Η Porsche, το τζιπ και η μεζονέτα των 530 τ.μ. στην Εκάλη

«Για τις άνανδρες και ανήθικες επιθέσεις στην οικογένειά μου απαντώ με μια φράση του Ανδρέα: Εμένα θέλετε να χτυπήσετε; Εδώ είμαι. Χτυπήστε εμένα!». Παρά τον άμεσο, προσωπικό τόνο του ομιλητή, το ακροατήριο υποδέχτηκε τη φράση χλιαρά. Ενας ανεπαίσθητα ψιθυριστός κυματισμός σωμάτων στις καρέκλες και μετά πάλι ακαμψία και σιωπή. Ούτε ιαχές ούτε χειροκροτήματα, σαν αυτά που βροντερά συνόδευαν παλιότερα κάθε αναφορά στο όνομα του ιδρυτή του Κινήματος. Μόνο βλέμματα με νόημα. Ωστόσο από το βήμα του Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ ο Γιώργος Παπανδρέου με τη συγκεκριμένη τοποθέτησή του καθιστούσε σαφές κάτι που δεν είναι έως τώρα προφανές: ποιος ή ποιοι από την οικογένειά του δέχονται άνανδρες επιθέσεις, από πού προέρχονται αυτές, τι αφορούν και πώς εκδηλώνονται. Εξυφαίνεται άραγε κάποια σκευωρία ή η εσωκομματική ένταση των ημερών δημιούργησε συμπτώματα καχυποψίας;

Μιάμιση ώρα μετά τη συγκεκριμένη αποστροφή του λόγου του, μέλη και στελέχη του ΠΑΣΟΚ τη σχολίαζαν στα πηγαδάκια που είχαν στηθεί μέσα και έξω από το ξενοδοχείο όπου συνεδρίαζε το ανώτατο όργανο του Κινήματος. Συνοπτικά, από προσκείμενους ή μη στον πρόεδρο εξαγόταν ως κυρίαρχο συμπέρασμα ότι προσωπικά ουδείς πρόκειται να μεμφθεί, ούτε να αμφισβητήσει, την εντιμότητα του Γιώργου. Λόγω στυλ, ήθους και ιδιοσυγκρασίας δεν κινδυνεύει να βρεθεί στο στόχαστρο χυδαίων επιθέσεων. Οι περισσότεροι εκτιμούσαν ότι ο ίδιος, χρησιμοποιώντας σχολαστικά την προσομοίωση της αλλοτινής και υπό διαφορετικές συνθήκες γενναίας έκκλησης του πατέρα του, προετοιμάζει το κομματικό αλλά και το δημόσιο ακροατήριο για προσεχείς επιθέσεις προς τον στενό του οικογενειακό κύκλο, τον οποίο νιώθει την ανάγκη να υπερασπιστεί χρησιμοποιώντας τον εαυτό του σαν ομπρέλα προστασίας. Με τη βαθιά αίσθηση του προστατευτικού πρωτότοκου που τον διακρίνει παίρνει πάνω του κάθε οικογενειακή ευθύνη και ρίχνεται με αυτοθυσία στην αρένα «σαν μινωικός χορευτής» - όπως έμμεσα τον περιγράφει ο αδελφός του Νίκος στην εισαγωγή μιας συλλογής διηγημάτων του. Εξάλλου, για χάρη του συγγραφέα αδελφού του ο πρώην πρωθυπουργός δήλωσε καθησυχαστικά στις αρχές του χρόνου στο Πολιτικό Συμβούλιο του κόμματός του: «Είμαστε μια δημοκρατική οικογένεια και ο καθένας εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του». Την αφορμή έδωσε παραμονή Πρωτοχρονιάς η απαντητική επιστολή του Νίκου Παπανδρέου σε επώνυμο site, στην οποία μεταξύ άλλων εξαπέλυσε επίθεση και κατά των υπουργών των κυβερνήσεων του αδελφού του, κατηγορώντας τους εμμέσως για «ραγιαδισμό». Επισήμανση η οποία δεν έμεινε ασχολίαστη από κυβερνητικά στελέχη και κομματικούς παράγοντες της Ιπποκράτους που κάνουν λόγο τουλάχιστον για αμετροέπεια ενός ανθρώπου που φέρει μεν βαρύ επίθετο, ωστόσο ζει εν μέσω κρίσης προκλητικά πολυτελώς, ενώ αναλαμβάνει επιχειρηματικές, συμβουλευτικές και διπλωματικές πρωτοβουλίες για τη χώρα χωρίς επίσημο ή θεσμικό ρόλο. Το θέμα πάντως είχε προλάβει να θίξει εσωκομματικά και ο Γιώργος, υπό άλλη εξίσου σημαντική σκοπιά, ως ζήτημα ηθικής και πολιτικής τάξεως, αναφερόμενος στα συμφέροντα και στον έλεγχο από τη Δικαιοσύνη. Ο πρώην πρωθυπουργός έφερε ως παράδειγμα τον αδελφό του Νίκο, ο οποίος παρότι έχει δει το όνομά του να εμπλέκεται σε συγκεκριμένα θέματα, ουδέποτε εξετάστηκε.

Ο πολυπράγμων διανοούμενος

Οι φίλοι του Νίκου Παπανδρέου τον θεωρούν τον διανοούμενο της οικογένειας και ιδιαιτέρως ευφυή. Το αποδεικνύουν οι σπουδές του σε κορυφαία πανεπιστήμια: Οικονομικά στο Γέιλ, μεταπτυχιακά στη σχολή Γούντροου Γουίλσον, διδακτορικό στο Πρίνστον, Λογοτεχνία στο Βερμόντ. Ενας πολυπράγμων άνθρωπος που εργάστηκε στην Παγκόσμια Τράπεζα, δίδαξε Οικονομικά, Λογοτεχνία και Στατιστική Ανάλυση για ερευνητές στην Ιατρική, διετέλεσε μέλος του Δ.Σ. διαχειρίστριας εταιρείας ξενοδοχείων, καθώς και στο Δ.Σ. τράπεζας. Επίσης, πρόσφερε τις συμβουλευτικές υπηρεσίες του σε διάφορα υπουργεία. Πολυτάλαντος, διακρίθηκε όμως ως συγγραφέας γράφοντας πότε στα αγγλικά και πότε στα ελληνικά, συμφιλιώνοντας τη διπλή ταυτότητα και καταγωγή του. Γεννημένος στο Σαν Φρανσίσκο, μεγάλωσε διαβάζοντας «Μπάτμαν» στα αγγλικά και «Μικρό Ηρωα» στα ελληνικά, καταβροχθίζοντας τους γιαννιώτικους μπακλαβάδες της Ελληνίδας γιαγιάς και τις αμερικανικές μηλόπιτες από την περιοχή ανατολικά του Μισισιπή που έφτιαχνε η άλλη γιαγιά από το Ιλινόις, όπως γράφει σε ένα του διήγημα. Στα 55 του έχει διανύσει μια επιτυχημένη διαδρομή ως πολυτεχνίτης της γραφής, με πεζογραφία, σενάριο, θέατρο, δοκίμιο, αλλά δεν εξασκεί πλέον την τέχνη του και ως ερημοσπίτης. Τη στεγάζει σε μισθωμένη τριώροφη έπαυλη στην Εκάλη με πισίνα, γκαράζ που φιλοξενεί πολυτελή αυτοκίνητα, οικιακή βοηθό, σοφέρ και προσωπικό ασφαλείας. Σε ένα περιβάλλον κάπως απόμακρο από την οικονομική κρίση και τις επιπτώσεις της για ανθρώπους γήινους, καθημερινούς, ευαίσθητους, με τσακισμένα όνειρα και ανεπούλωτες πληγές που ο συγγραφέας συχνά περιγράφει αιχμαλωτίζοντάς τους στην πλοκή των βιβλίων του. Η συγγραφική έμπνευση σίγουρα δεν είναι πάντα βιωματικό ή εμπειρικό απότοκο, προκύπτει με κόπο μεν, αλλά άνευ χρηματικού ανταλλάγματος. Αντίθετα, δεν είναι καθόλου δωρεάν η πλούσια διαβίωση σε ειδυλλιακό περιβάλλον, εμπλουτισμένη με ιδιαίτερες ανέσεις και πολυτελή στοιχεία.

Porsche, BMW και 550 τ.μ. στην Εκάλη

Ο αδελφός του πρώην πρωθυπουργού μέχρι πριν από περίπου έναν χρόνο έμενε σε διαμέρισμα 150 τ.μ. στα Βριλήσσια. Μετά τη μετακόμισή του στην Εκάλη στην αχανή βίλα των 530 τ.μ., στην οποία κατοικούσε ο πρώην ιδιοκτήτης της μουσικοσυνθέτης Φοίβος, απολαμβάνει πλέον μαζί με τη σύζυγό του κυρία Αλεξία Κληρονόμου και τα δυο τους παιδιά τις χάρες μιας υπεράνετης, υγιεινής, λουσάτης και απολύτως ήρεμης ρουτίνας, η ησυχία της οποίας ενίοτε διασπάται από τον βρυχηθμό του μοτέρ μιας χρυσαφί Porsche Carrera όταν αυτή εξέρχεται δυναμικά από το υπόγειο πάρκινγκ της έπαυλης. Το αυτοκίνητο χρησιμοποιείται για τις μετακινήσεις του ζεύγους τα Σαββατοκύριακα, ενώ τις καθημερινές ο οδηγός μεταφέρει ένα εκ των παιδιών σε βρετανικό ιδιωτικό εκπαιδευτήριο των βορείων προαστίων, που παρέχει τις υπηρεσίες του τιμολογώντας τους γονείς με τα ακριβότερα δίδακτρα στη χώρα, ύψους 12.000 ευρώ ετησίως. Παράλληλα, ένα ακόμα πολυτελές αυτοκίνητο ημιτζιποειδούς χαρακτήρα με κίνηση στους τέσσερις τροχούς, μάρκας BMW, χρησιμοποιείται κατά προτεραιότητα από τη σύζυγο του Νίκου Παπανδρέου για τις μετακινήσεις της. Τόσο, όμως, η BMW -αξίας περίπου 40.000 ευρώ- όσο και η Porsche, που εκτιμάται πάνω κάτω σε 180.000 ευρώ, ανήκουν σε εταιρείες χρονομίσθωσης, στην Olympic S.A. και στην Alpha Leasing, αντίστοιχα. Ομως το ζήτημα που τίθεται από όσους τον βλέπουν να μετακινείται με αυτά τα πολυτελή αυτοκίνητα δεν είναι σε ποιον εμφανίζονται να ανήκουν. Είναι το ότι κυκλοφορεί εν μέσω κρίσης με αυτά, επιδεικνύοντας προκλητικά ένα πλουσιοπάροχο επίπεδο διαβίωσης τη στιγμή που χιλιάδες συμπατριώτες του πουλούν κοψοχρονιά ή παραδίδουν αθρόα τις πινακίδες από τις δικές τους σακαράκες. Ο προβληματισμός, ακόμα και των γειτόνων του, εντοπίζεται στο αισθητικό και το ηθικό μέρος αυτής της συμπεριφοράς. Οσο για το ιδιοκτησιακό μέρος, εφόσον τα συγκεκριμένα αυτοκίνητα είναι δανεικά τόσο το χειρότερο γιατί, πέρα από κακό τάιμινγκ, αποτελούν ένδειξη μιας παρωχημένης γιάπικης επιλογής που περιφρονεί τις τσεκουρωμένες συνθήκες διαβίωσης που βιώνουν μαζικά οι γονατισμένοι από τα δάνειά τους Ελληνες πολίτες.

Παρόμοια ισχύουν πολλαπλασιαστικά και για την επιλογή μίσθωσης του συγκεκριμένου προνομιούχου σπιτιού, που αγγίζει τα όρια της χλιδής. Πρόκειται για ένα υπερπολυτελές ακίνητο, το οποίο έχει τη δική του ιστορία. Το οικόπεδο στο οποίο έχει χτιστεί ανήκε στο σωματείο «Φίλοι της Αστυνομίας Αθηνών» και αγοράστηκε από την οικογένεια Αθανασοπούλου - αποκλειστικών αντιπροσώπων των γνωστών ηχητικών συστημάτων Bang & Olufsen. Η συγκεκριμένη οικογένεια κατασκεύασε εκεί, πριν από περίπου 10 χρόνια, συγκρότημα τριών ανεξάρτητων κατοικιών. Η μία εξ αυτών πουλήθηκε το 2001 στον γνωστό Ελληνα συνθέτη Φοίβο Τασσόπουλο αντί 220.000.000 δραχμών, σύμφωνα με το συμβόλαιο αγοράς. Η δεύτερη κατοικία, που συνορεύει με αυτή που μισθώνει ο Νίκος Παπανδρέου, αγοράστηκε από τον ορθοπεδικό Γεώργιο Σάπκα και η τρίτη από τον πολιτικό μηχανικό Ιωάννη Κουκούτση. Τον Οκτώβριο του 2010 ο Φοίβος Τασσόπουλος πούλησε το ακίνητό του αντί 1.300.000 ευρώ, σύμφωνα με την τιμή που αναγράφεται στα συμβόλαια. Ο επιχειρηματίας που το αγόρασε με τη σειρά του το νοίκιασε στον Νίκο Παπανδρέου με τον οποίο διατηρεί φιλικές σχέσεις. Διέμεναν μάλιστα κατά το πρόσφατο παρελθόν στην ίδια πολυκατοικία στα Βριλήσσια. Η πολυτελής οικία στην οποία κατοικεί η οικογένεια του Νίκου έχει εμβαδόν 529,50 τ.μ. και χωρίζεται σε τρία επίπεδα. Στην μπροστινή πλευρά έχει δημιουργηθεί πισίνα, ενώ στην πίσω υπάρχει διαμορφωμένος υπαίθριος χώρος με κατασκευή μπάρμπεκιου. Σύμφωνα με τους ειδικούς της αγοράς, το ενοίκιο της κατοικίας υπολογίζεται με τα σημερινά δεδομένα από 5.000 έως 6.000 ευρώ, ενώ η τιμή αγοράς της υπολογίζεται περίπου στα 3.000.000 ευρώ.
 

Eνοχλημένη και η Άντα με τον Νίκο

Αντίθετα με το μετρημένο, πράο και ευγενικό δημόσιο προφίλ του Γιώργου Παπανδρέου, ο Νίκος είναι πιο εκδηλωτικός, επιδεικτικός και απαιτητικός. «Πεισματάρηδες και οι δύο, διαφέρουν στον χειρισμό των πραγμάτων όσο ένας ευαίσθητος κοινωνικά πολιτικός με έναν ατίθασο συγγραφέα», λένε άνθρωποι που γνωρίζουν επί χρόνια την οικογένεια. «Υπό αυτή την έννοια ο πρώην πρωθυπουργός είναι από χαρακτήρα ήπιος και αυτό αντανακλάται και στις συνήθειες της προσωπικής του ζωής. Ποτέ δεν απαίτησε εξεζητημένα προνόμια, ποτέ δεν αισθάνθηκε την ανάγκη να οδηγήσει ένα σούπερ σπορ αυτοκίνητο, δεν θεώρησε υποχρέωση απέναντι στον εαυτό του να κατοικήσει σε δυσθεώρητη βίλα, δεν ζήλεψε το δείπνο σε ένα πανάκριβο γκουρμέ εστιατόριο. Ενα ποδήλατο και ένα κανό είναι τα ταπεινά χόμπι του και αυτά τα έχει πληρώσει και επικοινωνιακά με το παραπάνω. Ο Νίκος, από την άλλη, ως χαρακτήρας αλλά όχι ως πολιτικός δεν μπήκε ποτέ σε σύγκριση με τον πατέρα ώστε να καλουπώσει τις παρορμήσεις του και να αντισταθεί στις σειρήνες της ευζωίας λόγω μιας αποδεκτής δημόσιας εικόνας. Ανέκαθεν ήθελε να είναι αυτόφωτος και αν του δινόταν πιθανόν η ευχέρεια θα επέβαλε το στυλ της ζωής που επιθυμούσε. Και αν η σημερινή κοινωνική αυτονόμησή του έχει στοιχεία υπερβολής, αυτό δεν σημαίνει ότι τα άλλα μέλη της ευρύτερης οικογένειας, παρά τη μεταξύ τους αλληλεγγύη, δεν ενοχλούνται». Λέγεται ότι η σύζυγος του Γιώργου, Αντα, έχει εκφράσει την αντίρρησή της με το εσχάτως προκλητικό lifestyle του κουνιάδου της, υποστηρίζοντας ότι εκθέτει όλη την οικογένεια.



Ωστόσο, η ζωή του Νίκου Παπανδρέου δεν σκοντάφτει σε συγκρίσεις ανόμοιων μεγεθών. Κυλάει ήρεμα στο πολυτελώς προστατευμένο καταφύγιο της Εκάλης, μακριά από τις οξύνσεις και τις θύελλες του πολιτικού τοπίου. Συχνά θα τον δουν να διαβαίνει την οδό Κουμαριάς για να επισκεφθεί πεζή έναν παλιό φίλο και νυν γείτονά του. Για μικρό χρονικό διάστημα σύμβουλος του αείμνηστου Ανδρέα πριν από 30 χρόνια, ο Γιώργος Τρεπεκλής έφτασε να εκπροσωπεί την αμερικανική εταιρεία SAIC απέναντι στο Ελληνικό Δημόσιο και αποτέλεσε το πρόσωπο-κλειδί στο πανάκριβο έργο C4i , του ηλεκτρονικού συστήματος ασφαλείας των Ολυμπιακών Αγώνων. Συμπτωματικά σήμερα μένει σε απόσταση μικρότερη των 200 μέτρων από την έπαυλη όπου κατοικεί ο Νίκος. Συνήθως όμως ο συγγραφέας προτιμά να δέχεται φιλικές επισκέψεις, όπως η πρόσφατη του γνωστού επικοινωνιολόγου Γιώργου Σεφερτζή, ο οποίος υπήρξε εκπρόσωπος της κοινοπραξίας που θα επένδυε στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας, καθώς και άλλων από έναν επιλεγμένο κύκλο που περιλαμβάνει ακόμα τους Νίκο Σηφουνάκη, Λούκα Κατσέλη, Σπύρο Κουβέλη, αλλά και τον Γιάννη Καπελέρη.

Η χλιδάτη διαβίωση  και το κόστος της

Λαμβάνοντας υπόψη την παλιότερη δήλωση του Γιώργου Παπανδρέου ότι «από τον παππού μου κληρονόμησα ένα ρολόι και από τον πατέρα μου το όνομα», εύκολα συνάγεται ότι και ο κατά τέσσερα χρόνια μικρότερος αδελφός του δεν παρέλαβε από τους προγόνους πολλά περισσότερα. Δεδομένου όμως του επιπέδου ζωής και δημόσιων υποχρεώσεων του Νίκου Παπανδρέου, τα ερωτήματα για το κόστος διαβίωσής του ποικίλλουν. Δεν είναι λίγοι, πάντως, εκείνοι που υποστηρίζουν ότι με πρόχειρους υπολογισμούς ανέρχεται (για λογαριασμούς κοινωφελών οργανισμών, ενοίκια, δίδακτρα, δόσεις και λοιπά πάγια) στο ποσόν των 15.000 ευρώ περίπου τον μήνα. Ποσό διόλου ευκαταφρόνητο, για το οποίο κάθε λαϊκιστής ενδεχομένως θα αντέτεινε ότι αντιστοιχεί σε 20 βασικούς μισθούς του Δημοσίου. Παρ’ όλα αυτά, ακόμα και οι εκάστοτε επικριτές του συγγραφέα αναρωτιούνται πόσο προσοδοφόρο και αποδοτικό μπορεί να γίνει το επάγγελμά του - ακόμα και όταν, εκτός από εγχώριο πιστό, έχει αποκτήσει και διεθνές αναγνωστικό κοινό. Παρότι όμως έχουν εκδοθεί με επιτυχία οκτώ βιβλία του, ένα εκ των οποίων έχει μεταφραστεί σε αρκετές γλώσσες, έχει υπογράψει το σενάριο μιας ταινίας, ετοιμάζει μια άλλη για τον Μίκη Θεοδωράκη και αρθρογραφεί σε ελληνικά, αμερικανικά και καναδικά περιοδικά, πάλι με πρόχειρους υπολογισμούς δύσκολα εξασφαλίζει τα προς το ζην που καλύπτουν τα τρέχοντα έξοδά του, μια και, όπως ο ίδιος αφήνει να διαρρεύσει, τις άτυπες διπλωματικές αποστολές και συναντήσεις του τις προσφέρει αμισθί. Αμισθί μεν για τον ίδιο, αλλά όχι ενίοτε και ανέξοδα για το Ελληνικό Δημόσιο. Οπως εκείνη τη ζεστή βραδιά του περασμένου καλοκαιριού στον εξωτερικό χώρο της αίθουσας «Αρίων» του «Αστέρα» Βουλιαγμένης, όταν γύρω από τέσσερις μεγαλοπρεπείς ροτόντες περίπου 30 Αραβες επιχειρηματίες, παρόντος του εμίρη του Κατάρ, Χαμάντ μπιν Χαλίφα αλ-Θάνι, κρέμονταν από τα χείλη του φερόμενου ως οικοδεσπότη Νίκου Παπανδρέου. Εξάλλου, ο εστιασμένος στις ελληνοαραβικές επιχειρηματικές σχέσεις προσανατολισμός του είναι ρητά ομολογημένος, αλλά και επίμονος, παρά την αποτυχία της ιδιωτικής ενεργειακής επένδυσης του Κατάρ στο Περιγιάλι Αστακού. Λέγεται πως στο Ελληνοαραβικό Φόρουμ στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2010 σε γνωστό ξενοδοχείο στο Καβούρι, ο αδελφός του τότε πρωθυπουργού είχε δώσει ρέστα κατά τις επαφές και τις ιδιαίτερες συζητήσεις με τους εκπροσώπους της κοινοπραξίας από το Κατάρ. Το έργο πάντως δεν προχώρησε. Πέρα όμως από το είδος της διαβίωσης που έχει επιλέξει ο συγγραφέας, στην πλάτη του εγγράφονται συχνά κριτικές, απορίες και γκρίνιες για διάφορες ιστορίες πολιτικοοικονομικού ενδιαφέροντος που τον φέρουν ως πρωταγωνιστή τους. Δεν είναι καινοφανές για τον πολυπράγμονα Νίκο η εικασία περί συμμετοχής, εμπλοκής και συναναστροφής με επιχειρηματίες που επιθυμούν να παρέμβουν στο κυβερνητικό έργο. Λέγεται, ακόμη, ότι και επί ημερών των κυβερνήσεων του Ανδρέα ο πατέρας του δυσφορούσε από την κινητικότητά του, με αποτέλεσμα να διαμηνύσει κάποτε σε έναν τραπεζίτη να μην ξαναδεχτεί τον γιο του τον Νίκο. Αυτή την προσλαμβάνουσα για ένα πρόσωπο που «ανακατεύεται ενοχλητικά εκεί που δεν τον σπέρνουν» τη διατηρεί ακόμα ισχυρή μερίδα του πολιτικού συστήματος, ενώ ιδιαιτέρως έχει προβληματίσει τους εντός του ΠΑΣΟΚ. Αυτή η εξωθεσμική δραστηριότητά του έχει δημιουργήσει ερωτήματα, χωρίς ωστόσο να έχουν διατυπωθεί ισχυρισμοί για προσωπικές οικονομικές συναλλαγές.

Υψηλές επαφές στο Αμπου Ντάμπι και τα Τίρανα

Ηταν Φεβρουάριος του 2010 όταν στο ταξίδι των τότε υπουργών, Λούκας Κατσέλη και Χάρη Παμπούκη, στο Αμπού Ντάμπι προς αναζήτηση αραβικών κεφαλαίων 10 δισ. ευρώ, συμμετείχε και ο Νίκος Παπανδρέου. Με το κυβερνητικό Εμπραέρ η παρουσία του αδελφού του πρωθυπουργού στην κυβερνητική αποστολή μπαίνει στο στόχαστρο σφοδρής κριτικής από την αντιπολίτευση, δημιουργεί κοινωνική αίσθηση και έχει αντίκτυπο στους κόλπους της κυβέρνησης. Η πτήση του κυβερνητικού αεροσκάφους στοιχίζει στον ελληνικό λαό ούτε λίγο ούτε πολύ 85.935,38 ευρώ. Σύμφωνα με τον κ. Παμπούκη, ο οποίος δήλωσε ότι «κρίθηκε σκόπιμη η παρουσία του κ. Παπανδρέου στο Αμπού Ντάμπι», ο Ελληνας φορολογούμενος πλήρωσε 7.022,02 ευρώ, ανά ώρα πτήσης, 1.460 ευρώ για διαμονή και διατροφή πληρώματος, 665 ευρώ για catering στην Ελευσίνα, 2.024 δολάρια για επίγεια εξυπηρέτηση στη Δαμασκό και 28.146 δολάρια για επίγεια εξυπηρέτηση και catering στο Αμπού Ντάμπι. Οι οικονομικές λεπτομέρειες διαπέρασαν και το πέπλο μυστηρίου των «ειδικών» αποστολών του Νίκου στον επιχειρηματικό αραβικό κόσμο και δημιούργησαν υποψίες για τις ενδεχόμενες άγνωστες δικαιοδοσίες που του παραχωρήθηκαν, κάτι που ενόχλησε αρκετούς υπουργούς όταν διαπίστωσαν, έκπληκτοι, ότι υποσκελίζονται. Ο ίδιος πάντως ο συγγραφέας ομολογεί αφοπλιστικά πως προσπαθεί να βοηθήσει τη χώρα και τον αδελφό του. Επιμένει ότι στον αραβικό κόσμο το όνομα Παπανδρέου θεωρείται κεφάλαιο αξιοπιστίας και ισχυρίζεται ότι δεν κλείνει αυτός τις συμφωνίες, αλλά παροτρύνει τους ξένους επιχειρηματίες να επενδύσουν στην πατρίδα του. Παρότι, όμως, το όνομα Παπανδρέου ανοίγει δρόμους, δεν παρέχει και απεριόριστη ασυλία σε όποιον μη πολιτικό το φέρει, λένε οι επικριτές του. Οσο για την αποτελεσματικότητα της επίσκεψής του στο Αμπού Ντάμπι, οι φίλοι του μιλούν για επιτυχία, αφού λίγο αργότερα κατέφτασαν εκπρόσωποι της εταιρείας Μασντάρ για να συζητήσουν με τον Θόδωρο Πάγκαλο και τη Λούκα Κατσέλη πρόγραμμα επενδύσεων στην ενέργεια.

Αν όμως στην αποστολή στην αραβική χερσόνησο έθεσε το επώνυμό του στην υπηρεσία της χώρας, με μια άλλη πτήση την ίδια χρονιά για τα γειτονικά Τίρανα, μισθωμένη αυτή τη φορά από τον επιχειρηματία Ανδρέα Βγενόπουλο -ο οποίος κατά το παρελθόν είχε υποβάλει αγωγή κατά του προέδρου του ΠΑΣΟΚ-, πολλαπλασίασε τα μηνύματα σύγχυσης που εκπέμπει η δημόσια συμπεριφορά του Νίκου Παπανδρέου φωτογραφιζόμενου δίπλα στον πρωθυπουργό Σαλί Μπερίσα και στο πλευρό του Ελληνα επιχειρηματία. Ως απάντηση στις πιθανές αιτιάσεις, από το περιβάλλον του συγγραφέα προβλήθηκε ότι η πρόσκληση δεν προήλθε από το κ. Βγενόπουλο, αλλά από τον καθηγητή Παιδιατρικής του «Μητέρα» και γιατρό των παιδιών του Νίκου Παπανδρέου, Χρήστο Μπαρτσόκα, με τον οποίο διατηρούν φιλικές σχέσεις.

Ο αδελφός πάει ταξίδι για δουλειές

Γεγονός είναι ότι ο Νίκος Παπανδρέου, υπό την ιδιότητα του αντιπροέδρου του ΙΣΤΑΜΕ αλλά κυρίως ως έμπιστος του αδελφού του, ανέπτυξε έναν ρόλο παρόμοιο με εκείνο που επιφυλάσσουν συχνά οι Αμερικανοί πρόεδροι στους συγγενείς τους: στέλνουν τα αδέλφια, τις συζύγους και τα παιδιά τους να εκπροσωπήσουν άτυπα τους ίδιους σε διαφορές αποστολές στο εξωτερικό. Στην Ευρώπη παρόμοιες αμερικανικές τακτικές έχουν κριθεί ως ανεπιτυχείς όταν ξεπερνούν το πλαίσιο των απλών δημοσίων σχέσεων. Πόσο μάλλον όταν ο εκπρόσωπός τους είναι παρορμητικός, ατίθασος, με άποψη και ταμπεραμέντο που δεν μπαίνει εύκολα σε καλούπια, όπως περιγράφουν όσοι γνωρίζουν καλά τον πολυπράγμονα Νίκο. Χωρίς να υπάρχει υποψία ιδιοτέλειας, οι ίδιοι αφήνουν να εννοηθεί ότι δεν μπορεί ο ίδιος άνθρωπος να κάνει επαφές με τους Καταριανούς μέσω του επιχειρηματία Χάλακ και ταυτόχρονα να συνομιλεί επίσημα και απευθείας μαζί τους σε σουίτα της «Μεγάλης Βρεταννίας». Ακόμα, προσθέτουν, να επεξεργάζεται την προοπτική αναπαλαίωσης της αγοράς της Τρίπολης της Λιβύης από Ελληνες μηχανικούς και ταυτόχρονα να μελετά σχέδια για τον Ασωπό ενόσω αναζητά την κατάλληλη λέξη που θα περιγράφει τον ήρωα ενός διηγήματός του από τα Ταμπούρια. Ωστόσο, οι έμμεσες και ρηχές επικρίσεις από ανθρώπους που κατά βάθος εμπιστεύονται το πολιτικό του ένστικτο -το οποίο θεωρείται ότι σε κρίσιμες στιγμές έδρασε ωφέλιμα στις αποφάσεις του αδελφού του- αφήνουν μάλλον αδιάφορη την κοσμοαντίληψή του. Μια στάση που σύμφωνα με τα μυθιστορηματικά στοιχεία των βιβλίων του τείνει περισσότερο σε μια ηθογραφική απεικόνιση ενός εγχώριου φολκλόρ παρά σε ενδιαφέρον προς κοινωνική ενατένιση. Ωστόσο ατομικά και ανά περίσταση ο Νίκος Παπανδρέου διαμορφώνει μια συνεπή θέση και μια συστηματική περιβαλλοντική δράση ως ένθερμος υποστηρικτής της κοινωνίας των πολιτών. Τη διοχετεύει μέσω ιδιαίτερα δραστήριων Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που αναζητούν ρόλο στα δημόσια πράγματα. Ιδρυτικό μέλος της Green Tank, μιας πρότυπης δεξαμενής σκέψης για το περιβάλλον, της οποίας μάλιστα υπήρξε και πρόεδρος, άφησε το δικό του αποτύπωμα στο εγχώριο «πράσινο» κίνημα, το οποίο αμφισβητεί κεντρικές κυβερνητικές επιλογές. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η ιδρυτική ομάδα του φορέα αυτού. Ανάμεσα σε αυτούς που συνέγραψαν μαζί με τον Νίκο Παπανδρέου τη βίβλο της βιώσιμης ανάπτυξης «Ελλάδα 2020» είναι ο επί μακρόν εξ απορρήτων του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη, Γιώργος Πανταγιάς. Τον στενό ιδρυτικό πυρήνα της οργάνωσης, που φιλοδοξεί να μετασχηματιστεί σε «κίνημα εξουσίας», πλαισιώνει ο επίδοξος υποψήφιος αρχηγός του κινήματος στις εσωκομματικές διαδικασίες του 2007 Δημήτρης Τζιώτης, καθώς και ο στενότατος συνεργάτης του πρώην υπουργού Ακη Τσοχατζόπουλου Γιώργος Αγραφιώτης, όπως επίσης και μια σειρά προσώπων με ευθείες αναφορές στις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ. Η διακριτική αποχώρηση του Νίκου Παπανδρέου από το διοικητικό συμβούλιο της Green Tank μετά τις εκλογές του 2009 εξασφάλισε τις απαιτούμενες αποστάσεις από τη δημόσια κριτική που άσκησε η συγκεκριμένη ΜΚΟ στην κυβέρνηση του πρώην πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου, σχετικά με την πρότασή της για την αξιοποίηση του Ελληνικού, κατηγορώντας τη για «ασάφεια, ανακολουθία, αντιφατικότητα, έλλειψη σχεδίου και απουσία πολιτικής βούλησης»

Μυθικοί γάμοι, βαφτίσια και διακοπές

Σε ό,τι αφορά όμως το ντόπιο lifestyle, ο Νίκος Παπανδρέου αποδείχθηκε λιγότερο διορατικός ως προς την αποφυγή του σε χαλεπούς καιρούς. Χαρακτηριστικές είναι οι περσινές πασχαλινές διακοπές του μαζί με τον Θόδωρο Πάγκαλο και τον Νίκο Σηφουνάκη στο ξενοδοχείο «Creta Palace» του Ρεθύμνου, που προκάλεσαν δυσμενείς εντυπώσεις. Κυρίως επειδή ο ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου Νίκος Δασκαλαντωνάκης, πεθερός του κ. Σηφουνάκη, αντιμετωπίζει την ίδια στιγμή μια κρίση στο φόντο της οποίας έχει ξεσπάσει ενδοοικογενειακός πόλεμος με ζήλιες, καβγάδες, χρέη, δικαστήρια και αλληλοκατηγορίες. Με ανάλογο τρόπο αντιμετωπίζονται από την κοινή γνώμη και οι ολιγοήμερες ξέγνοιαστες διακοπές του Ν. Παπανδρέου τον περασμένο Σεπτέμβριο στη Μύκονο, προσκεκλημένος στον μυθικό γάμο του Λιβανέζου δισεκατομμυριούχου Ρόναλντ Σαγκουρί. Μια τελετή που στοίχισε στους βαθύπλουτους νεόνυμφους περισσότερα από 2.000.000 ευρώ. Στο Νησί των Ανέμων κυριολεκτικά παρελαύνει όλο το διεθνές jet set, σε μια άνευ προηγουμένου επίδειξη πλούτου και χλιδής. Ολιγάρχες, πανίσχυροι επιχειρηματίες, σταρ του Χόλιγουντ, λικνίζονται σε μπιτάτους θερινούς ρυθμούς συντονισμένοι με τον σπινθηροβόλο αφρό της άφθονης ροής εκλεκτής σαμπάνιας στις μυκονιάτικες παραλίες. Ανάμεσά τους και ο αδελφός του πρωθυπουργού μιας χώρας σε βαθύτατη κρίση. Στο μεταξύ, στην αρχή του καλοκαιριού ο Νίκος Παπανδρέου είχε παραστεί σε μια ακόμα κοινωνική εκδήλωση Λιβανέζου επιχειρηματία, με τον οποίο συνδέεται με στενούς οικογενειακούς δεσμούς. Παραβρέθηκε στη βάπτιση της εγγονής του Τζορτζ Χάλακ στην Αγία Μαρίνα στην Εκάλη, καθώς ο ελληνικής καταγωγής επιχειρηματίας διατηρούσε μακρά φιλία με τον αείμνηστο Ανδρέα Παπανδρέου τη δεκαετία του ’80 και υπήρξε δανειστής του για την αγορά της κατοικίας στην Εκάλη. Ηταν η εποχή που το όνομα του Τζορτζ Χάλακ είχε συνδεθεί με την περίφημη αγορά του αιώνα, αν και ο ίδιος ποτέ δεν παραδέχτηκε τη σχέση του με τον χώρο της βιομηχανίας όπλων.  Στο πλαίσιο αυτών των προσκλήσεων και της αποδοχής τους ενισχύεται από τους πολιτικούς αντιπάλους της οικογένειας Παπανδρέου η φιλολογία περί της γυναικός του Καίσαρα, που επεκτείνεται και στην εντιμότητα των λοιπών μελών μιας πολιτικής δυναστείας. Αν και φαίνεται να μην αγγίζει τον αδελφό του πρώην πρωθυπουργού, ωστόσο αποτυπώνει αμυδρά ενστάσεις για τις διασυνδέσεις, τις προσβάσεις και τον κύκλο επαφών του από το παρελθόν. Τίποτα, άλλωστε, το μεμπτό δεν έχει προκύψει από μια διαφανή πορεία, κατά την οποία ο Νίκος Παπανδρέου υπήρξε συνομιλητής της επιχειρηματικής ελίτ του τόπου σε περίοδο έντονης κινητικότητας, δυναμικών εξαγορών, εκπόνησης μεγαλόπνοων σχεδίων, αλλά και σημαντικών πολιτικών διεργασιών. Υπάρχουν όμως συμπτώσεις που τροφοδοτούν συζητήσεις και προκαλούν ποικίλα σχόλια σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο.  Το 2001, ταυτόχρονα με την ένταξη της Ελλάδας στο ευρώ και έναν χρόνο πριν από την κυκλοφορία του ενιαίου νομίσματος στη χώρα μας, ένα νέο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα κάνει την εμφάνισή του στον τραπεζικό χάρτη. Στη σύνθεση του πρώτου διοικητικού συμβουλίου της Omega Bank μετέχει και ο αδελφός του τότε υπουργού Εξωτερικών, ο οποίος είχε εργαστεί κατά το παρελθόν στην Παγκόσμια Τράπεζα. Τρία χρόνια αργότερα, τον Μάρτιο του 2004, το διοικητικό συμβούλιο της τράπεζας, στο οποίο συμμετέχει αδιαλείπτως, προχωρά σε μία κίνηση η οποία έμελλε να δημιουργήσει τριγμούς συνολικά στο πολιτικοοικονομικό σύστημα: εκλέγει ως νέο μέλος του τον επιχειρηματία Λαυρέντη Λαυρεντιάδη, το όνομα του οποίου στη συνέχεια θα ταυτιστεί με την τύχη της τράπεζας Proton και θα βρίσκεται σήμερα στη δίνη μιας υπόθεσης με σοβαρές δικαστικές, αλλά και πολιτικές προεκτάσεις. Η παρουσία του αδελφού του πρώην πρωθυπουργού στη διοίκηση της τράπεζας ολοκληρώνεται το καλοκαίρι του 2006, όταν και δρομολογήθηκαν οι διαδικασίες συγχώνευσης της Proton και της Omega με απορρόφηση της δεύτερης από την πρώτη και ισχυρό άντρα πλέον του νέου σχήματος τον κ. Λαυρεντιάδη.



Η ζωηρή ενασχόληση του κ. Παπανδρέου με τον απαιτητικό χώρο των επιχειρήσεων δεν φάνηκε να αποτελεί τροχοπέδη για τις συγγραφικές του επιδόσεις και τις συνακόλουθες θετικές κριτικές που αποσπούσαν. Συγκεκριμένα, τον Ιούλιο του 2003 εισέρχεται στο διοικητικό συμβούλιο μιας ακόμα επιχείρησης με δεσπόζουσα θέση στην ελληνική αγορά. Αυτή τη φορά, στον κλάδο της φιλοξενίας και του τουρισμού. Ο αναγνωρισμένος πλέον συγγραφέας εκλέγεται μη εκτελεστικό και ανεξάρτητο μέλος στη διοίκηση της Εταιρείας Ελληνικών Ξενοδοχείων ΛΑΜΨΑ Α.Ε., στην ιδιοκτησία της οποίας βρίσκεται το εμβληματικό ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία». Η εκλογή του κ. Παπανδρέου στο διοικητικό συμβούλιο της ΛΑΜΨΑ έγινε τέσσερις μήνες μετά την πλήρη ανακαίνιση και τον εκσυγχρονισμό του ξενοδοχείου, κατατάσσοντάς το υψηλά στη σχετική λίστα των πολυτελών καταλυμάτων. Η ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από το ΠΑΣΟΚ τον Οκτώβριο του 2009 ταυτίζεται χρονικά με την αποχώρηση του αδερφού του τότε νεοεκλεγέντα πρωθυπουργού από την παραπάνω θέση. Παρ’ όλα αυτά, επί σχεδόν πέντε χρόνια το όνομα του κ. Παπανδρέου φιγούραρε δίπλα σε αυτό του πρώην Αμερικανού πρεσβευτή στην Αθήνα Τόμας Μίλερ, ως μέλη και οι δύο της διοίκησης της «Μεγάλης Βρεταννίας».  Η σημαντική πείρα που αποκτήθηκε όλα αυτά τα χρόνια και η συστηματική τριβή στα ενδιαφέροντα πεδία επιχειρηματικότητας οδηγούν τον Νίκο Παπανδρέου τον Σεπτέμβριο του 2010 στη σύσταση μιας μονοπρόσωπης εταιρείας περιορισμένης ευθύνης με οικονομικό και καλλιτεχνικό προσανατολισμό. Η Top Cultural and Financial Firm, επί της λεωφόρου Συγγρού, παρέχει συμβουλές και εκπονεί μελέτες οικονομικού και επιχειρηματικού χαρακτήρα. Επιπλέον, αναλαμβάνει τη μελέτη και διεκπεραίωση όλου του πλέγματος ενεργειών ώστε μία επιχείρηση να είναι βιώσιμη στις παρούσες συνθήκες. Η εταιρεία του κ. Παπανδρέου, εκτός της εκπόνησης επενδυτικών προγραμμάτων για ανέγερση, διαχείριση και εκμετάλλευση κτιριακών εγκαταστάσεων, βάσει του καταστατικού της, μπορεί να αναπτύσσει συνεργασίες με θεατρικούς και κινηματογραφικούς παραγωγούς με στόχο τη δημιουργία παραστάσεων και ταινιών. Το επιχειρηματικό εγχείρημα του κ. Παπανδρέου έρχεται να καλύψει την αποτυχία της Best Financial Consulting Firm, μιας επιχειρηματο-οικονομικής εταιρείας που σύστησε ο ίδιος με τη σύζυγό του και η οποία δεν λειτούργησε λόγω μη καταβολής του αρχικού μετοχικού κεφαλαίου.

Οπως πάντως κι αν έχουν τα επιχειρηματικά εγχειρήματα του Νίκου Παπανδρέου, αυτά δεν σχετίζονται ούτε με το συγγραφικό του έργο ούτε με την πολιτική. Ο ίδιος, εξάλλου, είναι σε ρήξη με την τελευταία προς όφελος ενδεχομένως υπαρξιακών αναζητήσεων, άλλων ενδιαφερόντων και επιλογών. Ως συγγραφέας την έχει περιγράψει σαν ωμό κτήνος κρυμμένο σε λαβυρινθώδεις ατραπούς. Την έχει, δε, αναγορεύσει, προς μόνιμο βάσανο του ενεργού πολιτικά αδελφού του, σε αιώνιο αντίπαλο. «Η πολιτική», γράφει, «είναι ο εχθρός της οικογένειας. Μια αντίπαλη δύναμη. Κάποια στιγμή η αγάπη, όσο δυνατή κι αν είναι, ζαρώνει και κρύβεται στη γωνία, ενώ η πολιτική, ολόγυμνη και ιδρωμένη, εισβάλλει στη σκηνή σαν Μινώταυρος».  Ωστόσο, αν η πολυσχιδής δραστηριότητα και η αυτόνομη κινητικότητα του συγγραφέα Νίκου Παπανδρέου κρίνεται πολιτικά θεμιτή, αθέμιτες είναι από ηθική άποψη η αδικαιολόγητη χλιδάτη διαβίωσή του και η δημόσια συμπεριφορά του σε εποχή κοινωνικής απόγνωσης εξαιτίας της κρίσης. Και αν ο πολιτικός αδελφός του νιώθει την υποχρέωση να βάζει το χέρι του στη φωτιά για την εντιμότητα των συγγενών του, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει καπνός ερωτημάτων που θολώνει τον δημόσιο διάλογο.

1. Ο αδελφός του πρωθυπουργού έκανε διακοπές μαζί με τον Νίκο Σηφουνάκη και τον Θόδωρο Πάγκαλο στο ξενοδοχείο «Creta Palace» του Ρεθύμνου
2. Με πτήση μισθωμένη από τον επιχειρηματία Ανδρέα Βγενόπουλο ο Νίκος Παπανδρέου επισκέφθηκε τα Τίρανα και φωτογραφήθηκε δίπλα στον πρωθυπουργό Σαλί Μπερίσα και στο πλευρό του Ελληνα επιχειρηματία
3. Ο ατίθασος συγγραφέας και ο ευαίσθητος πολιτικός
4. Ανδρέας και Μαργαρίτα με τα τέσσερα παιδιά τους στο Καστρί
5. Ο Νίκος Παπανδρέου υπήρξε πρόεδρος της Green Tank, μιας πρότυπης δεξαμενής σκέψης για το περιβάλλον Από τα ιδρυτικά της μέλη ήταν και ο Δημήτρης Τζιώτης