Όταν ο Γκλιγκόροφ «άδειασε» τον Γκρουέφσκι

Οι Σκοπιανοί αποχαιρέτησαν σήμερα τον πρώτο πρόεδρο της χώρας, μετά την ανεξαρτησία του 1991, Κίρο Γκλιγκόροφ, που πέθανε πλήρης ημερών, σε ηλικία 94 ετών, το βράδυ της Πρωτοχρονιάς.

Η τελευταία επίσημη συνέντευξη του, είχε δοθεί το 2009 στην εφημερίδα «Πρώτο Θέμα». Παρά το προχωρημένο της ηλικίας του, τα όσα τότε είχε δηλώσει, είχαν προκαλέσει αίσθηση, αφού ουσιαστικά «άδειαζε» την εθνικιστική κυβέρνηση του πρωθυπουργού Νίκολα Γκρούεφσκι, δηλώνοντας ευθέως: «Είμαστε Σλάβοι και ήρθαμε μετά τον Μέγα Αλέξανδρο στην περιοχή».

Η συνέντευξη δόθηκε τον Οκτώβριο του 2009, δύο μήνες σχεδόν μετά την εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ στην Ελλάδα και την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Γιώργο Παπανδρέου. Ο Κίρο Γκλιγκόροφ είχε αναφερθεί, μεταξύ άλλων, και στην περιβόητη "βαλίτσα" με ένα εκατομύριο δολάρια μετρητά, με τα οποία υποτίθεται ότι επιχείρησε να τον εξαγοράσει η τότε κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Δημοσιεύουμε αυτούσια τη συνέντευξη Γκλιγκόροφ, που εκ των πραγμάτων αποτελεί ντοκουμέντο.

- Κύριε πρόεδρε, πώς είδατε την εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ στην Ελλάδα; Πιστεύετε πως δημιουργούνται πλέον συνθήκες για την επίλυση της διαφοράς στο θέμα της ονομασίας;

"Εγώ ανήκω ιδεολογικά στον ίδιο χώρο, οπότε χάρηκα. Για το ενδεχόμενο λύσης, ωστόσο, είμαι απαισιόδοξος, αφού πληροφορήθηκα πως και η νέα ελληνική κυβέρνηση κάνει λόγο για «κόκκινες γραμμές» από τις οποίες δεν μπορεί να υποχωρήσει."

- Το 1993, στα Τίρανα, είχατε δηλώσει ότι ο λαός σας είναι σλαβικής καταγωγής, ότι δεν συνδέεται με τον Μέγα Αλέξανδρο και πως βρεθήκατε στην περιοχή τον 6ο αιώνα μ.Χ.

"Εξακολουθώ και σήμερα να πιστεύω και να δηλώνω ακριβώς τα ίδια."

- Γιατί τότε το ανθελληνικό κλίμα και η εμμονή στον «αρχαιομακεδονισμό» τα τελευταία χρόνια στη χώρα σας, δηλαδή να αποδείξουν κάποιοι επίσημα πως κατάγεστε απευθείας από τους αρχαίους Μακεδόνες;

"Σοβαροί ιστορικοί γελούν με όλα αυτό που συμβαίνουν στη χώρα μου τα τελευταία χρόνια. Η Ιστορία είναι ένα παγκόσμιο αγαθό - αυτό ασφαλώς σημαίνει πως η ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά δεν μπορεί να μην είναι και ελληνική. Οι Έλληνες νομίζουν πως εμείς θέλουμε να αφαιρέσουμε ένα κομμάτι της ιστορικής και πολιτιστικής τους κληρονομιάς. Δεν λέω πως οι ανησυχίες αυτές είναι άνευ λόγου, αφού υπάρχουν υπερβολές και από τη δική μας πλευρά. Υπάρχουν ιστορικοί στη χώρα μου που υποστηρίζουν πως εμείς βρισκόμαστε στα χώματα αυτά 2.000 χρόνια πριν από τον Μέγα Αλέξανδρο. Για γέλια, δηλαδή... Έλεγα σε έναν φίλο μου ιστορικό ότι έτσι όπως πάμε θα βγούμε απευθείας απόγονοι του Αδάμ και της Εύας και θα αποδειχτεί και ότι ο Παράδεισος είναι «μακεδονικός» και ιδιοκτησία μας..."

- Τι ακριβώς συνέβη με αυτή την περιβόητη ιστορία με τη βαλίτσα και το ένα εκατομμύριο δολάρια το 1993; Επιχειρήθηκε να σας εξαγοράσει η τότε ελληνική κυβέρνηση;

"Την εποχή εκείνη πληροφορήθηκα πως χωρίς να το γνωρίζω αντιπροσωπίες των μυστικών υπηρεσιών των δύο χωρών πραγματοποιούσαν μυστικές συναντήσεις για ανταλλαγή πληροφοριών. Όταν το έμαθα κάλεσα στο γραφείο μου τον υπουργό Εσωτερικών Λιούμπομιρ Φριτσκόφσκι και ζήτησα εξηγήσεις. Εκείνος μου είπε πως επρόκειτο για μια «φυσιολογική» διαδικασία ανάμεσα στις μυστικές υπηρεσίες για τη συγκέντρωση πληροφοριών. Στην ίδια συζήτηση πληροφορήθηκα ότι ο στρατηγός Γρυλλάκης βρισκόταν στα Σκόπια γιατί είχε φύγει κρυφά από την Ελλάδα προκειμένου να μη δικαστεί για την υπόθεση των τηλεφωνικών υποκλοπών σε πολιτικά πρόσωπα της Ελλάδας."

- Ξέρατε ότι ο κ. Γρυλλάκης ήταν σύμβουλος του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη;

"Ασφαλώς. Γι' αυτό και ζήτησα από τον υπουργό Εσωτερικών να εγκαταλείψει ο κ. Γρυλλάκης άμεσα τη χώρα. Ύστερα από δύο εβδομάδες ένας φίλος με πληροφόρησε ότι ο κ. Γρυλλάκης εξακολουθούσε να βρίσκεται στα Σκόπια και μάλιστα να συναντιέται με διάφορους δικούς μας και να συλλέγει πληροφορίες. Ξανακάλεσα τον υπουργό Εσωτερικών στο γραφείο μου και σε έντονο ύφος τού ζήτησα να εγκαταλείψει ο απόστρατος Έλληνας στρατηγός τη χώρα μέσα σε 24 ώρες."

- Τελικά εγκατέλειψε τα Σκόπια ο κ. Γρυλλάκης;

"Όχι μόνο δεν τα εγκατέλειψε, αλλά άρχισε να μου στέλνει και «δώρα»..."

- Δηλαδή;

"Κάποια στιγμή και αφού πίστευα ότι είχε εγκαταλείψει τη χώρα, έρχεται στο γραφείο μου ο υπουργός Εσωτερικών Φριτσκόφσκι με έναν αστυνομικό που κρατούσε στα χέρια ένα μικρό δέμα στολισμένο με κορδέλα. «Αυτό, κύριε πρόεδρε, είναι ένα δώρο για εσάς από τον κ. Γρυλλάκη επειδή του σώσατε το κεφάλι», μου είπε και διέταξε τον αστυνομικό να το ανοίξει. Ήταν ένα χρυσό ρολόι Rolex. Εγώ αντέδρασα λέγοντάς του ότι «δεν έσωσα κανένα κεφάλι» και ότι, παρόλο που ζήτησα να εγκαταλείψει τη χώρα, εκείνος βρισκόταν ακόμη στα Σκόπια. Ο υπουργός με τον αστυνομικό πήραν το Rolex κι έφυγαν."

- Υπήρξαν και άλλα «δώρα» από τον κ. Γρυλλάκη;

"Ο υπουργός επιστρέφει στο γραφείο μου, ύστερα από τρεις εβδομάδες, με τον αστυνομικό του να κρατάει ένα μεγάλο πακέτο. Το ανοίγει και βλέπω έκπληκτος έναν αρχαίο αμφορέα ανυπολόγιστης αξίας. «Τον ψάρεψαν από βάθος 2.000 μέτρων», μου είπε ο υπουργός, συμπληρώνοντας: «Ένα μικρό δώρο από τον κ. Γρυλλάκη για τη βοήθεια που του παρέχουμε». Εγώ βέβαια έβαλα τις φωνές, λέγοντάς του πως δεν εξαγοράζομαι και ότι οι ενέργειες του Έλληνα στρατηγού αποτελούν προσβολή για το πρόσωπο μου. Με σκυμμένο το κεφάλι ο υπουργός μου πήρε τον αρχαίο αμφορέα και έφυγε από το γραφείο μου, για να επιστρέψει ξανά σε δύο εβδομάδες."

- Με καινούριο «δώρο»;

"Με έναν χαρτοφύλακα ασφαλείας. Έρχεται, τον αφήνει στο γραφείο μου, ρυθμίζει τον κωδικό, ανοίγει τη βαλίτσα και μου λέει: «Έχετε ξαναδεί τόσα χρήματα στη ζωή σας, κύριε πρόεδρε;». Μέσα στον χαρτοφύλακα υπήρχε 1 εκατ. δολάρια σε μετρητά. Πήρε με τις δύο χούφτες του χαρτονομίσματα και τα σκόρπισε στον αέρα. «Γιατί δεν τα αποδέχεσαι;», με ρώτησε. Εγώ είχα κοκκινίσει από το κακό μου. Του απάντησα, λοιπόν: «Μάζεψε τα και σήκω φύγε. Ο πρόεδρος δεν εξαγοράζεται. Αυτή την ώρα παραβιάζεις το Σύνταγμα»."

- Κλείνοντας, κύριε πρόεδρε, ένα μήνυμα που θα θέλατε να στείλετε στους Έλληνες;

"Πιστεύω ότι και οι δύο πλευρές θα πρέπει να κάνουν υποχωρήσεις και να κυριαρχήσει η λογική ώστε να βρεθεί μια λύση. Είμαστε αναγκασμένοι να προχωρήσουμε από κοινού. Είμαστε γείτονες, ζούμε δίπλα-δίπλα. Εδώ τα βρήκε η Αρμενία με την Τουρκία, που οι διαφορές τους ήταν μεγαλύτερες και βαθύτερες, γιατί να μην τα βρούμε εμείς; Η επιμονή σε μία μόνο θέσης -ανεξάρτητα από ποια πλευρά προέρχεται- δεν οδηγεί πουθενά. Πιστεύω σε έναν τίμιο συμβιβασμό".