, (Μόρφωση, 1981), Ο εκδημοκρατισμός της περιφερειακής μας πολιτικής στη διάσκεψη των περιφερειών της ΕΟΚ (Γραφείο Ευρωβουλής ΚΚΕ Εσ. 1983), κ.ά.

Ο Λεωνίδας Κύρκος παντρεύτηκε τη γιατρό Καλλισθένη Σμπαρούνη το 1952 και απέκτησαν δύο παιδιά, τον Μιχάλη και τον Μίλτο.